บทท 6 : อปสงค อปทาน และการก าหนดราคา

อปสงค (Demand)

• อปสงคส าหรบสนคาหรอบรการชนดใดชนดหนง หมายถง ปรมาณของสนคาหรอบรการชนดนน

ทผบรโภคประสงคจะซอในชวงเวลาหนงๆ

ณ ระดบราคาตางๆ ของสนคาหรอบรการชนดนน

อปสงค หรอความตองการซอทจะมผลอยางแทจรง หรอท

เรยกวา อปสงคททรงประสทธผล (Effective Demand)

จะตองประกอบดวย

• ความเตมใจหรอยนดทจะซอ (Willingness to pay)

• ความสามารถทจะจายได (Ability to pay)

หรอม อ านาจซอ (Purchasing Power)

อปสงคสวนบคคล (Individual Demand) คอ อปสงคส าหรบสนคาหรอบรการของ ผบรโภคคนใดคนหนง เชน อปสงคส าหรบเนอไกของนาย A

อปสงคตลาด (Market Deamand) คอ อปสงคส าหรบสนคาหรอบรการของ ผบรโภคทกคนในตลาด เชน อปสงคส าหรบเนอไกของคนไทย

อปสงคตลาด เปนผลรวมของอปสงคสวนบคคล ของผบรโภคทกคนในตลาด

กฎของอปสงค (Law of Demand)

ถาปจจยอยางอนคงท

“ ปรมาณสนคาหรอบรการ ทผบรโภคตองการซอ ยอมผนแปรผกผนกบระดบราคาของสนคา

หรอบรการชนดนนเสมอ ”

กฎของอปสงคเกดจากผลทางราคา (Price Effect)

• ผลทางรายได • เมอราคาเปลยนแปลง จะสงผลใหรายไดทแทจรง (Real Income) เปลยน

เชน ถาราคาลดลง รายไดทแทจรง จะเพมขน

“เงนเทาเดม ซอของได มากขน”

• ผลทางการทดแทน • เมอราคาสนคาชนดหนงเปลยนแปลงโดยทราคาของสนคาอกชนดหนง

ยงคงเหมอนเดม จะใหราคาเปรยบเทยบ (Relative Price)

ของสนคาชนดนน เปลยนแปลง

“ซอของถก แทนของแพง”

ปจจยก าหนดอปสงคตลาด

• รายไดของผบรโภค • จ านวนผบรโภคในตลาด • ราคาของสนคาชนดอนทเกยวของ • การคาดคะเนเกยวกบราคาในอนาคต • ขนาดและจ านวนประชากร • รสนยมและความพงพอใจของผบรโภค

ฟงกชนอปสงค (Demand Function)

โดยท QDx = ปรมาณการซอสนคา x

Px = ราคาสนคาของ x

Py = ราคาของสนคาทเกยวของ

QD = f(P) I = รายไดของผบรโภค

QD = 9,000-100P T = รสนยมของผบรโภค

QDx = f(PX , PY , I , T…)

การเปลยนแปลงปรมาณซอ (Change in Quantity Demanded)

และ

การเปลยนแปลงในอปสงค

(Change or Shift in Demand)

การเปลยนแปลงปรมาณซอ

คอ การเปลยนแปลงปรมาณความตองการซอสนคาหรอบรการ

อนเปนผลมาจากการเปลยนแปลงใน ราคาของสนคาหรอบรการ

ชนดนนโดยทปจจยก าหนดอปสงคตวอนๆ ยงคงเดม

การเปลยนแปลงปรมาณการซอ (Change in Quantity Demanded)

P1

P2

Q1 Q2

A

B

D

Q

P

0

เมอราคาสนคาลดลง ปรมาณซอจะเพมขน

o

o

การเปลยนในอปสงค (Change or Shift in Demand)

เปนการเปลยนแปลงปรมาณความตองการซอ สนคาหรอบรการ อนเปนผลมาจากการเปลยนแปลง ในปจจยตวอนๆ ทก าหนดอปสงค (ยกเวนราคาของสนคานน)

การเปลยนแปลงในอปสงค รายไดของผบรโภคสงขน

P1

D2

Q1 Q2

A B

Q

P

0

D1

การเปลยนแปลงในขอใดทท าใหเสน อปสงคเคลอน (shift) ไปทางขวา

• ราคาสนคาทใชประกอบเพมขน

• ราคาสนคาทใชทดแทนสงขน

• รายไดของผบรโภคลดลง

• ราคาของสนคานนลดลง

จะชกจงใหผบรโภคซอสนคามากขนอยางไร

การสงเสรมการขาย

มาตรการทางราคา

- โฆษณา

- ลดราคา

อปทาน (Supply)

อปทานของสนคาหรอบรการชนดใดชนดหนง หมายถง

จ านวนสนคาหรอบรการทผขาย ตองการผลตออกขายในชวงเวลา

หนง ณ ระดบตางๆ ของราคาสนคาหรอบรการชนดนน

อปทานของหนวยผลต (Firm’s Supply) คอ อปทานของสนคาหรอบรการของ ผผลตรายใดรายหนง

เชน อปทานเนอไกของบรษท A

อปทานตลาด (Market Supply) คอ อปทานของสนคาหรอบรการของ ผผลตทกรายในตลาด เชน อปทานของเนอไกในประเทศไทย

อปทานตลาด เปนผลรวมของอปทานหนวยผลต ทกรายในตลาด (รวมเสนตามแนวนอน)

กฎของอปทาน (Law of Supply)

ถาปจจยอยางอนคงท

Px ↓ → Qs ↓ Px ↑ → Qs ↑

“ปรมาณสนคาหรอบรการทผผลตตองการเสนอขาย

จะแปรผนตามระดบราคาของสนคาหรอบรการชนดนนเสมอ”

ปจจยก ำหนดอปทำนตลำด

1.ราคาของสนคาอนทอาจผลตได 2.ราคาของปจจยการผลต (ตนทน) 3.เทคโนโลยการผลต 4.จ านวนผผลต 5.สภาพดนฟาอากาศ 6.นโยบายรฐบาล

ฟงกชนอปทาน

Qxs = f(Px , Py , Pz , N)

Qxs = f(Px)

Qs 100P – 1,000

การเปลยนแปลงในปรมาณขาย (Change in Quantity Supplied)

และ

การเปลยนแปลงในอปทาน

(Change or Shift in Supply)

การเปลยนแปลงในขอใดทท าใหเสนอปทาน เคลอน (shift) ไปทางซาย

• ราคาสนคาชนดนนเพมขน • ตนทนการผลตเพมสงขน

• ราคาสนคาอนลดลง

• จ านวนผผลตเพมขน

ดลยภาพของตลาด

ดลยภาพของตลาดสนคาหรอบรการชนดใดชนดหนงหมายถง...

ภาวะทอปสงคเทากบอปทานทระดบราคาหนงๆ

เมอเขาสภาวะนแลว จะไมมแนวโนมทราคาสนคาหรอบรการนน

จะเปลยนแปลง ทงผซอและผขายตางกไมปรบความตองการ

ซอและขายอก

การก าหนดราคาดลยภาพ โดยอปสงคและอปทาน

ราคา (บาท / กก.)

ปรมาณซอ (กโลกรม/วน)

ปรมาณขาย (กโลกรม/วน)

สภาวการณ ในตลาด

แนวโนม ของราคา

80 70 60 50 40 30

1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000

7,000 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000

อปทานสวนเกน อปทานสวนเกน อปทานสวนเกน

สมดล อปทานสวนเกน อปทานสวนเกน

ลดลง ลดลง ลดลง คงท

เพมขน เพมขน

การหาดลยภาพจากสมการอปสงคและอปทาน

ก าหนดให

สมการอปสงคคอ : QD = 9,000 – 100P

สมการอปทานคอ : Qs = 100P – 1,000

ดลยภาพจะเกดขนเมอ QD = Qs

แทนคา QD และ Qs

9,000 – 100 P = 100P – 1,000

200P = 10,000

PE = 50 บาท

แทนคา P ในสมการท 1 จะไดวา

จะได Q = 9,000-(100 x 50) = 9,000-5,000

QE = 4,000 หนวย