Post on 01-Mar-2019
MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ
INSTYTUT BADAN EDUI<ACYJNYCII
PMCOWNIA PROGIZAMOW KSZTALCENIA ZAWODOWEGO
PROGRAM NAUCZANXA DLA ZAWODU
KRAWIEC 743 [ O l ]
,,.... srkoly Zls~dnicrcj - na porlbs<lowie progritntorvcj sxkoly pnllsln~vowcj liee~ln, mwodowcgo - nn podbadowio nt.ogramowcj szkoly podstarvnwcj szkoly policenlnej - na podbudowie prograrnowcj liccll~l! ogrilnolrrzfalcqccga
Minister
1
I. PLANY NAUCZANIA DLA ZAWODU PLAN NAUCZANIA Szkola zasadnicza Zaw6d: krawiec Podbudowa programowa: szkola podstawowa
'._.
') Wyrniary godzin poszczeg6lnych przedrniotbw dzielone sq odpowiednio na te same lala nauki, jak w szkole dia rnlodzieiy. ") Wymiar godzin zajeC praklycznych dla rnlodocianych pracownik6w zgodnie z Kodeksem Pracy. '"'1 Godziny przeznaczone na dodatkowe zajecia z przedrnioMw obowi*zkowych, zgodnie z polrzebBmi danej kiasy (semeslru).
2
PLAN NAUCZANiA Szkola Srednia zawodowa Liceum zawodowe Zaw6d: krawiec Podbudowa programowa: szkoia podstawowa
) Wymiary godzin poszczegblnych prredmiolbw dzielone sq odpowiednio na te same lata nauki, jak w szkoie dla mlodziety. ") Godziny prreznaczone na dodatkowe zajecia z prredmiolbw obowiqzkowych, zgodnie z poirzebami danej kiasy (Sernestru)
3
PLAN NAUCZANIA Szkola Srednia zawodowa Szkola policealna Zawbd: krawiec Podbudowa programowa: liceum ogoinoksztalcqce
Pnedmioly nauczania
I *)Wymiary godzin poszczeg6lnych przedmiot6w dzielone odpowiednio na te same semestry, c o w szkole dla rnlodzieiy.
430
430
Nadobovriqzkowe rajecia pozalekcyjne:
21
21
26
2 28
26
2 28
26
2 28
L
7.
Razem godr, pnedmiolbw zawodowych obowiqrkowch Wychawanie fizycrne OgMem godzin pnedmiot6w obowiazkowych
4
11. PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOTOW
ZAWODOWYCH
Wykaz przedrniotow zawodowych
Y I ELEMENTY I'ROJEKTOWANIA ODZIEZY 6
I I'RACOWNIA MODELOWANIA ! 22
I I'RAKTYKA ZAWODOWA 48
ZARYS WIEDZY 0 GOSI'ODARCE
5
ELEMENTY PROJEI<TOWANIA ODZIEZY
1. Szczeg6 iowe ce le ksz ta l cen ia
W wyniku zorganizowanego procesu ksztalcenia uczeti (sluchacz)
powinien umiet:
. dobrat wlasciwe materialy i narzgdzia;
. scharakteryzowat proporcje majuskuly, minuskuly, cyfry arabskiej i rzymskiej;
napisaC pismem technicznym kr6lki tekst zgodnie z zasadami dobrej
kompozycji;
przygotowat arkusz kreblarski wraz z tabelkqopisow;~
. rozrbinit rodzaje linii kreilarskich i umiet je zastosowat;
naysowat fragment i ca lo i t wyrobu;
. stosowat wlaSciwe skale;
. odczyiat rysunek lechniczny prostego wyrobu odzieiowego;
objasnit zasady kompozycji symetrycznej i asymetrycznej;
okretlic prawidlowe proporcje sylwelki damskiej, mgskiej i dziecigcej;
. wskazat miejsca ruchome w sylwetce damskiej;
narysowat sylwetkg damskaw ruchu;
. scharakteryzowat najbardziej typowe dysproporcje sylwetki;
. nalysowat str6j na sylwetce;
6
. rozroinit kolory zasadnicze, pochodne i neutralne;
. rozroinit kolory cieple i zimne;
. okreslic sposbb powstawania kolorow zgaszonych i zlamanych;
wyk0nac kompozycje barwnq inspirowanq obserwacjq przyrody:
dobraL ro ine zestawienia kolorystyczne w projektach odzieiowych:
dobierat wlasciwe narzedzia i materialy do cwiczen z kolorystyki;
rozrbinii- rysunek modeiowy i iurnalowy;
. scharakteryzowat fason odzieiy i wskazat rodzaj zastosowanego materialu
odzieiowego;
. opracowac rbine warianty jednego projektu;
. okreslic przeznaczenie odzieiy i dobrat wlasciwy fason do wieku i figury;
. dobrac dodalki;
odczytac i zinterpretowat rysunek iurnalowy;
. wykazab wplyw klimatu i obyczajow na ksztalt i kolorystyke ubioru;
. scharakteryzowac stroje wybranych epok historycznych;
. scharakteryzowat niektore polskie stroje regionalne;
zastosowac elementy stroj6w historycznych i regionalnych w ubiorach
wspolczesnych.
2. Material nauczania
Materialy i narzgdzia do rysunku technicznego . Pismo techniczne + Zasady
kompozycji . Arkusz do rysunku fechnicznego Linie kreslarskie . Skala
Zasady kreslenia . Prawidlowe proporcje sylwetki damskiej, mgskiej i
dzieciecej . Dysproporcje sylwetki Sylwetka statyczna i dynamiczna
Kompozycja symetryczna i asymetryczna Narzgdzia i rnaterialy do cwiczeri z
kolorystyki . Rysunek iurnalowy i modelowy Projektowanie odzieiy . Dob6r
7
dodatk6w krawieckich . Odziei wybranych epok historycznych . Wybrane
stroje regionalne
3. Uwagi o realizacji
Zadaniem programu jest wprowadzenie lakich Cwiczeh rysunkowych,
po ktbrych wykonaniu uczeri lsluchacz znajqc prawidlowe proporcje sylwetki
iurnalowej i por6wnujqc je z obsemowanymi sylwetkami w naturze,
charakteryzujqcymi sig czasem wadami budowy, zaproponuje odpowiedni
fason odzieiy, korygujqcy te wady i podkreklajqcy zalety figury, a takte
umiejetnie dobierze kolorystykg i dodatki. Do zrealizowanie tych zadari
potrzebne s q plansze przedstawiajqce schematycznq sylwetkg iurnalowq,
sylwelkg iurnalowqw ruchu i rozmaite wydawnictwa pobwigcone modzie.
Rysunek odrgczny, koiorystyka i elementy, projektowania poprzedzone
by t powinny Cwiczeniami z lifernichua, aby uczerilsluchacz jak najszybciej m6g1
podpisaC i opisat rysunek pismem technicznym estelycznie wykonanym.
Podczas wykonywania liternictwa i rysunku technicznego naleiy
ucznialsluchacza zachecaC do starannosci I precyzji przez cierpliwe
korygowanie blgdow. W twiczeniach z zakresu koiorystyki i projektowania
moina pozwalad na wigkszq swobodg, choCby w zakresie wyboru techniki i
Srodk6w wyrazu. W zwiqzku z tym informacja o sposobach maiowania farbami
akwareiowymi, plakatowymi, rysowania migkkim olowkiem, pastelami i
efektach uzyskanych przy zastosowaniu tych technik jest konieczna.
Ponadto Cwiczenia trudniejsze, wymagajqce precyzyjnego wykonania.
i czasochlonne naleiy przeplatat Cwiczeniami latwiejszymi. W pracy z
uczniamilsluchaczami mniej zdolnymi plastycznie naleiy om6wiC techniki, ktorymi
naleiy wykonaf. zadanie, a nastgpnie pokazaC uczniomlsluchaczorn r6ine
zrealizowane prace na ten Sam temat.
8
Po wykonaniu zadania prace moina zaprezentowaC na mini wystawie
klasowej, przy okazji omawiajqc je tak, aby zachqcit ucznidw do dalszego
wysilku. Nie powinna to byC zatem analiza zbyt krytyczna, bo takq
przeprowadza sig w trakcie korekty.
W ocenie prac Cwiczeniowych naleiy brat pod uwagq samodzielnoSC,
starannoSt i terminowoSC wykonania pracy, a w Cwiczeniach projektowych
takie oryginalnoSC i fantazjq.
W ostatnim dziale - elementy historii ubioru - nauczyciel omawiajqc
stroje dawnych epok, moie nawiqzywat do tematow lektur i filmow znanych
uczniom/sluchaczom z lekcji jezyka polskiego, czy hislorii.
4. Podstawowe srodki dydaktyczne
Naleiy zgromadzit nastgpujqce Srodki dydaktyczne:
- rzutnik i ekran,
- stelaie do organizowania wystaw prac uczniowskich,
- stojaki na plansze,
- plansze tematyczne: pismo techniczne, kolory zasadnicze i pochodne,
koiory ciepie i zimne, kolory zgaszone i zlamane;
- wzorcowy arkusz rysunku technicznego z tabelq opisowq,
- rysunki techniczne przykladowych wyrobbw odzieiowych,
- rysunki schematyczne sylwetki damskiej, mqskiej i dzieciqcej, sylwetki w
ruchu,
- fotografie iub piansze lub przeirocza lub albumy ze strojami historycznymi z
roinych epok,
- fotografie lub plansze lub przeirocza lub albumy ze strojami regionalnymi;
- iurnale i albumy;
- probki materialow odzieiowycil:
9
- dodatki wykoriczeniowe.
5. Literatura
1. Czurkowa M., Uiawska-Bryszewska I.: Rysunek zawodowy dln szk61
odzieiowych
2. Gutkowska-Rychlewska M. : Historia ubior6w
3. Szylier E. : Historyczny rozw6j form odzieiy
Naleiy korzystaC z najnowszych wydari powyiszego zestawu iiteratury.
10
MATERIALOZNAWSTWO ODZIEZOWE
1. Szczegotowe cele ksztatcenia
W wyniku zorganizowanego procesu ksztalcenia uczeri (sluchacz)
powinien umiet:
. sklasyfikowac surowce wlbkiennicze wedlug ich pochodzenia;
sklasyfikowae surowce wlbkiennicze wedlug skladu surowcowego;
sklasyfikowac surowce wlokiennicze wedlug dlugoSci;
scharakteryzowac czynniki decydujqce o wlaSciwoSciach materialow
odzieiowych;
zdefiniowac pojqcia: wlbkno odcinkowe, wlokno ci-le (jedwab), wlokna
teksturowane, mikrowlokna;
przedstawiac g16wne etapy otrzymywania wlokien chemicznych:
. zastosowat nazwy handlowe wlokien naturalnych i chemicznych;
. odczytac symboie lilerowe wlokien naturalnych i chemicznych;
. zdefiniowae pojqcia okreSlajqce wlaSciwosci fizyczno-mechaniczne wlokien:
dlugoSC, masa liniowa.(gruboSc), wytrzymaloSc, wydluialno6c. sprqiystoSC,
higroskopijnoSC, izolacyjnoSC cieplna;
. przedstawic charakterystyczne cechy wyglqdu wzdlutnego i przekroju
poprzecznego wlokien naturalnych: bawelny, lnu, konopi, welny owczej,
jedwabiu naturalnego;
przedstawit charak(erystyczne cechy wyglqdu wwMkien chemicznych:
scharakteryzowaC wlaSciwoSci fizyczno-mechaniczne wlbkien naturalnych:
bawelny, lnu, konopi, welny owczej, jedwabiu naturalnego;
11
. scharakteryzowat podstawowe wlaSciwoSci chemiczne wl6kien ro5linnych i
zwierzecych;
przedstawit wlaSciwoSci fizyczne wl6kien chemicznych, kiore mogq byC
dowolnie ksztallowane;
. wyjaSniC pojecie modyfikacji wl6kien;
scharakferyzowac podstawowe wlaSciwoSci chemiczne wlbkien:
sztucznych (wiskozowych, octanowych, bialkowych, kauczukowych) i
syntetycznych (poliamidowych poliestrowych, poliakrylonifrylowych,
polichlorowinyiowych i poliuretanowych);
scharakteryzowat wlaSciwoSci fizyczno-mechaniczne wl6kien sztucznych i
syntetycznych;
wykazat zalety i wady wlokien syntetycznych;
zidentyfikowat na podstawie proby spalania grupe surowcowq do ktorej
naleiy wldkno;
. zidentyfikowat na podstawie badaii organoieptycznych i pr6by spalania rodzaj
wlokna;
. scharakteryzowat wtdkna mineralne: azbest, wlokna metalowe i wl6kna
szkiane;
zdefiniowat polecia: wl6kno wtorne, wl6kno ponowne, wlokienniczy odpad
uiytkowy;
. wykazat znaczenie stosowania surowcirw wt6rnych dla gospodarki i ochrony
Srodowiska;
scharakteryzowat rodzaje nitek stosowanych do produkcji wyrobbw
wl6kienniczych:
przedstawit wlaSciwoSci charakteryzujqce nitkg: masa liniowa, kierunek i sila
skrgtu, WytrzymaloSC, wydluialnoSt, rownomiernoSt;
wyjaSniC wpiyw wlaSciwoSci nilek na wlaSciwoSci material11 odzieiowego;
dokonat podzialu materialow odzietowych, ze wzglgdu na ich budowe;
12
. zdefiniowat pojgcie tkanina;
rozpoznac uklad osnowy i wqtkowy;
sklasyfikowat spioly lkackie;
. rozpoznat sploty tkackie zasadnicze i pochodne;
wykazat wplyw splotu na wyglqd powierzchni i wlaSciwoSci tkaniny;
scharakteryzowaC tkaniny zloione, runowe, ozdobnie tkane;
scharakteryzowak procesy stosowane w wykonczeniu lkanin;
okreslit cechy wzoru na tkaninie (motyw, jego wieikoSC, kompozycja);
wykazat wplyw wykoriczenia na wlaSciwoSci tkanin;
wykazat wplyw wykonczenia na zastosowanie:
przedslawit wplyw wyglqdu powierzchni i wzoru na sposbb konfekcjonowania
tkaniny;
zidentyfikowat typowe blgdy i wady tkanin;
zidentyfikowat pojecia: dzianina, oczko prawe, oczko !ewe, kolumienka,
rzqdek;
rozroinit dzianiny rzqdkowe i osnowowe (kolumienkowe):
. sklasyfikowat sploty dzianin rzqdkowych i osnowowych;
. scharakteryzowak procesy stosowane przy wykobczeniu dzianin;
scharakteryzowat wlaSciwoSci uiytkowe dzianin: ScisloSC, rozciagiiwost,
wytrzymalost, odpornoSt na Scieranie, podatnoSt na pillingowanie.
spr~iystoSC, cleplochronnoSC, higroskopijnoSC, SpruwalnoSC, lecenie oczek:
porownat wlaSciwoSci dzianiny i tkaniny;
. wybraC sposob konfekcjonowania dzianiny;
. zdefiniowat pojqcia: wyrdb pleciony, tiul, koronka;
rozpoznat podstawowe typy koronek rgcznych i maszynbwych: szydelkowe,
klockowe, tiulowe, dziewiarskie;
13
. rozpoznat podslawowe typy haftow: gipiurowy, angieiski, richelieu, regionalne;
. dobrat rodzaje koronek do wyrobu bieliinianego i odzietowego;
scharakteryzowat fiice i okresiit ich przeznaczenie;
. scharakteryzowat wlbkniny;
. rozr6inittypy wlbknin: klejone, przeszywane, iglowane;
okresiit przeznaczenie wlbknin;
. scharakteryzowat przgdziny;
. rozr6iniC typy przgdzin: Malimo-gladkie, Malipoi-runowe;
. porownat przgdzing z tkaninqi dzianin%
. przedstawit zastosowanie przgdzin;
. scharakteryzowat wlaSciwoSci i zastosowanie foiii;
. scharakteryzowat wlaSciwoSci i zastosowanie materialbw . powiekanych;
. sklasyfikowat iaminaty;
. scharakteryzowat wlaSciwoSci i zastosowanie laminat6w;
wskazaC trudnokci wystgpujqce przy konfekcjonowaniu laminatow;
scharaktetyzowat wlaSciwoSci i wskazaC zastosowanie sk6r i materialdw
sk6ropodobnych;
scharakteryzowat wla$ciwo$ci i wskazat zastosowanie futer oraz ich imitacji;
. scharakletyzowat zasady doboru dodatkbw do materialu;
. skiasyfikowat nici ze wzgigdu na ich przeznaczenie;
scharakteryzowat wlaSciwoSci nici konfekcyjnych;
. dobrat nici do szycia material6w odzieiowych;
. przedstawiaC rodzaje zapigt i ich zastosowanie;
. dobierat zapigcia do wyrobow odzietowych;
. skiasyfikowat materialy usztywniajqce i konstrukcyjno-nohe;
14
okreSlac zastosowanie rnaterialow usztywniajqcych i konstrukcyjno-nosnych;
. scharakteryzowac wlaSciwoSci materialow terrnoizolacyjnych i wskazac ich
zastosowanie:
sklasyfikowat typy podszewek;
. objaSniC zasady doboru podszewek;
dobrae podszewke do wyrobu odzieiowego:
scharakteryzowat pasrnanterie tkane: tasiernki krawieckie, taSrny gurnowe,
gurty, wstqiki;
scharakteryzowac pasrnanterie plecione: sznurki, gimpy, borty, galony,
tasiernki krawieckie;
. wskazaC zastosowanie pasrnanterii;
wskazat zastosowanie dodatkbw zdobniczych;
. scharakteryzowac sklad surowcowy i wlaSciwoSci materialow bawelnianych
oraz bawelnopodobnych;
. scharakteryzowac sklad surowcowy i wlasciwoSci rnaterialow lnianych i
Inianopodobnych;
. scharakteryzowat sklad surowcowy i wlaSciwoSci materialow welnianych i
welnopodobnych;
I . scharakteryzowac sklad surowcowy i wlaSciwoSci rnaterialbw jedwabnych i
jedwabnopodobnych:
. dobrac prawidlowe nazwy handlowe do podstawowych rnaterialow
odzieiowych;
odczytae inforrnacje zawarte na etykietce tkaniny;
. przedstawii rnetody badania wlaSciwoSci materialow odzieiowych;
scharakteryzowac wlaSciwoSci higieniczne materialow odzieiowych;
scharakteryzowac wlaSciwoSci estetyczne rnaterialow odzieiowych;
scharakteryzowat wlaSciwoSci wytrzyrnaloSciowe materialow odzieiowych;
15
scharakteryzowat wlaSciwoSci konfekcyjne rnaterial6w odzieiowych;
okrekiic zasady konlekcjorlowania material6w ze zwr6ceniem uwagi na
trudnoSci wystgpujqce przy konfekcjonowaniu;
. oceni? organoieptycznie wlaSciwoSci higieniczne, estetyczne i
wytrzyrnaio4ciowe rnalerialbw odzieiowych;
. przedstawit zasady doboru materialu na podstawowe typy wyrob6w
odzieiowych:
. dobra? materialy na podstawowe typy wyrob6w odzieiowych;
scitarakteryzowac sposoby wywabiania piam;
scharakteryzowat sposoby prania wyrobbw odzieiowych;
. objasnit zasady prasowania materialbw i wyrob6w odzieiowych;
zidentyfikowat znaki konserwacyjne stosowane dla oznaczenia sposobu
konserwacji wyrobow odzieiowych;
objasnic zasady magazynowania i przechowywania rnaterial6w i wyrobow
odzieiowycli.
2. Materiat nauczania
Klasyfikacja wl6kien . Czynniki decydujqce o wlaSciwoSciach materialow
odzietowych . WiaSciwoSci fizyczno-mechaniczne wl6kien WtaSciwoSci
chemiczne wMkien Wlokna roilinne (bawelna, len, konopie) . Wl6kna
zwierzgce (uwlosieniowe, oprzgdowe) Wl6kna sztuczne(celulozowe,
biaikowe, kauczukowe) W16kna syntetyczne (poiiamidowe, polieslrowe,
poliakrylonitrylowe i inne wlokna syntetyczne) . Wi6kna mineraine (azbesl,
metalowe, szklane) . Otrzymywanie przgdzy . Klasyfikacja materialbw
odzieiowych Budowa tkanin . Spioly lkackie . Tkaniny zloione . Wytwarzanie tkanin . Otrzymywanie wzorow Rodzaje wzor6w
WlaSciwoSci tkanin Charakterystyka dzianin rzqdkowych i osnowowych
16
(kolumienkowych) . Wykoiiczenie dzianin . WlaSciwoSci dzianin
Charakterystyka tiuli, koronek, haftow Charakterystyka filc6w . Charakterystyka wloknin przeszywanych, iglowanych i klejonych . Charakterystyka przedzin . Charakterystyka folii i materialow powlekanych
Charakterystyka laminatow . Charakterystyka sk6r i futer . Dodalki
krawieckie (nici, zapiqcia, pasmanterie, materiaiy konstrukcyjno-noSne, materialy
termoizolacyjne, inne dodatki zdobnicze) . Melody badania materialow
odzieiowych . WlaSciwoSci higieniczne, estetyczne, wylrzymaloSciowe i
konfekcyjne materiaiow odzieiowycll Nazwy handlowe tkanin i dzianin . Konserwacja materialow odzieiowych Znaki konserwacyjne Kierunki
rozwoju przemyslu wlokienniczego
3. Uwagi o realizacji
Giownym zadaniem przedmiotu materialoznawstwo jest opanowanie przez
ucznialsiuchacza (w przyszlosci krawca) umiejetnosci rozpoznawania
wlaSciwoSci materiaiow odzieiowych i dodatkaw krawieckich. UmiejetnoSc ta
prowadzido prawidlowego dobierania materiaiu na wyrob odzieiowy,
stosowania wiasciwych metod i technologii konfekcjonowania, stosowania
sposob6w konserwacji i przechowywania. Ma to szczegolne znaczenie w czasach
wspolczesnych, w ktbrych przemysl wi6kienniczy wprowadza nowe wl6kna
syntelyczne, modyfikuje wldkna oraz stosuje r6ine mieszanki wlokiennicze do
produkcji materialow odzieiowych.
Aby uczeiilsluchacz opanowal umiejetnoSC prawidlowego
konfekcjonowania malerialow, musi on wiedziet, od czego zaleiq wla5ciwoSci
maleriaiu i jaki jest wplyw tych wlaSciwoSci na zastosowanie materialu i spos6b
jego konfekcjonowania. By te zaleZnoSci zrozumieC, uczeii musi poznat:
- rodzaje wlokien i ich wlaSciwoSci,
17
- typy materialow odzieiowych i wpiyw ich struktury na wlasciwo6ci materiaiu
zar6wno te, ktbre decydujq o jego przeznaczeniu, jak i sposobie
konfekcjonowania.
- dodatki krawieckie i zasady ich doboru
Ponadto musi wiedzieC, jaki jest wplyw prawidiowo dobranych materiaiow.
dodatk6w krawieckich i techniki konfekcjonowania na wyglqd estetyczny wyrobu i
jego war lo i t uiytkowq.
Opanowanie przez ucznia tych umiejetnosci i wiadomoSci jest doSC trudne.
dlatego zajecia muszq odbywat sig w odpowiednio wyposaionej pracowni
maleriaioznawslwa. Szczegblne znaczenie w jej wyposaieniu majqokazy wlokien
i materiai6w odzieiowych, katalogi, plansze i filmy dydaktyczne. Kaida
jednoslka metodyczna powinna byC tak prowadzona, by w jej lrakcie lub jako
utrwalenie uczeri wykonal Cwiczenia sprawdzajqce poziom opanowania
umiejetnoSci. Wykonanie Cwiczeri bedzie moiliwe tylko wtedy, gdy od pierwszej
lekcji kaidy uczeri bgdzie gromadzil maleriaiy odzieiowe i systematycznie
wzbogacai sw6j zbior pr6bek.
Lekcje powinny by6 prowadzone metodami aktywizujqcymi ucznidw,
ilustrowane d u i q ilo5ciqprzykiad6w wtokien, wyrobow wi6kienniczych, dodatkow
krawieckich i elementbw odzieiy, w ktorych prawidlowo zastosowano materiaiy,
dodatki i techniki konfekcjonowania. Na lekcjach mo ie by6 stosowana praca w
grupach, ulatwia to wymiang doswiadczen i malerialow przy wykonywaniu
Cwiczeri.
Niezmiernie waina jest kontrola i ocena pracy uczni6w/sluchaczy
dokonywana przez nauczyciela.. Im lepiej bgdzie przeprowadzona kontrola, tym
obiektywniej moina ocenit wyniki poszczeg6lnych ucznl6w.
Ocenianie rezultatbw pracy ucznia z materialoznawslwa moie by6
przeprowadzone w postaci testow, prac pisemnych tzw. klasowek, odpowiedzi
ustnych i Cwiczeti
Przy ocenie odpowiedzi i prac pisemnych naiety brac pod uwage:
- poprawnoSC definiowania pojqC,
18
- trafnoSC stosowania pojgc,
- dokladnobC i wszechstronnoSC charakterystyki,
- poprawnoSC wyciwania wnioskow,
- prawidlowoSC doboru metod do rozwiqzywania problemu.
- samodzielnoSC rozwiqzywania problembw.
Szczegolnq rolg w maleria+oznawstwie odgrywa ocena Cwiczeti
wykonywanych przez ucznia. Przy ocenie Cwiczeti naleiy brat pod uwagg:
- zgodnoSC ze schematem rozwiqzania problemu,
- poprawnoSC merytorycznq,
- iloSC przyklad6w ilustrujqcych problem,
- poprawno56 wnioskowania,
- estetykg wykonania
4. Podstawowe Srodki dydaktyczne
Naleiy przygotowat nastgpujqce srodki dydaktyczne:
- telewizor, magnetowid, grafoskop, ekran, wieszaki do plansz;
- kasety magnetowidowe z nagranymi filmami dydaktycznymi;
- mikroskopy z oprzyrzqdowaniem do identyfikacji wl6kien:
- zestawy odczynnikow chemicznych do identyfikacji wlokien:
- lupy tkackie;
- gabloty: len, bawelna, welna, jedwab naturalny, wl6kna wiskozowe, wl6kna
stylonowe, azbest, wlokna naturalne, wl6kna chemicme:
- plansze: klasyfikacja wlbkien, widoki wzdluine i przekroje wMkien, zasada
przqdzenia, klasyfikacja nitek i przgdz, znaki informacyjne o konsewacji
materialow i inne:
19
- kolekcje pr6bek wl6kien;
- kolekcje nitek;
- kolekcje wyrobow wiokienniczych: tkanin, dzianin, plecionek, wloknin,
przgdzin, material6w powlekanych, foiii, laminatow, skor, koronek, haftow;
- koiekcja splot6w tkackich: zasadniczych i pochodnych;
- kolekcja splot6w dzianin: rzqdkowe i osnowowe (kolumienkowe);
- kolekcja dodatkow krawieckich: nici, zapigC, materialow konstrukcyjno-
noAnych, termoizolacyjnych, pasmanterii, dodatkow zdobniczych;
- Polskie Normy dotyczqce klasyfikacji wiokien, rozpoznawania wiokien.
klasyfikacji splot6w tkackich i dziewiarskich.
5. Literatura
1. Podrgczniki dla ucznia :
- Chyrosz M.. Zembowicz-Suikowska E.: Materiaioznawshvo odzieiowe
- Swigch T, Swigch Fr.: Materiaioznawstwo odzietowe
2. Literatura uzupeiniajqca:
- Dziamara H.: Dziewiarshvo maszynowo-rgczne. Technologia dla ZSZ
- Filipiak I., Kowalczyk K.: Konfekcjonowanie dzianin. Podrgcznik dla
zsz - Nycz E.. Owczarz R., Srednicka L.: Budowa tkanin
- Poradnik intyniera, wiokiennichvo
- Praca zbiorowa: Materiaioznawshvo wiokiennicze dla technikum
- Persz T.: Materiaioznawstwo dla technikow przemysiu skorzanego
- Tomsa A.:Wykohczalnichvo wlokiennicze. Podrgcznik dia ZSZ
- Turek K.: Pracownia materialoznawshva odzieiowego
20
- tyiiriski T.: Nauka o wl6knie
3. Czasopisma zawodowe
Naleiy korzystat z najnowszych wydari wymienionej literatury
21
1. Szczeg6towe cete ksztafcenia
W wyniku zorganizowanego procesu nauczania. uczeri(s1uchacz) powinien
umiec:
. wyjaSniC ceiowoS6 i spos6b przeprowadzania pomiar6w anlropometrycznych;
. okreSliC poloienie podstawowych punkt6w pomiarowych ciala ludzkiego do
potrzeb odzietownictwa;
. oznaczy6 symboiikg pomiar6w ciala
stosowa6 symbolikg pomiar6w ciala podczas wykonywania pomiarow
krawieckich na podstawowe wyroby odzieiowe;
. scharakteryzowaC proporcje syiwetki: dziecigcej, damskiej i mgskiej oraz
wskazaC rotnice w ich budowie;
. zdefiniowae podstawowe pojgcia z zakresu konstrukcji i modelowania form
odzieiy: konstrukcja, siatka konstrukcyjna, odcinek konslrukcyjny, dodalek
konstrukcyjny i szablon odzieiowy;
. por6wnaC wyniki pomiar6w krawieckich z tabelami pomiar6w
anlropomellycznych i skorygowat je;
. rozroinit: rodzaje modelowania form odzieiy: konstrukcyjne, wtorne i
przeslrzenne;
ustali6 wielkoSC dodatku konstrukcyjnego w podstawowych asortymentach
odzieiowych:
ustali6 wieikoSC dodalku konstrukcyjnego w odzieiy wierzchniej;
. ustali6 wielkoSC dodalku konstrukcyjnego w odzieiy roboczej;
22
. ustali6 wielkoSC dodatku konstrukcyjnego w bielitnie;
dobrac wielkost dodatku na szwy i podwiniecia w wykonanych forrnach;
. wykazac rotnice rniedzy forrnqa szablonern.
pobrac rniary potrzebne do wykonania konstrukcji i rnodelowania
podstawowych form odzieiy lub odczytaC je z tabeli wymiarbw
. wykonac konstrukcje i rnodelowanie form sp6dnicy podstawowej na podane
wyrniary;
wykonat konstrukcje i rnodelowanie spodnicy polkloszowej i kloszowej na
podane wyrniary;
. wykonac konstrukcje i rnodelowanie spodnicy z klinow;
wykonai: rnodelowanie wtorne spodnic z karczkarni;
. zrnodelowaC spbdnic? portfelowq, z faldami;
wykonat konstrukcje i rnodelowanie sp6dnico-spodni na podane wymiary;
. skonstruowac i zrnodelowat sp6dnice zgodnie z projektern plastycznym;
. narysowak siatke konstrukcyjnq, wyprowadzajqc linie rnodelowe standardu
spodni damskich lub meskich;
. zastosowaC zasady rnodelowania wt6rnego spodni z jednoczesnym
ustaleniern dodatku konstrukcyjnego dla r6tnych fason6w;
. wykreSliC siatke konstrukcyjnq odzieiy darnskiej na gornq czeSC ciafa bez
zaszewki piersiowej:
wyprowadzic linie rnodelowe przodu i tylu bluzki bez zaszewki piersiowej;
wykonat rnodelowanie konstrukcyjne form tylu i przodu bluzki z zaszewkq
piersiowq;
. zastosowat zasady rnodelowania wtdrnego bluzek ze szczegolnyrn
zwroceniern uwagi na przenoszenie zaszewki piersiowej;
. wymodelowaC karczki, rnarszczenia, zakladki , faldy;
. wyrnodelowac zaszewke barkowq;
23
wykreSliC cigcia modelowe zaszewek dopasowujqcych;
. wykreSliC konstrukcje i modelowanie form rgkawa podstawowego i z wysokq
gl6wkq;
. wykonat konstrukcjg i modelowanie kolnierzy do bluzek na podstawie w.3 prostego, typu koszulowego: na st6jce, bez stdjki, z odcinanq st6jkq
wykreSli6 konstrukcjg i modelowanie kolnierzy do bluzek na podstawie
podkroju szyi przodu, np.: szalowy;
. wykonat konstrukcjg i modelowanie kolnierzy leiqcych np. bebe.
. zmodelowat konstrukcyjnie kamizelkg podstawowqdamskq
. zastosowat zasady modelowania wt6rnego kamizelek ze szczeg6lnym
uwzglgdnieniem: przenoszenia zaszewek, wyprowadzania cigt pionowych i
poziomych w kamizelkach damskich;
wykonat modelowanie wl6rne kimona w oparciu o formg podslawowq bluzki i
rekawa
wykonat modelowanie wt6rne reglanu w oparciu o formp podstawowq bluzki i
rgkawa:
wykonat konslrukcjq stanika dziecigcego i rgkawa dla I grupy modelowej;
wykonat konstrukcjg i modelowanie iakietu damskiego;
wykonat konstrukcjg i modelowanie rgkawa dwuczg8ciowego.
wykonat siatkg konstrukcyjnq odzieiy mgskiej na g6rnqczgSC ciala;
. wykreSlit konstrukcyjnie formg rgkawa do koszuli mgskiej;
wyprowadzit linie modelowe tylu i przodu koszuli podstawowej;
. wykonat modelowanie wt6rne koszuli mgskiej o charakterze sportowym;
. scharakteryzowat nietypowe sylwelki damskie lub mgskie;
pobrat miary z nietypowej figury damskiej lub mgskiej;
wykonat modelowanie konstrukcyjne i wl6rne sp6dnicy na nier6wne biodra;
24
zmodelowac formy spodni damskich lub mgskich na krzywe nogi z kolanami
koSlawym - nogi X i szpotawymi - nogi 0 ;
wymodelowai formy damskiej biuzki podstawowej na figurg sprgiystq;
. wykonai szablon wyjSciowy wzorcowy do stopniowania z uwzglgdnieniem
warunk6w technologicznych;
opisaC szablon;
wykonat szablony spodnicy, spodni
2. Material nauczania
Proporcje sylwelki ludzkiej . Tabele pomiar6w antropometrycznych . Pomiary antropometryczne i krawieckie . Pobieranie wymiarow na ro2ne wyroby
odzieiowe i sposob ustalania dodatkow konstrukcyjnych . Rodzaje
modelowania wyrobow odzieiowych Podstawowe pojgcia z zakresu
konstrukcji i modelowania form odzie2y Siatka konslrukcyjna i modelowanie
spodnicy podstawowe . Konstrukcja i modelowanie sp6dnicy pblkloszowej,
kloszowej, z klinow oraz sp6dnico-spodni . Modelowanie wtorne spddnic
Konstrukcja i modelowanie standardu spodni damskich, mgskich
Modelowanie konstrukcyjne i wtorne zgodnie z projektem plastycznym rbinych
fasonow spodni .. Konstrukcja i modelowanie form tylu i przodu bluzki bez
zaszewki piersiowej r Konstrukcja i modelowanie form tylu i przodu bluzki z
zaszewkq piersiow& . Konstrukcja i modelowanie form rgkaw6w Zasady
przenoszenia zaszewki piersiowej w bluzce damskiej . Modelowanie wt6rne
bluzek Zasady modelowania kolnierzy . Modelowanie kimona . Modelowanie reglanu Konstrukcja i modelowanie form koszuli meskiej
Modelowanie konstrukcyjne. i wt6rne kamizelek damskich . Modelowanie
kieszeni . Konstrukcja i modelowanie iakietu damskiego . Konstrukcja i
modelowanie rgkawa dwuczgSciowego Konstrukcja i modelowanie odziety
25
dziecigcej dla I grupy modelowej . Rodzaje i cechy charakterystyczne figur
nietypowych Modelowanie konstrukcyjne i wtorne odzieiy na figury nietypowe . Opracowanie szablon6w odzieiy
3. U w a g i o rea l i zac j i
Przedmiot ma charakter pracowni, dlatego t e i zajgcia powinny odbywac
sig w grupach oraz blokach godzinowycll. Program obejmuje zagadnienia
modelowania konslrukcyjnego i wtornego form odzieiy oraz opracowywania form
i szablon6w. Realizacja materialu oparta jest przede wszystkim na symulujacej
metodzie cwiczeti, ktirre aktywizujauczni6w zmuszajqc do samodzielnej pracy, a
zarazem ksztaltujq: odpowiedziaino5C, systematycznoSC, samodzieInoSC,
cierpliwosC i dokladnoSC. Cwiczenia uczeti powinien wykonywat w skali i w
naturalnej wielkoSci.
Przy konstruowaniu i modelowaniu element6w form wyrobow odzieiowych
wskazana jest prezentacja modelowanych fasonow oraz projektdw z najnowszych
iurnali mody. Konieczne jest korzystanie przy wykreglaniu siatek konstrukcyjnych
i linii modelowych ze standard6w konstrukcji odzieiy damskiej, dziewczgcej,
mgskiej i clilopigcej oraz dziecigcej, opracowanych przez CPBRPiO i na bieiqco
uaktualnianych w czasopiSmie .Odziei". Naleiy kategorycznie i konsekwentnie
zrezygnowat z konstrukcji prezentowanych w wydawniclwach o charakterze
popularnym, redagowanych pod kqtem samoukow, kursow krawieckich.
Natomiast wskazane jest inspirowanie sig modelowaniem prezentowanym 'w
tychte wydawnictwach. Jeieii szkola posiada fundusze, winna zaprenumerowac
niemieckie czasopisma "RUNDSCHAU DAMEMODE", "RUNDSCHAU
HERRNMODE, ktbre znakomicie odzwierciedlaja aklualnq linig modelowa i
prezentujq ciekawe modelowanie r6inych fasonbw odzieiy. Powyisze tytuly
poleca sig z powodu braku na polskim rynku wydawniczym czasopisma
kontynuujqcego charakter kwartalnika "Modne krawieclwo'.'
Uczeii przed przystqpieniem do konstruowania i modelowania powinien
wykonaC projekt plastyczny na sylwetce podstawowej (korelacja z rysunkiem
26
zawodowym) w celu doskonalenia umiejetnosci doboru odpowiedniej konstrukcji,
przenoszenia proporcji z rysunku modelowego na siatke konstrukcyjnq,
wyprowadzania linii, cieC modelowych i umiejscowienia elementow zdobniczych
np.: kieszeni, patek, wielkosci (szerokosci, dlugosci) wylogu, ksztattu kolnierza itp.
Ucznia naleiy oceniaC wg, nastqpujqcych kryteriow:
- prawidlowosc zdejmowania miar i korygowanie ich z tabelami wymiarow
sylwetek ludzkich;
- poprawnost odczytywania rysunkow modelowych i przenoszenia zaloien
projektow na siatkg konstrukcyjnq lub forme podstawowa,;
- poprawnoSC obliczania odcinkbw konstrukcyjnych, ustalania dodatkow
konslrukcyjnych i wykreslenia sialki konslrukcyjnej;
- prawidlowoSC wyprowadzania cigC modelowych;
- prawidlowoSC przenoszenia zaszewki piersiowej;
- prawidlowosC stosowania zasad modelowania;
- staranno% i estetyka wykonanych Cwiczen.
Podslawow% metodq kontroli osiqgnigc uczniow/asluchaczy jest korekta i
obselwacja czynnosci ucznia.
UWAGA! Zakres modelowania form odzieiy w rbinych grupach wiekowych
z poszczegolnych hasel programowych nauczyciel ustala Sam.
4. Podstawowe Srodki dydaktyczne
Naleiy przygotowaC nastqpujqce Srodki dydaktyczne:
- modele odzieiy;
- telewizor ;
- magnetowid ;
- filmy video ;
27
- graloskop :
- loliogra~ny :
- ekran :
- wieszak do plansz ;
plansze:: rysunki modeiowe wyrob6w . konslrukcje i modelowania
podslawowych wyrob6w odzieiowych, przebieg modelowania wyrob6w
odzieiowych:
- czasopisma zwiqzane z mod*.
5. L i te ra tu ra
1. Bily-Czopowa Maria: Konslrukcja i rnodelowanie odziety damskiej lekkiej.
twiczcnia do leclinologii dla ZSZ
2. Bily-Czopowa Maria. Mierowska Karolina: Kr6j i modelowanie odziety lekkiej.
Krawieclwo uslugowo miarowe
3. Cyrankiewicz Haiina: Konslrukcje i rnodelowanie odzieiy dziecigcej. twiczenia
do leclinologii dla ZSZ
1. Hanus Zolia: Kulisy kroju i szycia. Sp6dnice i bluzki
5. Hanus Zolia: Kulisy kroju i szycia. Suknie, kamizelki i spodnie
G. Hanus Zolia: Kulisy kroju i szycia. takiely, plaszcze i peleryny
7 . Kowalczyk Ryszard: Kr6j odzieiy darnskiej
0. Kowalczyk Ryszard: Kr6j odzieiy meskiej
9. Lewandowska Elibiela: Modelowanie form odziety na dolnq czqS6 ciala.
Zeszyl Cwiczeri nr 1. Torur? 1993 r.. Slowarzyszenie Obwialowc6w Polskicl> w
Toruniu
28
10. Lewandowska Elibiela: Modelowanie fortn odzieiy. Zeszyl Cwiczeri nr 2.
Torun 1993 r.. Slowarzyszenie Oiwialowcow Polskicli w Toruniu
11. .ODZIEt". Dwuniiesiecznik 1990.1996 r. (artykuly dolyczqce konstrukcji,
tnodelowariia i slopniowania roinycli wyroB6w odzieiowycli)
12. Prafianowicz Zbigniew. Szkoiny slownik odzieiowy
13. Parafianowicz Zbigniew. Piskorska Maria: Konslrukcja i ~nodelowanie odzieiy
damskiej cieikiej. Cwiczenia do lechnologii Ula ZSZ
14. Paralianowicz Zbigniew. Piskorska Maria: i<onstnrkcja i modelowanie odzieiy
meskiej. Cwiczenia do leclinologii dla ZSZ.
15. Piskorska Maria: Konslrukcja i modeiowanie form bielizny. Cwiczenia do
leclinologii dla ZSZ
16. Piskorska Maria. Parafianowicz Zbigniew: Modelowanie form odzieiy dla
figur nielypowycli
17. .RUNDSCHAU DAMENMODE". Miesiecznik 1990-199G r.
18. ,,RUNDSCHAU HERRNMODE". Miesigcznik 1990.1990 r.
Pozycje 1: 5: G; 7 i 0 naleiy traklowat wylqcznie jako irodla inspirujqce do
rnodelowania r6inycli fasonow odziety pomimo braku icti aktualizacji na rynku
wydawniczym.
W rniare ukazywania sic tiowycli pozycji wymienion?, literalure naleiy na
bieiqco aklualizowaC. Naleiy korzyslat z najnowszych wydan wskazanej
literalury.
29
1. S z c z c g 6 l o w c cele ksz ta lcen ia
W wyniku zorganizowanego procesu ksztalcenia uczeri (sluchacz)
powinien umiet:
przedslawik zadania przemyslu odzietowego;
. wyjaSniC podslawowe pojecia zwiqzane z produkcjqodziety llechnologia.
rnoda, uslugowo-miarowe wylwarzanie odziety, konlokcjonowanie/;
. wytnienik kryleria klasylikacji maszyn szwalniczych
. dokonat podzialu maszyn szwalniczycll ze wzgledu na rodzaj lworzonego
Sciegu Isi$mowe, IaAcuszkowel;
. scharakleryzowat budowe zewnelrznq podstawowej maszyny szwalniczej:
. wymienik rnaszyny zrbinicowane budowq glowicy Iplaska, kolumnowa, - przyklady maszyn/;
. . wyniienit rnaszyny zrbinicowane napedern Inoiny, eleklryczny - przyklady
maszynl:
. objaSniC zasady doboru igiel maszynowych do rodzaju nici i materialu
odzietowego;
. zdeliniowat pojecie "niechanizm":
. wyr6tniC podslawowe mecllanizmy w rnaszynie szwalniczej:
. wyrbtnit niechanizmy lworzenia Sciegu w ~iiaszynie szwalniczej:
. objnSniC zasady wspbldzialania mccl~anizmbw lworzeriia Sciegu w maszynie
szwal~iiczej;
30
wyrnienit rnaszyny o przeznaczeniu specjalnyrn;
. wskazat zaslosowanie rnaszyn zygzakowych w procesie wylwarza~ria
wyrobow odzieiowych:
wskazat zaslosowanie rnaszyn lahcuszkowych:
wskazat zaslosowanie faslrygbwek:
wskazat zaslosowanie rnaszyn obrzucajqcych;
wskazak zaslosowanie rnaszyny podszywarki:
wskazat zaslosowanie niaszyny dziurkarki;
. wskazai: zaslosowanie rnaszyny guzikarki;
. wskazat zaslosowanie rnaszyny ryglbwki;
rozrbtnit rodzaje rnaszyn wieloiglowych:
. rozr6iniC dodalkowe oprzyrzqdowanie rnaszyn szwalniczych;
. rozroini6 i scharakleryzowat rodzaje polqczeh zgrzewanych w wyrobach
odzieiowych Iwady i zalelyl;
wyjaSnit wplyw konslrukcji i rnelod eksploalacji rnaszyn odzieiowych na
bezpieczenstwo pracy:
. wyjainit zasady konlroli jakoSci malerialow przed rozkrojern.
- scharakleryzowat urzqdzenia ulalwiajqce kontrole jakoSci rnalerialu przed
rozkrojern;
- scharakleryzowat rnaszyny i urzqdzenia do warslwowania rnalerialbw;
. wyjaSniC zasady prawidlowego uloienia nakladow Iwarslwl;
wyrotnit i scharakleryzowat rodzaje rnaszyn krojczych sluiqcych do krojenia
nakladbw i wykrawania elemenlbw odziety;
. okre5lit wysokoSC nakladu i iloSC warslw w rbinych rodzajacli rnalerialbw
odzieiowych:
. wskazat zagrotenia, jakie rnogq wyslqpit przy obsludze rnaszyn i urzqdzeh
krojczych;
31
?
. wyr6tniC rodzajc poiqczeh slosowanych w wyrobacli odzieiowych;
+ wyrbtnit podslawowe paramelry obr6bki lermicznej rnalerial6w:
wyjaSniC znaczenie znak6w inforrnacyjnych dolyczqcych prasowania, a
znajdujqcych s i t na elykielce wyiobu odzieiowcgo;
wyr6tniC elapy polnego cyklu prasowania meclianicznego;
. wykazab zaslosowanie pras uniwersalnych, plaskich, specjalislycznycli i
formujqcych:
. ohjaSniC sposob plisowania:
. rozr6ZniC rodzaje obr6hki klejowej;
. rozr6tniC rodzaje pras do klejenia;
- wskaraC rodzaje zagrotch wyslppujqcych podczas pracy z urzqdzeniami
do obrhbki parowo-cieplnej:
objaSnit zasady bezpiecznej pracy podczas prasowania i klejenia;
. schnrnklcryzowat cccliy prawidlowo zorganizowariego lransporlu;
. scharakleryzowat rodzaje transporl6w, jakie sq slosowane w (yzemyslowym
znkladzie odzieiowym:
. objaSniC zasady bezpiecznego lransporlowania p6iiabrykal6w i wyrobow
golowych w poszczeg6lnych dzialach przedsiqbiorshva odzietowego;
. zdefiniowaC podslawowe pojecia dolyczqce procesu produkcji Iproces
lcclinologiczny i pornocniczy, fazy, ogniwa, operacje, zabiegi, czynnoici.
ruchy roboczel:
. scharakleryzowat operacje lechnologiczne w krojowni, szwalni. prasowalni:
. scharakteryzowat systemy organizowania produkcji slosowane w
odzietowycli zakladach produkcyjnych:
wyjainiC zasady organizowania slanowiska roboczego w poszczeg6lnych
fnzncli proccsu lccliriologiczncgo zgodnic z wyrnaganiami blip i ergo~iolnii:
32
. przewidywat konsekwencje z tytulu naruszenia przepisbw i zasad bhp w
trakcie realizacji zadati zawodowych;
. wyr6init elementy skladowe dokumentacji procesu produkcyjnego;
scharakteryzowat elemenly skladowe dokumentacji techniczno-
technologicznej,
odczytat zadania produkcyjne zawarte w karcie operacji stanowiska
roboczego przedstawione w formie graficznej i opisowej:
zdefiniowat podstawowe pojecia zwiqzane z normowaniem zutycia surowca w
przemyslowej produkcji odzieiy (materialy podslawowe i pomocnicze, norma.
procentbwka, wielkost odzieiy);
wyrbtni6 kryteria klasyfikacji wielkosci wyrobu odzietowego,:
stosowat zasady ukladu szablonow na rnateriale w przemyslowej produkcji
odzieiy:
. scharakteryzowac zadania wytw6rczoSci uslugowo-miarowej;
scharakteryzowat odziei miarowq;
. scharakteryzowat organizacje i wyposatenie zakladu uslugowo-miarowego;
wyroinic kolejne etapy wytwarzani odzieiy miarowej;
stosowat zasady obliczania ilosci rnaterialu i dodatkbw krawieckich
niezbgdnych do uszycia wyrobu odzietowego w produkcji uslugowo-
miarowej;
wyroinit czynnik wplywajqce na zutycie surowca w przemyslowej i w
usiugowej produkcji odzieiy (wielkoSC odzieiy, fason, rodzaj materialu, wz6r
na tkaninie);
wyjasnic zasady kontroli wykonanych operacji w zakladzie przemyslowym i
wyrobu gotowego w zakladzie uslugowym;
. wyjaSniC zasady zarzqdzania przez jakoSt (norma I S 0 9000):
wyjaSniC zasady skladowania i rnagazynowania surowca oraz wyrobu
gotowego;
33
. wyjaSniC wlaSciwe formy wsp6ldzialania w zespole.
2. Material ksztalcenia
Zadania przemyslu odzietowego . Podstawowe poipcia zwiqzane z produkcjq
odzieiy Klasyfikacja maszyn szwalniczych Podstawowe mechanizmy w
rnaszynach szwalniczych Klasyfikacja igiel do szycia
Oprzyrzqdowanie maszyn szwalniczych . Charakterystyka rnaszyn o
przeznaczeniu specjalnyrn . Analiza informacji zawartych w instrukcji obslugi
rnaszyn szwalniczych Metody i sposoby kontroli surowca i wyrobu
golowego . Rozkr6j rnaterialu odzieiowego Rodzaje obrdbki parowo-
cieplnej . Proces produkcyjny . Podstawowe pojqcia zwiqzane z procesem
produkcyjnym . Dokurnentacja procesu produkcyjnego
Dokumentacja techniczno-technologiczna . Symbole graficzne szwdw
zawaite w norrnach Normowanie surowca . Zasady zarzqdzania przez
jakoSC (norrna IS0 2000) Uklady szablonow Konlrola jakosci
elernenthw i wyrobu gotowego . Skladowanie i magazynowanie surowca
oraz gotowego wyrobu odzieiowego . Wytw6rczoSC uslugowo-miarowa . Zadania i cechy wylw6rczoSci uslugowo-miarowej . Organizowanie i przebieg
ustugowo-miarowego wytwarzania odzieiy Komunikacja rnigdzyludzka i
zasady pracy w zespole . Zasady i przepisy bhp w lrakcie realizacji zadaii
zawodowvch
3. Uwagi o realizacji
Zakres urniejetnoSci ujpty w szczeg6towych celach ksztalcenia zostal
opracowany w takiej kolejno'sci, w jakiej bgdzie realizowany w toku
nauczania. Nauczyciel na podstawie cel6w szczeg6lowych i rnaterialu nauczania
34
opracuje rozklad materialu. Cele szczegolowe zostaiy opracowane pod
kq!ern umiejqtnoSci, jakie bgdq polrzebne pracownikowi w zakladach
odzieiowych. W toku ksztalcenia uczeri (sluchacz) ma zdobyC odpowiednie
kompetencje zawodowe niezbgdne do efektywnego funkcjonowania w zawodzie
krawiec. Szkola powinna wyposaiyt go w pelny zakres umiejgtnoSci, jakie
powinien posiadaC rozpoczynajqc pracq. Uczeti/sluchacz powinien bye
przygotowany do nowalorskich dzialan i otwarty na postgp techniczny i
organizacyjny na swoim stanowisku pracy w zakladzie odzietowym. Nauczyciel
winien realizowak cele ksztalcenia, odpowiadajqc sobie na pylania:
- jakie sq najwatniejsze umiejetnoSci w zawodzie krawca.
- za pomocqjakich Srodkow dydaktycznych naiety je ksztaltowaC.
SkutecznoSC nauczania zaleiy od prawidlowego doboru Cwiczen. Oto
przykladowe Cwiczenia:
- wykonaC przekroje graficzne wqzl6w technologicznych w elementach lub
gotowych wyrobach odzietowych:
- wykonac kartg operacji stanowiska roboczego na dowolnie wybrane
stanowisko pracy w szwalni:
- obliczyC i loic surowca do uszycia podstawowych asortyrnent6w odziety w
produkcji uslugowo-miarowej:
- wykonac w skali 1:4 lub 1:5 dowolny uklad szablon6w na wybrany wyr6b
odzieiowy:
- wykonaC wybrane czgSci skladowe dokumentacji techniczno-technologicznej
do przykladowego wyrobu odzieiowego np. spodnicy, spodni:
- dokonaC kontroli wybranej operacji technologicznej i gotowego wyrobu wedlug
podanych zasad.
Duty wpiyw na skutecznoSC ksztalcenia ma prawidlowy dob6r rnetod.
Naleiy stosowat takie metody, kMre:
- wdratajq uczni6w do samodzieinego, logicznego i krytycznego mySlenia,
- aktywizujq w rozwiqzywaniu problemow,
35
- ksztakujq urniejelnost dostrzegania powiqzah w organizacji procesow
produkcyjnych.
- wyrabiajq urniejelnoSC wsp6ldzialania i pracy w zespole.
Podstawowe zatern bpdq rnetody interaktywne, wyzwalajqce inwencj?
tw6rczq uczni6w i zachgcajqce ich do wlasnych poszukiwaii.
4. Podstawowe Srodki dydaktyczne
Nalety zgrornadzit nastgpujqce srodki dydaktyczne:
-katalogi rnaszyn i urzqdzeri;
-rnodele rnaszyn szwalniczych roinego typu;
-fazograrny przedstawiajqce powstawanie sciegu w podstawowej rnaszynie
szwalniczej;
-fazograrny przedstawiajqce wspotdzialanie rnechanizrn6w tworzqcych Scieg w
rnaszynie szwalniczej;
-filmy dydaktyczne pokazujqce pracg rotnych rnaszyn szwalniczych;
-foliograrny lub prospekty przedstawiajqce urzqdzenia przygotowawcze,
rnaszyny krojcze i prasowalnicze;
-katalogi lub foliograrny urzqdzeri i rnaszyn transportowych;
-dodatkowe oprzyrzqdowanie rnaszyn szwalniczych - rnodele lub foliograrny;
-filmy dydaktyczne o przernyslowej produkcji odzieiy;
-przyklady dokurnent6w obowiqzujqcych w zaktadach przernys{owych;
-Polskie Norrny obowiqzujqce w przernysle odzietowyrn;
-przykladowy kornplet dokurnentacji procesu technologicznego;
-przykladowe karty operacji stanowiska roboczego:
36
-zestaw foliogrambw lub tablic z symbolami graflcznymi wgzi6w
technologicznych;
-przykladowa instrukcja obsiugi maszyn szwalniczych:
-1oliogramy lub tablice z graflcznymi znakami informacyjnyml dotyczqcymi
termicznej obr6bki odzieiy;
-katalogi z nowoczesnymi urzqdzeniami i maszynami zwigkszajqcymi wydajnoSC
pracy;
-fotokopie lub foliogramy ukladbw szablonbw,
5. Literatura
1. Bialczak B. : Maszyny i urzqdzenia w przemySle odzieiowym
2. Bujalski M., Jurek S., Porycki M.: Krawiectwo
3. Czyiewski H. : Krawiectwo
4 Kazik R. , Krawczyk J.: Technologia odzieiy
5. Parafianowicz Z. : Szkolny siownik odzieiowy
6. Kedracka E. : Wprowadzenie do TQM w edukacji zawodowej. CODN 1995
W-wa.
7. Polskie Normy obowiqzujqce w odzieiownichvie
8. Encyklopedia Techniki. Przemysl lekki
9. Katalogi i prospekty nowoczesnych maszyn i urzqdzeii odzietowych
10. Czasopismo .Odziei" SIGMA NOT - Nr 5 z 1990 i inne numery z lat 1990 do
najnowszych
Nauczyciel powinien korzystaC z najnowszych wydah wskazanej lileratury.
a takie aklualizowaC wymienionq listg.
37
ZAJeCIA PRAKTYCZNE
1. Szczegolowe cele ksztalcenia
W wyniku zorganizowanego procesu nauczania uczeri (sluchacz)
powinien urniet:
uzasadnit znaczenie przestrzegania przepisow bhp i ppot. w warsztatach
szkolnych;
przedstawit prawa i obowiqzki ucznia w warsztatach szkolnych;
okreslit rolg odziety ochronnej stosowanej w warsztatach szkolnych;
przedstawit zasady organizowania stanowiska pracy zgodnie z wyrnaganiami
bhp i ergonomii;
. przedslawit zasady zapobiegania wypadkom powodowanym przez czynniki
Srodowiska pracy;
. udzielit pomocy przedlekarskiej;
. poslugiwaC sig narzgdziami i przyborami do pracy rgcznej;
. zorganizowat stanowisko pracy rgcznej zgodnie z przeplsami bhp i ergonomii;
. scharakteryzowat Sciegi rgczne zasadnicze i ozdobne;
. dobrat igly i nici do szycia rgcznego do rodzaju rnalerialu odzietowego;
. wykonat Sciegi rgczne;
. zastosowat Sciegi rgczne w okreslonej operacji technologicznej;
. dostrzegat zagroienia i zapobiegat wypadkom przy pracy;
. analizowat przyczyny wypadkow;
. wyjainitzasady zachowania sig w razie wypadku przy pracy;
38
scharakteryzowac budowg zewngtrznq stgbnowki plaskiej;
rozroiniC podstawowe mechanizmy w stgbn6wce plaskiej;
. scharakteryzowat podstawowe mechanizmy tworzenia Sciegu w
stgbnowce piaskiej;
. przedstawic zasady wsp6idziaiania podstawowych mechanizmow
tworzqcych Scieg w stgbnowce plaskiej;
uruchomic i zatrzymat stgbnowkg plaskq;
nawinqc nitkg na cewkg w stgbnowce plaskiej;
przewlec nitkg g6rnq i dolnqw stgbnowce plaskiej;
wyreguiowac skok Sciegu i naprgienie nitki g6rnej i dolnej w stgbnowce
plaskiej;
konserwowab stgbnowkg plaskq;
. szyC po iiniach o zr6inicowanym stopniu trudnoSci;
wyreguiowaC skok Sciegu i naprgienie nitki gornej i dolnej przy zszywaniu
warstw maleriaiu;
. stosowai szwy maszynowe objgte normq;
scharakteryzowac budowg zewngtrznq overlocka;
rozroinii: podslawowe mechanizmy w overiocku:
scharakteryzowac podstawowe rnechanizmy tworzenia Sciegu w
overlocku;
. przedstawit zasady wspoldzialania podstawowych mechanizm6w tworzqcych
Scieg w overiocku;
. uruchornit i zatrzyrnat overlock;
. wymieniC iglg w overiocku;
przewlekac nitkg g6mq i dolne w overlocku;
regulowat naprgienie nitki g6rnej i doinych w overiocku;
. szyC po liniach o zr6inicowanym stopniu trudnokci;
39
39
wyregulowat naprgienie nitki g6rnej i dolnych w overlocku przy szyciu war$twy
materialu;
. konserwowat overlock:
przewidywae zagroienia wystgpujqce podczas prasowania;
zastosowat zasady bhp podczas prasowania;
rozr6init narzgdzia i przyrzqdy do prasowania;
zastosowat narzgdzia i przyrzqdy do prasowania;
scharakteryzowat techniki prasowania;
zastosowat prawidlowe techniki prasowania materialow odzieiowych;
. dobra6 ternperaturg ielazka do rodzaju rnaterialu odzietowego;
uprasowat elementy odzieiy;
przykleit wklady usztywniajqce:
uprasowat gotowe wyroby odzieiowe:
zdefiniowat pojqcie wgzel lechnologiczny;
. scharakleryzowaC rodzaje wgzl6w technologicznych;
. przedstawit etapy obr6bkl prastych wgzl6w lechnologicznych odzieiy;
wykonat proste wgzly technologiczne odzieiy;
przedstawit etapy obr6bki wezl6w technologicznych o zlotonej budowie;
. wykonat wybrane wgzly technologiczne o zloionej budowie:
zaslosowat narzgdzia i przyrzqdy do krojenia zgodnie z zasadami bhp;
. zastosowat zasady prawidlowego uloienia nakladow z r6inych materialow
odzieiowych;
zwarstwowat materialy odzieiowe zgodnie z obowiazujqcymi zasadami;
wykonat rysunek ukiadu szablon6w na materiale odzieiowym zgodnie z
rozkladkq technicznq;
. nanieSC punkty spotkah;
40
. dobrat materialy i dodatki krawieckie potrzebne do wykonania wybranego
wyrobu odzietowego;
dobrat techniki wykonania do wybranego wyrobu odzieiowego;
. wyliczat iIoSt rnaterialow odzieiowych i dodatk6w krawieckich niezbgdna. do
uszycia wyrobu;
. przedstawit kolejnoSt prac przy wytwarzaniu odzieiy miarowej;
. przedstawitzasady wykonywania I i II miary;
przeprowadzit I i II rniarg;
. wykonat poprawki;
. przedstawic sposoby przeprowadzania kontroli malerialow odzietowych i
dodatkow krawieckich;
. dokonat kontroli rnaterialow odzietowych i dodatk6w krawieckich;
. przedstawit sposoby przeprowadzania kontroli migdzyoperacyjnej;
dokonat kontroli rnigdzyoperacyjnej;
. przedstawic sposoby przeprowadzania kontroli gotowego wyrobu
odzieiowego;
. przedstawic zasady klasyfikacji gatunkowej wyrobu odzietowego;
przeprowadzat kontrolg yotowego wyrobu odzietowego;
przedstawit zasady oznaczania I pakowania gotowych wyrob6w
odzietowych;
. oznaczyt i spakowat yotowe wyroby odzieiowe:
. przedstawit zasady prrechowywania materialow odzieZowych i dodatk6w
krawieckich:
. zastosowat zasady prrechowywania materialow odzietowych i dodatk6w
krawieckich;
41
2. Ma te r i a l nauczan ia
Przepisy bhp i ppoi, obowiqzujqce w warsztatach szkolnych Prawa
obowiqki ucznia w warsztatach szkoinych Odziei ochronna Organizacja
stanowiska roboczego . Klasyfikacja Scieg6w rgcznych wg. obowiqzujqcych
norm Narzgdzia i przybory do szycia rgcznego Poslugiwanie sig
narzgdziami i przyborami do szycia rgcznego . Zastosowanie Sciegdw rgcznych
w odzieiy Przygotowanie stgbndwki piaskiej do pracy . Obsluga stgbndwki
plaskiej e Szycie po liniach o zrbtnicowanym stopniu trudnobci na stebnowce
plaskiej . Przygotowanie overlocka do pracy Obsluga overlocka . Szycie po liniach o zr6inicowanym stopniu trudnoSci na overlocku . Narzgdzia i przybory do prasowania . Obrbbka termiczna . Etapy obrbbki
prostych wgzl6w technologicznych . Etapy obr6bki wgzlow technologicznych o
zloionej budowie . Krojenie element6w wyrob6w odzieiowych . Znakowanie Kompletowanie wykrojaw Szycie prostych i zioionych
wgzi6w technologicznych . Szycie prostych wyrob6w odzieiowych w rbtnych
asortymenlach i grupach wiekowych . Szycie fantazyjnych wyrobow
odzietowych Elernenly zdobnicze . Wykoriczanie gotowego wyrobu
Konlrola jakoSci wyrobbw odzietowych . Klasyfikowanie wyrobow
odziekowych Zasady pakowania gotowych wyrob6w odzieiowych i
przrchowywania rnaterialbw odzieiowych i dodatkdw krawieckich
3. U w a g i o rea l i zac j i
G16wnym zadanlern zajgt praktycznych jest ksztatlowanie u uczniow
umiejglnoSci zwiqzanych z wykrojeniem element6w wyrobdw odzietowych,
przygotowaniem i obslugq podstawowych maszyn szwalniczych oraz wykonaniem
wyrobu odzietowego. Nauczyciel prowadzqcy zajecia praktyczne odzieiy
ksztaltuje takie nawyki poprawnej organizacji stanowiska roboczego.
Proces ksztaltowania urniejqtnokci powinien obejmowac:
41,
42
- om6wienie i pokaz prawidlowego wykonania czynnoSci technologicznych ;
- stopniowe wdrazanie ucznia do prawidlowego wykonywania czynnobcl
technologicznych ;
- zwracanie uwagi na prawidlowe wykonywanie czynnoici ;
- oceng sposobu wykonania zadania
W kszlaltowaniu umiejglnosci praktycznych musi by6 przestrzegana
zasada stopniowania trudnoSci. Ucze~ilsluchacz nie powinien przejSC do
wykonania nastgpnej czynnoSci, dopoki nie opanowal dostatecznie poprzedniej.
Watnq zasadqjest teZ bazowanie na doSwiadczeniach uczni6wlsluchaczy
nabytych w trakcie wczesniej wykonywanych przez nich zadali technologicznych.
SkutecznoSC ksztalcenia zaleiy od prawidlowego doboru metod. NaleZy
stosowaC takie metody, kt6re:
- przygotujq uczni6w do samodzielnoSci i odpowiedzialnoSci za wykonanq prace
oraz logicznego i krytycznego myslenia;
- uaktywniq uczni6w w rozwiqzywaniu problem6w ;
- uksztakujq umiejetnosci dostrzegania powiqzah i zaleinoici w procesach
wytwarzania odzieiy;
- wyrobiq umiejetnoSC wsp6ldzialania i pracy w zespole.
Wainym czynnikiem majqcym wplyw na opanowanie przez ucznibw
umiejgtnoSci ma kontrola i ocena pracy dokonana przez nauczyciela. W ocenianiu
osiagnigt uczniow z zajet praktycznych nalety zwrociC szczegblnq uwagg na
zgodnoSC wykonanego przez ucznia wyrobu z modelem i wymaganiami
technologicznymi oraz sprawnoSC ucznia w wykonywaniu operacji
technologicznych.
Podstawowymi kryleriami oceniania sq :
- poprawnost przygotowania maszyn do pracy :
- poprawnoSC obslugiwania maszyn szwalniczych;
43
- starannost i dok1adnoS.C wykonywania wezlow technologicznych i wyrobow
gotowych;
- stopieii zgodnoSci wykonywanego wyrobu z projeklem.
Melody oceniania to:
- obsenvacja ucznia podczas wykonywania pracy
- przeglqd eelemnt6w wyrobu odzieiowego
- przeglqd gotowego wyrobu odzieiowego.
4. Podstawowe Srodki dydaktyczne
Naleiy przygolowat nastqpujqce Srodki dydaktyczne:
-regdamin praw i obowiqzkow ucznia obowiqzujqcy w warsztalach szkolnych;
-sprzgt ppoi.;
- apleczka;
-katalog Sciegbw rgcznych i rnaszynowych;
-kalalog dodalk6w pasrnanteryjnych;
-Polskie Normy szwbw, klasyfikacja i oznaczenia szwow;
-maszyny szwalnicze (stgbnowki plaskie, overlocki - 1 maszyna na 2 uczniow);
--niezbedne przybory do szycia rgcznego;
-urzqdzenia do prasowania (ielazko z wytwornicq pary, ielazka elektryczne,
rgkawnik, poduszka, deska iglowa);
-urzqdzenia do krojenia (note krojcze pianowe lub tarczowe, noiyczki);
-etapy odszyt wgzl6w technologicznych;
-oprzyrzqdowanie maszyn;
-wzorce odzieiy;
44
-tabele porniarbw anlropometrycznych;
-katalogi, turnale mody.
5. Literatura
1. I. Filipiak, Kowalczyk K.: Konfekcjonowanie dzianin. Podrgcznik dla ZSZ
2. Jurek St.: Kroj i rnodelowanie odzieiy cigtkiej darnskiej i dziecigcej,
Cwiczenia do technologii dta ZSZ
3. Porycki M.: Konstrukcja i rnodelowanie odziety rngskiej, Cwiczenia do
technologii dla ZSZ
4. Bily - Czopowa M, Mierowska K. : Kr6j i rnodelowanie odziety lekkiej.
Krawieciwo miarowo-usiugowe"
5. Bily - Czopowa M, Mierowska K.: Konstrukcja i rnodelowanie odziety darnskiej,
twiczenia do technologii dla ZSZ
6. Cyrankiewicz H. : Krawieciwo i rnodelowanie odziety dziecigcej, Cwiczenia
do technologii dla ZSZ
7. Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odziety cigikiej
8. Parafianowicz Z.: Szkolny slownik odzieiowy
9. Parafianowicz 2.. Piskorska M.: Konslrukcja i modelowanie odziety
darnskiej cigtkiej. Cwiczenia do technologii dla ZSZ
10. Parafianowicz Z., Piskorska M.: Konslrukcja i modelowanie odziety
rngskiej, Cwiczenia do technologii dla ZSZ
11. Trzecihska K.: Konslrukcja i modelowanie odziety lekkiej, cz. I i It
12. Chyrosz M., Zernbowicz-Sulkowska E. : Materialoznawshvo odzieiowe,
podrgcznik dla ZSZ
13. Bialczak 8.: Maszyny i urzqdzenia w przernySle odzietowym
14. CzasoDisma zawodowe
45
15. Katalogi i iurnale
16. Obowiqzujqce normy
17. Dokumentacja procesu produkcyjnego
Literatura powinna by t aktualizowana. Naleiy korzystac z najnowszych
wydah wskazanej literatury.
46
PRAKTYKA ZAWODOWA
f . Szczegolowe cele ksztalcenia
W wyniku zorganizowanego procesu ksztalcenia uczen (sluchacz)
powinien umieC:
stosowac przepisy bhp i ppoi. obowivujqce w przemyslowyrn zakladzie
odzieiowym;
. stosowat przepisy dotyczqce praw i obowia.zk6w pracownik6w;
. przewidywat zagroienia wystgpuja.ce na stanowisku pracy w przernyslowyrn
zakladzie odzietowym;
. objaSni6 zasady obslugi urzqdzeri do przeglqdania i warstwowania material6w
odzieiowych;
. zastosowat narzedzia i przyrzrldy do krojenia zgodnie z zasadami bhp;
. zastosowab zasady prawidlowego uloienia nakladbw;
. zwarstwowat malerialy odzieiowe;
wykonat rysunek ukladu szablon6w na rnateriale odzieiowym zgodnie z
rozkladkq technicznq:
. nanieSC punkty spotkan;
. wykroic elementy odzieiy;
. skontrolowaC wykrojone elernenty odzieiy;
. skompletowac wykroje;
przedstawit zasady obslugi maszyn specjalnego przeznaczenia:
. przewlec nitki w maszynach szwalniczych;
47
+ dokonat regulacji skoku Sciegu i napreienia nitek;
. wyczyScic maszyny po skonczonej pracy:
zastosowat szwy rnaszynowe;
. wykonat wezly technologiczne zgodnie z kartqoperacji;
. dobrat paramelry obr6bki termicznej do rodzaju materialu odzieiowego;
. oUslugiwat proste urzqdzenia prasowalnicze;
. skontrolowa6 golowy wyrob odzieiowy;
elykietowaC wyr6b odzieiowy;
. skladac wyr6b odzieiowy wg. wymagafi zakladowych;
spakowat wyr6b odzieiowy wg. wymagan zakladowych;
. skladowaC materiav odzietowe i dodatki krawieckie:
magazynowad gotowe wyroby odzietowe;
+ okreSliC zadania poszczeg6lnych komorek organizacyjnych w zakladzie
produkcyjnym.
2. Material ksztalcenia
Przepisy bhp i ppoi. w przemyslowym zakladzie odzieiowym . Prawa i
obowiqzki pracownik6w Urzqdzenia do przeglqdania i warstwowania
material6w odzieiowych . Narzedzia i przyrzqdy do krojenia material6w
odzieiowych . Przygotowanie wykrojow . Maszyny szwalnicze
specjalnego przeznaczenia Zastosowanie maszyn specjalnego
przeznaczenia do produkcji wyrobu odzieiowego Obrobka termiczna . Pakowanie i magazynowanie wyrobow odzieiowych
48
3. Uwagi o reaiizacji
Zadaniem praktyki zawodowej jest rozwijanie umiejgtnoSci zwiqzanych ze
specyfikq prac wykonywanych w dzialach produkcyjnych zaklad6w odzieiowych.
Uczet' lsluchacz odbywajqcy praktyke powinien pracowab pod nadzorem
opiekuna w wydzialach produkcyjnych takich, jak krojownia i szwalnia.
Uczetilsluchacz powinien prowadzit dzienniczek praktyk wedlug ustalonych
zasad z opiekunem praktyk . Na praktykg zawodowq naleiy kierowab uczni6w do zaklad6w dobrze
zorganizowanych i nowoczeknie wyposaionych.
Zaleca sig, aby praklyka zawodowa byla realizowana w grupach nie
wiekszych n i i 6- osobowych.
4. Podstawowe srodki dydaktyczne
Naleiy przygotowab nastqpujqce Srodki dydaktyczne:
- schemat struktury organizacyjnej zakladu;
- kolekcja wyrob6w odzieiowych produkowanych w zakladzie produkcyjnym;
-maszyny, urzqdzenia i przybory stosowane do produkcji wyrobu odzieiowego;
-prospekty maszyn i urzqdzeti stosowane do produkcji wyrobu odzieiowego;
-dokumentacja procesu produkcyjnego.
5. Literatura
1. Filipiak I.. Kowalczyk K.: Konfekcjonowanie dzianin. Podrgcznik dla ZSZ.
2. Czyiewski H. : Krawiectwo
LIO
49
3. Furmaiiska A,: Konserwacja wyrobdw wl6kienniczych , cz. II
4. Szarek H. : Konserwacja wyrob6w wlbkienniczych, cz. I
5. Parafianowicz Z. : Szkolny slownik odzieiowy
6. Chyrosz M., Zembowicz-Sulkowska E.: Materialoznawstwo odzieiowe
podrecznik dla ZSZ
7. Bialczak B.: Maszyny i urzqdzenia w przernySle odzieiowym
8. Czasopisma zawodowe
9. Katalogi i iurnale
10. Obowiqzujqce norrny
11. Dokumentacja procesu produkcyjnego
Literatura powinna by6 aktualizowana. Naleiy korzystat z najnowszych
wyda i wskazanej literatuly.
50
1. SzczegMowe cele ksztakenia
W wyniku zorganizowanego procesu nauczania uczeri (sluchacz) powinien
umieC:
zdefiniowat pojgcia: potrzeby, dobra, uslugi, produkcja, obrot towarowy,
konsumpcja. Srodki pracy, przedmioty pracy, sila robocza;
scharakteryzowac powiqzania migdzy ogniwami cyklu gospodarczego;
wykazaC wptyw odpowiedniej organizacji pracy na efekl dzialania;
. okreSliC istotg mechanizmu rynkowego;
. okreSliC pojecia: towar, popyl, podai, cena:
wykazac relacje migdzy popylem, podaiqa cenq
. wskazac przyczyny inflacji oraz metody walki z inflacjq
wyjasnic pojgcia: podmiot gospodarczy, dzialalnoSC gospodarcza:
. sklasyfikowaC podmioly gospodarcze wedlug formy prawnej;
. wykazac roinice migdzy przedsigbiorshvem panstwowym. komunalnym,
spoldzielniq, a spolkami prawa handlowego; jawna, akcyjna, z ograniczonq
odpowiedzialnosci~ i prawa cywilnego, uwzglgdniajqc hvorzenie . osobowoSC i
zasady dzialania;
. rozrdinic odpowiedzialnoSc majqtkowq sp6ldzielni i sp6lek oraz ich
wspohvlaScicieli;
. rozroiniab ceng akcji i obligacji: nominainq, emisyjnq i rynkowq;
wyjainic sposoby prywalyzacji przedsigbiorstw parishvowych
51
. wyjainit zasady powszechnej prywatyzacji;
. wymieniC podstawowe zadania organow rrdtnych podmiotbw gospodarczych;
scharakteryzowat schema! struktury organizacyjnej przedsigbiorstwa: komorki
zarzqdu, kom6rki produkcyjne i pomocnicze;
wskazat kom6rki organizacyjne zajmujqce sig sprawami pracowniczymi;
. zloty6 ofertg pracy i odpowiedzieC na niq ;
sporzqdzit list intencyjny Ipodaniel i iycioiyslCurriculum Vitae - C.V/;
. przeprowadzit rozmowg z potencjalnym pracodawcq
. okrei l i t prawa i obowiqzki pracownika przy zawieraniu umowy o pracg i
umowy- zlecenia;
. skorzystat z kodeksu pracy i przykiadowych regulamin6w wewngtfznych;
objainit wpiyw wydajnoici pracy na wynagrodzenie pracownika;
obliczyt wysokoit wynagrodzenia;
. skorzystatz ustawy o podatku dochodowym od os6b fizycznych:
. obliczyt podatek dochodowy od os6b fizycznych zatrudnionych wg. umowy o
pracq, na umowg - zlecenie oraz wypeinit deklaracjq podatkowq;
. rozpoznawat lokalny rynek w celu prowadzenia dzialalnoici gospodarczej;
. zaiatwit formalnoici zwiqzane z podjgciem dziaialnoSci gospodarczej:
wypelnit zgloszenie w urzgdzie gminy, uzyskat koncesjg, zaloiyt rachunek
bankowy, uzyskat nr REGON, zglosit obowiqzek podatkowy w urzgdzie
skarbowym;
. wypeinit deklaracjg ubezpieczeniowqdo ZUS;
sklasyfikowat ubezpieczenia spoleczne i gospodarcze;
rozrotnit Srodki trwaie i obrotowe:
wyjaSniC roinice migdzy ieasingiem a kredylem ;
. sklasyfikowat kredyty;
. obliczyt odsetki od kredylu;
52
. sklasyfikowat koszty w ukiadzie rodzajowym i kaikulacyjnym;
. scharakleryzowat koszty zmienne i stale:
. przeprowadzit prosla. kalkulacjp kosztow;
obliczyt ceng sprzedaiy;
obliczyt wysokoSC podatku akcyzowego ;
. obliczyc wysokoSC podatku VAT naliczonego i naletnego
sporzqdzit fakturg i rachunek:
podat rbinice mipdzy platnosciami za pomocq czeku, weksla i polecenia
przelewu.
. wystawit weksel, czek i polecenie przelewu ;
. obliczat wynik finansowy;
. obliczyt i zinterpretowat podstawowy wskainik rentownokci;
wybrat sposob rozliczania sig z urzgdem skarbowym:
. zarejestrowac typowe zdarzenia gospodarcze w podatkowej ksipdze
przychodbw i rozchodbw;
prowadzic ewidencjp przychodbw i zakupow;
. rozliczyt sip z urzpdem skarbowym z tytuiu rbinych podatkbw;
2. Material nauczania
A,. WlADOMO$Cl WSTEPNE
Potrzeby ludzkie i Brodki ich zaspokajania . Roia przedsigbiorslwa w
zaspokajaniu potrzeb ludzkich Ogniwa cyklu gospodarczego Produkcja i jej
czynniki . lstota i znaczenie'organizacji pracy . lstota gospodarki rynkowej
lnflacja
53
C w i c z e n i a
- Klasyfikowanie d6br i uslug:
- Zaiiczanie okreslonych d6br i uslug do Srodk6w lklb przedmiot6w pracy
8. PODMIOT GOSPODARCZY I JEGO PRACOWNICY
Podmiot gospodarczy, di ialalnoS~ gospodarcza . Klasyfikacja podmiotow
gospodarczych .lstota, zasady dzialania i tworzenie podmiotow gospodarczych . Prywalyzacja przedsigbiorshv paristwowych . Powszechna plywatyzacja
Akcje, obligacje jako papiery wartoSciowe . Gieida papierow wartosciowych
Organy podmiotu gospodarczego . Struktura organizacyjna . Zarzqd i
kom6rki produkcyjne . Wydzial produkcyjny i kom6rki pracownicze jako przyszie
slanowisko pracy absolwenta. . Komorki zajmujqce siq sprawami
pracowniczyrni . Rynek pracy, popyt i poda i pracy . Bezrobocie, przyczyny
i skutki Poszukiwanie pracy Agencje pracy . Rozmowa kwalifikacyjna,
odpowiednie zaprezentowanie sig Iubior, zachowaniel . Umowa o pracg i
umowa zlecenie . Obowia,zki i prawa pracownika (ubezpieczenie, czas pracy,
urlopy, wynagrodzenie) . Zwalnianie pracownika WydajnoSC pracy
Wynagrodzenie: placa realna a nominaina . Podatek dochodowy od osob
fizycznych
C w i c z e n i a
- Sporzqdzanie: lislu intencyjnego, odpowiedzi na ofertg, tyciorysu.
- Przeprowadzanie scenki sytuacyjnej zwiqzanej z ubieganiem sig o pracg.
- Wypeinianie drukdw, umowy o pracg, umowy zlecenia.
- Obliczanie wysokoSci wynagrodzenia wg. rotnych systemow plac - Obliczanie
podatku dochodowego od os6b fizycznych.
- Wypelnianie formularza podatkowego.
54
C. PODEJMOWANIE DZlAtALNOSCl GOSPODARCZEJ
Wybbr rodzaju i miejsca dzialalnosci gospodarczej Badanie rynku
Formalnosci zwiqzane z podejmowaniem dzialalnoSci gospodarczej
Obowiqzek ubezpieczenia wiasciciela i ]ego pracownik6w Ubezpieczenia
gospodarcze . Pozyskanie majqtku trwalego i obrotowego: leasing i kredyt . Koszty dzialalnosci . Cena sprzedaiy i jej elementy . Podatek akcyzowy,
podatek od towarow i uslug (VAT) . Formy platnoSci za dostawy:obr6t
gotowkowy i bezgoMwkowy . Wynik finansowy: przychody i koszty . Rentownost Rozliczanie sig z urzgdem skarbowym z tytulu r6tnych
podatkbw Oplaly i podatki na rzecz gminy . Podatki jako podstawowe
irodla dochodow budietu pafistwa i gminy Prowadzenie podatkowej ksiggi
przychod6w i rozchodbw oraz prowadzenie ewidencji przychodow i zakupbw w
przypadku opodalkowania zryczakowanym podatkiem dochodowym
Marketing jako zespd dziaiah i instrumentow zmierzajqcych do najlepszego
zaspokojenia potrzeb ludzkich . Produkt, dysliybucja, cena . Komunikowanie sig z nabywcq
k w i c r e n i a
- Sporzqdzanie umowy spblki prawa cywilnego
- Sporzqdzanie zawiadomienia o zamiarze podjgcia dzialalnoSci
gospodarczej.
- Wypeinianie wniosku o otwarcie rachunku bankowego.
- Wypelnianie wniosku o uzyskanie numeru REGON.
- Wypelnianie zgtoszenia ubezpieczenia w ZUS.
- Obliczenia adsetek od kredytu.
- Obliczanie ceny sprzedaiy.
- Obliczanie podatku od towarow i uslug naliczonego i naleinego.
55
- Sporzqdzanie faktury i rachunku.
- Wystawianie czeku, wypelnianie druku polecenia przelewu.
- Wystawianie weksia..
- Obliczanie przychodow i koszt6w, wyniku finansowego.
- Obiiczanie wskainika rentownoSci
- Rejestrowanie typowych zdarzeh gospodarczych w podatkowej ksiq2.o
przycilod6w i rozchod6w.
- Prowadzenie ewidencji przychod6w i zakup6w.
- Obliczanie podatku dochodowego od prowadzonej dzialalnoSci.
3. Uwagi o realizacji
Absolwent szkoly zasadniczej, liceum zawodowego lub szkdu policeain~
bedzie w przyszloSci pracownikiem firmy (przedsiebiorstwa), albo moZe prowadzii
samodzielnie dzialalnoSC gospodarczq. Zakres umiejetnoSci niniejszego program
ma na celu stworzenie podstaw do pelnlenia jednej z tych rbi.
Na podstawie ukladu umiej$tnoSci uj$tego w celach ksztalcenia nauczycie
opracowuje szczeg6lowy rozklad ' materialu nauczania. Wynikajqca z plank
I. nauczania liczba godzin na realizacje tego przedmiotu powinna by6 wykorzystana n2
uksztaltowanie umiejetnoSci przewidzianych w programie, jak r6wniei na ak!ualizacj<
oraz na rozszerzenie treSci programowych wedlug zapotrzebowania uczniow
uznania nauczyciela.
Realizujqc treici ksztalcenia, nauczyciel powinien przedstawiaC je w spos6t
praklyczny, stosujqc przede wszyslkim bwiczenia i pokazy. Na lekcjach powinien le i
uwzgiqdniab aktualne zmiany w przepisach oraz r6inego rodzaju doniesienit
orasowe.
56
Dzial A,. -- W realizacji tej partii materialu naleiy poslugiwat sig slownikami i
encykiopediami - pozwoli to na ksztaitowanie nawyku korzyslania z literatuty.
Najwalniejszym celem leg0 dzialu jest zrozumienie przez uczni6w istoty mechanizmu
rynkowego.
Dzial B -- W dziale v m nauczyciel powinien skancentrowaC sic na objaknianiu r6tnic
pomiqdzy podmiotami gospodarczymi z punktu widzenia wlasnokci. Przedstawiajqc
typowe schematy organizacyjne, nauczyciel powinien wskazat uczniom ich przyszle
stanowiska pracy. Druga czgkt tego dzialu powinna by6 realizowana w spos6b
praklyczny poprzez twiczenia ksztailujtce umiejgtnokci poszukiwania pracy
Iprzykladowe oferty z prasy codziennejl oraz korzystania ze swoich praw i spelniania
swoich obowiqzk6w w pracy. W tym przypadku nauczyciel powinien zapoznat
ucznidw z podstawowymi przepisami prawa pracy i ewentualnie z przykladowymi
regulaminami wewngtrznymi przedsigbiorsiwa.
Dzial C -- UznaC go naleiy za najwatniejszy. Uczeri powinien zapoznat siq z
formalnokciami przy podejmowaniu dzialalnokci gospodarczej oraz zasadami
prowadzenia tej dzialainoSci od strony ekonomicznej. Zadaniem nauczyciela jest
takie ~Swiadomienie uczniom, gdzie szukat ewentualnych zmian w przepisach, aby
dzialaC zgodnie z prawem.
Proponuje siq, aby osiqgnigcia uczni6w byiy badane za pomocq test6w
osianigC szkolnych i twiczeh oraz obserwacji uczni6w podczas wykonywania zadah
I przygotowania do zajqt lekcyjnych.
3. Podstawowe Srodki dydaktyczne
1. Piansze (foiiogramy) - wg. uznania nauczyciela, np.:
- kiasyfikacja potrzeb,
- klasyfikacja d6br i uslug.
- wykres krzywej popytu i podaiy.
- przykladowe schematy sbuktur organizacyjnych .
57
- przykladowy schema1 wydzialu produkcyjnego,
- przykladowe umowy i statuty sp6lek prawa handlowego.
2 . R6Zne rodzaje druk6w wynikajqcych z wykazu umiejgtnoSci i Cwiczen
3. Przykladowe regulaminy wewngtrzne przedsigbiorstw
4. Podalkowa ksigga przychodow i rozchodow
5. Wz6r ewidencji przychodow i zakupow.
5 Literatura
1. Bien W.: Rynek papierow warto8ciowych. Stowarzyszenie Ksiqgowych w Polsce
1992 r.
2. Ogbski St.: Ekonomika i organizacja pnedsigbiorshv cz. . i i li, WSiP 1994
3. Domanski T.: Tworzenie i rozw6j malego p~edsigbiorshva. PWE 1993
4. Felden J., Gburek R.,R6iycki M.: Dam pracq. Praktyczny przewodnik dla
szukajqcych pracy. Wydawnictwo Biblioteka Pracownicza.
5. Kodeks pracy
6. Komosa A,: Szkolny sbwnik ekonomiczny. Ekonomik 1992
7. SopoCko A,: Gielda papierow wartoSciowych, PWE 1992.
8. Praca zbiorowa:Przygotowanie do wejScia na rynek pracy. Polska Fundacja
OBrodkOw Wspomagania Rozwoju Gospodarczego, "OIC Poland Lublin 1994
9. WiSniewski A.W.: Prawo o spdkach, Twiger SA 1992.
10.Przepisy regulujqce funkcjonowanie podmiotbw gospodarczych
11 .Czasopisma ekonomiczno-prawne
Literatura powinna byc na bieiqco aktuaiizowana
58