3.2 3.2 การผลิ�ตแลิะตนทุ นการการผลิ�ตแลิะตนทุ นการผลิ�ตสิ�นค้าเกษตรผลิ�ตสิ�นค้าเกษตร

3.2 3.2 การผลิ�ตแลิะตนทุ นการการผลิ�ตแลิะตนทุ นการผลิ�ตสิ�นค้าเกษตรผลิ�ตสิ�นค้าเกษตร

3.2.1 การผลิ�ต (production) แลิะฟั�งก�ชั�นการ ผลิ�ต (production function) 3.2.2 การผลิ�ตแลิะตนทุ นการผลิ�ตในระยะสิ��น3.2.3 การผลิ�ตแลิะตนทุ นการผลิ�ตในระยะยาว3.2.4 การต�ดสิ�นใจผลิ�ตในกรณี ต!างๆ

•เมื่��อมื่�ปั�จจยชนิ�ดเด�ยว •เมื่��อมื่�ปั�จจยชนิ�ดเด�ยวที่��มื่�จ��นิวนิจ��กัด•เมื่��อมื่�ปั�จจยกั�รผลิ�ตหลิ�ยชนิ�ด

กระบวนการทุ $ปั�จจ�ยการผลิ�ต ถู'กเปัลิ $ยนให้เปั)นผลิผลิ�ต ห้ร*อสิ�นค้าแลิะบร�การ

ผลิผลิ�ต: outputs

ปั�จจ�ยการผลิ�ต

factor of productions,

inputs, resources

กระบวนการผลิ�ต/

เทุค้โนโลิย การผลิ�ต

ห้น!วยผลิ�ต/ธุ รก�จฟัาร�ม

3.2.1 การผลิ�ต: Production3.2.1 การผลิ�ต: Production

ค้วามสิ�มพั�นธุ�ทุางกายภาพัระห้ว!างปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ $ใชัก�บผลิผลิ�ตทุ $ได จากการผลิ�ต

ของธุ รก�จห้น3$งๆ ณี เวลิาห้น3$งQ = f(x1 ,x2 , x3 ,…

xn)โดยทุ $ ผลิผลิ�ต = Q ปั�จจ�ยการผลิ�ต = x1 ,x2 ,

x3 ,… xnอธุ�บายไดว!า ผลิผลิ�ต Q ทุ $ไดข3�นอย'!ก�บ (ห้ร*อเปั)นผลิมาจาก ห้ร*อเปั)นฟั�งก�ชั�นของ ) ปั�จจ�ยการผลิ�ต x1 ,x2 , x3 ,… xn

ฟั�งก�ชั�นการผลิ�ต: production function

ฟั�งก�ชั�นการผลิ�ต: production function

Resources, factors, inputsชัน�ดของปั�จจ�ยการผลิ�ต:

ปั�จจ�ยการผลิ�ต

ที่��ด�นิ: (Land) ค่��เช�� แรงง�นิ: (Labor) ค่��จ��งที่ นิ : (Capital) ดอกัเบี้�"ยผ#�ปัระกัอบี้กั�ร (Entrepreneur) กั��ไร

1 .ปั�จจ�ยค้งทุ $ (fixed inputs): ไม!สิามารถูเปัลิ $ยนแปัลิงไดในชั!วงเวลิาทุ $พั�จารณีา

2. ปั�จจ�ยผ�นแปัร (variable inputs) : สิามารถูเปัลิ $ยนแปัลิงไดในชั!วงเวลิาทุ $พั�จารณีา

ปัระเภทุของปั�จจ�ยการผลิ�ต: แบ!งตามค้วามย*ดห้ย !นของปัร�มาณีทุ $น4ามาใชัได ณี เวลิาห้น3$งม 2 ปัระเภทุ

ปัระเภทุปั�จจ�ยการผลิ�ต

ผลิผลิ�ตรวม (total product: TP)

ผลิผลิ�ตทุ��งห้มดทุ $ไดจากการใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตผ�นแปัรจ4านวนต!างๆ ร!วมก�บปั�จจ�ยค้งทุ $ทุ $ม อย'!ผลิผลิ�ตเฉลิ $ย (average product:AP)

ผลิผลิ�ตทุ��งห้มด ค้�ดเฉลิ $ยต!อห้น3$งห้น!วยของปั�จจ�ยผ�นแปัรทุ $ใชัในการผลิ�ต ผลิผลิ�ตเพั�$ม (marginal product: MP)

ผลิผลิ�ตทุ��งห้มดทุ $เปัลิ $ยนแปัลิงไปั เม*$อเปัลิ $ยนแปัลิงการใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตผ�นแปัร 1 ห้น!วย

ผลิผลิ�ต

ผลิผลิ�ตรวม = TP ผลิผลิ�ตทุ��งห้มดทุ $ไดจากการใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตผ�นแปัร (= L) ณี ระด�บต!างๆ

ผลิผลิ�ตเฉลิ $ย (AP)= TPL L

ผลิผลิ�ตเพั�$ม (MP)= TPL L

(ห้ร*อ ถูา L เพั�$มทุ ลิะ 1 ห้น!วย : L=1) MP = TPLn – TPLn-1

ผลิผลิ�ต(ต!อ)

1. ค้วามสิ�มพั�นธุ�ในทุางบวก: ใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตเพั�$มข3�น ผลิผลิ�ตเพั�$มข3�น

1.1 เพั�$มในอ�ตราค้งทุ $

1.2 เพั�$มในอ�ตรา เพั�$มข3�น

1.3 เพั�$มในอ�ตรา ลิดลิง

ผลิผลิ�ต

ปั�จจ�ยการผลิ�ต

ผลิผลิ�ต

ปั�จจ�ยการผลิ�ต

ผลิผลิ�ต

ปั�จจ�ยการผลิ�ต

ลิ�กษณีะค้วามสิ�มพั�นธุ�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตก�บผลิผลิ�ต

2. ค้วามสิ�มพั�นธุ�ในทุางลิบ : ใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตเพั�$มข3�น ผลิผลิ�ตลิดลิง

1.1 ลิดในอ�ตรา ค้งทุ $

1.2 ลิดในอ�ตราลิดลิง

1.3 ลิดในอ�ตราเพั�$มข3�น

ปั�จจ�ยการผลิ�ต

ผลิผลิ�ต

ปั�จจ�ยการผลิ�ต

ผลิผลิ�ต

ปั�จจ�ยการผลิ�ต

ผลิผลิ�ต

ปั�จจ�ยการผลิ�ต

ลิ�กษณีะค้วามสิ�มพั�นธุ�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตก�บผลิผลิ�ต (ต!อ)

3. ค้วามสิ�มพั�นธุ�ค้งทุ $: ใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตเพั�$มข3�น/ลิดลิง ผลิผลิ�ตเทุ!าเด�มผลิผลิ�ต

ปั�จจ�ยการผลิ�ต0

ลิ�กษณีะค้วามสิ�มพั�นธุ�ของปั�จจ�ยการผลิ�ตก�บผลิผลิ�ต (ต!อ)

Q = f (x1 , x2 / x3 ,…

xn ) โดยทุ $ x1 , x2 = ปั�จจ�ยการผลิ�ตผ�นแปัร

x3 ,… xn = ปั�จจ�ยการผลิ�ตค้งทุ $

อธุ�บายไดว!า ผลิผลิ�ต Q ทุ $ไดข3�นอย'!ก�บการเปัลิ $ยนแปัลิงการใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตผ�นแปัร x

1 แลิะ x2 โดยก4าห้นดให้ปั�จจ�ยการผลิ�ต

x3 ,… xn ค้งทุ $

ระยะสิ��น (short run period): ระยะเวลิาทุ $สิ��นจนกระทุ�$งผ'ผลิ�ตไม!สิามารถูเปัลิ $ยนแปัลิง จ4านวนห้ร*อขนาดของปั�จจ�ยการผลิ�ตบางชัน�ดได

3.2.2 การผลิ�ตแลิะตนทุ นการผลิ�ตในระยะสิ��น

3.2.2 การผลิ�ตแลิะตนทุ นการผลิ�ตในระยะสิ��น

ทุ น ผลิผลิ�ตรวม ผลิผลิ�ตเพั�$ม ผลิผลิ�ตเฉลิ $ย(ห้น!วย ) TP (ห้น!วย ) MP (ห้น!วย ) AP (ห้น!วย ) 0 0 1 10 2 23 3 37 4 52 5 70 6 85 7 99 8 110 9 117 10 120 11 118

1013141518151411 7 3-2

ต�วอย!าง ผลิผลิ�ตขาวโพัดตามระด�บของทุ นทุ $ใชั ต!อพั*�นทุ $ 1 ไร!

0 10.011.5 12.313.014.0 14.214.1 13.7513.0 12.010.6

1 2 3 4 5

ทุ น (ห้น!วย)

TP

6 7 8 9 10 11

120

110

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

AP

MP

ผลิผลิ�ตขาวโพัด (ห้น!วย)

ผลิผลิ�ตรวม ผลิผลิ�ตเฉลิ $ย แลิะผลิผลิ�ตเพั�$ม

“ถูาม การใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตชัน�ดห้น3$งๆ เพั�$มข3�นในสิ!วนทุ $เทุ!าๆ ก�น ในระยะเวลิาห้น3$ง

โดยทุ $ปั�จจ�ยการผลิ�ตชัน�ดอ*$น ค้งทุ $ ผลิผลิ�ตรวมทุ $ไดจะเพั�$มมากข3�นเร*$อยๆ จนกระทุ�$งถู3งจ ดห้น3$งทุ $ผลิผลิ�ตจะค้!อยๆ เพั�$มข3�นในอ�ตราทุ $ลิดลิง แลิะถูาย�งใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตเพั�$มข3�นเร*$อยๆ ผลิผลิ�ตรวมจะถู3งจ ดสิ'งสิ ด แลิวอาจ

ลิดลิงในระยะต!อไปั”

กฎแห้!งการลิดนอยถูอยลิง กฎแห้!งการลิดนอยถูอยลิง (the law of diminishing (the law of diminishing

return)return)

*** เก�ดก�บการผลิ�ตในระยะสิ��น ***

1 2 3 4 5

ทุ น (ห้น!วย)

TP

6 7 8 9 10 11

120

110

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

AP

MP

ผลิผลิ�ตขาวโพัด (ห้น!วย)

I II III

กฎแห้!งการลิดนอยถูอยลิง (the law of diminishing return

Stage I = Increasing (เพั�$มข3�น)

ผลิผลิ�ตรวม เพั�$มข3�นในอ�ตราเพั�$มเม*$อใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตเพั�$มข3�นแต!ลิะห้น!วยStage II = Diminishing (ลิดนอยถูอยลิง) ผลิผลิ�ตรวม เพั�$มข3�นในอ�ตราลิดลิงเม*$อใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตเพั�$มข3�นแต!ลิะห้น!วยStage III = Decreasing (ลิดลิง) ผลิผลิ�ตรวม ลิดลิงเม*$อใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตเพั�$มข3�นแต!ลิะห้น!วย

1 2 3 4 5

ทุ น (ห้น!วย)

TP

6 7 8 9 10 11

120

110

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

AP

MP

ผลิผลิ�ตขาวโพัด (ห้น!วย)

I II III

จากภาพั• ทุ��ง AP แลิะ MP เปั)นค้!าต!อเน*$องจาก TP

• ชั!วงทุ $ MP เพั�$มข3�น TP จะเพั�$มข3�นในอ�ตราเพั�$ม • ชั!วงทุ $ MP ลิดลิง แต! > 0 TP จะเพั�$มข3�น แต!เพั�$มในอ�ตราลิดลิง• เม*$อ MP เปั)นลิบ TP จะลิดลิง • ค้!า TP จะสิ'งสิ ด เม*$อ MP ม ค้!าเทุ!าก�บ 0• ค้!า TP เปั)นผลิรวมของ MP

• ชั!วง AP เพั�$มข3�น MP จะเพั�$ม ห้ร*อ ลิดก7ได แต! MP > AP

• ชั!วงทุ $ AP ลิดลิง MP < AP

• ค้!า MP จะเทุ!าก�บ AP ณี จ ด AP สิ'งสิ ด

***ณี ระด�บปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ $ใชัห้น3$งๆ ถูาทุราบค้!าใดค้!าห้น3$งของ TP MP AP จะสิามารถูค้4านวณีห้า 2 ค้!าทุ $เห้ลิ*อได***

ค้วามสิ�มพั�นธุ�ระห้ว!างค้!า TP AP แลิะ MP

ตนทุ นการผลิ�ตตนทุ นการผลิ�ต (Costs(Costs of of Production)Production)

ค้!าใชัจ!ายทุ $จ!ายไปัในการจ�ดห้า/ใชัปั�จจ�ยการผลิ�ต เพั*$อทุ4าการผลิ�ตสิ�นค้า

เม*$อผ'ผลิ�ตร'ค้วามสิ�มพั�นธุ�ระห้ว!างปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ $ใชัในกระบวนการผลิ�ตก�บผลิผลิ�ตทุ $ไดร�บ ผ'ผลิ�ตก7จะร'จ4านวนปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ $ตนตองใชั แลิะจากขอม'ลิราค้าปั�จจ�ยการผลิ�ต จะทุ4าให้ผ'ผลิ�ตสิามารถูค้4านวณีห้าตนทุ นสิ4าห้ร�บการผลิ�ตสิ�นค้าจ4านวนต!างๆ ก�นได

เม*$อน4าตนทุ นการผลิ�ตมาพั�จารณีาร!วมก�บรายไดจากการขายสิ�นค้า ณี ระด�บราค้าต!างๆ ก7จะทุ4าให้ผ'ผลิ�ตร'ไดว!าตนค้วรจะต�ดสิ�นใจผลิ�ตสิ�นค้าออกจ4าห้น!ายเปั)นจ4านวนเทุ!าใด ณี ระด�บราค้าห้น3$งๆ

ตนทุ นการผลิ�ตลิ�กษณีะต!างๆตนทุ นการผลิ�ตลิ�กษณีะต!างๆตนทุ นค้!าเสิ ยโอกาสิ (Opportunity cost) ห้ร*อ

ตนทุ นการเลิ*อก(alternative cost)ตนทุ นแจงชั�ด(explicit cost) แลิะตนทุ นไม!แจง

ชั�ด (implicit cost)ตนทุ นทุางบ�ญชั (accounting cost) แลิะตนทุ น

ทุางเศรษฐศาสิตร� (economic cost)ตนทุ นเอกชัน (private cost) แลิะตนทุ นทุาง

สิ�งค้ม (social cost)

จ4าแนกตามระยะเวลิาในการผลิ�ต: ตนทุ นการผลิ�ตในระยะสิ��น (short-run

cost) ตนทุ นการผลิ�ตในระยะยาว (long-run

cost)

ตนทุ นการผลิ�ตทุ $ใชัในการว�เค้ราะห้�ห้าตนทุ นการผลิ�ตทุ $ใชัในการว�เค้ราะห้�ห้าปัร�มาณีการผลิ�ตปัร�มาณีการผลิ�ต

ตนทุ นระยะสิ��นตนทุ นระยะสิ��น (Short-Run (Short-Run Costs)Costs)

ตนทุ นค้งทุ $รวม TFC (Total Fixed Costs) เปั)นตนทุ นจากการใชั�ปั�จจ�ยค้งทุ $ ซึ่3$งเปั)นตนทุ นทุ $ไม!

เปัลิ $ยนแปัลิงไปัตามปัร�มาณีการผลิ�ต ตนทุ นแปัรผ�นรวม TVC (Total Variable Costs)

เปั)นตนทุ นจากการใชัปั�จจ�ยแปัรผ�น ซึ่3$งจะเปัลิ $ยนแปัลิงโดยตรงก�บปัร�มาณีการผลิ�ต

ตนทุ นรวม TC (Total Cost ) = TFC + TVC เปั)นผลิรวมของตนทุ นจากการใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ��ง

สิองปัระเภทุ

TC

TVC

ตนทุ นการผลิ�ตรวม

0 5 10 15

50

100

150

TFC

TC = TFC + TVC

ปัร�มาณีผลิผลิ�ต

ตนทุ น

25

ตนทุ นรวม = TC ตนทุ นทุ��งห้มดทุ $เก�ดข3�นจากการใชัปั�จจ�ยการผลิ�ต เพั*$อให้ไดผลิผลิ�ต (Q) ณี ระด�บต!างๆ

ตนทุ นเฉลิ $ย (AC)= TCQ / Q

ตนทุ นเพั�$ม (MC)= TCQ / Q

ตนทุ นเพั�$ม (Marginal Costs) แลิะ ตนทุ นเฉลิ $ย (Average Costs)

ตนทุ นเฉลิ $ย (Average Costs)

TC = TFC + TVC

TC = TFC + TVC Q Q Q

AC = AFC + AVC

AC = TC/Q

AFC = TFC/Q

AVC = TVC/Q

ตนทุ นเพั�$ม (Marginal Costs) แลิะ ตนทุ นเฉลิ $ย (Average Costs)

แรงง�นิ ผลิผลิ�ต (TFC) (TVC) (TC) (MC) (AFC) (AVC) (AC)

(วนิว�นิ) (หนิ�วย/วนิ)

(บี้�ที่) a 0 0 25 0 25

b 1 4 25 25 50

c 2 10 25 50 75

d 3 13 25 75 100

e 4 15 25 100 125

f 5 16 25 125 150

6.25

4.17

8.33

12.50

25.00

—

6.25

2.50

1.92

1.67

1.56

—

6.25

5.00

5.77

6.77

7.81

—

12.50

7.50

7.69

8.33

9.38

MC

ATC

AVC

AFC

ตนทุ นเพั�$ม ก�บ ตนทุ นเฉลิ $ย

0 5 10 15

5

10

15 ATC = AFC + AVC

ปัร�มาณีผลิผลิ�ต

ตนทุ น TVC = ผลิรวม

ของ MC เม*$อ MC < AC,

AC ลิดลิง ขณีะทุ $ Q เพั�$ม

เม*$อ MC > AC, AC เพั�$มข3�น ขณีะทุ $ Q เพั�$ม

จ ดต4$าสิ ด AC เม*$อ MC = AC

ปั�จจยผนิ แปัร(แรง

ง�นิ)

ผลิผลิ�ต(หนิ�วย)

ต�นิที่ นิค่งที่��(ที่��ด�นิ)

ต�นิที่ นิผนิแปัร

ต�นิที่ นิรวมื่

ต�นิที่ นิค่งที่��ต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิผนิแปัรต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิรวมื่ต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิเพิ่��มื่ ผลิผลิ�ตเฉลิ��ย

ผลิผลิ�ตเพิ่��มื่

L Q (TP) MP AP TFCTVCTCAFCAVC AC MCTFC+TVCTFC/TP TVC/TP TC/TP TC/TP TP/L TP/L

0 0 100 0100

5 50 10 10 100 50150 2.0 1.00 3.0 1

10 110 12 11 100100200 0.9 0.91 1.80.83

15 130 4 8.67 100150250 0.8 1.15 1.9 2.5

20 140 2 7 100200300 0.7 1.43 2.1 5

25 145 1 5.8 100250350 0.7 1.72 2.4 10

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0 20 40 60 80 100 120 140 160

TC

TVC

TFC

TC, TVC, TFC

Q, TP

0

50

100

150

200

250

0 20 40 60 80 100 120 140 160

TVC

TFC

TVC

Q, TP

AL=10.8

MC= TC/ TP

ทุ $ MC = AVC ต4$าสิ ด

AVC= TVC/ TP

ปั�จจยผนิ แปัร(แรง

ง�นิ)

ผลิผลิ�ต(หนิ�วย)

ต�นิที่ นิค่งที่��(ที่��ด�นิ)

ต�นิที่ นิผนิแปัร

ต�นิที่ นิรวมื่

ต�นิที่ นิค่งที่��ต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิผนิแปัรต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิรวมื่ต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิเพิ่��มื่ ผลิผลิ�ตเฉลิ��ย

ผลิผลิ�ตเพิ่��มื่

L Q (TP) MP AP TFCTVCTCAFCAVC AC MCTFC+TVCTFC/TP TVC/TP TC/TP TC/TP TP/L TP/L

0 0 100 0100

5 50 10 10 100 50150 2.0 1.00 3.0 1

10 110 12 11 100100200 0.9 0.91 1.80.83

15 130 4 8.67 100150250 0.8 1.15 1.9 2.5

20 140 2 7 100200300 0.7 1.43 2.1 5

25 145 1 5.8 100250350 0.7 1.72 2.4 10

L Q (TP) MP AP TFCTVCTCAFCAVC AC MC

0 0 100 0100

5 50 10 10 100 50150 2.0 1.0 3.0 1

10 110 12 11 100100200 0.9 0.9 1.80.83

10.18 11211.0111.00100102202 0.9 0.91.80 0.9

15 130 4 8.67 100150250 0.8 1.2 1.92.5

20 140 2 7 100200300 0.7 1.4 2.1 5

25 145 1 5.8 100250350 0.7 1.7 2.4 10

A

0

50

100

150

200

250

0 20 40 60 80 100 120 140 160

TVC

TVC

Q, TP

AL=10.8

MC= TC/ TP

ทุ $ MC = AVC ต4$าสิ ด

AC= TVC/ TP

TC

m A

n

0

2

4

6

8

10

12

0 20 40 60 80 100 120 140 160

AC, AVC, AFC, MC

MC

AC AVCAFC

A B

TP,Q

L=10.8

ตนทุ นเพั�$ม ก�บ ตนทุ นเฉลิ $ย

เม*$อ MC < AC, AC ลิดลิง ขณีะทุ $ Q เพั�$ม

เม*$อ MC > AC, AC เพั�$มข3�น ขณีะทุ $ Q เพั�$ม

จ ดต4$าสิ ด AC เม*$อ MC = AC Q

MCMCตนทุ น AVC

AC จ ดต���สุ ดของ AC

020406080

100120140160

0 5 10 15 20 25 30L

TP (Q )

TP (Q)

AL=10.8

0 5 10 15 20 25 300

2

4

6

8

10

12

14

L

Q

AP

MP

AL=10.8

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0 20 40 60 80 100120 140160

TC

TVC

TFC

TC, TVC, TFC

Q, TP

ABL=10.8

020406080

100120140160

0 5 10 15 20 25 30L

TP (Q )

TP (Q)

AL=10.8

ตนทุ นเฉลิ $ยต4$าสิ ด VS ผลิผลิ�ตเฉลิ $ยสิ'งสิ ด

0

2

4

6

8

10

12

0 20 40 60 80 100120140160

AC, AVC, AFC, MCMC

AVC

AB

TP,Q

L=10.8

0 5 10 15 20 253002468101214

L

Q

AP

MP

AL=10.8

ตนทุ นผ�นแปัรเฉลิ $ยต4$าสิ ด VS ผลิผลิ�ตเฉลิ $ยสิ'งสิ ด

ผลิผลิ�ตเพั�$ม MP แลิะ ตนทุ นเพั�$ม MC

ขณีะทุ $ MP เพั�$มข3�นใชัปั�จจ�ยผ�นแปัรนอยลิงในการผลิ�ต Q เพั�$มข3�น 1 ห้น!วยด�งน��น MC ลิดลิง

ขณีะทุ $ MP ลิดลิงใชัปั�จจ�ยผ�นแปัรมากข3�นในการผลิ�ต Q เพั�$มข3�น 1 ห้น!วยด�งน��น MC เพั�$มข3�น

L Q (TP) MP AP TFCTVCTCAFCAVC AC MC

0 0 100 0100

5 50 10 10 100 50150 2.0 1.0 3.0 1

10 110 12 11 100100200 0.9 0.9 1.80.83

10.18 11211.0111.00100102202 0.9 0.91.80 0.9

15 130 4 8.67 100150250 0.8 1.2 1.92.5

20 140 2 7 100200300 0.7 1.4 2.1 5

25 145 1 5.8 100250350 0.7 1.7 2.4 10

A

AP

MP

0 1.5 2.0

22

4

6

MP เพั�$ม MC ลิดAP เพั�$ม AVC ลิด

ผลิผลิ�ต

ปั�จจยกั�รผลิ�ต

MPลิด MC เพั�$มAP เพั�$ม AVC ลิด

MPลิด MC เพั�$มAP ลิด AVCเพั�$ม

ผลิผลิ�ตเฉลิ $ย

ผลิผลิ�ตเพั�$ม

ผลิผลิ�ต vs ตนทุ น

ค่��ใช�จ��ย(บี้�ที่)

AVC

MC

0 6.5 10

3

6

9

12

AP สิ'งสิ ด ขณีะทุ $AVC สิ'งสิ ด

MP สิ'งสิ ด ขณีะทุ $MC ต4$าสิ ด

ตนทุ นเฉลิ $ย ตนทุ นเพั�$ม

ผลิผลิ�ต

ผลิผลิ�ต vs ตนทุ น (ต!อ)

AVC

MC

0 6.5 10

3

6

9

12

AP สิ'งสิ ด ขณีะทุ $AVC สิ'งสิ ด

MP สิ'งสิ ด ขณีะทุ $MC ต4$าสิ ด

ผลิผลิ�ต vs ตนทุ น (ต!อ)

ผลิผลิ�ต

AP

MP

รายร�บสิ!วนเพั�$ม(Marginal Revenue: MR)

ร�ยรบี้ที่��เพิ่��มื่ข+"นิ เมื่��อที่��กั�รผลิ�ตผลิผลิ�ตเพิ่��มื่ข+"นิ 1 หนิ�วย กั�รเพิ่��มื่ข+"นิของ TR เมื่��อ Q เพิ่��มื่ข+"นิ 1 หนิ�วย

ถ้�� P ค่งที่��ที่ กัระดบี้กั�รผลิ�ต MR = P

ถ้�� P ลิดลิง, MR < P (อย#�ในิตลิ�ดผ#กัข�ด)

ก4าไรสิ'งสิ ด (Maximum Profit) ก4าไร (Profit) = รายร�บ (TR) - ตนทุ น (TC)

ก4าไรจะเพั�$มข3�นถูา P > MC (MR = P)

ห้ย ดการผลิ�ตเม*$อ P = MC ไม!ผลิ�ตถูา P < MC

ณี ระด�บราค้า (P) ทุ $ก4าห้นดให้ ธุ รก�จจะเพั�$ม การผลิ�ต Q จนกระทุ�$ง P = MC ***เสิน MC (ทุ $อย'!เห้น*อ AVC ต4$าสิ ด) ค้*อ

เสินอ ปัทุานในระยะสิ��น***

ปั�จจยผนิ แปัร(แรง

ง�นิ)

ผลิผลิ�ต(หนิ�วย)

ต�นิที่ นิค่งที่��(ที่��ด�นิ)

ต�นิที่ นิผนิแปัร

ต�นิที่ นิรวมื่ต�นิที่ นิค่งที่��ต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิผนิแปัรต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิรวมื่ต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิเพิ่��มื่ ผลิผลิ�ตเฉลิ��ย

ผลิผลิ�ตเพิ่��มื่

  ร�ค่�ผลิผลิ�ต(มื่#ลิค่��ผลิผลิ�ตเพิ่��มื่)

ร�ยได�ที่"งหมื่ด

ก4าไร

L Q (TP) MP AP TFCTVC TC AFC AVC AC MC MR(P) TR ก4าไรTFC+TVC TFC/TP TVC/TP TC/TP TC/TP TP/L TP/L TR-TC

0 0 100 0100 -1005 50 10 10 100 50150 2.0 1.0 3.0 1 2.5 125.0 -25

10 110 12 11 100 100200 0.9 0.9 1.80.83 2.5 275.0 75

10.18 11211.0111.01 100 102202 0.9 0.911.800.91 2.5 280.0 78.18300003

15 130 4 8.67 100 150250 0.8 1.2 1.9 2.5 2.5 325.0 75

20 140 2 7 100 200300 0.7 1.4 2.1 5 2.5 350.0 50

25 145 1 5.8 100 250350 0.7 1.7 2.4 10 2.5 362.5 12.5

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0 20 40 60 80 100 120 140 160

TC

TVC

TFC

TC, TVC, TFC

Q, TP

AL=10.8

TR

0

2

4

6

8

10

12

0 20 40 60 80 100 120 140 160

AC, AVC, AFC, MC

MC

AC AVCAFC

A B

TP,Q

L=10.8

P=MR

Shut down point

Normal profit

ตลิ�ดแข�งขนิสุมื่บี้#รณ์.

Q = f (x1, x2 , x3 ,…

xn )โดยทุ $ x1 , x2 , x3 ,… xn = ปั�จจ�ยการผลิ�ตผ�นแปัร

ระยะยาว (long run period): ระยะเวลิาทุ $นานพัอจนกระทุ�$งผ'ผลิ�ตสิามารถูเปัลิ $ยนแปัลิง จ4านวนห้ร*อขนาดของปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ กชัน�ดทุ $ใชัอย'!ได

3.2.3 การผลิ�ตแลิะตนทุ นการผลิ�ตในระยะยาว

3.2.3 การผลิ�ตแลิะตนทุ นการผลิ�ตในระยะยาว

การผลิ�ตในระยะยาว สิามารถูเปัลิ $ยนแปัลิงปั�จจ�ยการ

ผลิ�ตทุ กชัน�ด น4าฟั�งก�ชั�นการผลิ�ตมาใชัอธุ�บาย เก�ดอะไรข3�น เม*$อธุ รก�จเพั�$มขนาด

การใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ กชัน�ด? เก�ดอะไรข3�น เม*$อม ธุ รก�จให้ม!เขา

มา ?

ปั�จจยผนิ แปัร(แรง

ง�นิ)

ผลิผลิ�ต(หนิ�วย)

ต�นิที่ นิค่งที่��(ที่��ด�นิ)

ต�นิที่ นิผนิแปัร

ต�นิที่ นิรวมื่

ต�นิที่ นิค่งที่��ต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิผนิแปัรต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิรวมื่ต�อหนิ�วยผลิผลิ�ต

ต�นิที่ นิเพิ่��มื่ ผลิผลิ�ตเฉลิ��ย

ผลิผลิ�ตเพิ่��มื่

L Q (TP) MP AP TFCTVCTCAFCAVC AC MCTFC+TVCTFC/TP TVC/TP TC/TP TC/TP TP/L TP/L

0 0 0 0 0

5 50 10 10 0150150 0.0 3.0 3.0 1

10 110 12 11 0200200 0.0 1.8 1.80.83

15 130 4 8.67 0250250 0.0 1.9 1.9 2.5

20 140 2 7 0300300 0.0 2.1 2.1 5

25 145 1 5.8 0350350 0.0 2.4 2.4 10

ตนทุ นระยะยาว (Long-Run Cost)

ในระยะยาว ตนทุ นทุ��งห้มดเปั)นตนทุ นผ�นแปัร เน*$องจากปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ $ใชัจะม เพั ยงปั�จจ�ยผ�นแปัรเทุ!าน��น

ถูาไม!ทุ4าการผลิ�ตเลิย ตนทุ นการผลิ�ตทุ��งห้มด = 0

เสินตนทุ นการผลิ�ตเปั)นตนทุ นรวม TC (Total Costs)

เสินตนทุ นรวมระยะยาว LTC เห้ม*อน STC เพั ยงแต!

LTC จะออกจากจ ดก4าเน�ด ขณีะทุ $ STC จะออกจากจ ดแสิดงตนทุ นค้งทุ $ทุ��งห้มด

LTC

ตนทุ นการผลิ�ตรวม

0 5 10 15

50

100

150 STC

ปัร�มาณีผลิผลิ�ต

ตนทุ น

25

ตนทุ นเฉลิ $ยระยะยาว ตนทุ นเฉลิ $ยระยะยาว : long-run average cost

ค้*อตนทุ นทุ��งห้มดในระยะยาว ค้�ดเฉลิ $ยต!อห้น3$งห้น!วยของผลิผลิ�ต

LAC = LTC/Q เสิน LAC ไดมาจาก SAC ณี ขนาดการผลิ�ตต!างๆ

ก�น (เปั)นเสินห้!อห้ มการผลิ�ตในระยะสิ��น) เสิน LAC ม ลิ�กษณีะเปั)นร'ปัต�วย' เห้ม*อน SAC แต!จะ

แบนกว!า เปั)นผลิสิ*บเน*$องจากการขยายขนาดการผลิ�ตของห้น!วยธุ รก�จ

ต�วอย!าง เสินตนทุ นการผลิ�ตในระยะสิ��นของการผลิ�ต 4 ขนาด

เสินตนทุ นการผลิ�ตเฉลิ $ยในระยะยาวAVC

MC

3

6

9

12

ผลิผลิ�ต

เสินตนทุ นการผลิ�ตเฉลิ $ยในระยะยาว

0

ตนทุ น

LR AC

ตนทุ นเพั�$มระยะยาว ตนทุ นเพั�$มระยะยาว : long-run marginal cost

ค้*อตนทุ นทุ��งห้มดทุ $เพั�$มข3�น เม*$อทุ4าการผลิ�ตผลิผลิ�ตเพั�$มข3�นห้น3$งห้น!วย

LMC = LTC Q ค้วามสิ�มพั�นธุ�ระห้ว!าง LAC ก�บ LMC เห้ม*อน

ก�บ SAC แลิะ SMC ค้*อ เม*$อ LAC ลิดลิง LMC จะต4$ากว!า

LAC เม*$อ LAC เพั�$มข3�น LMC จะสิ'งกว!า LAC

ตนทุ นเพั�$ม ก�บ ตนทุ นเฉลิ $ยระยะยาว

0 ปัร�มาณีผลิผลิ�ต

ตนทุ นค้วามสิ�มพั�นธุ�ระห้ว!าง LAC ก�บ LMC เห้ม*อนก�บ SAC แลิะ SMC ค้*อ เม*$อ LAC ลิดลิง MC จะต4$ากว!า LAC MC = LAC เม*$อ LAC ต4$าทุ $สิ ด เม*$อ LAC เพั�$มข3�น LMC จะสิ'งกว!า LAC

LR ACMC

Min ATC where MC = ATC

ผลิตอบแทุนต!อขนาด Returns to scale การเพั�$มข3�นของปัร�มาณีผลิผลิ�ต อ�นเน*$องมาจากการ

เพั�$มการใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ กชัน�ดในสิ�ดสิ!วนเด ยวก�น

ม 3 ลิ�กษณีะ:

•ผลิตอบแทุนค้งทุ $ Constant returns to scale

•ผลิตอบแทุนเพั�$มข3�น Increasing returns to scale

•ผลิตอบแทุนลิดลิง Decreasing returns to scale

ผลิตอบแทุนต!อขนาดค้งทุ $ Constant returns to scale

เพั�$มปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ กชัน�ด X% ผลิผลิ�ตเพั�$ม X% เพั�$มปั�จจ�ย 2 เทุ!า ผลิผลิ�ตเพั�$ม 2เทุ!า อ�ตราสิ!วน input : output ไม!เปัลิ $ยนตนทุ นต!อห้น!วยเทุ!าเด�ม

ผลิตอบแทุนต!อขนาดเพั�$มข3�น

Increasing returns to scale ถูาเพั�$มปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ กชัน�ด X% ผลิผลิ�ตทุ $ได

มากกว!า X% อ�ตราสิ!วนปั�จจ�ยการผลิ�ตต!อผลิผลิ�ตจะลิดลิง ด�งน��นตนทุ นต!อห้น!วยจะลิดลิง

สุ�เหต การปัระห้ย�ดต!อขนาด (“economies of scale” )

internal economic: ม บางสิ�$งทุ $ใชัไดด เม*$อม การผลิ�ตจ4านวนมาก

external economic (diseconomic): จากปั�จจ�ยภายนอก

ผลิตอบแทุนต!อขนาดลิดลิง Decreasing returns

to scale การเพั�$มปั�จจ�ยการผลิ�ตทุ กชัน�ดเทุ!าก�บ x% ผลิผลิ�ตทุ $ไดร�บนอยกว!า X%

เพั�$มปั�จจ�ย 2 เทุ!า ผลิผลิ�ตไดร�บนอยกว!า 2 เทุ!า

ตนทุ นต!อห้น!วยสิ'งข3�น สุ�เหต ผ#�ปัระกัอบี้กั�รไมื่�สุ�มื่�รถ้จดกั�รได�

อย��งมื่�ปัระสุ�ที่ธิ�ภ�พิ่

ทุบทุวน

AVC

MC

0 6.5 10

3

6

9

12

ตนทุ นการผลิ�ต(บาทุ)

ผลิผลิ�ต(ห้น!วย)

ตนทุ นเพั�$ม ตนทุ นเฉลิ $ย

AP

MP

0 5 10

22

4

6

ผลิผลิ�ต(ห้น!วย)

ปั�จจ�ยการผลิ�ต(ห้น!วย)

ผลิผลิ�ตเพั�$ม ผลิผลิ�ตเฉลิ $ย

ร�ค่� (บี้�ที่)

ปัร�มื่�ณ์สุ�นิค่��/ ผลิผลิ�ต(หนิ�วย)

S

D

3.2.4 การต�ดสิ�นใจผลิ�ตในกรณี ต!างๆ

•เม*$อใชัปั�จจ�ยชัน�ดเด ยว ผลิ�ตสิ�นค้าชัน�ดเด ยว

•เม*$อใชัปั�จจ�ยชัน�ดเด ยวทุ $ม จ4านวนจ4าก�ด ผลิ�ตผลิผลิ�ตห้ลิายชัน�ด

•เม*$อใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตห้ลิายชัน�ด ผลิ�ตสิ�นค้าชัน�ดเด ยว

กรณี ปั�จจ�ยการผลิ�ตชัน�ดเด ยว ผลิ�ตผลิผลิ�ตชัน�ดเด ยว

ก4าห้นดให้Px = ราค้าปั�จจ�ยการผลิ�ตPy = ราค้าผลิผลิ�ตMPx = ผลิผลิ�ตเพั�$ม

ม'ลิค้!าผลิผลิ�ตเพั�$ม MVPx = Py X

MPx ระด�บการผลิ�ตทุ $เห้มาะสิม MVPx = Px

ปั�จจยผนิแปัร(แรงง�นิ)

ผลิผลิ�ต(หนิ�วย)

  ร�ค่�ผลิผลิ�ต(มื่#ลิค่��ผลิผลิ�ตเพิ่��มื่)

ร�ยได�ที่ "งหมื่ด

ค่��แรง มื่#ลิค่��ผลิผลิ�ตเพิ่��มื่

มื่#ลิค่��ผลิผลิ�ตเฉลิ��ยต�อหนิ�วยปั�จจย

L Q (TP) PQ TR PL mvp avpTR/L TR/L

0 05 50 2.5 125.0 10 25.0 2510 110 2.5 275.0 10 30.0 27.515 130 2.5 325.0 10 10.0 21.720 140 2.5 350.0 10 5.0 17.525 145 2.5 362.5 10 2.5 14.5

0 5 10 15 20 25 300

5

10

15

20

25

30

35

L

TR, TVP

AVP

MVP

PL

A

จ ดทุ $เห้มาะสิมในการผลิ�ต

MVP = PL

กรณี ปั�จจ�ยการผลิ�ตชัน�ดเด ยว ผลิผลิ�ตห้ลิายชัน�ด

ระด�บการผลิ�ตอย'!ทุ $ MVPxy1 = MVPxy2 =….= MVPxyn = Px

MVPxy1 = ม'ลิค้!าผลิผลิ�ตสิ�นค้า Y1 ทุ $เพั�$มข3�นจากการใชัปั�จจ�ยการผลิ�ต X เพั�$มข3�น 1 ห้น!วย

Px = ม'ลิค้!า ห้ร*อราค้าปั�จจ�ยการผลิ�ต

ต�วอย!าง ผลิตอบแทุนเพั�$มจากการใชัเง�นทุ น ผลิ�ตเพั�$มทุ ก 1,000 บาทุ สิ กร โค้ข น ขาว

1,400

1,325

1,250

1,150

1,100

1,000

1,200

1,150

1,100

1,050

1,000

950

1,500

1,300

1,100

1,000

950

900

กรณี ปั�จจ�ยม ไม!จ4าก�ด - ผลิ�ตสิ กร 6 ห้น!วย ผลิตอบแทุน รวม = 7225 บาทุ- ผลิ�ตโค้ข น 5 ห้น!วย ผลิตอบแทุนรวม = 6450 บาทุ- ขาว 4 ห้น!วย ผลิตอบแทุนรวม = 4950 บาทุ

จะได รายไดรวม 18,625 เง�นลิงทุ น 15,000 ก4าไร 3,625 บาทุ

ห้น!วยทุ $

1

2

3

4

5

6

ต�วอย!าง ผลิตอบแทุนเพั�$มจากการใชัเง�นทุ น ผลิ�ตเพั�$มทุ ก 1,000 บาทุ สิ กร โค้ข น ขาว

1,400

1,325

1,250

1,150

1,100

1,000

1,200

1,150

1,100

1,050

1,000

950

1,500

1,300

1,100

1,000

950

900

ห้น!วยทุ $

1

2

3

4

5

6

กรณี ปั�จจ�ยม จ4าก�ด 10,000 บาทุ

- ผลิ�ตสิ กร 4 ห้น!วย ผลิตอบแทุน รวม = 5125 บาทุ- ผลิ�ตโค้ข น 3 ห้น!วย ผลิตอบแทุน รวม 3,450 บาทุ-ผลิ�ตขาว 3 ห้น!วยผลิตอบแทุนรวม 3,900บาทุ รวมผลิตอบแทุนทุ��งห้มด เทุ!าก�บ 12,475 บาทุ ก4าไรสิ ทุธุ� 2,475 บาทุ

กรณี ปั�จจ�ยการผลิ�ตห้ลิายชัน�ด ผลิ�ตผลิผลิ�ตชัน�ดเด ยว

ระด�บการใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตทุดแทุนก�นอย'!ทุ $ MRTSLK = L = PK

K PL

MRTSLK = อ�ตราการใชัปั�จจ�ยการผลิ�ตทุดแทุนก�นระห้ว!าง L ก�บ K (Marginal rate of technical substitution)

ระด�บการผลิ�ตทุ $เห้มาะสิม อย'!ทุ $ MVPx1 = MVPx2 = ….= MVPxn = 1 Px1 Px1 Px1

ปั�จจ�ยการผลิ�ต K

ปั�จจ�ยการผลิ�ต L

A

B

15

10

5

0 2 4 8

L

K= 15-10

8-4= 2.5

เสุ�นิผลิผลิ�ตเที่��กันิที่"งเสุ�นิ

MRTSLK = L = PK

K PL

ระด�บการผลิ�ตทุ $เห้มาะสิม อย'!ทุ $ MVPx1 = MVPx2 = ….= MVPxn = 1 Px1 Px2 Pxn

สิ'ตรอาห้ารทุ $

ห้ญา ธุ�ญพั*ชั ปัร�มาณีธุ�ญพั*ชัทุ $ถู'ก ทุดแทุนดวยห้ญาจ4านวน

500 กก

ปัร�มาณีธุ�ญพั*ชัทุ $ถู'กทุดแทุนดวยห้ญา

จ4านวน1 กก

ตนทุ น

(5) (10)1 5000 6125 86,2502 5500 5450 675 1.35 82,0003 6000 4925 525 1.05 79,2504 6500 4450 475 0.95 77,0005 7000 4050 400 0.8 75,5006 7500 3700 350 0.7 74,5007 8000 3410 290 0.58 74,1008 8500 3160 250 0.5 74,1009 9000 2925 235 0.47 74,250

10 9500 2700 225 0.45 74,50011 10000 2540 160 0.32 75,40012 10500 2400 140 0.28 76,500

อ�ตราสิ!วนราค้า= อ�ตราสิ!วนธุ�ญพั*ชัต!อห้ญา= 0.50

ฟัาร�มผลิ�ตน4�านมว�ว 10000 กก . ไดจากการผสิมอาห้ารดวยสิ'ตรต!างๆเห้ลิ!าน �