Post on 11-Apr-2017
Transparantie in de
curatieve zorg: obstakels en sprekende
initiatieven
NFU-consortium Kwaliteit van Zorg Flevum, 17 september 2015
2
Actoren en markten
patiënt
verzekerde
zorg- aanbieder
ondernemer
Zorgverleningsmarkt
Bekostigingsmarkt Verzekeringsmarkt
overheid
Kwaliteit is centraal begrip
Van
2008: Klink: kwaliteitsinformatie voor 80
aandoeningen
Tot
2015: Schippers: 30 geprioriteerde aandoeningen
Kwaliteitsinformatie met verschillende doelen
- Stuurinformatie
- Verbeterinformatie
- Inkoopinformatie
- Keuze informatie
- Informatie voor verantwoording
Programma
Transparantie: geen sinecure, geen doel op zich
Marion Verduijn
Kwaliteitsregistratie met toekomst: dicht bij het zorgproces
Carla Bakker en Jozé Braspenning
Sturen op kwaliteit: de zorgbestuurder aan zet
Jacqueline Hartgerink
Kwaliteit van zorg: waar koersen we op af met de “BV Nederland”?
Jetty Hoeksema
Afsluitende discussie
Transparantie: geen sinecure, geen doel
op zich
Marion Verduijn
NFU-consortium Kwaliteit van Zorg
Complex
- Veelheid
- Registreren
- Betrouwbaarheid
- Relevantie
- Betekenis/interpretatie
- Organisatie
- Bekostiging
En onderweg
Kwaliteitsinformatie
- Vanuit perspectief van de patiënt:
- Zorg multidisplinair, in ketens/netwerken
- Meer uitkomstindicatoren
- Afgeleid uit EPD’s
- Betekenisvol voor gebruiker
- Opmaat voor kwaliteitsverbetering
Geen doel
Transparantie ≠ kwaliteitsverbetering
Kwaliteitsinformatie is middel:
- Zicht op verbeterpotentieel
- Onderdeel van de kwaliteitscyclus
Méér nodig
Naast betekenisvolle kwaliteitsinformatie:
- Kennis/kunde zorgprofessionals
- Leiderschap bestuurders
- Adequate ondersteuning
- …
Ambitie
Toerusten zorgprofessionals
NFU-master Kwaliteit en Veiligheid in de
Patiëntenzorg
• Multidisciplinair
• Kennis én kunde
Filmpje
Samen verbeteren
Interne audit als kwaliteitsinstrument
- Ontwikkelthema’s, goede voorbeelden
Actieve rol patiënt in medicatieveiligheid
- Medicatie in eigen beheer?
Een spade dieper
Op verschillende niveau’s:
- Micro: de werkvloer
- Meso: de instelling
- Macro: het zorgveld
Projecten in samenwerking met het Kwaliteitinstituut van
Zorginstituut Nederland
Een spade dieper: micro
- Hoe de commitment voor kwaliteitsverbetering op
de werkvloer vergroten?
Leiderschap
Commitment
Teamklimaat
Continue verbetercultuur
Veranderkundige ondersteuning
Een spade dieper: meso
- Hoe vroegtijdig en integraal veiligheidsrisico’s in
beeld?
- Hoe is de governance van kwaliteit in NL-
ziekenhuizen?
Zorgorganisatie gericht op kwaliteit
Stafconvent
VAR
Raad van Bestuur
‘Bureau’ Kwaliteit:
De onmisbare voegen
Commissies
Lijnmanagement
Patiënt
Zorg-
professionals
Een spade dieper: macro
- Wat zijn de afwegingen die een rol spelen bij
het prioriteren van kwaliteitsregistraties voor
financiering uit publieke middelen?
Kwaliteitsregistratie met toekomst:
dicht bij het zorgproces
Carla Bakker
Jozé Braspenning NFU-consortium Kwaliteit van Zorg
Inhoud
- Uitgangspunten
Doelgericht verbeteren vraagt betekenisvol
meten
- Voorbeeld kwaliteitsregistratie CVA-keten
- Eenmalige registratie, meervoudig gebruik
1. Aansluiting primaire proces: aandoeninggericht
-> verbeteren, nadruk intern kwaliteitsbeleid
2. Gang patiënt centraal
-> ketenzorg, netwerkzorg
3. Kernset van relevante uitkomstindicatoren
ondersteund door cruciale structuur- en procesindicatoren
4. Eenmalige registratie voor meervoudig gebruik
5. Tripartiete afspraken over inhoud en gebruik
Uitgangspunten kwaliteitsregistratie
NFU faciliteert kwaliteitsregistratie
- Doorontwikkeling van bestaande initiatieven
- Innovatie
- Follow-up in keten – 3, 12 maanden
- Case-mix variabelen
- Partijen bij elkaar brengen
- Patiëntenvereniging, beroepsverenigingen (NVN,
VRA, Verenso, NHG), KNCN, verzekeraar, DICA
Kwaliteitsregistratie – stappenplan
- Zorgpad definiëren
- Kwaliteitsindicatoren tripartiete vaststellen
- Gegevens verzamelen en data infrastructuur
- Terugrapportage en vervolgacties/verbeteren
- Organisatiestructuur – landelijke borging
CVA-Zorgpad en Indicatoren
- Inhoudelijk
- Heldere definitie zorgpad nodig
- Alert op wijzigingen zorgpad – intra arteriële behandeling
- Organisatorisch
- Ketencoördinator - wie meet, registreert, bundelt variabelen,
verzorgt uploaden
- Nieuwe registratiewensen (bijv. minuten oefentherapie)
vullingsgraad laag
- Juridisch
- Ketenconvenanten en privacy in de keten gewaarborgd
- Informatie technische
- Bewerker: eerst opspitsen database in delen van de keten,
later één geheel
Gegevens verzamelen en data infrastructuur
- Eendracht, iedereen ziet belang van registratie
- Set van indicatoren tripartiete vastgesteld
Professionals, patiënten en verzekeraars
- Eén data-infrastructuur voor CVA keten = uniek
- Privacy gewaarborgd in de keten
- Registratie in keten loopt
- Handboek registratie op basis van ervaringen
- Oplossingen geboden niet uniek voor CVA
- NFU: ervaringen uit CVA-keten generiek
beschikbaar maken
CVA-keten: wat geleerd?
Eenmalige registratie, meervoudige gebruik
1. Meerdere uitvragen
- Diverse perioden, diverse definities
2. Gegevens niet rechtstreeks uit epd
3. Epd’s in de keten: niet gekoppeld
- Niet in de ziekenhuizen
- Niet tussen zorginstellingen
Kwaliteitsregistratie HHT, 14
centra
Apart project efficiënte gegevensverzameling
-> stappen richting hergebruik epd-gegevens
• Informatiedeskundigen + HHT-specialisten
• Vergelijken epd-gegevens met indicatorgegevens
• Onttrekken gegevens aan epd
• Vraagt eenheid van taal
• Vraagt structuur in gegevens
• bundeltjes pakken makkelijker dan losse eenheden
Overlap zorgproces – indicatoren in aantal gegevenselementen
Zorg-proces
Indicatoren
n=62
n=183
n=97
Maar wat betekent minimaal noodzakelijk in het zorgproces? -> Samengestelde maat vraagt meerdere gegevenselementen!
Overlap zorgproces – indicatoren in aantal gegevenselementen
Zorg-proces
Indicatoren
n=144
n=23
n=47
Totaal aantal zorgproces: 191 elementen
Totaal aantal indicatoren: 167 elementen
• Voorlichting alcohol • 1ste afspraak eigen ziekenhuis
• Lichamelijk onderzoek • Sociale anamnese • Allergieën Huidige epd-
gegevens bruikbaar!
Gegevens bundelen met zorginformatiebouwstenen
Zorg
Onderzoek
Kwaliteitsregistratie
HHT:
- 56% gegevens zorginformatiebouwstenen al beschikbaar
- bouwen voor tumorstadiëring en patiëntbespreking (MDO)
gegevenselementen
Vervolgstappen
- Nieuwe vergelijkbare projecten opgestart voor
- Mammacarcinoom, Darmkanker
- Werken aan
1. Definitie afspraken
Ook voor comorbiditeit & complicaties
2. Registratieproces
3. Epd met zorginformatiebouwstenen
4. Projecten gericht op daadwerkelijk onttrekken van
gegevens uit epd
Sturen op kwaliteit: de zorgbestuurder aan zet
Jacqueline Hartgerink
NFU-consortium Kwaliteit van Zorg
Probleem
Veel kwaliteitsinformatie verzameld, maar…
beperkt gebruik voor sturen op kwaliteit en
risicomanagement door RvB
a. Verzamelingen lopen langs elkaar heen
Niet verankerd, registratielast, onvoldoende actie, visie c.q. regie nodig
b. Vraagtekens bij nut vigerende indicatoren
Validiteit, betrouwbaarheid
c. Van details naar hoofdlijnen en weer terug
Presentatie en interpretatie
RvB
Afdeling
Divisie
Verbinden
V
E
R
B
E
T
E
R
E
N
Vraag
Wat moet een RvB weten van aandoeningsgerichte
indicatoren?
Wat wil jij als professional dat de RvB naar buiten
brengt?
DICA darmkanker Voorbeeld indicatoren
- Deelname aan de registratie
- Volume colon- en rectumoperaties
- Percentage patiënten, dat een electieve resectie ondergaat vanwege
primair colectaal carinoom, bij wie operatief het gehele colon in beeld is
gebracht
- Percentage patiënten, dat een resectie ondergaat vanwege een primair
colorectaal carcinoom, bij wie (a) en re‐interventie en (b) re‐operatie is
verricht
- Percentage patiënten dat een resectie ondergaat i.v.m. een primair
rectum carcinoom, met een wachttijd van < 5 weken tussen PA en enige
vorm van therapie
- Percentage patiënten dat een resectie ondergaat vanwege een primair
coloncarcinoom dat binnen 30 dagen of tijdens de opname overlijdt
Raamwerk Uitdrukking geven aan kwaliteit van zorg
Donabedian
Criteria IOM
Patiëntveiligheid, effectiviteit, doelmatigheid,
patiëntgerichtheid, tijdigheid, toegankelijkheid
Donabedian, 1980, Health Administration Press
Institute of Medicine, 2001, Washington
Structuur Proces Uitkomst
Raamwerk Uitdrukking geven aan kwaliteit van zorg
Triple aim
Berwick et al., 2008, Health Affairs
Raamwerk Uitdrukking geven aan kwaliteit van zorg
Aandoeningsspecifiek
kwaliteitsinformatie
Ziekenhuisbrede
kwaliteitsinformatie
Raamwerk Uitdrukking geven aan kwaliteit van zorg
Kwaliteitsmaten gerangschikt naar IOM criteria, triple aim domeinen en de context
van de (potentiële) patiënten
IOM
criterium
Triple aim
domain
Inpatient Outpatient
Population
1 Adverse event rate Safe Outcome x
2 Safe practice implementation Safe Process x
3 Healthcare acquired condition rate Safe Outcome x
4 Functional health outcome scores Effective Outcome x x
5 Hospital 30-day readmission rate Effective Outcome x x
6 Evidence-based care score Effective Experience x x
7 Patient experience score Pt-centred Experience x x x
8 Care transition measure score Pt-centred Experience x x x
9 Health risk status score Pt-centred Outcome x x
10 Rate of same day access Timely Experience x
11 Hospital days per decent last 6 months of life Efficient Costs x x
12 Healthcare cost per capita Efficient Costs x x x
13 Equity: stratify measures Equitable All x x x
Meyer et al., 2012, BMJ Quality & Safety
Dashboards Indicatoren
Overeenkomsten ziekenhuisbrede kwaliteitsinformatie
o Mortaliteit
o Heropnames
o Complicaties / schade / klachten
o Time-out momenten
o VMS-indicatoren
o Certificeringen
o Wachttijden
o Patiëntervaringen
Dashboards Indicatoren
Maar soms ook eigen speerpunten…
o Overdracht
o Effectieve communicatie
o Screening kwetsbare groepen
o Antibioticabeleid
o Hygiëne
o Medische technologie
o Hoofdbehandelaar
o Reputatie vanuit extern perspectief
Dashboards Proces
Uitdagingen
o Technische koppelingen
o Verbeteracties
Extern gemotiveerd Intern gemotiveerd
Kwaliteitsbureau bepaald Professional bepaald
Centrale sturing Decentrale sturing
Aparte rapportage Dimensies van kwaliteit
Dashboards Proces
Wat is volgens de professional kwaliteit van zorg?
Hoe operationaliseren we deze dimensies?
Dimensies Indicatoren
Patiëntveiligheid
Patiëntgerichtheid
Effectiviteit
Tijdigheid
Doelmatigheid
Toegankelijkheid
Conclusion: There is some evidence that implementing clinical and/or quality dashboards that provide immediate access to information for clinicians can improve adherence to quality guidelines and may help improve patient outcomes. However, further high quality detailed research studies need to be conducted to obtain evidence of their efficacy and establish guidelines for their design.
Dashboards for improving patient care: Review of the literature
Dowding et al., 2015, International Journal of Medical Informatics
Kwaliteitsinformatie RvB
“It must lead them to ask the right questions, not
just feed them the information they expect”
“That presupposes first that the executives know
what information they need”
Peter Drucker “The Information Executives Truly Need”
Doel programma Sturen op Kwaliteit
• Gezamenlijke visie op kwaliteit en transparantie
• Betrouwbare en vergelijkbare kwaliteitsinformatie
op ziekenhuisniveau
• Patiëntenzorg verbeteren
Projecten Sturen op Kwaliteit
Samenhangende projecten, uitgevoerd door
samenwerkende ziekenhuizen
Deelprojecten die ingaan op…
a. Sturing en actie
Gezamenlijke visie, aansluiting bij kwaliteitscyclus
b. Indicatoren
Definities, gestandaardiseerde registratie, geaggregeerde data
c. Presentatie en interpretatie
Weergave, bruikbaarheid
Tot slot
Kwaliteit van zorg: waar koersen we op af met
de “BV Nederland”?
Jetty Hoeksema, NFU/LUMC Flevum, 17 september 2015
Waar staan we?
- We vragen heel veel,
- … maar weten heel weinig.. (GR, Rekenkamer, Zorgbalans 2014 etc..)
- Ontwikkeling naar kwaliteitsregistraties aandoeningsgericht/ organisatiegericht, opgezet door
beroepsgroep, benchmark, deels openbaar
Kwaliteitsregistraties
- Er zijn nu ca 100 registraties, niet allemaal
kwaliteitsregistraties
- Weinig informatie in publieke domein
- Gegevens voor de registratie worden apart
ingevuld via een webbased formulier
- Vooral vanuit de ziekenhuizen, vaak vrij
monodisciplinair
- keten buiten ziekenhuizen is nog weinig in
beeld
Uitstapje: Zweden
- In Zweden wordt sinds 1970 gewerkt met nationale
kwaliteitsregistraties per ziektebeeld
- Er zijn nu ca 80 van dergelijke registraties
- Het zijn kleine organisaties, opgezet en gedragen door
de medisch specialisten (en hun organisaties)
- Sinds 2007 is een deel van de informatie op
ziekenhuisniveau openbaar
- De resultaten hebben impact en ondersteunen
zorgverleners bij het implementeren van best practices
Maar er zijn ook leerpunten…
55
De “BV Nederland”
Doel: samenbrengen van alle typen
uitvragen op weg naar zichtbare en
“lerende” kwaliteit
Basis zou kunnen zijn: een weloverwogen
set van kwaliteitsregistraties waarvan
de informatie (deels) openbaar wordt
Registraties: wat willen we?
Vragen om kwaliteitsinformatie
Zoeken naar gegevensbronnen
Opzetten van
kwaliteitsregistratie
Werken aan
monitoring en verbetering
.. En welke uitdagingen?
Parallelle uitvragen met verschillende definities van o.a. patiëntgroepen en
perioden
EPD's niet toegankelijk;
eenheid van taal nodig w.b.
registratie en gegevenverwerking
Vragen en eisen rond registraties:
Wat? Met wie? Hoe? Wie betaalt? Rapportage? Publieke info?
Bij gebrek aan eigenaarschap
ontstaat geen actie
Voor deze uitdagingen zijn uitgangspunten van de NFU:
- Inzetten op “registratie aan de bron”
Voor deze uitdagingen zijn uitgangspunten van de NFU:
- Inzetten op “registratie aan de bron”
- Eigenaarschap in het primaire proces vd zorg
- Gedeelde, minimale kernset, focus op
uitkomstindicatoren
En:
Bezie de keten/het zorgnetwerk
Denk vanuit de patiënt/ vraag en betrek de
patiënt
patient
zorgaanbieder
Zorgverzekeraar
Zorginstelling
We komen van..
patient
zorgaanbieder
Zorgverzekeraar
Zorginstelling
kwaliteitsregistraties
En gaan naar..
Stip op de horizon
- Centraal staan kwaliteitsregistraties
- Iedere partij zal enige eigen informatiebehoefte
houden (naast de “gedeelde kernset”)
- Bv Zorginstellingen: willen “in control” zijn voor de
kwaliteit van de zorg.
- Dat vraagt een andere “doorsnede” van de gegevens
- En zullen dat moeten laten zien (IGZ)
Wat is nodig?
- Delen van die stip
- Delen van de weg ernaar toe:
- Landelijke regie mbt kwaliteitskader, toetsingskader,
register, transparantiekalender
- Sturen: wanneer vinden we het genoeg?
- Financiering: wat uit de publieke middelen te
financieren?
- Rollen van partijen
Discussiepunten
- Gezonde verhouding externe druk ~ interne
drive
- Marktwerking: gaat kwaliteit werkelijk die
centrale rol innemen die beoogd was?
Meer informatie
Zie onze website: www.nfukwaliteit.nl
Vragen / suggesties: kwaliteit@nfu.nl
Ontvangt u onze nieuwsbrief al?
www.nfukwaliteit.nl/over/nieuws/