Yönetim, Yil 9, Sayi 29, Ocak - 1998,5.52-54

KiTAP

ISLETMELERDE STRATEJIK YÖNETIM. . .ve ISLETME POLITIKASi

Prof. Dr. Erol ERENIstanbul, DER Yayinlari, 1997

Stratejik yönetim yaklasimi tüm dünyada oldu­gu gibi ülkemiz isletmecilik hayatinda da önemisürekli olarak artan bir yaklasimdir. Buna paralelolarak isletmecilik alaninda lisans egitimi verenüniversitelerin son siniflarinda "Stratejik Yönetimve Isletme Politikasi" dersleri verilerek is hayati­nin bu konuda ihtiyaç duydugu bilgileri haiz islet­meciler yetistirilmeye baslanmistir.

Prof. Dr. Erol EREN'in "Isletmelerde StratejikYönetim ve Isletme Politikasi" adli bu eseri Türk­çe literatürde bu konuda yazilan en genis kapsam­li eser niteligindedir. 1979 yilinda yine Prof. Dr.EREN tarafindan kaleme alinan ve yurdumuzdabu konuda ilk eser olan "Stratejik Planlama veKarsilastirmali Bir Arastirma" adli kitabin zamaniçerisinde genisletilmis baskilari yapilmisti~ Islet­mecilik hayatindaki "Stratejik Planlama" yaklasi­mindan "Stratejik Yönetim" yaklasimina geçilme­sine paralelolarak bu eserde de Stratejik Yöneti­min tüm asamalari oldukça genis bir sekilde elealinmistir .

Kitap, 19 kisimdan olusmaktadir ve son kisim­da oldukça kapsamli on tane Stratejik Yönetimvak'asina yer verilmistir. ilk kisimda strateji tani­mi, strateji ile ilgili temel ve benzer kavramlar vebunlara iliskin açiklamalar yer almaktadir. Ayrica

52

Hazirlayan: Ars.Grv. Fatih SEMERCIöZLü. Isletme Fakültesi

stratejinin önemi vurgulanmakta ve sinirlari belir­lenmektedir.

Tüm yönetim mekanizmasinda oldugu gibistratejik yönetimin de temelinde karar alma siste­mi olmasindan dolayi ikinci kisimda Isletmedestratejik kararlar konusu ele alinmistir. B.u kisim­da isletme bir karar sistemi olarak incelenmis,stratejik, yönetsel ve operasyonel karar gruplari veözellikleri ile bu üç grup karar arasindaki iliskile­re yer verilmistir.

Üçüncü kisimda, isletmelerde planlama kav­rami ve stratejik planlama konusu ele alinmistir.Genelolarak planlama tanimi, yararlari ve türleri;stratejik planlamanin diger türlerden farkli yönle­ri vurgulanmis, ayrica stratejik planlama için or­ganizasyon önerisinde bulunulmustur.

Stratejik planlamanin ilk asamasi olan amaçbelirleme konusu oldukça genis bir sekilde ele ali­narak üç ayri kisimda incelenmistir. Eserin dör­düncü kisminda amaçlarin tanimi ve özellikleri­ne; islevlerine; yapisina yer verilmis ayrica amaç­lar hiyerarsisine deginilmistir. Besinci kisimdatemel ekonomikamaçlar; genel amaçlar, karlilik,büyüme, güvenlik ve otonomi konulari ve buamaçlarin ölçülmeleri ve araçlarina yer verilmis­tir. Altinci kisimda ise, isletmelerin ekonomik 01-

mayan amaçlari ve sosyal sorumluluklari ele alin­mis; kisisel amaçlar ile ekonomik olmayan amaç­larin etkilesimi, amaçlarin ahenklestirilmesi, sos­yal sorumluluk ve sosyal anlasma kavramlari ara­sindaki iliskiler, sosyal sorumluluklarin lehinde vealeyhinde olan görüsler, sosyal sorumluluklarinfonksiyonlari ile isletme strateji ve politikasina et­kileri üzerinde durulmustur.

Stratejik yönetimin bir baska asamasi olan çev­re analizi de iki kisim halinde incelenmis, genelçevre analizi yedinci kisimda ele alinmistir. Ge­nel çevre analizinde ele alinan politik, ekonomik,sosyo - kültürel, teknolojik, ekolojik, hukuksal­dinsel-ahlaksal kosullara iliskin inceleme ve hipo­tezler bu kisimda genis bir sekilde ele alinmis vebu faktörlerin stratejik yönetim ile iliskilerine yerverilmistir.

Sekizinci kisimda ise isletmelerin yakin (en­düstriyel) çevre analizi ve bu çevreden isletme içinçikabilecek firsat ve tehlikelere deginilmistir. Ya­kin çevre kosullarini olusturan, devlet ve yerel yö­netim düzenlemelerine; pazar kosullari ve müste­rilere; saticilara ve satici piyasasina; finansal ku­rumlara; sendikal kurumlara ve rakiplere iliskinfaktörler incelenmis, rekabeti etkileyen faktörlereve rakip isletmelerle ilgili analizlere genis olarakyer verilmistir.

Dokuzuncu kisimda isletme degerleme, ra­kipIere kiyasla güçlü ve zayif yönlerin analizi ko­nusu incelenmis, bu analize iliskin yöntemlere yerverilmistir. Ayrica isletme fonksiyonlari açisindanisletmenin güçlü ve zayif yönlerinin analizi konu­su her bir fonksiyon açisindan ele alinmis ve siner­jinin isletme degerlemedeki yerine deginilmistir.

Onuncu kisimda yatirimlarini çesitlendirmiskuruluslarda (sirketlerde) strateji seçimi; stratejikfayda ve portföyanalizi teknikleri (B.C.G. portföyanalizi; Yönlendirici politika matrisine göre port­föyanalizi; Risk matrisleri; Deger matrisi analizi;Trafik lambasi matris analizi; PIMS analizi, Kü­meleme analizi ve Hofer analizi) üzerinde durul­mustur.

Isletme veya stratejik is birimlerinin izleyebi­lecekleri stratejik alternatif türleri eserin onbirin­

ci kisminda ele alinmistii;. Stratejik alternatifler;büyüme; durgun büyüme; tasarruf, karma ve yeni-

lik stratejileri genis bir sekilde incelenmistir.Onikinci kisimda isletme ve stratejik is birimi

stratejileri ve seçim analizleri konulari üzerindedurulmustur. Bu kisim içerisinde; Ansoffun stra­teji elemanlari analizi ve büyüme matrisi; Porter'injenerik stratejileri; Mintzberg'in farklilastirmastratejisi; Wright, Pringle ve Kroll'un büyük veküçük isletmeler için jenerik stratejileri ele alin­mistir.

Islevsel (fonksiyonel) düzey stratejilerin veyapolitikalarin belirlenmesi konusu onüçüncü ki­simda incelenmistir. Öncelikle islevsel politikakavrami ve fonksiyonlari üzerinde durulmus, dahasonra finans ve muhasebe; pazarlama; üretim; in­san kaynaklari; arastirma ve gelistirme; halkla ilis­kiler fonksiyonlarina iliskin politikalar kapsamlibir sekilde ele alinmistir.

Stratejilerin uygulanmasi oldukça genis kap­samli bir konu olmasindan hareketle dört ayri ki­simda ele alinmistir. Ondördüncü kisimda stra­tejinin uygulanmasinda örgütsel yapinin önemi vestratejik açidan büyüme ve gelismelere uygun ola­rak degisik örgüt yapilari irdelenmistir. Onbesin­ci kisimda kaynak dagilimi; önemi, strateji ileiliskisi, küçük isletmelerde ve büyük isletmelerdeuygulanmasi konulari anlatilmistir. Onaltinci ki­simda örgüt kültürü üzerinde durulmus, Çevre­strateji ve isletme kültürü iliskileri incelenmistir.Onyedinci kisimda ise liderlik ve strateji iliskisiortaya konmus, günümüz kosullarinda etkin vebasarili liderlerden beklenen baslica görev lersiralanmistir .

Stratejik yönetim sürecinin son safhasi olanstratejinin degerlendirilmesi ve kontrolü konusuonsekizinci kisimda detayli olarak ele alinmis,stratejik kontrolün önemi vurgulanmis, stratejikkontrol için kullanilabilecek basari degerlendirmeölçütleri belirtilmistir.

Ondokuzuncu kisimda ise stratejik yönetimegitiminde önemli araçlardan birisi olan vak'ametodu üzerinde durulmustur. Vak'a metodununmahiyeti, süreçleri, yarar ve sakincalari belir­tilerek, vak'a malzemesinin hazirlanmasinda dik­

kat edilecek hususlara deginilmistir. Ayrica,vak'alarin nitelikleri ve türleri ile çözüm ve tartis­ma süreci konulari incelenmistir.

53

Eserin son yüz sayfasi yerli ve yabancivak'alardan olusmaktadir. Ondökuz bölümdeverilen bilgilerin yaninda tüm isletme disiplin­lerinden alinmis olan bilgilerin kullanilmasini vebu sayede ögrenilenlerin pekistirilmesini sag­layacak nitelikte olan vak'alar bu konudaki his­sedilen ihtiyaci da karsilayacaktir.

"Isletmelerde Stratejik Yönetim ve IsletmePolitikasi" kitabi ile Prof. Dr. EREN, gerek 536sayfa olarak nicelik, gerek içinde yer alan konularve vak'alar ile kitabin yazilmasinda kullanilankaynaklarin zenginligi itibariyle nitelik olarak tümögrenci ve arastirmacilara temel bir eser hediye et­mistir.

Doç. Dr. Ayse Can Baysal

ÇALISMA

YASAMiNDA•INSAN

Isteme Adresi:

I.Ü. Isletme Fakültesi, Isletme "Iktisadi EnstitüsüAvcilar - TeL.: (0212) 590 14 27

54

Dr.Öztin AKGÜÇ•MALI TABLOLAR• •

ANALIZIGenisletilmis 9. Baski

AVCIOl BASiM-YAYiNDivanyolu Bestekarosman Sokak

Birkonlar Han 8/2 Cagaloglu-isTANBUL. Tel: (0212) 5260424 - 522 40 51

. ~

Prof. Dr. ilhan ERDOGAN

•

Isletme Yönetiminde•• ••

ORGUTSEL

DAVRANiSIsteme Adresi:

Isletme Iktisadi Enstitüsü 34840 - AveilarTeL.: (0212) 591 4491 Fax: (0212) 591 99 78

Atatürk Bulvari 5. Km. 43000 KÜTAHYA Tel: (O 274) 2250300 Faks: (O 274) 225 03 16Ücretsiz tüketici dani~ma hatti: 0800 443 62 49