Post on 08-Jun-2015
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 1
Hoofdstuk II. - De WISSELBRIEFHoofdstuk II. - De WISSELBRIEF
WISSELBRIEF:WISSELBRIEF: Handelsrechtelijk geschriftHandelsrechtelijk geschrift TREKKER geeft opdracht aan BETROKKENE om TREKKER geeft opdracht aan BETROKKENE om
bedrag van de wisselbrief te betalen in handen van bedrag van de wisselbrief te betalen in handen van de HOUDERde HOUDER
ORDERBRIEFJEORDERBRIEFJE TREKKER belooft bedrag van het orderbriefje te TREKKER belooft bedrag van het orderbriefje te
betalen aan de HOUDERbetalen aan de HOUDER
WISSELBRIEF:WISSELBRIEF: Handelsrechtelijk geschriftHandelsrechtelijk geschrift TREKKER geeft opdracht aan BETROKKENE om TREKKER geeft opdracht aan BETROKKENE om
bedrag van de wisselbrief te betalen in handen van bedrag van de wisselbrief te betalen in handen van de HOUDERde HOUDER
ORDERBRIEFJEORDERBRIEFJE TREKKER belooft bedrag van het orderbriefje te TREKKER belooft bedrag van het orderbriefje te
betalen aan de HOUDERbetalen aan de HOUDER
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 2
TREKKERTREKKERTREKKERTREKKER
BETROKKENE
HOUDER
Dekkingsverhouding/Fonds
Aanbieding ter betaling
(1) Regres
Valutaverhouding
Niet-geaccepteerde wissel
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 3
TREKKERTREKKERTREKKERTREKKER
ACCEPTANT
HOUDER
Dekkingsverhouding (1) Recht op betaling
(2) Regres
Valutaverhouding
Geaccepteerde wissel
(3) Dekkingsverhouding/Fonds
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 4
ONDERTEKENAARONDERTEKENAAR
(TREKKER)(TREKKER)
ONDERTEKENAARONDERTEKENAAR
(TREKKER)(TREKKER)
Orderbriefje
HOUDERDekkingsverhouding
Recht op betaling
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 5
§ 1. Wisselbrief - Notie§ 1. Wisselbrief - Notie
Functies van de wisselbriefFuncties van de wisselbrief BetaalinstrumentBetaalinstrument
Historisch belangrijk, thans grotendeels achterhaaldHistorisch belangrijk, thans grotendeels achterhaald
KredietinstrumentKredietinstrument Wisselbrief incorporeert termijnvorderingWisselbrief incorporeert termijnvordering Termijnvordering wordt ‘verdisconteerd’ bij financiële instelling => Termijnvordering wordt ‘verdisconteerd’ bij financiële instelling =>
houder wisselbrief krijgt krediethouder wisselbrief krijgt krediet Eventueel ‘herdisconto’ van wissels bij centrale bankEventueel ‘herdisconto’ van wissels bij centrale bank
• Toepasselijke rente: ‘discontovoet’Toepasselijke rente: ‘discontovoet’ Soorten:Soorten:
• CedentendiscontoCedentendisconto• LeveranciersdiscontoLeveranciersdisconto• AcceptkredietAcceptkrediet
Functies van de wisselbriefFuncties van de wisselbrief BetaalinstrumentBetaalinstrument
Historisch belangrijk, thans grotendeels achterhaaldHistorisch belangrijk, thans grotendeels achterhaald
KredietinstrumentKredietinstrument Wisselbrief incorporeert termijnvorderingWisselbrief incorporeert termijnvordering Termijnvordering wordt ‘verdisconteerd’ bij financiële instelling => Termijnvordering wordt ‘verdisconteerd’ bij financiële instelling =>
houder wisselbrief krijgt krediethouder wisselbrief krijgt krediet Eventueel ‘herdisconto’ van wissels bij centrale bankEventueel ‘herdisconto’ van wissels bij centrale bank
• Toepasselijke rente: ‘discontovoet’Toepasselijke rente: ‘discontovoet’ Soorten:Soorten:
• CedentendiscontoCedentendisconto• LeveranciersdiscontoLeveranciersdisconto• AcceptkredietAcceptkrediet
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 6
TREKKERTREKKER
ACCEPTANT
BANK VAN TREKKER
Commerciële schuld op termijn
Recht op betaling
Regres
DISCONTOKREDIET
CEDENTENDISCONTO
100
95
100
SE
SA
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 7
TREKKER
SE
TREKKER
SE
ACCEPTANTSA
BANK VAN ACCEPTANT
Contante commerciële
schuld(1) Recht op betaling
(2) Regres
Verdiscontering
LEVERANCIERSDISCONTO
100
100
100DISCONTOKREDIET
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 8
TREKKERTREKKER
SASA
TREKKERTREKKER
SASA
BANK =ACCEPTANT
HOUDERSE
ACCEPTKREDIET (1) Recht op betaling
(2) Regres
Valutaverhouding
ACCEPTKREDIET
100
100
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 9
§ 2. De wisselbrief bij zijn ontstaan§ 2. De wisselbrief bij zijn ontstaan
Vorm en inhoud van de wisselbriefVorm en inhoud van de wisselbrief Strikt vormelijke akte: art. 1 Wb.Strikt vormelijke akte: art. 1 Wb. Verplichte/suppletieve/facultatieve vermeldingenVerplichte/suppletieve/facultatieve vermeldingen
1. Wisselbrief = Geschrift1. Wisselbrief = Geschrift Elk geschrift = voldoendeElk geschrift = voldoende Maar: gebruik standaardformulierenMaar: gebruik standaardformulieren Praktijk: ‘gedematerialiseerde circulatie’Praktijk: ‘gedematerialiseerde circulatie’
2. Wisselclausule2. Wisselclausule Term “wisselbrief” moet op papier voorkomenTerm “wisselbrief” moet op papier voorkomen
Vorm en inhoud van de wisselbriefVorm en inhoud van de wisselbrief Strikt vormelijke akte: art. 1 Wb.Strikt vormelijke akte: art. 1 Wb. Verplichte/suppletieve/facultatieve vermeldingenVerplichte/suppletieve/facultatieve vermeldingen
1. Wisselbrief = Geschrift1. Wisselbrief = Geschrift Elk geschrift = voldoendeElk geschrift = voldoende Maar: gebruik standaardformulierenMaar: gebruik standaardformulieren Praktijk: ‘gedematerialiseerde circulatie’Praktijk: ‘gedematerialiseerde circulatie’
2. Wisselclausule2. Wisselclausule Term “wisselbrief” moet op papier voorkomenTerm “wisselbrief” moet op papier voorkomen
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 10
De wisselbrief bij zijn ontstaan ...De wisselbrief bij zijn ontstaan ...
3. Onvoorwaardelijke betaalopdracht3. Onvoorwaardelijke betaalopdracht Opdracht Opdracht door trekkerdoor trekker Opdracht Opdracht aan betrokkeneaan betrokkene Opdracht = Opdracht = onvoorwaardelijkonvoorwaardelijk
• Abstractie t.o.v. onderliggende rechtsverhoudingAbstractie t.o.v. onderliggende rechtsverhouding
• Enkel vermelding van onderliggende verhoudingEnkel vermelding van onderliggende verhouding Opdracht m.b.t. Opdracht m.b.t. bepaalde geldsombepaalde geldsom
• In cijfers en lettersIn cijfers en letters
• Bij discrepantie: art. 6 Wb.Bij discrepantie: art. 6 Wb.
3. Onvoorwaardelijke betaalopdracht3. Onvoorwaardelijke betaalopdracht Opdracht Opdracht door trekkerdoor trekker Opdracht Opdracht aan betrokkeneaan betrokkene Opdracht = Opdracht = onvoorwaardelijkonvoorwaardelijk
• Abstractie t.o.v. onderliggende rechtsverhoudingAbstractie t.o.v. onderliggende rechtsverhouding
• Enkel vermelding van onderliggende verhoudingEnkel vermelding van onderliggende verhouding Opdracht m.b.t. Opdracht m.b.t. bepaalde geldsombepaalde geldsom
• In cijfers en lettersIn cijfers en letters
• Bij discrepantie: art. 6 Wb.Bij discrepantie: art. 6 Wb.
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 11
4. Opdracht 4. Opdracht door trekkerdoor trekker• Maar: art. 7 Wb: onafhankelijkheid der Maar: art. 7 Wb: onafhankelijkheid der
handtekeningen (vervalsing, onbekwaamheid, ...)handtekeningen (vervalsing, onbekwaamheid, ...)
• Onbevoegde vertegenwoordiger: persoonlijk Onbevoegde vertegenwoordiger: persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.)gehouden (art. 8 Wb.)
5. Opdracht 5. Opdracht aan betrokkeneaan betrokkene• Betrokkene: slechts verbonden na acceptatieBetrokkene: slechts verbonden na acceptatie
– > Ondertekening = acceptatie> Ondertekening = acceptatie
• Betrokkene: eenieder, ook trekker zelfBetrokkene: eenieder, ook trekker zelf
4. Opdracht 4. Opdracht door trekkerdoor trekker• Maar: art. 7 Wb: onafhankelijkheid der Maar: art. 7 Wb: onafhankelijkheid der
handtekeningen (vervalsing, onbekwaamheid, ...)handtekeningen (vervalsing, onbekwaamheid, ...)
• Onbevoegde vertegenwoordiger: persoonlijk Onbevoegde vertegenwoordiger: persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.)gehouden (art. 8 Wb.)
5. Opdracht 5. Opdracht aan betrokkeneaan betrokkene• Betrokkene: slechts verbonden na acceptatieBetrokkene: slechts verbonden na acceptatie
– > Ondertekening = acceptatie> Ondertekening = acceptatie
• Betrokkene: eenieder, ook trekker zelfBetrokkene: eenieder, ook trekker zelf
De wisselbrief bij zijn ontstaan ...De wisselbrief bij zijn ontstaan ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 12
6. Aanduiding nemer6. Aanduiding nemer = eerste begunstigde van betalingsopdracht= eerste begunstigde van betalingsopdracht Wisselbrief = ‘geboren orderpapier’Wisselbrief = ‘geboren orderpapier’ Nemer = eenieder, ook trekker of betrokkeneNemer = eenieder, ook trekker of betrokkene
7. Datum van trekking en vervaldag7. Datum van trekking en vervaldag Datum = essentieel voor geldigheid (bijv. T = failliet)Datum = essentieel voor geldigheid (bijv. T = failliet) Vervaldag (art. 34-36 Wb.)Vervaldag (art. 34-36 Wb.)
• Op zicht ( ook indien geen vermelding)Op zicht ( ook indien geen vermelding)• Vaste dag Vaste dag • Op zekere tijd na zicht (nazichtwissel)Op zekere tijd na zicht (nazichtwissel)• Op zekere tijd na dagtekeningOp zekere tijd na dagtekening
6. Aanduiding nemer6. Aanduiding nemer = eerste begunstigde van betalingsopdracht= eerste begunstigde van betalingsopdracht Wisselbrief = ‘geboren orderpapier’Wisselbrief = ‘geboren orderpapier’ Nemer = eenieder, ook trekker of betrokkeneNemer = eenieder, ook trekker of betrokkene
7. Datum van trekking en vervaldag7. Datum van trekking en vervaldag Datum = essentieel voor geldigheid (bijv. T = failliet)Datum = essentieel voor geldigheid (bijv. T = failliet) Vervaldag (art. 34-36 Wb.)Vervaldag (art. 34-36 Wb.)
• Op zicht ( ook indien geen vermelding)Op zicht ( ook indien geen vermelding)• Vaste dag Vaste dag • Op zekere tijd na zicht (nazichtwissel)Op zekere tijd na zicht (nazichtwissel)• Op zekere tijd na dagtekeningOp zekere tijd na dagtekening
De wisselbrief bij zijn ontstaan ...De wisselbrief bij zijn ontstaan ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 13
8. Plaats van trekking/betaling8. Plaats van trekking/betaling Trekking: belangrijk voor IPRTrekking: belangrijk voor IPR Betaling: vaak domiciliëring bij bank betrokkeneBetaling: vaak domiciliëring bij bank betrokkene
• -> bijkomend mandaat (lastgeving) tot betaling-> bijkomend mandaat (lastgeving) tot betaling
8. Plaats van trekking/betaling8. Plaats van trekking/betaling Trekking: belangrijk voor IPRTrekking: belangrijk voor IPR Betaling: vaak domiciliëring bij bank betrokkeneBetaling: vaak domiciliëring bij bank betrokkene
• -> bijkomend mandaat (lastgeving) tot betaling-> bijkomend mandaat (lastgeving) tot betaling
De wisselbrief bij zijn ontstaan ...De wisselbrief bij zijn ontstaan ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 14
Sancties bij niet-naleving:Sancties bij niet-naleving: Principe: absolute nietigheid wisselbriefPrincipe: absolute nietigheid wisselbrief Uitzondering 1: de blanco-wisselUitzondering 1: de blanco-wissel
Bepaalde elementen niet ingevuld, aan te vullen volgens Bepaalde elementen niet ingevuld, aan te vullen volgens overeengekomen modaliteiten -> ‘invulrecht’overeengekomen modaliteiten -> ‘invulrecht’
Vervollediging: uiterlijk bij aanbieding ter betalingVervollediging: uiterlijk bij aanbieding ter betaling Art. 10 Wb.: bescherming derden te goeder trouw bij Art. 10 Wb.: bescherming derden te goeder trouw bij
niet-conforme invulling wisselbriefniet-conforme invulling wisselbrief Uitzondering 2: conversie in andere rechtshandelingUitzondering 2: conversie in andere rechtshandeling
O.g.v. ‘vermoede’ wil van partijenO.g.v. ‘vermoede’ wil van partijen Bijv. Schuldbekentenis, garantie, ...Bijv. Schuldbekentenis, garantie, ...
Sancties bij niet-naleving:Sancties bij niet-naleving: Principe: absolute nietigheid wisselbriefPrincipe: absolute nietigheid wisselbrief Uitzondering 1: de blanco-wisselUitzondering 1: de blanco-wissel
Bepaalde elementen niet ingevuld, aan te vullen volgens Bepaalde elementen niet ingevuld, aan te vullen volgens overeengekomen modaliteiten -> ‘invulrecht’overeengekomen modaliteiten -> ‘invulrecht’
Vervollediging: uiterlijk bij aanbieding ter betalingVervollediging: uiterlijk bij aanbieding ter betaling Art. 10 Wb.: bescherming derden te goeder trouw bij Art. 10 Wb.: bescherming derden te goeder trouw bij
niet-conforme invulling wisselbriefniet-conforme invulling wisselbrief Uitzondering 2: conversie in andere rechtshandelingUitzondering 2: conversie in andere rechtshandeling
O.g.v. ‘vermoede’ wil van partijenO.g.v. ‘vermoede’ wil van partijen Bijv. Schuldbekentenis, garantie, ...Bijv. Schuldbekentenis, garantie, ...
De wisselbrief bij zijn ontstaan ...De wisselbrief bij zijn ontstaan ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 15
Andere vermeldingen/modaliteitenAndere vermeldingen/modaliteiten Beding ‘niet aan order’ (art. 11 Wb.)Beding ‘niet aan order’ (art. 11 Wb.)
=> enkel overdracht volgens gemeen recht=> enkel overdracht volgens gemeen recht
Clausule ‘zonder kosten-zonder protest’Clausule ‘zonder kosten-zonder protest’ Houder moet geen protest opmaken bij niet-betaling/niet-Houder moet geen protest opmaken bij niet-betaling/niet-
acceptatieacceptatie Clausule opgenomen door trekker/latere endossantClausule opgenomen door trekker/latere endossant
Clausules m.b.t. aanbieding ter acceptatieClausules m.b.t. aanbieding ter acceptatie Uitsluiting aanbieding ter acceptatieUitsluiting aanbieding ter acceptatie Geen aanbieding voor bepaalde dagGeen aanbieding voor bepaalde dag
Andere vermeldingen/modaliteitenAndere vermeldingen/modaliteiten Beding ‘niet aan order’ (art. 11 Wb.)Beding ‘niet aan order’ (art. 11 Wb.)
=> enkel overdracht volgens gemeen recht=> enkel overdracht volgens gemeen recht
Clausule ‘zonder kosten-zonder protest’Clausule ‘zonder kosten-zonder protest’ Houder moet geen protest opmaken bij niet-betaling/niet-Houder moet geen protest opmaken bij niet-betaling/niet-
acceptatieacceptatie Clausule opgenomen door trekker/latere endossantClausule opgenomen door trekker/latere endossant
Clausules m.b.t. aanbieding ter acceptatieClausules m.b.t. aanbieding ter acceptatie Uitsluiting aanbieding ter acceptatieUitsluiting aanbieding ter acceptatie Geen aanbieding voor bepaalde dagGeen aanbieding voor bepaalde dag
De wisselbrief bij zijn ontstaan ...De wisselbrief bij zijn ontstaan ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 16
Vertegenwoordiging bij wisselhandelingenVertegenwoordiging bij wisselhandelingen PrincipePrincipe: enkel vertegenwoordigde is gehouden: enkel vertegenwoordigde is gehouden Maar: bij bevoegdheidsoverschrijdingMaar: bij bevoegdheidsoverschrijding
• VertegenwoordigdeVertegenwoordigde is is nietniet gehouden (tenzij gehouden (tenzij schijnmandaat)schijnmandaat)
• VertegenwoordigerVertegenwoordiger is is persoonlijkpersoonlijk gehouden (art. 8 gehouden (art. 8 Wb.) -> afwijking van gemeen rechtWb.) -> afwijking van gemeen recht
Bijzonder geval: Bijzonder geval: trekking voor rekeningtrekking voor rekening (art. 3, lid 3) (art. 3, lid 3)• Vgl. Commissie: trekker treedt op in eigen naam, Vgl. Commissie: trekker treedt op in eigen naam,
maar voor rekening van opdrachtgevermaar voor rekening van opdrachtgever– T = persoonlijk gehouden t.o.v. latere HT = persoonlijk gehouden t.o.v. latere H– T.o.v. betrokkene: openlijke vertegenwoordigingT.o.v. betrokkene: openlijke vertegenwoordiging
Vertegenwoordiging bij wisselhandelingenVertegenwoordiging bij wisselhandelingen PrincipePrincipe: enkel vertegenwoordigde is gehouden: enkel vertegenwoordigde is gehouden Maar: bij bevoegdheidsoverschrijdingMaar: bij bevoegdheidsoverschrijding
• VertegenwoordigdeVertegenwoordigde is is nietniet gehouden (tenzij gehouden (tenzij schijnmandaat)schijnmandaat)
• VertegenwoordigerVertegenwoordiger is is persoonlijkpersoonlijk gehouden (art. 8 gehouden (art. 8 Wb.) -> afwijking van gemeen rechtWb.) -> afwijking van gemeen recht
Bijzonder geval: Bijzonder geval: trekking voor rekeningtrekking voor rekening (art. 3, lid 3) (art. 3, lid 3)• Vgl. Commissie: trekker treedt op in eigen naam, Vgl. Commissie: trekker treedt op in eigen naam,
maar voor rekening van opdrachtgevermaar voor rekening van opdrachtgever– T = persoonlijk gehouden t.o.v. latere HT = persoonlijk gehouden t.o.v. latere H– T.o.v. betrokkene: openlijke vertegenwoordigingT.o.v. betrokkene: openlijke vertegenwoordiging
De wisselbrief bij zijn ontstaan ...De wisselbrief bij zijn ontstaan ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 17
Afwikkeling van de wisselverhoudingAfwikkeling van de wisselverhouding Voor vervaldag:Voor vervaldag:
T staat in voor acceptatie wisselbrief (art. 9 Wb.)T staat in voor acceptatie wisselbrief (art. 9 Wb.)
• Indien geen acceptatie: H kan Indien geen acceptatie: H kan vervroegd regresvervroegd regres instellen tegen T instellen tegen T
• T kan aansprakelijkheid uitsluiten (art. 9, lid 2)T kan aansprakelijkheid uitsluiten (art. 9, lid 2)
Op vervaldagOp vervaldag H biedt wissel ter betaling aan aan BetrokkeneH biedt wissel ter betaling aan aan Betrokkene Niet-betaling => H stelt Niet-betaling => H stelt protestprotest /kennisgeving aan T; /kennisgeving aan T; regresregres op T op T T staat steeds in voor betalingT staat steeds in voor betaling
• Uitz.: afstand van regres in onderliggende overeenkomst: Uitz.: afstand van regres in onderliggende overeenkomst: ‘disconto à forfait’‘disconto à forfait’
Afwikkeling van de wisselverhoudingAfwikkeling van de wisselverhouding Voor vervaldag:Voor vervaldag:
T staat in voor acceptatie wisselbrief (art. 9 Wb.)T staat in voor acceptatie wisselbrief (art. 9 Wb.)
• Indien geen acceptatie: H kan Indien geen acceptatie: H kan vervroegd regresvervroegd regres instellen tegen T instellen tegen T
• T kan aansprakelijkheid uitsluiten (art. 9, lid 2)T kan aansprakelijkheid uitsluiten (art. 9, lid 2)
Op vervaldagOp vervaldag H biedt wissel ter betaling aan aan BetrokkeneH biedt wissel ter betaling aan aan Betrokkene Niet-betaling => H stelt Niet-betaling => H stelt protestprotest /kennisgeving aan T; /kennisgeving aan T; regresregres op T op T T staat steeds in voor betalingT staat steeds in voor betaling
• Uitz.: afstand van regres in onderliggende overeenkomst: Uitz.: afstand van regres in onderliggende overeenkomst: ‘disconto à forfait’‘disconto à forfait’
De wisselbrief bij zijn ontstaan ...De wisselbrief bij zijn ontstaan ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 18
TREKKERTREKKERTREKKERTREKKER
BETROKKENE
HOUDER
Dekkingsverhouding/Fonds
Aanbieding ter betaling
(1) Regres
Valutaverhouding
Niet-geaccepteerde wissel
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 19
§ 3. Circulatie van de wissel§ 3. Circulatie van de wissel
Vormen van overdrachtVormen van overdracht Endossement (in eigendom, lastgeving, pand)Endossement (in eigendom, lastgeving, pand) Overdracht door afgifte (na blanco-endossement)Overdracht door afgifte (na blanco-endossement) Gemeenrechtelijke overdracht (art. 1690 B.W.)Gemeenrechtelijke overdracht (art. 1690 B.W.)
Gevolgen van wisselrechtelijke overdrachtGevolgen van wisselrechtelijke overdracht Toevoeging van wisselschuldenaar (endossant)Toevoeging van wisselschuldenaar (endossant) Zuivering van excepties uit onderliggende Zuivering van excepties uit onderliggende
verhoudingverhouding
Vormen van overdrachtVormen van overdracht Endossement (in eigendom, lastgeving, pand)Endossement (in eigendom, lastgeving, pand) Overdracht door afgifte (na blanco-endossement)Overdracht door afgifte (na blanco-endossement) Gemeenrechtelijke overdracht (art. 1690 B.W.)Gemeenrechtelijke overdracht (art. 1690 B.W.)
Gevolgen van wisselrechtelijke overdrachtGevolgen van wisselrechtelijke overdracht Toevoeging van wisselschuldenaar (endossant)Toevoeging van wisselschuldenaar (endossant) Zuivering van excepties uit onderliggende Zuivering van excepties uit onderliggende
verhoudingverhouding
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 20
§ 3. Circulatie van de wissel ...§ 3. Circulatie van de wissel ...
1. Overdracht door endossement1. Overdracht door endossement Modaliteiten van endossement:Modaliteiten van endossement:
Aan orderAan order: : “aan (order van) H2”“aan (order van) H2” (geëndosseerde) + (geëndosseerde) + handtekening H1 (endossant)handtekening H1 (endossant)
Niet aan order:Niet aan order: “aan H2; niet aan order”“aan H2; niet aan order” + + handtekening H1 -> recta-endossementhandtekening H1 -> recta-endossement
• H1 niet gehouden t.o.v. latere geëndosseerdenH1 niet gehouden t.o.v. latere geëndosseerden Aan toonderAan toonder: handtekening X: handtekening X
• Verdere overdracht: loutere afgifte of endossementVerdere overdracht: loutere afgifte of endossement BlancoBlanco: : “aan (order van) .....”“aan (order van) .....” + handtekening H1 + handtekening H1
• Verdere overdracht: loutere afgifte of endossementVerdere overdracht: loutere afgifte of endossement
1. Overdracht door endossement1. Overdracht door endossement Modaliteiten van endossement:Modaliteiten van endossement:
Aan orderAan order: : “aan (order van) H2”“aan (order van) H2” (geëndosseerde) + (geëndosseerde) + handtekening H1 (endossant)handtekening H1 (endossant)
Niet aan order:Niet aan order: “aan H2; niet aan order”“aan H2; niet aan order” + + handtekening H1 -> recta-endossementhandtekening H1 -> recta-endossement
• H1 niet gehouden t.o.v. latere geëndosseerdenH1 niet gehouden t.o.v. latere geëndosseerden Aan toonderAan toonder: handtekening X: handtekening X
• Verdere overdracht: loutere afgifte of endossementVerdere overdracht: loutere afgifte of endossement BlancoBlanco: : “aan (order van) .....”“aan (order van) .....” + handtekening H1 + handtekening H1
• Verdere overdracht: loutere afgifte of endossementVerdere overdracht: loutere afgifte of endossement
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 21
Geldigheidsvoorwaarden endossement (art. 12)Geldigheidsvoorwaarden endossement (art. 12) Ondertekening door endossant = wisselrechtelijke Ondertekening door endossant = wisselrechtelijke
verbintenisverbintenis Endossement = onvoorwaardelijkEndossement = onvoorwaardelijk Geen gedeeltelijk endossement mogelijkGeen gedeeltelijk endossement mogelijk Specifieke clausules: ‘geen protest’ / ‘geen regres’Specifieke clausules: ‘geen protest’ / ‘geen regres’ Overdrachtsmodaliteiten:Overdrachtsmodaliteiten:
• In eigendom -> volledige overdracht (wordt In eigendom -> volledige overdracht (wordt vermoed)vermoed)
• In pand -> overdracht tot zekerheidIn pand -> overdracht tot zekerheid
• In lastgeving -> overdracht ter incassoIn lastgeving -> overdracht ter incasso
Geldigheidsvoorwaarden endossement (art. 12)Geldigheidsvoorwaarden endossement (art. 12) Ondertekening door endossant = wisselrechtelijke Ondertekening door endossant = wisselrechtelijke
verbintenisverbintenis Endossement = onvoorwaardelijkEndossement = onvoorwaardelijk Geen gedeeltelijk endossement mogelijkGeen gedeeltelijk endossement mogelijk Specifieke clausules: ‘geen protest’ / ‘geen regres’Specifieke clausules: ‘geen protest’ / ‘geen regres’ Overdrachtsmodaliteiten:Overdrachtsmodaliteiten:
• In eigendom -> volledige overdracht (wordt In eigendom -> volledige overdracht (wordt vermoed)vermoed)
• In pand -> overdracht tot zekerheidIn pand -> overdracht tot zekerheid
• In lastgeving -> overdracht ter incassoIn lastgeving -> overdracht ter incasso
§ 3. Circulatie van de wissel ...§ 3. Circulatie van de wissel ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 22
TREKKERTREKKERTREKKERTREKKER
ACCEPTANT
H1
(1) aanbieding ter betaling
(2) regres
H2
(3)
WISSELBRIEF VOOR OVERDRACHT
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 23
TREKKERTREKKERTREKKERTREKKER
ACCEPTANT
H1
(1) aanbieding ter betaling
(3) regres (2) regres
regres
H2
(3)/(4)
(2)”springregres”
ENDOSSEMENT IN EIGENDOM
Endossement
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 24
Rechtsgevolgen endossement in eigendomRechtsgevolgen endossement in eigendom Overdracht van alle rechten uit wisselbriefOverdracht van alle rechten uit wisselbrief
• ! Nieuw recht, abstract van recht endossant! Nieuw recht, abstract van recht endossant– > ‘Zuivering van excepties” uit onderliggende > ‘Zuivering van excepties” uit onderliggende
verhouding tussen Acc. en endossant (art. 17 Wb)verhouding tussen Acc. en endossant (art. 17 Wb) Toevoeging van nieuwe wisselschuldenaarToevoeging van nieuwe wisselschuldenaar
• Endossant staat in voor acceptatie en betalingEndossant staat in voor acceptatie en betaling– > (vervroegd) regres mogelijk, tenzij uitgesloten> (vervroegd) regres mogelijk, tenzij uitgesloten– > Alle endossanten hoofdelijk gehouden => > Alle endossanten hoofdelijk gehouden =>
“springregres” mogelijk (H3 -> H1 of T)“springregres” mogelijk (H3 -> H1 of T) Geëndosseerde = (formeel) gelegitimeerde wisselSEGeëndosseerde = (formeel) gelegitimeerde wisselSE
• Kan betaling vorderen bij acceptantKan betaling vorderen bij acceptant
Rechtsgevolgen endossement in eigendomRechtsgevolgen endossement in eigendom Overdracht van alle rechten uit wisselbriefOverdracht van alle rechten uit wisselbrief
• ! Nieuw recht, abstract van recht endossant! Nieuw recht, abstract van recht endossant– > ‘Zuivering van excepties” uit onderliggende > ‘Zuivering van excepties” uit onderliggende
verhouding tussen Acc. en endossant (art. 17 Wb)verhouding tussen Acc. en endossant (art. 17 Wb) Toevoeging van nieuwe wisselschuldenaarToevoeging van nieuwe wisselschuldenaar
• Endossant staat in voor acceptatie en betalingEndossant staat in voor acceptatie en betaling– > (vervroegd) regres mogelijk, tenzij uitgesloten> (vervroegd) regres mogelijk, tenzij uitgesloten– > Alle endossanten hoofdelijk gehouden => > Alle endossanten hoofdelijk gehouden =>
“springregres” mogelijk (H3 -> H1 of T)“springregres” mogelijk (H3 -> H1 of T) Geëndosseerde = (formeel) gelegitimeerde wisselSEGeëndosseerde = (formeel) gelegitimeerde wisselSE
• Kan betaling vorderen bij acceptantKan betaling vorderen bij acceptant
§ 3. Circulatie van de wissel ...§ 3. Circulatie van de wissel ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 25
Rechtsgevolgen van endossement in lastgeving (art. Rechtsgevolgen van endossement in lastgeving (art. 18 Wb.)18 Wb.)
Geëndosseerde (lasthebber) oefent alle rechten uit van en Geëndosseerde (lasthebber) oefent alle rechten uit van en voor rekening van endossant (lastgever)voor rekening van endossant (lastgever)
• Vordering tot betaling; protest, regres, ...Vordering tot betaling; protest, regres, ...
• WisselSA kan excepties tgo endossant ook inroepen WisselSA kan excepties tgo endossant ook inroepen t.o.v. Geëndosseerdet.o.v. Geëndosseerde
– > Geen zuivering excepties> Geen zuivering excepties Tussen endossant en geëndosseerde: lastgevingTussen endossant en geëndosseerde: lastgeving
• Bij incasso: geld doorstorten aan endossantBij incasso: geld doorstorten aan endossant Opm. ‘geheim’ incasso-endossementOpm. ‘geheim’ incasso-endossement
Rechtsgevolgen van endossement in lastgeving (art. Rechtsgevolgen van endossement in lastgeving (art. 18 Wb.)18 Wb.)
Geëndosseerde (lasthebber) oefent alle rechten uit van en Geëndosseerde (lasthebber) oefent alle rechten uit van en voor rekening van endossant (lastgever)voor rekening van endossant (lastgever)
• Vordering tot betaling; protest, regres, ...Vordering tot betaling; protest, regres, ...
• WisselSA kan excepties tgo endossant ook inroepen WisselSA kan excepties tgo endossant ook inroepen t.o.v. Geëndosseerdet.o.v. Geëndosseerde
– > Geen zuivering excepties> Geen zuivering excepties Tussen endossant en geëndosseerde: lastgevingTussen endossant en geëndosseerde: lastgeving
• Bij incasso: geld doorstorten aan endossantBij incasso: geld doorstorten aan endossant Opm. ‘geheim’ incasso-endossementOpm. ‘geheim’ incasso-endossement
§ 3. Circulatie van de wissel ...§ 3. Circulatie van de wissel ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 26
Rechtsgevolgen van endossement in pand (art. 19)Rechtsgevolgen van endossement in pand (art. 19) Geëndosseerde (pandhouder) oefent alle rechten uit van Geëndosseerde (pandhouder) oefent alle rechten uit van
van de endossantvan de endossant
• Vordering tot betaling; protest, regres, ...Vordering tot betaling; protest, regres, ...
• Wél zuivering van exceptiesWél zuivering van excepties
Tussen endossant en geëndosseerde: pandTussen endossant en geëndosseerde: pand
• Regelen van burgerlijk of handelspand volgenRegelen van burgerlijk of handelspand volgen
– > o.m. Geen toeëigening wissel> o.m. Geen toeëigening wissel
– > regelen pandverzilvering volgen.> regelen pandverzilvering volgen.
Rechtsgevolgen van endossement in pand (art. 19)Rechtsgevolgen van endossement in pand (art. 19) Geëndosseerde (pandhouder) oefent alle rechten uit van Geëndosseerde (pandhouder) oefent alle rechten uit van
van de endossantvan de endossant
• Vordering tot betaling; protest, regres, ...Vordering tot betaling; protest, regres, ...
• Wél zuivering van exceptiesWél zuivering van excepties
Tussen endossant en geëndosseerde: pandTussen endossant en geëndosseerde: pand
• Regelen van burgerlijk of handelspand volgenRegelen van burgerlijk of handelspand volgen
– > o.m. Geen toeëigening wissel> o.m. Geen toeëigening wissel
– > regelen pandverzilvering volgen.> regelen pandverzilvering volgen.
§ 3. Circulatie van de wissel ...§ 3. Circulatie van de wissel ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 27
2. Overdracht door afgifte2. Overdracht door afgifte Wisselbrief = geboren orderpapierWisselbrief = geboren orderpapier
Initieel: nemer/eerste houder = wezenlijk vereisteInitieel: nemer/eerste houder = wezenlijk vereiste Na blanco-endossement: overdracht door afgifte Na blanco-endossement: overdracht door afgifte
mogelijkmogelijk
– > orderpapier wordt toonderpapier> orderpapier wordt toonderpapier
Rechtsgevolg: overnemer verwerft nieuw rechtRechtsgevolg: overnemer verwerft nieuw recht Zuivering van exceptiesZuivering van excepties Overdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regresOverdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regres
2. Overdracht door afgifte2. Overdracht door afgifte Wisselbrief = geboren orderpapierWisselbrief = geboren orderpapier
Initieel: nemer/eerste houder = wezenlijk vereisteInitieel: nemer/eerste houder = wezenlijk vereiste Na blanco-endossement: overdracht door afgifte Na blanco-endossement: overdracht door afgifte
mogelijkmogelijk
– > orderpapier wordt toonderpapier> orderpapier wordt toonderpapier
Rechtsgevolg: overnemer verwerft nieuw rechtRechtsgevolg: overnemer verwerft nieuw recht Zuivering van exceptiesZuivering van excepties Overdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regresOverdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regres
§ 3. Circulatie van de wissel ...§ 3. Circulatie van de wissel ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 28
TREKKERTREKKER(= H1)(= H1)
TREKKERTREKKER(= H1)(= H1)
ACCEPTANT
H2
(1) aanbieding ter betaling
Blanco-endoss.
(3)
(2)regres
OVERDRACHT DOOR AFGIFTE
Afgifte.H3
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 29
2. Overdracht conform art. 1690 B.W.2. Overdracht conform art. 1690 B.W. Overdracht van de schuldvorderingen vervat in Overdracht van de schuldvorderingen vervat in
wisselbriefwisselbrief Tussen cedent en cessionaris: Tussen cedent en cessionaris: solo consensusolo consensu Kennisgeving aan gecedeerde SA (T en Acc)Kennisgeving aan gecedeerde SA (T en Acc)
Rechtsgevolg: overnemer verwerft recht van Rechtsgevolg: overnemer verwerft recht van overdrageroverdrager
Geen zuivering van excepties Geen zuivering van excepties Overdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regresOverdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regres
2. Overdracht conform art. 1690 B.W.2. Overdracht conform art. 1690 B.W. Overdracht van de schuldvorderingen vervat in Overdracht van de schuldvorderingen vervat in
wisselbriefwisselbrief Tussen cedent en cessionaris: Tussen cedent en cessionaris: solo consensusolo consensu Kennisgeving aan gecedeerde SA (T en Acc)Kennisgeving aan gecedeerde SA (T en Acc)
Rechtsgevolg: overnemer verwerft recht van Rechtsgevolg: overnemer verwerft recht van overdrageroverdrager
Geen zuivering van excepties Geen zuivering van excepties Overdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regresOverdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regres
§ 3. Circulatie van de wissel ...§ 3. Circulatie van de wissel ...
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 30
TREKKERTREKKERTREKKERTREKKER
ACCEPTANT
H1
(1) aanbieding ter betaling
(3)
(2)regres
GEMEENRECHTELIJKE OVERDRACHT
1690 B.W.H2
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 31
§ 3. Circulatie van de wissel ...§ 3. Circulatie van de wissel ...
Praktijk: ‘elektronische’ circulatie tussen Praktijk: ‘elektronische’ circulatie tussen bankenbanken Wisselbrief: wordt bewaard door ‘centraal Wisselbrief: wordt bewaard door ‘centraal
depositaris’ -> Nationale Bank van Belgiëdepositaris’ -> Nationale Bank van België Circulatie: via elektronisch dataverkeerCirculatie: via elektronisch dataverkeer Incasso: via Centrale VerrekeningskamerIncasso: via Centrale Verrekeningskamer Bij wanbetaling: protest door deurwaarder + Bij wanbetaling: protest door deurwaarder +
kennisgeving aan kredietinstelling-regresSAkennisgeving aan kredietinstelling-regresSA
Praktijk: ‘elektronische’ circulatie tussen Praktijk: ‘elektronische’ circulatie tussen bankenbanken Wisselbrief: wordt bewaard door ‘centraal Wisselbrief: wordt bewaard door ‘centraal
depositaris’ -> Nationale Bank van Belgiëdepositaris’ -> Nationale Bank van België Circulatie: via elektronisch dataverkeerCirculatie: via elektronisch dataverkeer Incasso: via Centrale VerrekeningskamerIncasso: via Centrale Verrekeningskamer Bij wanbetaling: protest door deurwaarder + Bij wanbetaling: protest door deurwaarder +
kennisgeving aan kredietinstelling-regresSAkennisgeving aan kredietinstelling-regresSA
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 32
§ 4. Acceptatie§ 4. Acceptatie
BegripBegrip Acceptatie = wisselrechtelijke verbintenis tot betaling door Acceptatie = wisselrechtelijke verbintenis tot betaling door
betrokkenebetrokkene
Geldigheidsvoorwaarden:Geldigheidsvoorwaarden: Handtekening op voorzijdeHandtekening op voorzijde Onvoorwaardelijke verbintenisOnvoorwaardelijke verbintenis Eventueel gedeeltelijke acceptatie (art. 26 Wb)Eventueel gedeeltelijke acceptatie (art. 26 Wb)
RechtsgevolgenRechtsgevolgen Acceptant wordt hoofdschuldenaarAcceptant wordt hoofdschuldenaar Acceptant heeft abstracte verbintenis -> zuivering exceptiesAcceptant heeft abstracte verbintenis -> zuivering excepties
BegripBegrip Acceptatie = wisselrechtelijke verbintenis tot betaling door Acceptatie = wisselrechtelijke verbintenis tot betaling door
betrokkenebetrokkene
Geldigheidsvoorwaarden:Geldigheidsvoorwaarden: Handtekening op voorzijdeHandtekening op voorzijde Onvoorwaardelijke verbintenisOnvoorwaardelijke verbintenis Eventueel gedeeltelijke acceptatie (art. 26 Wb)Eventueel gedeeltelijke acceptatie (art. 26 Wb)
RechtsgevolgenRechtsgevolgen Acceptant wordt hoofdschuldenaarAcceptant wordt hoofdschuldenaar Acceptant heeft abstracte verbintenis -> zuivering exceptiesAcceptant heeft abstracte verbintenis -> zuivering excepties
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 33
§ 5. Aval§ 5. Aval BegripBegrip
Aval = wisselrechtelijke garantie voor andere wisselSAAval = wisselrechtelijke garantie voor andere wisselSA
GeldigheidsvoorwaardenGeldigheidsvoorwaarden Handtekening avalgever + ‘goed voor aval’ + begunstigde Handtekening avalgever + ‘goed voor aval’ + begunstigde
(zoniet: aval voor trekker)(zoniet: aval voor trekker)
RechtsgevolgenRechtsgevolgen Avalgever op dezelfde wijze verbonden als geavaleerdeAvalgever op dezelfde wijze verbonden als geavaleerde Maar: zelfstandige wisselverbintenisMaar: zelfstandige wisselverbintenis
Art. 32: geldig zodra geavaleerde verbinteis formeel bestaatArt. 32: geldig zodra geavaleerde verbinteis formeel bestaat Avalgever kan excepties van geavaleerde niet inroepenAvalgever kan excepties van geavaleerde niet inroepen
Regres avalgever: op geavaleerde + andere wisselSARegres avalgever: op geavaleerde + andere wisselSA
BegripBegrip Aval = wisselrechtelijke garantie voor andere wisselSAAval = wisselrechtelijke garantie voor andere wisselSA
GeldigheidsvoorwaardenGeldigheidsvoorwaarden Handtekening avalgever + ‘goed voor aval’ + begunstigde Handtekening avalgever + ‘goed voor aval’ + begunstigde
(zoniet: aval voor trekker)(zoniet: aval voor trekker)
RechtsgevolgenRechtsgevolgen Avalgever op dezelfde wijze verbonden als geavaleerdeAvalgever op dezelfde wijze verbonden als geavaleerde Maar: zelfstandige wisselverbintenisMaar: zelfstandige wisselverbintenis
Art. 32: geldig zodra geavaleerde verbinteis formeel bestaatArt. 32: geldig zodra geavaleerde verbinteis formeel bestaat Avalgever kan excepties van geavaleerde niet inroepenAvalgever kan excepties van geavaleerde niet inroepen
Regres avalgever: op geavaleerde + andere wisselSARegres avalgever: op geavaleerde + andere wisselSA
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 34
§ 6. Betaling van de wisselbrief§ 6. Betaling van de wisselbrief
Aanbieding ter betaling: op vervaldagAanbieding ter betaling: op vervaldag Strikte termijn: zoniet verval regresrechtStrikte termijn: zoniet verval regresrecht Aanbieding werkt als ingebrekestellingAanbieding werkt als ingebrekestelling Praktijk: interbancaire afwikkeling via Praktijk: interbancaire afwikkeling via
Verrekeningskamer (NBB)Verrekeningskamer (NBB)
Betaling door acceptantBetaling door acceptant Bevrijdend zo aan formeel geligitimeerde houderBevrijdend zo aan formeel geligitimeerde houder
Geen handtekeningcontrole, enkel formele controle reeks Geen handtekeningcontrole, enkel formele controle reeks endossementenendossementen
WisselSA kan afgifte wissel eisen, voorzien van kwijtingWisselSA kan afgifte wissel eisen, voorzien van kwijting
Aanbieding ter betaling: op vervaldagAanbieding ter betaling: op vervaldag Strikte termijn: zoniet verval regresrechtStrikte termijn: zoniet verval regresrecht Aanbieding werkt als ingebrekestellingAanbieding werkt als ingebrekestelling Praktijk: interbancaire afwikkeling via Praktijk: interbancaire afwikkeling via
Verrekeningskamer (NBB)Verrekeningskamer (NBB)
Betaling door acceptantBetaling door acceptant Bevrijdend zo aan formeel geligitimeerde houderBevrijdend zo aan formeel geligitimeerde houder
Geen handtekeningcontrole, enkel formele controle reeks Geen handtekeningcontrole, enkel formele controle reeks endossementenendossementen
WisselSA kan afgifte wissel eisen, voorzien van kwijtingWisselSA kan afgifte wissel eisen, voorzien van kwijting
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 35
§ 6. Betaling van de wisselbrief …§ 6. Betaling van de wisselbrief …
Gevolgen van niet-betalingGevolgen van niet-betaling Opmaak Opmaak protest protest (Protestwet 3 juni 1997)(Protestwet 3 juni 1997)
Formele vaststelling niet-betaling: deurwaarderFormele vaststelling niet-betaling: deurwaarder Essentieel voor uitoefening Essentieel voor uitoefening regresrechtregresrecht Strikte termijn: 2 werkdagenStrikte termijn: 2 werkdagen Publiciteitswerking: protestaktes meegedeeld aan Publiciteitswerking: protestaktes meegedeeld aan
‘centrale depositaris’ (NBB)‘centrale depositaris’ (NBB)
• Mededeling lijst protesten aan Rb. Kh.Mededeling lijst protesten aan Rb. Kh.
• Mededeling aan ‘eenieder’ op verzoekMededeling aan ‘eenieder’ op verzoek
! Belangrijk voor reputatie wisselSA! Belangrijk voor reputatie wisselSA
Gevolgen van niet-betalingGevolgen van niet-betaling Opmaak Opmaak protest protest (Protestwet 3 juni 1997)(Protestwet 3 juni 1997)
Formele vaststelling niet-betaling: deurwaarderFormele vaststelling niet-betaling: deurwaarder Essentieel voor uitoefening Essentieel voor uitoefening regresrechtregresrecht Strikte termijn: 2 werkdagenStrikte termijn: 2 werkdagen Publiciteitswerking: protestaktes meegedeeld aan Publiciteitswerking: protestaktes meegedeeld aan
‘centrale depositaris’ (NBB)‘centrale depositaris’ (NBB)
• Mededeling lijst protesten aan Rb. Kh.Mededeling lijst protesten aan Rb. Kh.
• Mededeling aan ‘eenieder’ op verzoekMededeling aan ‘eenieder’ op verzoek
! Belangrijk voor reputatie wisselSA! Belangrijk voor reputatie wisselSA
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 36
§ 7. Regres§ 7. Regres
Begrip:Begrip: Wisselrechtelijk verhaal tegen wisselSA (endossant, Wisselrechtelijk verhaal tegen wisselSA (endossant,
avalgever, trekker)avalgever, trekker) Alle regresSA: hoofdelijk gehoudenAlle regresSA: hoofdelijk gehouden
Geldigheidsvoorwaarden:Geldigheidsvoorwaarden: 1. Tijdige aanbieding - protest1. Tijdige aanbieding - protest
Sanctie: verval wisselrechtelijk regresSanctie: verval wisselrechtelijk regres 2. Kennisgeving aan regresSA2. Kennisgeving aan regresSA
Sanctie: schadeplicht (max.: bedrag wisselbrief)Sanctie: schadeplicht (max.: bedrag wisselbrief)
Begrip:Begrip: Wisselrechtelijk verhaal tegen wisselSA (endossant, Wisselrechtelijk verhaal tegen wisselSA (endossant,
avalgever, trekker)avalgever, trekker) Alle regresSA: hoofdelijk gehoudenAlle regresSA: hoofdelijk gehouden
Geldigheidsvoorwaarden:Geldigheidsvoorwaarden: 1. Tijdige aanbieding - protest1. Tijdige aanbieding - protest
Sanctie: verval wisselrechtelijk regresSanctie: verval wisselrechtelijk regres 2. Kennisgeving aan regresSA2. Kennisgeving aan regresSA
Sanctie: schadeplicht (max.: bedrag wisselbrief)Sanctie: schadeplicht (max.: bedrag wisselbrief)
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 37
§ 7. Regres …§ 7. Regres …
Omvang regresOmvang regres Bedrag wisselbrief + interest + protestkostenBedrag wisselbrief + interest + protestkosten
Betaling door regresSABetaling door regresSA Tegen overlegging wisselbriefTegen overlegging wisselbrief Doorhaling endossementDoorhaling endossement
Verval regresrecht:Verval regresrecht: Art. 82: wisselrechtelijke vordering tegen Trekker die Art. 82: wisselrechtelijke vordering tegen Trekker die
geen fodns heeft bezorgd of heeft teruggekregengeen fodns heeft bezorgd of heeft teruggekregen
Omvang regresOmvang regres Bedrag wisselbrief + interest + protestkostenBedrag wisselbrief + interest + protestkosten
Betaling door regresSABetaling door regresSA Tegen overlegging wisselbriefTegen overlegging wisselbrief Doorhaling endossementDoorhaling endossement
Verval regresrecht:Verval regresrecht: Art. 82: wisselrechtelijke vordering tegen Trekker die Art. 82: wisselrechtelijke vordering tegen Trekker die
geen fodns heeft bezorgd of heeft teruggekregengeen fodns heeft bezorgd of heeft teruggekregen
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 38
§ 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie
§ 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie
1. Verbod termijnen van respijt1. Verbod termijnen van respijt ““rigor cambialis”: bevordert verkeersvertrouwenrigor cambialis”: bevordert verkeersvertrouwen Individuele afspraken mogelijk tussen partijenIndividuele afspraken mogelijk tussen partijen
2. Verweer steunend op de wisselbrief2. Verweer steunend op de wisselbrief-> Gebreken blijken uit papier zelf-> Gebreken blijken uit papier zelf
Formele onregelmatigheid wisselbriefFormele onregelmatigheid wisselbrief Tekstveranderingen: art. 69 Wb.Tekstveranderingen: art. 69 Wb. Wilsgebreken/onbekwaamheidWilsgebreken/onbekwaamheid
Geweld/Fysieke dwang/onbekwaamheid: ‘absoluut verweermiddel’Geweld/Fysieke dwang/onbekwaamheid: ‘absoluut verweermiddel’ Dwaling/moreel geweld: ‘relatief’, persoonlijk verweermiddelDwaling/moreel geweld: ‘relatief’, persoonlijk verweermiddel
Ongeoorloofde uitgifte: ‘relatief’ verweermiddelOngeoorloofde uitgifte: ‘relatief’ verweermiddel
1. Verbod termijnen van respijt1. Verbod termijnen van respijt ““rigor cambialis”: bevordert verkeersvertrouwenrigor cambialis”: bevordert verkeersvertrouwen Individuele afspraken mogelijk tussen partijenIndividuele afspraken mogelijk tussen partijen
2. Verweer steunend op de wisselbrief2. Verweer steunend op de wisselbrief-> Gebreken blijken uit papier zelf-> Gebreken blijken uit papier zelf
Formele onregelmatigheid wisselbriefFormele onregelmatigheid wisselbrief Tekstveranderingen: art. 69 Wb.Tekstveranderingen: art. 69 Wb. Wilsgebreken/onbekwaamheidWilsgebreken/onbekwaamheid
Geweld/Fysieke dwang/onbekwaamheid: ‘absoluut verweermiddel’Geweld/Fysieke dwang/onbekwaamheid: ‘absoluut verweermiddel’ Dwaling/moreel geweld: ‘relatief’, persoonlijk verweermiddelDwaling/moreel geweld: ‘relatief’, persoonlijk verweermiddel
Ongeoorloofde uitgifte: ‘relatief’ verweermiddelOngeoorloofde uitgifte: ‘relatief’ verweermiddel
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 39
§ 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie …§ 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie …
Verweer gesteund op persoonlijke Verweer gesteund op persoonlijke (‘onderliggende’) rechtsverhouding(‘onderliggende’) rechtsverhouding Principe: art. 17 Wb.: ‘zuivering excepties’, tenzij Principe: art. 17 Wb.: ‘zuivering excepties’, tenzij
‘desbewust ten nadele van SA handelen’‘desbewust ten nadele van SA handelen’ Onderscheid tussen Onderscheid tussen onmiddellijk verbondenonmiddellijk verbonden en en
verwijderdeverwijderde wisselactoren wisselactoren Verwijderde wisselactoren: MATERIËLE abstractieVerwijderde wisselactoren: MATERIËLE abstractie
• Geen verweer o.g.v. onderliggende verhouding met Geen verweer o.g.v. onderliggende verhouding met andere persoonandere persoon
Verbonden wisselactoren: enkel FORMELE abstractieVerbonden wisselactoren: enkel FORMELE abstractie
Verweer gesteund op persoonlijke Verweer gesteund op persoonlijke (‘onderliggende’) rechtsverhouding(‘onderliggende’) rechtsverhouding Principe: art. 17 Wb.: ‘zuivering excepties’, tenzij Principe: art. 17 Wb.: ‘zuivering excepties’, tenzij
‘desbewust ten nadele van SA handelen’‘desbewust ten nadele van SA handelen’ Onderscheid tussen Onderscheid tussen onmiddellijk verbondenonmiddellijk verbonden en en
verwijderdeverwijderde wisselactoren wisselactoren Verwijderde wisselactoren: MATERIËLE abstractieVerwijderde wisselactoren: MATERIËLE abstractie
• Geen verweer o.g.v. onderliggende verhouding met Geen verweer o.g.v. onderliggende verhouding met andere persoonandere persoon
Verbonden wisselactoren: enkel FORMELE abstractieVerbonden wisselactoren: enkel FORMELE abstractie
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 40
TREKKERTREKKERTREKKERTREKKER
ACCEPTANT
H1
(3) regres (2) regres
H2
(2)”springregres”
Zuivering Excepties
Endossement
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 41
§ 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie …§ 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie …
Formele vs materiële abstractieFormele vs materiële abstractie Formele abstractie: SA moet excpetie aanvoeren tegen Formele abstractie: SA moet excpetie aanvoeren tegen
wisselvordering -> Omkering bewijslastwisselvordering -> Omkering bewijslast Materiële abstractie: verweer vereist tegenvordering: Materiële abstractie: verweer vereist tegenvordering:
‘eerst betalen, dan protesteren’‘eerst betalen, dan protesteren’
Uitzondering op zuivering: art. 17 in fine Wb.Uitzondering op zuivering: art. 17 in fine Wb. ‘‘desbewust te nadele van SA handelen’desbewust te nadele van SA handelen’
• loutere kennis verweermiddelen: onvoldoendeloutere kennis verweermiddelen: onvoldoende ‘ ‘ bij het verkrijgen van de wisselbrief’bij het verkrijgen van de wisselbrief’
• latere kennisname: irrelevantlatere kennisname: irrelevant-> Verwantschap met -> Verwantschap met pauliaanspauliaans bedrog bedrog
Formele vs materiële abstractieFormele vs materiële abstractie Formele abstractie: SA moet excpetie aanvoeren tegen Formele abstractie: SA moet excpetie aanvoeren tegen
wisselvordering -> Omkering bewijslastwisselvordering -> Omkering bewijslast Materiële abstractie: verweer vereist tegenvordering: Materiële abstractie: verweer vereist tegenvordering:
‘eerst betalen, dan protesteren’‘eerst betalen, dan protesteren’
Uitzondering op zuivering: art. 17 in fine Wb.Uitzondering op zuivering: art. 17 in fine Wb. ‘‘desbewust te nadele van SA handelen’desbewust te nadele van SA handelen’
• loutere kennis verweermiddelen: onvoldoendeloutere kennis verweermiddelen: onvoldoende ‘ ‘ bij het verkrijgen van de wisselbrief’bij het verkrijgen van de wisselbrief’
• latere kennisname: irrelevantlatere kennisname: irrelevant-> Verwantschap met -> Verwantschap met pauliaanspauliaans bedrog bedrog
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 42
§ 9. Verjaring wisselvorderingen§ 9. Verjaring wisselvorderingen
Art. 70 Wb.Art. 70 Wb. Tussen 6 maanden en 3 jaarTussen 6 maanden en 3 jaar Gevolg: verval wisselrechtelijke vorderingGevolg: verval wisselrechtelijke vordering Geen vordering onverschuldigde betalingGeen vordering onverschuldigde betaling
Uitzondering (art. 70bis):Uitzondering (art. 70bis): Behoud wisselvordering tegen T die geen fronds heeft Behoud wisselvordering tegen T die geen fronds heeft
bezorgdbezorgd Onrechtmatige verrijking wisselSAOnrechtmatige verrijking wisselSA Opm.: Vordering onderliggende verhouding blijftOpm.: Vordering onderliggende verhouding blijft
Art. 70 Wb.Art. 70 Wb. Tussen 6 maanden en 3 jaarTussen 6 maanden en 3 jaar Gevolg: verval wisselrechtelijke vorderingGevolg: verval wisselrechtelijke vordering Geen vordering onverschuldigde betalingGeen vordering onverschuldigde betaling
Uitzondering (art. 70bis):Uitzondering (art. 70bis): Behoud wisselvordering tegen T die geen fronds heeft Behoud wisselvordering tegen T die geen fronds heeft
bezorgdbezorgd Onrechtmatige verrijking wisselSAOnrechtmatige verrijking wisselSA Opm.: Vordering onderliggende verhouding blijftOpm.: Vordering onderliggende verhouding blijft
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 43
§ 10. Het fonds§ 10. Het fonds
Begrip:Begrip: Fonds: Schuldvordering Trekker op BetrokkeneFonds: Schuldvordering Trekker op Betrokkene Dekking: goederen, … geleverd aan BetrokkeneDekking: goederen, … geleverd aan Betrokkene
Juridisch belang FondsJuridisch belang Fonds 1. Houder heeft rechtstreekse vordering op 1. Houder heeft rechtstreekse vordering op
Betrokkene ten belope van het fonds (art. 83)Betrokkene ten belope van het fonds (art. 83) -> geen zijdelingse vordering-> geen zijdelingse vordering Rechtstreeks verhaal ten belope van schuldvordering T Rechtstreeks verhaal ten belope van schuldvordering T
op Bop B
Begrip:Begrip: Fonds: Schuldvordering Trekker op BetrokkeneFonds: Schuldvordering Trekker op Betrokkene Dekking: goederen, … geleverd aan BetrokkeneDekking: goederen, … geleverd aan Betrokkene
Juridisch belang FondsJuridisch belang Fonds 1. Houder heeft rechtstreekse vordering op 1. Houder heeft rechtstreekse vordering op
Betrokkene ten belope van het fonds (art. 83)Betrokkene ten belope van het fonds (art. 83) -> geen zijdelingse vordering-> geen zijdelingse vordering Rechtstreeks verhaal ten belope van schuldvordering T Rechtstreeks verhaal ten belope van schuldvordering T
op Bop B
© M. Tison - Handelsrecht - Ac. 2001-2002 44
§ 10. Het fonds …§ 10. Het fonds …
2. Voorrecht houder op het fonds t.o.v. schuldeisers 2. Voorrecht houder op het fonds t.o.v. schuldeisers van trekker (art. 81 Wb.)van trekker (art. 81 Wb.)
Als Trekker failliet gaat -> Houder kan betaling Als Trekker failliet gaat -> Houder kan betaling wisselvordering op T bij voorrang verhalen op fonds.wisselvordering op T bij voorrang verhalen op fonds.
Gevolg: schuldeisers Trekker kunnen geen aanspraak Gevolg: schuldeisers Trekker kunnen geen aanspraak maken op gld uit schuldvordering op Betrokkenemaken op gld uit schuldvordering op Betrokkene
2. Voorrecht houder op het fonds t.o.v. schuldeisers 2. Voorrecht houder op het fonds t.o.v. schuldeisers van trekker (art. 81 Wb.)van trekker (art. 81 Wb.)
Als Trekker failliet gaat -> Houder kan betaling Als Trekker failliet gaat -> Houder kan betaling wisselvordering op T bij voorrang verhalen op fonds.wisselvordering op T bij voorrang verhalen op fonds.
Gevolg: schuldeisers Trekker kunnen geen aanspraak Gevolg: schuldeisers Trekker kunnen geen aanspraak maken op gld uit schuldvordering op Betrokkenemaken op gld uit schuldvordering op Betrokkene