**GELİŞİM ÖZELLİKLERİGELİŞİM ÖZELLİKLERİ*OLUMLU- OLUMSUZ AİLE *OLUMLU- OLUMSUZ AİLE TUTUMLARITUTUMLARI*DİSİPLİN *DİSİPLİN *ETKİLİ İLETİŞİM*ETKİLİ İLETİŞİM

Nasıl bir çocuk Nasıl bir çocuk yetiştirmek istiyorsunuz?yetiştirmek istiyorsunuz?

ÇOCUK NE YAŞARSA ONU ÖĞRENİRÇOCUK NE YAŞARSA ONU ÖĞRENİREğer bir çocuk sürekli eleştirilmişse,

Kınama ve ayıplamayı öğrenir. Eğer bir çocuk alay edilip aşağılanmışsa,

Sıkılıp, utanmayı öğrenir. Eğer bir çocuk sürekli utanç duygusuyla eğitilmişse,

Kendini suçlamayı öğrenir. Eğer bir çocuk hoşgörü ile yetiştirilmişse,

Sabırlı olmayı öğrenir. Eğer bir çocuk hakkına saygı gösterilerek büyütülmüşse,

Adil olmayı öğrenir. Eğer bir çocuk kabul ve onay görmüşse,

Kendini sevmeyi öğrenir. Eğer bir çocuk aile içinde dostluk, arkadaşlık görmüşse,

Bu dünyada mutlu olmayı öğrenir.

GELİŞİM GELİŞİM ÖZELLİKLERİÖZELLİKLERİ

7-11 yaş çocuğu;7-11 yaş çocuğu;

Okul çağı çocuğun ailesinden çıkıp Okul çağı çocuğun ailesinden çıkıp dış dünyaya açıldığı; Toplumsal dış dünyaya açıldığı; Toplumsal çevreye iyice karıştığı bir dönemdir.çevreye iyice karıştığı bir dönemdir.

1.,2.,3. sınıf çocuğunun gelişim özellikleri1.,2.,3. sınıf çocuğunun gelişim özellikleri• Çok etkin ve hareketlidir.• Oyun hala öğrenmek için en etkili yoldur. Elleri ile

çalışmaktan keyif alır.• Yaşına göre sorumluluklar alabilir.• Mizah duyguları gelişmeye başlar.• Kolaylıkla gruru zedelenir.• Para ile ilgilenmeye başlar.• Böcek ve hayvanlara karşı büyük bir ilgi vardır.• İyilik ve kötülük kavramları genişler ve genelleşir.• Yetişkinlerin görüşlerini önemser. İlgi merkezi olmak

ister• Sevilmek, değer verilmek ve başarılı olmak bu

dönemin en temel ihtiyacıdır.

4.-5. sınıf çocuğunun gelişim özellikleri4.-5. sınıf çocuğunun gelişim özellikleri

• Göz –el ilişkisi gelişmiştir.• Arkadaşlıklar daha anlamlı hale gelmeye başlar.• Dikkatini daha uzun süre yoğunlaştırabilir.• Spor ve çeşitli etkinliklere karşı ilgi ve eğilimi

artar.• Yaptığı işler konusunda titiz davranır.• Yavaş yavaş yetişkinleri eleştirmeye başlar.• İlgi alanları belirmeye başlar.• Artık anne babadan daha bağımsızdır.• Hızlı boy uzamaları görülebilir.• Daha fazla sorumluluk alabilir.

Aile Tutumları ve Aile Tutumları ve Çocuğun Gelişimine Çocuğun Gelişimine

EtkileriEtkileri

Aile tutum modeliAile tutum modeli

Çocuğun anne-babadan aldığı iki şey vardır:

Sevgi ve Eğitim

Gevşek Eğitim

Sıkı Eğitim

Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi

Aşırı sevgi gevşek eğitim tutumunda:Sevgi aşırı, disiplin yok denecek kadar azdır. Her istediği yapılır, kusurları görmezden gelinir. Aile aşırı koruyucudur. Bu durumda sorumluluk almama, bebeksi davranışlar, öfke nöbetleri, bencillik görülür. Çocuk bağımsız hareket edemez.

Gevşek Eğitim

Sıkı Eğitim

Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi

Aşırı sevgi sıkı eğitim tutumunda:

Sevgi yine aşırıdır ama herşey ailenin kontrolündedir. Çocuktan hiçbir şey esirgenmez. Karşılığında da yüksek başarı beklenir.

Bu durumda çocuklarda anne babaya aşırı bağımlılık, aşağılık duygusu, hoşgörüsüz ve anlayışsız bir kişilik gelişir.

Gevşek Eğitim

Sıkı Eğitim

Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi

Yetersiz sevgi ve aşırı disiplin tutumunda:

Aile sevgisiz ve ilgisizdir. En küçük hatalar bile

şiddetle sonuçlanır. Sürekli yasaklar konur.

Çocuk çoğunlukla aşağılanır.

Bu durumda çocukta; utangaçlık, hırsızlık,

yalancılık saldırganlık davranışları görülür.

Gevşek Eğitim

Sıkı Eğitim

Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi

Gevşek eğitim yetersiz sevgi tutumunda:

Aile sevgisiz ve ilgisizdir. Gevşek ve

tutarsız bir disiplin vardır. Bu durumda

çocuklarda; disiplinsizlik, otoriteye karşı

geliş, genellikle başarısız, pasif, içine

kapalı bir kişilik gelişir.

Gevşek Eğitim

Sıkı Eğitim

Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi

DİĞER OLUMSUZ AİLE TUTUM ŞEKİLLERİ

Anne ve babanın tutumları arasında tutarsızlık

Aile içindeki kardeşlere farklı tutumlar

Aile içi kutuplaşmalar

Sağlıklı Tutum

Gevşek Eğitim

Sıkı Eğitim

Yetersiz Sevgi Aşırı SevgiSAĞLIKLI TUTUM

Biraz olumsuzluk Yeterli sevgi

Yeterli hoşgörü Yeterli disiplin

Sağlıklı TutumSağlıklı Tutum

Çocuğa şartsız sevgi verilir. Sorumluluklarıvardır. Çocuğun uyması gereken kurallar vesınırlar belirlenmiştir. Anne baba ve çocukarasında sevgi ve saygıya dayanan bir iletişimvardır. Sevgi ve disiplin temel öğelerdri.Bu çocuklar;Sorumluluk sahibi, çevresiİle dengeli ve uyumlu ilişkiler kurabilen,kendine güvenen, yaşamda başarıyıyakalamış insanlar olarak karşımızaçıkar.

DİSİPLİNDİSİPLİN

Sevgi ve hoşgörüyü içinde barındıran,

tutarlı ve esnek bir disiplin anlayışı ile

çocuklara davranış kazandırılmalıdır.

Tutarsız YaklaşımlarTutarsız Yaklaşımlar

*Aşırı hoşgörü,*Bir gün izin verilen bir davranışa bir başka günceza uygulanması,,*Anne baba arasında ağız birliğinin olmaması,*Anne babanın kendini acındırması,*Çocuğa sürekli bağırıp çağırmak,*Anne babanın küsmesi, sevgiden mahrum bırakmakla tehdit etmesi,*Dayak

Nasıl Olmalı?Nasıl Olmalı?

*Disiplin yaşamın bir parçası olmalı,

*Çocuğa sorumluluklar verilmeli,

*Çocuk aile içinde değerli olduğunu bilmeli,

*Anne baba arasında uyum olmalı,

*Kurallar duruma göre olmamalı,

*Çocuklara örnek olunmalı,

*Aile içi saygı olmalı,

*Ceza kişiliğe değil, davranışa yönelik olmalı.

Ona sevginizi gösterin.

Göz teması kurun, çocuğunuzun yüzüne bakarak ve onunda sizin gözlerinize bakmasını sağlayarak konuşun.

Normal ses tonu ile konuşun, anlaşılır ve ciddi bir ifade kullanın (kızmak, yalvarmak yok!)

Basit cümlelerle ne yapmasını istediğinizi belirtin.

Gerekirse söylediğinizi tekrarlatarakdoğru anlaşıldığınızdan emin olun.

Birlikte çözüm bulun.

Etkin dinlemeyi kullanın

Ben ileti dilini kullanın.

Suçlamadan, kızmadan, “ben söylemiştim...” le başlayan cümleler

kurmadan, hemen bir çözüm önermeden, sadece durumu empatik olarak anlamak ve

kendi sözlerinizle geri iletmek.

Etkin dinleme“Anne bugün okulda yaptığım resim panoya asıldı.’’“İyi, aferin.’’‘‘Resmin panoya asılsa ne olacak, hala çarpım tablosunu ezberleyemedin.’’‘‘Öylemi, ablanda dersanede birinci olmuş.’’

‘‘ ‘‘Yaptığın resmin beğenilmesi seni çok Yaptığın resmin beğenilmesi seni çok mutlu etmiş.’’mutlu etmiş.’’

Ben Ben dili;dili;Karşıdaki kişiyi suçlamadan, Karşıdaki kişiyi suçlamadan, yaşanan problem karşısında ne yaşanan problem karşısında ne hissedildiğini ifade etmektir. Ben dili hissedildiğini ifade etmektir. Ben dili yapılan davranışa yöneltilen bir yapılan davranışa yöneltilen bir eleştiridir.eleştiridir.

Sen Sen dili;dili;Suçlayıcı ifadelerle kişiliğe Suçlayıcı ifadelerle kişiliğe yönelik eleştirilerin ifadesidir. yönelik eleştirilerin ifadesidir. Saldırgan tavırlar içerdiği için aynı Saldırgan tavırlar içerdiği için aynı tavrı doğurur.tavrı doğurur.

“Ben” dilini kullanmakUygun olmayan davranış karşısında nehissettiğini ifade etmektir.Koltukların üzerinde oradan oraya zıplayan çocuğunuza;‘‘Yeter artık otur şuraya’’,“Beni deli ediyorsun.’’, ‘‘Akşam baban gelince görürsün.’’

•“Koltukların üzerinde zıpladığın zaman sinirleniyorum. Çünkü düşüp bir yerini incitmenden korkuyorum.’’

Ödevlerini yapmayan çocuğunuza;Ödevlerini yapmayan çocuğunuza; ‘‘Sorumsuz’’,‘‘Sorumsuz’’,

‘‘Tembel’’, ‘‘Tembel’’, ‘‘İşe yaramaz’’‘‘İşe yaramaz’’

‘‘‘‘Ödevlerini yapmadığın zaman başarısız Ödevlerini yapmadığın zaman başarısız olacağını düşünüyorum ve üzülüyorum.’’olacağını düşünüyorum ve üzülüyorum.’’

Ben dili;• Duyguları ifade eder.• Davranışa yöneliktir• Ne beklenildiğini ifade

eder.• Kişiyi değişime açık

hale getirir

Sen dili;• Suçlayıcı ifadeler vardır• Kişiliğe yöneliktir• Kişiyi savunmaya geçirir• Problem çözümüne katkı

sağlamadığı gibi, yeni problemlere neden olabilir

DUR

• Çatışma anında konuşmaya, söylenmeye, bağırmaya başlamadan önce 5-10 dk durun. Kendinize ve çocuğunuza sakinleşmek için zaman tanıyın.

• “MOLA istiyorum” ,”Önce sakinleşelim, sonra konuşalım”

Çocuğunuzu en son ne zaman eleştirdiniz ?

Çocuğunuzu en son ne zaman övdünüz ?

Her 4 övgüye karşılık 1 eleştiri

TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER