นาย ศภวชญ วงษอรา รหส 521910237

จามตอง นกตอสเพอ สทธสตรของชาวไทใหญ บคคลทขาพเจาจะกลาวถงและเลาถง ประวตรวมถงผลงานตางๆของเธอ ทเธอนนไดปฎบต

โดยคานงถง ผลประโยชนของสวนรวมเปนสาคญ เปนการแสดงออกถงความเสยสละตนเองเพอคน

อนอยางมาก และเธอกไดตอสมาเปนเวลานาน จนการกระทาของเธอนนไดโดงดงไปทวโลกในฐานะ

นกตอสดานสทธมนษยชน เพราะเธอนนไดเลงเหนถงชองวาง ของปญหาเกยวกบสทธมนษยชน ใน

ปจจบน ทมการดแลและใหความชวยเหลอทยงไมทวถง และการถกเอารดเอาเปรยบจากบคคลทเหน

ถงชองวางดงกลาว รวมถงชาวบานทไมมความรในเรองเกยวกบสทธมนษยชนมากนก

ถงแมวาเธอยงถอวาเปนบคคลทอายนอย แตเธอกไมไดนอยความสามารถแตอยางใด เพราะ

จากการทเธออดทนตอสจนกระทง สอและองคกรดานสทธมนษยชนทวโลกตางเฝาจบตามองเธอ

และยอมรบความสามารถความมงมนของเธอในการทางานรณรงคตอสเรยกรองดานสทธมนษยชน

ของชนชาตไทยใหญมานานหลายป และตอจากนขาพเจาจะขอ เลาถงประวตของการตอสเพอสทธ

มนษยชนของเธอ ตงแตสมยเธอยงเดกและเหตการณตางๆทไดผานเขามาในชวตของเธอระหวางท

เธอนนตอสเพอสทธมนษยชนรวมถง รางวลตางๆทเธอไดรบมามากมายตงแตเธอเรมกาวเขาสการ

ตอสพรอมทงแทรกบทสมภาษณจรงทเธอเคยไดใหสมภาษณออกสอและสงทเธอไดรบทเปนประ

โยชนและเปนแรงผลกดน ใหเธอสามารถอดทนตอสมาถงทกวนนได

จามตองเกดปค.ศ.๑๙๘๑ในหมบานเลกๆบรเวณภาคกลางของรฐฉานประเทศพมาหมบาน

ของเธออยในเขตทมการสรบระหวางทหารพมากบกองกาลงไทใหญและกลมชาตพนธอนๆใน

รฐฉาน จามตองมนองอก 2 คน ซงจากเหตการณการสรบภายในรฐฉานนนทาใหเธอไดรบผลกระทบ

อยางมาก เพราะเมอมการสรบเมอไหร เธอและครอบครวกตองอพยพไปยงหมบานใกลเพอความ

ปลอดภย ซงทาใหจามตอง ไดเรยนถงแค ป.1 เทานนเพราะ เมอยายหมบานเธอกตองเรยนใหม และ

ตอมากเกด สงครามตามมาทหมบานดงกลาวทาใหเธอและครอบครวกตองยายทอยใหมอก ทาให

แมของเธอเหนวาหากเปนอยางนตอไปจามตองจะไมไดรบการศกษาเทาทควรจามตองเมอวยแคเพยง

6 ขวบเธอไดเดนทางจากดนแดนรฐฉานประเทศพมาเพอมาสดนแดนทางตอนเหนอของไทยดวยวย

ของเธอเพยงแค6ขวบเธอไดนงอยในตระกราซงหอยอยกบไมคานทพาดอยบนหลงมาเพอทจะมง

หนาสบานเดกกาพราชายแดนไทยซงเธอจาไดแตเพยงแควาแมของเธอบอกกบเธอวาเพอทเธอจะ

ปลอดภยจากไฟสงครามภายในประเทศในขณะนน และเพอโอกาสทเธอจะไดเรยนรหนงสอ

เมอเธอมาถงยงบานเดกกาพราเจาของบานเดกกาพราชอครแมรนบถอศาสนาครสตนกาย

คาทอลกซงครแมรเจาของบานกเปนเดกกาพราทเตบโตมาในโรงเรยนคอนแวนตในรฐฉานและเคย

เปนครสอนภาษาองกฤษมากอนพออพยพมาอยทชายแดนไทยกเลยเปดสอนภาษาองกฤษใหแกเดก

ในหมบานแลวกรบเลยงเดกกาพราและเปดบานพกสาหรบเดกทพอแมตองไปทางานทอนตอนแรก

ทเธอไดมาอย ทบานเดกกาพรานนยงไมมองคกรพฒนาเอกชนภายนอกเขามาสนบสนนทางเงนทน

เดกทมพอแมครแมรจะเกบเงนคาอาหารเลกๆนอยๆ สวนเดกทไมมพอแมกอยทนไดโดยไมตอง

เสยคาใชจาย จากในปแรกทเธอนนมาอย มเดกในบานเดกกาพราเพยงแค๑๕คนพอปสดทายเพมเปน

๓๐กวาคนเธอไดเรยนรหลายสงหลายอยางจากบานเดกกาพรานเปนอยางมากสงทเธอไดเรยนรมาก

ทสดนนมาจากเจาของบานเพราะครแมรเปนคนใจกวางแมวาจะเปนคาทอลกแตครกไมไดบงคบให

เดก ๆ ตองเปนคาทอลก เปนการแสดงออกใหเหนอยางงแรก ถงหลกสทธมนษยชนขอหนงนนก

คอสทธในการทจะนบถอศาสนา และไมเปนการบงคบหรอยดเยยดสงตางๆใหอกดวย และภาย

ในบานมหงพระสาหรบใหเดกๆไหวพระดวยและทกคนทอยในบานจะตองชวยกนทางานเพอเปน

การเรยนรการชวยเหลอตนเองสวนการเรยนภาษาองกฤษครแมรจะแบงชนเรยนสาหรบเดกโตและ

เดกเลกสวนจามตองและเดกโตตองตนตงแตตสครงเพอเตรยมตวเรยนภาษาองกฤษชวงตหาถงหก

โมงเชา หลงจากนนชวงหกโมงถงเจดโมงเธอ ตองทาหนาทเปนครสอนภาษาองกฤษใหแกเดกเลก

ครแมรใหเธอนนเรมทาหนาทนตอนเรยนอยชนป.5พอถงเจดโมงกกนขาวและเตรยมตวไปเรยนท

โรงเรยนไทยพอโรงเรยนเลกสโมงเยนกกลบมาชวยทางานบานอาบนากนขาวหลงจากนนกไปเรยน

ภาษาจนทโรงเรยนของชาวจนฮอในหมบานเดยวกนจนถงสามทม เปนอยางนตลอดเวลา 9 ปทเธอ

อยทน

จากการทเธอมาอยบานเดกกาพรา เปนเวลานานถง 9 ปและบวกกบการทเธอตองอดทน

เรยนหนงสอแลเรยนภาษาอยางหนกจงเกดคาถามวาทำไมเธอจงตองเรยนหนกถงขนาดนแตพอเธอ

คดถงชวตในรฐฉานและสงทพอแมสงสอนไวกเขาใจเพราะถาอยในรฐฉานตอไปเธอกคงไมมโอกาส

ไดเรยน เธอรวาพอแมลาบากมากทจะตองทางานเกบเงนสงมาให และเธอจาไดขนใจเลยจากคากลาว

ของแมของเธอทวา “แมทาไปเพราะอยากใหลกมโอกาสเรยนหนงสอพอแมไมมอะไรใหลกนอกจาก

การศกษาเทานน ความรจะชวยใหลกมชวตอยรอดตอไปในวนทพอแมไมอย “ เธอไดกลาววาทแรก

เธอไมคดวา ภาษาองกฤษและภาษาจนนนสาคญ และทาไมตองเรยนเพราะจากหมบานทเธอมานน

ไมจาเปนตองใชภาษาองกฤษเลย เพราะไมไดใชพดกบใคร แตเธอกตงใจเรยนภาษาอยทกวนดวย

ความตงใจและอดทน จนตอมาในอนาคตเธอกไดนาทงหมดทเธอไดเรยนมานนไปใชได

เธอไดเรยนและอาศยอยทบานเดกกาพรา จนถงอาย ๑๕ ปเรยนจนจบชนม.๓กไมไดเรยน

ตอทอนเพราะเนองจากโรงเรยนในหมบานของเธอมถงแคม.๓ถาจะเรยนตอจนถงม.๖ตองไปเรยนท

อำเภอซงอยหางออกไปหลายกโลเมตรทาใหตองมคาใชจายมากกวาเดมอกทงเพอนสวนใหญไมได

เรยนตอ แตออกไปทางานรบจางในเมอง ในทแรกเธอ กเรมลงเลเหมอนกนวาจะทาอะไรตอไป

ถาเรยนตอ พอแมของเธอ กคงจะลาบากหาเงนมากขนเธอกเลยเรมคดจะหางานทาแทนทจะเรยนตอ

ตอนแรกคดวาคงจะไปหางานรบจางในเมองเหมอนกบเพอนสวนใหญแตอกใจหนงเธอกรสกวา

อยากจะทางานชวยเหลอคนไทใหญดวยกน ตดอยตรงทยงไมรวาจะทาอะไรไดบาง

จากเหตการณตอจากนจะเปนเหตการณทนบไดวากลายเปนจดเรมตนเปนเสนทางทเธอนน

เลอกทจะเดน และยงเปนจดเปลยนในชวตของการกาวเขามาเปนนกตอสเพอสทธมนษยชนกวาได

อยมาวนหนง พอดไดไปอานจดหมายขาวรายเดอนทมชอภาษาไทใหญวา กอนขอ

หรอภาษาองกฤษวา Independence ซงผลตโดยสานกขาวชาน (Shan Herald Agency for News -

S.H.A.N)สานกขาวไทใหญทกอตงโดยชาวไทใหญทานหนงซงคนในหมบานนนใหความเชอถอ

นบถอจดหมายขาวฉบบนมทงขาวสารตางๆเกยวกบรฐฉานทตพมพออกมาถง4ภาษาในฉบบเดยว

กนคอภาษาไทยภาษาไทใหญภาษาพมาและภาษาองกฤษตอนทเธอเรมไดอานจดหมายขาวนครงแรก

เธอกเกดความรสกสนใจและรสกภมใจมากทเหนตวหนงสอไทใหญพมพดวยคอมพวเตอรและจาก

การอานขาวกทาใหทราบความจรงตางๆเกยวกบการทคนไทใหญถกทหารพมาทาใหรสกวาคน

ไทใหญถกทหารพมากดข ไมคอยมโอกาสในการพฒนาคณภาพชวตหรอรกษาวฒนธรรม สงคม

ภาษาของตนเองไวพอเธอไดเหนอยางนนกดใจและพออานเนอหากไดรเรองสถานการณตางๆเกยว

กบ ขางในรฐฉานวาชาวบานเดอดรอนยงไงบาง ซงมนตรงกบประสบการณทเคยเจอตอนเดกๆ

พออานทงหมดแลวกรสกตนเตนมากและมนทาใหเธอรวาจรงๆแลวเธอกยงมหนทางมหนทางทจะ

นาเรองราวททหารพมาทารายชาวบานไทใหญมาบอกใหคนอนรบรไดดวยและจากการเรมตนอาน

หนงสอพมพซงมนทาใหเธอไดมาเจอคาตอบใหแกสงทสงสยมานานคอเธอรวามเหตการณเหลาน

เกดขนในรฐฉานมากมายทงทรนแรงและบางอยางกเกนกวาจะรบไดแตไมรวาจะบอกใหคนภาย

นอกรบรไดอยางไร เธอจงบอกกบชาวไทใหญททาหนงสอฉบบนนวา เธอนน เรยนจบ ม. ๓ แลว

และตองการทจะทางานเกยวกบการชวยเหลอสงคมและสนใจอยากเรยนรวาพวกเขาทางานกนอยาง

ไรถาเธอชวยอะไรไดเธอกอยากจะชวยทาใหชาวไทใหญททาหนงสอพมพกตอบรบและบอกใหมา

ลองฝกงานด

ในการทางานวนแรกของเธอพอไปถงเธอกไดเรมฝกหดพมพดดซงในตอนนนยงใช

คอมพวเตอรไมเปนเลย แตกไดเรมอานขาวสารตางๆ เกยวกบสถานการณในรฐฉานเพมมากขน

ทาใหเรมตอบคาถามหลายๆอยางทคางคาใจมานานไดเชนเรมรวาเหตผลทวาทาไมเธอถงไมไดอยกบ

พอแม เพราะมการสรบระหวางทหารพมากบทหารไทใหญ และเพราะอะไรถงมการสรบกน

สาเหตการสรบและเรมรวาทาไมคนไทใหญตองอพยพเขามาอยเมองไทยมากขนเรอยๆ เปนตน

ระหวางฝกงานทนเธอ ไดมโอกาสตามไปชวยเกบขอมลผอพยพไทใหญทเขามาทางาน

ในเมองไทยนบจากนนกเรมสนใจงานเกบขอมลโดยเรยนรวธการสมภาษณจากเพอนทมประสบ

การณเพราะเธอไมเคยผานการอบรมเรองเหลานอยางเปนระบบมากอนหลงจากเธอไดเรยนรและ

จากการสมภาษณมากขนทาใหเธอไดรเพมอกวาทหารพมากดขขมเหงทกรปแบบเชนบงคบใช

แรงงานในคายทหารหรอโครงการตางๆ ของกองทพ โดยอางวาเปนโครงการพฒนาประเทศ

ทาใหชาวบานแทบไมมเวลาทามาหากนและมเวลาในการเลยงครอบครวตวเองและยงถกบงคบไป

เปนลกหาบ(คนถอเสบยงตางๆทงอาหารและอาวธ)แบกเสบยงและอาวธเพอรบกบทหารกลม

ชาตพนธตางๆหลายคนถกทรมานรางกายเมอแบกหามไมไหวหลายคนไมมโอกาสกลบมาหาครอบ

ครวอกเลยและบางคนกเสยชวตเนองจากถกทหารฆาทงระหวางทางเพราะมโรคเจบปวยและทาให

เปนภาระในการเดนทางการกระทาตางๆนนไดทาใหเธอรสกเหนใจเพอนชาวไทใหญทไมมโอกาสท

จะไดพดหรอเรยกรอง จากการทถกกดขขมเหง อยางทรมาน

ตวอยางเหตการณทเกดขนจรงเมอ ชวงป 2539-2541 กองทพพมาออกคาสงขบไลชาวบาน

1400 กวาหมบานในเขตรฐฉานภาคกลาง ทาใหชาวบานกวา 3แสนคนตองไรทอยอาศยและททากน

ชาวบานเหลานตองขนของยายไปอยตามคายทหารพมาหรอตามถนนในเมองภายใตการควบคมของ

ทหารพมา ชาวบานจะมเวลายายขาวของแค 3-7 วนเทานนและ ถาใครไมไปจะถกเผาบาน ทาราย

หรอฆาทงพนทเหลานจะถกประกาศวาเปนเขตยงอสระหากใครเขาไปในพนทเหลานจะถกยงทงทน

ทสาเหตททาใหเกดเหตการณดงกลาวเพราะทหารพมาไมตองการใหชาวบานใหการสนบสนนกอง

กาลงไทใหญซงสรบกบทหารพมาอยบรเวณภาคกลางของรฐฉานในเวลานนทาใหพนทเหลานจะถก

เรยกวาเปนพนทสเทา ซงทหารพมาจะเขาควบคมการดารงชวตของประชาชนอยางเขมงวด

รวมทงควบคมทรพยากรธรรมชาตทมคาในพนทเหลาน อาท พลอย ไมสก และแรธาตหลายชนด

หลายพนทมรายงานการถกสงหารหมเพราะชาวบานตองการกลบไปเอาขาวของทยงขนไปไมหมด

ในพนทใหมททหารพมาสงใหไปอย ไมมอะไรรองรบเลย ไมวาจะเปนทอย อาหาร หรอททากน

จากคนทเคยเปนเจาของไรนาทมอาหารเพยงพอสาหรบยงชพมสตวเลยงและทรพยสนทไดมาจาก

นาพกนาแรงตองกลายเปนคนทไมมอะไรเหลอเลยการกระทาบางอยางของทหารพมามนโหดรายจน

ไมมใครอยากจดจาหลายคนเหนญาตถกฆาตอหนาตอตาและมผหญงถกขมขนเปนจานวนมากใน

พนทน สวนชาวไทใหญกวา 3 แสนคนทไดรบผลกระทบจากเหตการณนแบงออกเปน 3 กลม

1.กลมหนงสรางกระตอบอาศยอยในเขตเมอง และพยายามดนรนหางานรบจางไปวนๆ

2.อกกลมหนงพากนหนตายหลงไหลเขาสภาคเหนอของประเทศไทย

3.กลมทเหลอแอบหลบซอนอยในปา หรอเรยกอกอยางวา “ผพลดถนภายใน” (Internally Displaced

Persons หรอ IDPs) กลมนจะเกบพชผกตามปาเพอยงชพไปวนๆและตองเคลอนยายทซอนไปเรอยๆ

เพราะหากทหารพมามาพบ อาจถกฆาหรอทรมาน

เธอฝกอยทนนไดอยประมาณ 2-3 เดอนองคกรAltseanBurmaทกรงเทพฯกตดตอใหไปฝก

งานดวย1ปองคกรนตงขนมาเพอรณรงคใหกลมประเทศอาเซยนรบรปญหาในพมาและตองการสง

เสรมทกษะการสอสารใหกลมผหญงททางานรณรงค และเธอกถกเลอกจากองคกร AltscanBurma

คนททางานทนมาจากทกประเทศในแถบอาเซยนและทสาคญคอ ตองใชภาษาองกฤษในการสอสาร

ซง เปนครงแรกเธอทไดนาภาษาองกฤษทเรยนจากบานครแมรมาใชจรงๆ ตอนแรกไมกลาพด

เพราะเธอเคยแตอานและพดในหองเรยนไมเคยใชพดกบคนตางชาตจรงๆพอพดไปบางคนกไมเขาใจ แลวกหวเราะทงทเธอ พดเรองซเรยส ตอนนนเธอกเรมรแลววา ภาษาองกฤษมนสาคญมากจรงๆ

เพราะกอนหนานนเธอยงไมเคยไดใชเลยและยงไมมอะไรมาพสจนวามนสาคญอยางไรหลงจากนนก

พยายามฝกฝนทกษะทงการพดฟงอานเขยนมากขนเรอยๆเพอทจะไดเขาใจปญหาของชาวไทใหญ

มากขน

เธอไดเรยนรหลายอยาง จากองคกร AltscanBurma โดยเฉพาะประวตศาสตรชนชาตตนเอง

และเคยมคนถามวารจกเจาชางหยองหวยซงเปนลกชายเจาฟาสวยไตประธานาธบดคนแรกของ

สหภาพพมาและมหาเทวเฮอนคาภรรยาของเจาฟาสวยไตไหมพอฉนตอบวาไมรเขากทาหนาแปลก

ใจแลวบอกวาขนาดเขายงรจกเลยเจาชางเปนผนาความคดทางการเมองทใชเปาหมายเดยวกนแต

วธการแตกตาง(commongoaldiverseactions)พอไดยนแบบนฉนกรสกอายและเสยใจทเราเปนคน

ไทใหญแตไมรจกคนสาคญของชนชาตตนเองทาใหตองขวนขวายทจะรประวตศาสตรของตนเอง

เพอมาตอบคาถามคนอนใหได ชวงนนเรมตระหนกถงปญหาการศกษาของคนไทใหญมากขนวา

ผลกระทบของการไมไดเรยนหนงสอมนไปไกลมาก และแคเพยงพดกบเขยนเปนกยงไมพอ

เราจาเปนตองมความรเกยวกบประวตศาสตรชนชาตตนเองดวยเพอทจะไดทาความเขาใจสถาน

การณปจจบน และมองเหนอนาคตทชดเจนมากขน ทาใหเธอศกษาอยางหนกมากขน และจากการท

เธอพยายามศกษา มากขนเรอยๆ จนกระทงเธอเรมสงสยกบคาวา สทธมนษยชนหรอ human rights

เธอเรมรจกจากหนงสอเกยวกบสทธมนษยชนเขาเขยนไววาสทธของมนษยมอยางนนอยาง

นนะแตเธอกสงสยวารแลวจะเอาไปทาอะไรไดจะไปเชอมโยงกบสถานการณจรงไดอยางไรเพราะใน

สถานการณจรงคนทละเมดสทธเขาไมสนใจปฏบตตามกฎเหลานแลวใครจะมาลงโทษจะมมาตรการ

อะไรทจะทาใหตวหนงสอทเขยนไวนามาใชในทางปฏบตไดจรงรสกวากดนะทมขอตกลงอยางนน

อยางนในระดบสากลแตการทจะนาไปใชกบสถานการณของชาวไทใหญในรฐฉานกบทหารพมาได

อยางไรจนกระทงเธอไดพบปะคนทางานดานสทธมนษยชนจากทอนๆมากขนไดเรยนรและแลก

เปลยนประสบการณกบคนจากทตางๆจงทาใหไดรวาปญหาการละเมดสทธมนษยชนเปนปญหา

สากลทไมไดเกดขนกบชาวไทใหญเพยงกลมเดยวแตยงมคนอกจานวนมากทเผชญปญหาความรน

แรงไมตางกนและเธอกคดวาเธอควรจะนาปญหาของชาวไทใหญมาเปนประเดนหนงรวมในการตอ

สในระดบสากลใชหลกการสทธมนษยชนทนานาประเทศไดตกลงรวมกนใหเปนประโยชนกบชาว

ไทใหญและกลมชาตพนธทกกลมทถกกดขขมเหง

ตอจากนนเธอ เรมทจะสนใจงานดานการละเมดสทธของผหญงไทใหญเพราะเธอคดถง

ตอนทยงเรยนหนงสออยทหมบานทชายแดนไทยมเพอนหลายคนทถกหลอกไปขายบรการทาใหเธอ

เรมเขาใจวานอกเหนอจากการถกทหารพมาละเมดสทธตางๆแลวผหญงยงตองประสบกบปญหาอก

มาก ชวงฝกงานท Altsean-Burma ทางมลนธผหญงตดตอใหไปชวยเปนลามใหผหญงไทใหญ 17

คนซงถกหลอกมาขายบรการทางเพศและถกจบผหญงเหลานมาพกฟนปรบสภาพจตใจทบาน

เกรดตระการเพอรอการสงกลบรฐฉานทงหมดอายตากวา18ปอายตาสดแค13ปเทานนตอนนนฉน

อายแค17ปคนสวนใหญอายพอๆกบฉนแตพวกเขานาสงสารมากบางคนพอแมเปนคนขายลกดวย

ตนเองเพราะถกทหารพมากดขขมเหงจนไมสามารถเลยงครอบครวไดบางคนรวาพอแมรบเงนไป

แลว แตกเขาใจวาพอแมไมมทางเลอก บางคนถกหลอกมาขาย พวกเขาไมรทางกลบบานตวเอง

ปญหาเหลานเปนผลกระทบจากความลมเลวของระบอบการปกครองแบบเผดจการทหารททาให

เศรษฐกจตกตานาไปสการขยายตวของปญหาสงคมทรนแรงมากขนเรอยๆตอนนนสถานการณ

ทางโนนแยมากเธอกเปนหวงวาถาคนเหลานถกสงกลบไปแลวจะเปนยงไงเธอเรมรบรวาปญหา

ผหญงไทใหญมหลายอยาง เปนปญหาทซบซอนและรนแรงมากขนทกวน ซงทาใหเธอรสกแยมากๆ

ทผหญงอายรนเดยวกบเธอตองมาอยในสภาพอยางนเธอไดไปเยยมพวกเขาอาทตยละวนสองวนชวง

ตอนเยนและพดคยถงปญหาทเกดขนและสอบถามในเรองตางๆ จนกระทงพวกเขาถกสงกลบ

จากเหตการณในชวงดงกลาวทาใหเธอนนไดเลงเหนถงภยคกคาม มากมายทสงผลกระทบ

ตอผหญงโดยตรง ตงแตเรองภยสงครามทเธอไดผานกบตนเองมา จนมาถงเหตการณดงกลาว ท

หญงสาวถกทางบานขายเพอเงน หรอจาใจตองขายจากการถกขมข

หลงจากฝกงานกบAltseanBurmaครบ1ปทางมลนธผหญงกถามวาอยากมาทางานกบเขา

อยหรอไมแตเธอนนไดสนใจอยแตวาอยากจะกลบไปรวมงานกบองคกรททางานชวยเหลอคน

ไทใหญทชายแดนไทยกอน เพอดวาเธอพอจะทาอะไรไดบาง

และจะสามารถชวยเหลอปญหาทเกดขนไดมากนอยเพยงใด ชวงนนตรงกบป พ.ศ.2542

กลมผหญงไทใหญหลายคนซงทางานเชงสงคมสงเคราะหกระจดกระจายอยตามองคกรตางๆ

และมความฝนอยากจดตงองคกรผหญงไทใหญรวมกนมานานแลวและไดตดตอกนจนไดรวมกนจด

ตง “เครอขายปฏบตงานสตรไทใหญ” หรอ “สวอน” (Shan Women's Action Network - SWAN)

ขน เธอจงไดตดสนใจมาเขารวมเปนสมาชกของกลมดวย เพราะตรงกบความสนใจของฉนพอด

เครอขายปฏบตงานสตรไทใหญ (SWAN)นน มเปาหมายเพอสงเสรมสทธสตรและเดก

ตอตานการเอารดเอาเปรยบและความรนแรงทกระทาตอสตรและเดกและรวมกนทางานในการ

สรางสนตภาพและเสรภาพในรฐฉานสรางความเขมแขงใหสตรและสรางความรบรเกยวกบการปก

ปองรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงมการทางานในระดบรากหญาโดยโครงการตางๆ

เชนการศกษาสขภาพการเกบขอมลขณะเดยวกนกทางานรณรงคในระดบสากลเพอสรางความเขาใจ

ความชวยเหลอและมการผลกดนเชงนโยบายเพอหยดความรนแรงทเกดขนและนามาซงการเปลยน

แปลงทางสงคมและการเมองในทางทดขน

เธอไดเรมตนทางานเรมจากการทาโครงการตางๆเกยวกบปญหาและความตองการของผ

ลภยชาวไทใหญรวมถงกจกรรมรณรงคเพอนามาซงการเปลยนแปลงในทางทดขนเชนกจกรรมดาน

การศกษาสงแวดลอมโครงการสขภาพจดทาโปสเตอรดานสขภาพการยตการใชความรนแรงตอสตร

ทกรปแบบนอกจากนยงมการรณรงคในระดบสากลถงปญหาและการละเมดสทธมนษยชนของชาว

ไทใหญโดยทหารพมาซงไมคอยไดรบการเผยแพรเทาไร เธอและกลมไดไปรณรงคในเวทตางๆ

รวมถงเวทของสหประชาชาตเชนในการประชมประจาปของคณะกรรมาธการวาดวยสทธมนษยชน

แหงสหประชาชาต(UnitedNationsCommissiononHumanRights)ทกรงเจนวาประเทศสวตเซอร-

แลนด ซงเธอคดวาเปนโอกาสทดทจะไดเผยแพรความทกขยากของชาวไทใหญใหนานาชาตไดรบร

เธอไดรบเลอกใหเปนตวแทนจากสวอนไปนาเสนอปญหาตอคณะกรรมาธการฯ โดยมเวลาพด 5

นาท ตอนนนเธออายแค 17 ป ซงอาจเปนตวแทนทอายนอยทสดเลยกวาได พอพดไปเสยงกเรมสน

เกอบจะรองไหบนเวทเพราะตองนาเสนอปญหาทผหญงไทใหญถกทหารพมาขมขนซงเปนเรองท

นาเศรามากกวาจะพดจบกเกนเวลาทกาหนดไวแตทางการประชมกไมวาอะไรรอใหหยดสะอนและ

อนญาตใหพดตอจนจบพอลงจากเวทกมคนมาขอเอกสารเกยวกบเรองทเธอพดแลวกมากอดและพด

ใหกาลงใจเปนอกหนงประสบการณททาเธอใหรวาคนภายนอกเองกมความเหนอกเหนใจมความ

หวงด และใหกาลงใจชาวไทใหญ

จากการทเธอตองออกไปกลาวทาใหเธอรสกวาการพยายามทาใหประเดนของตนเองไดรบ

ความสนใจเปนเรองทยากพอสมควรเพราะการประชมครงนเปนการนาเสนอปญหาการละเมดสทธ

มนษยชนจากทวโลกแตละคนกตองการใหประเดนของตนเองไดรบความสนใจเพอนามาซงความ

เขาใจและการแกไขปญหาซงจากทไมมใครมาคอยถามวาปญหาของเราเปนอยางไรแตเธอตองหา

โอกาสพดถงปญหาของเธอใหไดซงเธอยอมรบวาในกอนทเธอจะกลาวนนประเดนของเธอไมไดอย

ในความสนใจของคนภายนอกมากนกเพราะฉะนนเราตองพยายามหาทางบอกใหคนอนรวาเกด

อะไรขนใหไดมากทสดการรวมไมรวมมอและประสานงานกบองคกรตางๆจงเปนเรองทจาเปนอยาง

มาก

ประสบการณทเธอนนไดรบจากการขนกลาวในครงนนบประโยชนอยางมากทเธอไดรบ

เพราะเปนเวททกวางในการรแสดงออกถงปญหาซงรวมปญหาการละเมดสทธมนษยชนระดบโลก

ทาใหรวาเธอไมใชกลมเดยวทมปญหาคนอนกมปญหาเยอะเหมอนกนและทาใหเธอคดไดวามนคง

เทยบไมไดวาใครลาบากกวาใครเพราะเวลาคนลาบากมนกไมใชวาลาบากนอยหรอมากและในการ

กลาวครงนนมตวแทนของทหารพมานงฟงอยดวยและกมคนทงโลกเปนพยานรบรรวมกนวาทหาร

พมากระทาตอผหญงและประชาชนไทใหญอยางไรบาง

ตอมาเธอกโดงดงในระดบสากล อกครงในการจดทารายงาน “ใบอนญาตขมขน” หรอ

“License to Rape” ซงมชอเสยงโดงดงไปทวโลก และไดรบการแปลเปนหลายภาษา ซงมประเดนคอ

การขมขนผหญงในรฐฉานโดยทหารพมาไมใชเรองใหมแตเปนเรองทมมานานและไมไดรบการแก

ไขอยางจรงจงรายงานฉบบนเรมตนจากองคกรสทธมนษยชนไทใหญ

(ShanHumanRightsFoundation - SHRF) จดทารายงานเกยวกบการละเมดสทธมนษยชนในรฐฉาน

แลวพบวาในแตละเดอนมผหญงถกขมขนหลายคนกลมของพวกเธอจงมาคยกนวานาจะทารายงานเ

รองสถานการณการขมขนในรฐฉานโดยเฉพาะโดยรวบรวมจากรายงานทองคกรสทธมนษยชนไท

ใหญทาในแตละเดอน แลวนามาวเคราะหวาเหตใดจงมการขมขนมากขนาดน

เมอเรมรวบรวมรายงานตงแตป2539-2544เรากตองตกใจกบตวเลขทไดเพราะจานวนของผหญงถก

ขมขนมเยอะมาก คอ 625 คน จาก 173 เหตการณ หลงจากนนเรามการเชกขาวหลายขนตอน

และพวกเธอยงไดเรมตรวจสอบขอมลเพมเตมจากเหยอหรอพยานทเหนเหตการณวาทหารพมาทขม

ขนเปนใครบางคนกจาไดบางคนกจาไมไดเพราะยงชอกกบเหตการณทเกดขนกบตนหรอกลวกบการ

ทจะเลาเธอไดกลาววาเรองการขมขนเปนเรองละเอยดออนเพราะเปนเรองทนาอบอายสาหรบผหญง

ทกคน ขอมลทไดมาจากญาตพนอง เพอนบานเปนคนบอกกอน แตบางครงเจาตวกเปนคนบอกเอง

บางคนเหนแมถกขมขนบางคนแมถกขมขนบนบานและลกถกขมขนในปาขางบานบางคนถกขมข

นตอหนาลกและสาม กวาจะไดคยเรองขมขน ตองไปสรางความสมพนธกบเขากอนหลายครง

พดคยและใหกาลงใจเพราะถงแมเหตการณอนเลวรายผานไปนานแคไหนแตมนกไมไดทาใหบาด

แผลและความเจบปวดนนนอยลงหรอลบเลอนไปแตอยางใดแลวเธอกคอยๆอธบายใหเขารถงเหต

ผลทเรามาคยกบเขาวา เธออยากใหโลกรบรวาอยางไร อยากใหมการชวยเหลออยางไร

เธอพยายามอธบายกบเขาวา สงทเขาพดเปนการพดแทนผหญงหลายๆ คนทไมมโอกาสพด

เพราะผหญงหลายคนถกฆาทงหลงขมขนถาเขาไมอยากเปดเผยชอกไมเปนไรเธอจะไมระบวาเขาอย

ทไหนหรอเปนใครและพยายามทาใหตวผหญงเองรสกวาเขาไมไดเปนเพยงเหยอแตยงเปนนกตอส

เพอความยตธรรม ตองการยตความรนแรงทเกดขนกบผหญงทกคน

รายงานฉบบนเกดขนจากความรวมมอของคนไทใหญหลายกลมตงแตกลมคนทเกบขอมลใ

นพนทกลมผใหขอมลกลมผเขยนกลมผแปลขอมลการสมภาษณจากภาษาไทใหญเปนภาษาองกฤษ

หลงจากไดขอมลครบเรากเรมวเคราะหเอาหลกกฎหมายสากลกฎหมายระหวาง

ประเทศมาวเคราะหสถานการณขมขนเรมรวบรวมสถานการณตามพนทตางๆในรฐฉานซงนาไปส

ปญหา“การขมขนอยางเปนระบบ”หรอ“systematicsexualviolence”เธอนาสถานทเกดเหตมาพลอต

ลงบนแผนท ทาใหเหนภาพรวมวาเกดเหตการณทไหน แลวทาแผนทบอกจดทเกดเหตในรฐฉาน

ทมงานและกลมของเธอใชเวลาทาประมาณ ๑ ป กอนเผยแพรรายงานฉบบนในภาษาองกฤษ

ชวงนนมการกอตงสวอนขนมาแลว เธอจงคดวานาจะออกรายงานฉบบนรวมกนระหวาง 2 องคกร

สวอนจงเขามาเกยวของกบรายงานฉบบนซงถงแมวาเธอเองไมไดเปนคนเกบขอมลหลกแตทาหนา

ทเผยแพรใหคนภายนอกไดรบร

จากการทารายงานฉบบนทาใหพวกเธอไดทราบถงความตองการทแทจรงของทหารพมา

ตองการขมขวญประชาชนตองการทาลายศกดศรใหสงคมนนๆไดรบความอบอายโดยใชผหญงทก

วยเปนเครองมอซงททหารพมาใชเรยกวาเปน“การขมขนอยางเปนระบบ”เปนอาวธในการทา

สงครามปราบปรามกลมชาตพนธซงการทผหญงถกขมขนไมใชเพราะเปนผหญงแตถกขมขนเพราะ

เปนผหญงของกลมชาตพนธการขมขนจะกระทาโดยทหารชนผใหญและเหมอนเปนการอนญาตให

ทหารใตบงคบบญชาขมขนผหญงไดเพราะไมมการลงโทษผกระทาผดแตอยางใดการขมขนโดย

ทหารพมาเกดขนในทกพนทของกลมชาตพนธตาง ๆ ในพมา และเกดขนมากในพนทของรฐฉาน

โดยเฉพาะภาคกลางทมการขบไลประชาชนออกจากหมบาน มการกกขงผหญงเปนเวลายาวนานถง

4เดอนผหญงจะถกขมขนซาแลวซาเลาและถกบงคบใชแรงงานตอนกลางวนอกทงยงถกขมขนตอน

กลางคนเสมอนเปนทาส      

ซงหลงจากมการเผยแพรรายงานออกไปผลตอบรบคอไดรบความสนใจมากเกนคาดตอนท

เรมทาแคคดวาเหมอนรายงานสถานการณทวไปทคนอนเคยทามากอนเปาหมายของเธอเพยงเรม

จากตองการทาขอมลเกยวกบผหญงในรฐฉานทถกทารายและตองการตอตานความรนแรงทเกดกบ

ผหญงเปดเผยไปสสงคมของโลกบางพอดชวงทเธอนนออกรายงานนางอองซานซจเพงไดรบการ

ปลอยตวทวโลกกาลงจบตามองวารฐบาลพมาจะเปลยนแปลงอยางไรทาใหนกขาวทตดตามสถาน

การณพมากเรมเขยนถงรายงานของเราหลงจากนนองคกรรณรงคในอเมรกากนาไปเสนอในสภา

คองเกรสของอเมรกา นกขาวในอเมรกากเรมนาเสนอเรองนอยางตอเนอง หลงจากนนประเทศอนๆ

กเรมสนใจรวมทงประเทศไทยซงในภายหลงรายงานฉบบนไดรบการแปลเปนภาษาไทยและตด

อนดบหนงสอขายดทาใหคนไทยสนใจมากขนอยางสว.ไกรศกดชณหะวณประธานคณะกรรมาธการ

การตางประเทศวฒสภาและคณะใหความสนใจลงมาตดตามขอมลในพนทผลภยไทใหญทหนจากกา

รสรบดวย

จากการเผยแพรรายงานดงกลาวทาใหทางทหารพมาแถลงขาวตอบโตรายงานของเธอตลอด

เวลาหลายสปดาห เขาบอกวารายงานฉบบนไมเปนความจรง องคกรของเธอเปนองคกรผดกฎหมาย

ตงอยนอกประเทศตองการทาใหกองทพพมาเสยหายกลาวหาวาองคกรของเธอมผนาไทใหญทเปนผ

ชายสนบสนนอยเบองหลง ดถกวาผหญงไมสามารถทาอะไรไดดวยตนเอง ตองมผชายบงการ

พวกเธอทาใหพวกเธอกตองแถลงขาวโตสงททหารพมากลาวหาแตปรากฏวายงรฐบาลทหารพมา

แถลงขาวตอบโตในหนงสอพมพและสอของรฐบาลมากเทาไรนกขาวกยงสนใจตดตามทาใหรายงาน

ของเธอยงเปนทรจกในหมประชาชนในพมามากขนเทานนและเมอเขาตองอธบายวารายงานของเรา

มเนอหาอะไรบางเพอทจะชแจงวาไมจรงอยางไรมนกเหมอนเขาชวยประชาสมพนธรายงานของ

พวกเธอโดยไมตงใจปรากฏวาประชาชนในพมาพยายามตดตอมาทองคกรของเราเพราะอยากจะอาน

รายงานฉบบน ภายหลงรายงานฉบบนไดรบการแปลหลายภาษา เชน เยอรมน ไทย และพมา

ซงตอมาทางทหารพมา ออกแถลงขาววาสงคนลงไปตรวจสอบหมบานทปรากฏในรายงาน

แตไมมหมบานเหลานหรออางวาทหารชนผใหญหรอทหารทวไปทมรายชอในรายงานไมเคยปฏบต

งานในพนทดงกลาวหรอบอกวาขณะทเกดเหตทหารเหลานนไมไดอยในพนทซงเปนการปฏเสธ

อยางสนเชงทางเธอกออกแถลงการณกลบไปวาสาเหตทไมมหมบานเหลานกเพราะทหารพมาสงยาย

คนออกไปหมดแลว เหลอแตหมบานราง นอกจากน ยงมการสงภรรยาของพลเอก ขน ยนต นายกฯ

คนกอนลงไปปลกระดมชาวบานในรฐฉานใหออกมาตอตานรายงานฉบบนแลวกลาลายเซน

ชาวบานใหบอกวาไมมการขมขนเกดขนมการสงหนวยขาวกรองและทหารหลายหนวยเขาไปขมข

ชาวบานวาหากมใครกลาพดเรองขมขนใหคนภายนอกรบรจะกลบมาตดลนและฆาหมดทงครอบ

ครว เธอกลาววา ชวงนนทกคนทางานหนกมาก

ทกครงทพวกทหารออกมาออกแถลงการณวากลมของพวกเธอทาใหตองมตองประชมกนเพอระดม

ยทธศาสตรในการแถลงการณและนาเสนอตอสาธารณชน นกขาวกจะตดตามขอสมภาษณตลอด

ตองแบงหนาทกนใหสมภาษณนกขาว ในชวงแรกๆ หากผหญงคนไหนยนดใหสมภาษณ

ทางสวอนกพานกขาวไปสมภาษณ แตพอชวงหลงๆ สวอนตดสนใจไมพานกขาวไปสมภาษณ

เนองจากตวผหญงเองกเจบปวดซาแลวซาเลากบบาดแผลและความขมขนทยากจะลมเลอน อกอยาง

มเวทระดมความคดในการใหความชวยเหลอและวางยทธศาสตรในการเผยแพรรายงาน หลายท

สมาชกในองคกรกตองเดนสายไปพดในหลายเวททงในและตางประเทศ เหนอยมากแตกถอวาคม

เพราะปญหาของผหญงไทใหญเปนประเดนทไมคอยไดรบการนาเสนอเทาไรการเดนสายไปเผยแพร

จงทาใหคนทวโลกหนมาสนใจปญหาของผหญงไทใหญมากขน

จากนนทางสหประชาชาตหรอยเอนไดตงคาถามกบรฐบาลทหารพมาวารายงานฉบบนเปน

ความจรงหรอไมถาไมจรงจะพสจนไดอยางไรทาใหรฐบาลพมาตองออกมาชแจงเรองนตอหนาตว

แทนของทกประเทศตอนแรกยเอนบอกวาตองการไปสอบสวนในรฐฉานซงทาใหทางกลมของจาม

ตอง กเปนหวงความปลอดภยของชาวบานทใหขอมลและผหญงทตกเปนเหยอ เพราะแมแต

อองซาน ซจ ทมคนทงโลกจบตาด ยงถกจบและถกทาราย แลวนบประสาอะไรกบผหญงตวเลกๆ

และชาวบานทอยในหมบานในปาถาหากยเอนเขาไปจรงเรากตองขอใหมมาตรการความปลอดภยท

ชดเจนคอกลมของเธอกยนยนวาจะไมยอมใหเขาไปโดยทไมคานงถงความปลอดภยเหลานเพราะ

ทหารพมาไดลงไปขชาวบานวา ถาใครพดอะไรจะตดลนหรอฆาทงทงครอบครวซงแมยเอนไมเขาไป

เขากมความหวาดกลวอยแลวทาไมตองทาใหเรองการปกปองสทธมนษยชนเปนสาเหตใหเขาถกทา

รายอกสวอนกตองมาตอสกบยเอนอกวาไมใชวาทางองคกรไมอยากใหมการไปสอบสวนแตวาใคร

จะเปนคนรบผดชอบความปลอดภยของผหญงเหลาน พอพวกเธออธบายแบบน บางคนกบอกวา

เหนไหมเพราะมนไมจรงกเลยไมอยากใหไปตรวจสอบแตสดทายคนทไมยอมใหไปตรวจสอบกคอรฐ

บาลทหารพมาซงแสดงใหเหนวาพวกเขาไมอยากใหเขาไปตรวจสอบขอเทจจรงทอนญาตใหทหาร

ขมขนผหญงอยางเปนระบบ

ทางองคกรของเธอเรยกรองใหเขามาสมภาษณผหญงทหนมาชายแดนประเทศไทย ในทสด

ตวแทนของทตพเศษดานสทธมนษยชนขององคการสหประชาชาตในพมากไดลงพนทเกบขอมล

พรอมพบปะกบผหญงทถกทารณกรรมทางเพศรวมถงพยานหลายคนตามแนวชายแดนไทย-พมา

กระทรวงตางประเทศสหรฐฯกสงตวแทนมาแลวทารายงานยนยนขอเทจจรงเรองนทาใหไดหลก

ฐานชชดวากองทพพมาใชการขมขนและการทารณกรรมทางเพศตอผหญงไทใหญอยางเปนระบบ

ในการทาสงครามกบกลมชาตพนธจรง และการขมขนถอวาเปนอาวธสงครามรปแบบหนง

“การขมขนอยางเปนระบบ” ถอวาเปนอาชญากรรมสงคราม และอาชญากรรมตอมนษยชาต

การกระทาดงกลาวถอเปนการละเมดอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ

(Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women-CEDAW)

ทรฐบาลทหารพมาไดเคยรวมลงนามไวคณะกรรมาธการวาดวยสทธมนษยชนแหงสหประชาชาตจง

ตองออกแนวทางการแกปญหาการละเมดสทธมนษยชนในพมาในเวลาตอมา

หลงจากนนกลมของเธอไดคดถงแนวทางแกไขโดยเรมจากผหญงทถกขมขนสวนใหญเปน

ชาวไรชาวนา สงทพวกเธอตองการคอใชชวตอยางปรกตในสงคม พยายามลมสงเลวรายทเกดขน

พวกเขาไมอยากอยกบสงนนอกแลวเขาอยากกาวไปขางหนาแลวใชชวตเหมอนคนทวไปซงในระยะ

หลงถามนกขาวหรอนกวจยอยากสมภาษณเขาเราจะบอกวาผหญงเหลานบอกเราวาพวกเธออยากจะ

ลมไมอยากพดแลวเราตองใหเกยรตเขาในจดนนบางทคนกยงไมเขาใจเรองความละเอยดออนตรงน

เทาไรการทางานของพวกเธอจะเคารพการตดสนใจของผหญงทตกเปนเหยอมากทสดเนองจาก

ผหญงทถกขมขนไมไดรบการเยยวยาทางรางกายสภาพจตใจของผหญงจงเปนอกจดหนงทสวอนให

ความสาคญ

นอกจากสนใจประเดนผหญงแลวจามตองยงสนใจเรองการศกษาและเปนผกอตงโรงเรยน

รวมทงจดทาหลกสตรอบรมสาหรบเยาวชนจากรฐฉานและจดเรมตนของความคดนมาจากปญหาท

คนไทใหญไมมคายผลภยเหมอนกบกลมกะเหรยงหรอคะยาจงไมมความชวยเหลอเบองตนสาหรบผ

ลภยไทใหญดงนนโอกาสทางการศกษาของเดกและเยาวชนไทใหญจงมนอยมากเวลาเขาเรยกอบรม

หรอเปดโอกาสทางการศกษาทไหนคนไทใหญกจะไมมโอกาสเพราะไมไดเรยนหนงสอภาษาองกฤษ

กไมดสกลมทอยในคายผลภยไมไดเพราะฉะนนเธอกไดพยายามหาโอกาสทางการศกษาอะไรสก

อยางทจะเปนพนฐานใหแกเยาวชนชาวไทใหญเธออยากมสถานทสกแหงทจะสรางเครอขายเยาวชน

จากรฐฉานเพราะเธอคดวาถาหากเยาวชนเหลานไมมโอกาสเรยนเขากจะไมมโอกาสทาอะไรเพอคน

อน ถาไมมการวางแผนเตรยมพรอมสาหรบอนาคตตงแตวนน อกหนอยมนกคงจะสายเกนไป

เธอยงมความฝนกทวา อยากใหทกคนมโอกาสไดเรยน ถงแมจะเปนแคพนฐานกตาม แลวกฝนวา

อยากใหมการเปลยนแปลงทนาไปสสนตภาพทแทจรงเพราะคดวางานททาอยทกวนนคงจะไมสาเรจ

สกท ถายงมคนทสรางปญหาอยเรอย ๆ อยางเชนทหารพมาไลชาวบานออกจากหมบาน ฆาชาวบาน

ไมยอมใหกลบไปอยทเดมถาเขาไมหยดเธอกตองตามมาแกปญหาทปลายเหตเธอพยายามสรางความ

รพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในรฐฉานใหดขนแตขณะเดยวกนเราตองการใหรากเหงาของ

ปญหาไดรบการแกไขดวยไมอยางนนมนกจะเปนวงจรเดมๆและยงถาไมไดเตรยมแกปญหาตรงปลา

ยเหตเอาไว ระยะหางของตนเหตกบปลายเหตกจะยงหางจากกนไปเรอย และจากการสมภาษณเธอ

เธอไดกลาวถงประทศไทยและของรองดวยวาปญหาในพมามนเกดขนมาเปนเวลายาวนานและเปน

ปญหาทซบซอนในฐานะทเราเปนเพอนบานกนกอยากใหคนไทยรบรสถานการณโหดรายทเกดขน

กบคนไทใหญและกลมชาตพนธตางๆในพมาบางอยากใหเขาใจวาทาไมจงตองมการอพยพเขามาใน

เมองไทย สภาพชวตและความเปนอยของพวกเขาในเมองไทยเปนอยางไร อยากใหเปดใจรบร เขาใจ

และเหนอกเหนใจซงกนและกนรวมทงอยากไดรบความชวยเหลอจากคนไทยทจะชวยใหคนเหลานไ

ดกลบไปอยบานของตวเองอยางสงบ

จากการตอสของเธอทาใหเธอไดรบรางวลตางๆมากมาย ดงน

- เมอเธอมอายไดเพยงเพยง 26 ป แตเธอไดรบรางวลตาง ๆ มาแลวมากมาย อาท เมอป 2546

ไดรบคดเลอกจากนตยสารMarieClaireใหเปน1ใน10ของผหญงทวโลกททางานเพอการเปล

ยนแปลงสงคมใหดขน

- ป 2548 ไดรบรางวล Reebok Human Rights Award

ในฐานะตวแทนคนหนมสาวททางานเพอสทธมนษยชน ลาสด ไดรบคดเลอกใหเปน ๑

ในผหญง ๑,๐๐๐ คนทควรไดรบการเสนอชอเพอเขาชงรางวลโนเบลสาขาสนตภาพ

- และไดเคยพบปะกบผนาชนสงของประเทศมหาอานาจ เชน ต.ค.๔๘

ไดเขาพบประธานาธบดจอรจ ดบเบลยบช ผนาของสหรฐททาเนยบขาวเปนเวลา ๑ ชวโมง

โดยเธอไดเลา ถงสถานการณการบงคบใชแรงงาน การบงคบโยกยายถนฐานจากทหารพมา

รวมถงการทกองทพพมาใชนโยบาย ขมขนมาเปนอาวธตอชนกลมนอยตางๆ

ซงเปนทสนใจของผนาสหรฐเปนอนมาก

- เม.ย.2549 ไดเขาพบสนทนากบ จนท.ฝายการตางประเทศ และฝายสทธมนษยชน

ของพรรค Conservative ของ องกฤษ และ รฐมนตรวาการกระทรวงตางประเทศ

ขององกฤษ

- 17 ม.ค.2550 กลมนกศกษานานาชาตจากประเทศนอรเวย คดเลอกน.ส.จามตอง อาย 25 ป

ชาวไทใหญนกเคลอนไหวเพอประชาธปไตยและสทธมนษยชนในพมา

เปนผไดรบรางวลสนตภาพของนกศกษา (Student Peace Prize) ประจาป 2550

- เมอ 7 เมษายน 2551 นางลอรา บช ภรยาประธานาธบด จอรจ บช

แหงสหรฐอเมรกา เปนตวแทน สมาคมสตรสากล มอบรางวลผนาสตรสากล ให

นางจามตอง นกเคลอนไหวสทธมนษยชนไทใหญ ท กรงวอชงตน ดซ สหรฐฯ

จากการทเธอไดตอสมาเปนเวลานานจนปจจบนนนชอเสยงของเธอไดโดงดงไปทวโลกซง

การเรยกรองสทธของเธอถอวาสมควรทจะนามาเปนแบบอยางในการดาเนนชวตในปจจบนไดด

เพราะเธอเปนคนทตอสเพอสทธของผอนและทางานดวยความอดทนและเสยสละและกลายเปนบค

คลตวอยางในระดบโลกและจากเรองราวในวยเดกของเธอจนมาถงปจจบนทาใหเราเหนไดเลยวาเธอ

ตองผานกบบทพสจนตางๆมากมาย จนเธอสามารถมายนในจดนได ทาใหสวนตวขาพเจา ไดเกด

ความตงใจและสนใจเกยวกบปญหาสทธมนษยชนเพมมากยงขน ไมแตเฉพาะเรอง ของ จามตอง

เทานน ยงทาใหขาพเจาไดเกดความรสกสนใจถงปญหาสทธมนษยชนทเกดขนทวโลก ทยงคงเปน

ปญหา เพราะหากเรามองในมมมองของเราเอง เปนเพยงมมมองทไดศกษา เทานนแตเราจะไมรเลย

วาสงทเกดขนนนสงผลกระทบตอสภาพจตใจหรอสภาพความเปนอยความเจบปวดทพวกเขาไดรบ

เลย หากเราไมไดลงมอปฏบตจรงดวยตนเอง

บรรณานกรม - http://www.thaihealth.or.th/node/17396

- http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-11749661

- ศนยสตรศกษาคณะสงคมศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม E-Mail:

wsc@chiangmai.ac.th KWebsite: http://www.soc.cmu.ac.th/~wsc

- http://prachatai.com/category/จามตอง

- http://www.learners.in.th/blogs/posts/159291

- http://women.thaiza.com/detail_416.html

- http://www.lannaworld.com/cgi/lannaboard/reply_topic.php?id=36010

- http://www.statelessperson.com/www/?q=node/167

- http://www.oknation.net/blog/kontainews/2009/11/17/entry-1

- http://www.hilltribe.org/thai/webboard/main.php?board=001416&topboard=3

- http://www.statelessperson.com/www/?q=node/327

- http://prachatai.wordpress.com/2006/10/16/oct1606charmtong/

- http://prachatai.com/journal/2005/11/21748