ΓΛΩΣΣΑ ΣΤ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Της Αναστασίας Κάλφα, Της Αναστασίας Κάλφα, Mst Mst ΦιλόλογοςΦιλόλογος

ΓΛΩΣΣΑ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥΣΤ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

11ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσαΤαξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα

Τα ψάθινα καπέλαΤα ψάθινα καπέλα

Λέξεις με όμοια σύμφωναΛέξεις με όμοια σύμφωνα

Το Σάββατο είναι η αγαπημένη μου μέρα.

Ερχόμαστε στη θάλασσα και χτίζουμε πύργους

στην άμμο. Κάθε κομμάτι το φτιάχνουμε με το

κουβαδάκι.

Μερικές λέξεις γράφονται Μερικές λέξεις γράφονται με δύο σύμφωνα.με δύο σύμφωνα.

Λέξεις με όμοια σύμφωνα: κκΛέξεις με όμοια σύμφωνα: κκ

Κάθε Κυριακή οι ορθόδοξοι χριστιανοί πάνε στην εκκλησία.

Λέξεις με όμοια σύμφωνα: λλΛέξεις με όμοια σύμφωνα: λλ

Θα αλλάξω ρούχα και θα δοκιμάσω τα

καινούρια μου καλλυντικά. Είμαι μια καλλονή και

το ξέρω!

Λέξεις με όμοια σύμφωνα: μμΛέξεις με όμοια σύμφωνα: μμ

Όλοι οι συμμαθητές μας συμμετείχαν στην εκδρομή.

Αυτήν την εκδρομή την κερδίσαμε, γιατί γράψαμε όλοι καλά

στο τεστ της γραμματικής.

Λέξεις με όμοια σύμφωνα: ννΛέξεις με όμοια σύμφωνα: νν

Η θεία μας από Η θεία μας από τα Γιάτα Γιάννννενα ενα γέγέννννησε ένα ησε ένα κοριτσάκι.κοριτσάκι.

Λέξεις με όμοια σύμφωνα: ππΛέξεις με όμοια σύμφωνα: ππ

Του παΤου παππππού ού μου, του μου, του ΦίλιΦίλιππππου, του ου, του αρέσει να αρέσει να παρακολουθεί παρακολουθεί τον ιτον ιππππόδρομο.όδρομο.

Λέξεις με όμοια σύμφωνα: ρρΛέξεις με όμοια σύμφωνα: ρρ

Ήμουν άρρωστος για αρκετό καιρό. Η

γιατρός μου, όμως, μου έδωσε ένα

φάρμακο και τώρα είμαι στην ανάρρωση.

Λέξεις με όμοια σύμφωνα: σσΛέξεις με όμοια σύμφωνα: σσ

Από όλα τα μαθήματα

περισσότερο μου αρέσει η γλώσσα.

Λέξεις με όμοια σύμφωνα: ττΛέξεις με όμοια σύμφωνα: ττ

Έχω ένα ελάττωμα. Δεν μπορώ να

αποδεχθώ την ήττα της ομάδας μου.

Τώρα είναι η σειρά σου. Ποιες από τις Τώρα είναι η σειρά σου. Ποιες από τις παρακάτω λέξεις είναι γραμμένες λάθος; παρακάτω λέξεις είναι γραμμένες λάθος; Βοήθησε το Γκούφυ να βάλει το διπλό Βοήθησε το Γκούφυ να βάλει το διπλό σύμφωνο όπου χρειάζεται.σύμφωνο όπου χρειάζεται.

ψέμα, κύπελο, κόκινο, γράμα, εννιά, θάρος, ιπικό, φυλή, επιβάλω, Σαβατοκύριακο,

διάλειμα, καλιτέχνης, μέλισα

11ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΤαξίδια, τόποι, Ταξίδια, τόποι,

μεταφορικά μέσαμεταφορικά μέσαΤαξιδεύοντας με Ταξιδεύοντας με

ελέφανταελέφαντα

Πώς δηλώνουμε το χρόνο;

Α! Καλοί μου φίλοι. Υπάρχουν διάφοροι

τρόποι για να δηλώσουμε το χρόνο!

Ας ξεκινήσουμε με τους χρόνους του ρήματος.

Τους θυμάσαι;

Α. Οι χρόνοι του ρήματος

Παρελθόν Παρόν ΜέλλονΠαρατατικόςέγραφα

Ενεστώταςγράφω

Εξακολουθητικός Μέλλονταςθα γράφω

Αόριστοςέγραψα

Παρακείμενοςέχω γράψει

Στιγμιαίος Μέλλονταςθα γράψω

Υπερσυντέλικος είχα γράψει

Συντελεσμένος Μέλλονταςθα έχω γράψει

Τι δηλώνει ο Ενεστώτας;

ΤώραΤώρα φουσκώνω τα

μπαλόνια.

Ο Ενεστώτας δηλώνει ότι κάτι γίνεται τώρα και συνέχεια.

Τι δηλώνει ο Παρατατικός;

Χθες Χθες ψάρευα όλη μέρα.

Ο Παρατατικός δηλώνει ότι κάτι γινόταν χθες και συνέχεια.

Τι δηλώνει ο Αόριστος;Χθες Χθες έβαλα ένα

καλάθι.

Ο Αόριστος δηλώνει ότι κάτι έγινε χθες και για μια στιγμή.

Τι δηλώνει ο Εξακολουθητικός

Μέλλοντας;

Αύριο Αύριο θα παίζω ποδόσφαιρο

όλη μέρα.

Ο Εξακολουθητικός Μέλλοντας δηλώνει ότι κάτι θα γίνεται αύριο και συνέχεια.

Τι δηλώνει ο Στιγμιαίος Μέλλοντας;

Αύριο Αύριο θα φάω ένα

νοστιμότατο παγωτό.

Ο Στιγμιαίος Μέλλοντας δηλώνει ότι κάτι θα γίνει αύριο και για μια στιγμή.

Τι δηλώνει ο Παρακείμενος;

Έχω ήδη σπάσει τις αλυσίδες και είμαι έτοιμος να ξεφύγω

από τους αστυνομικούς.

Ο Παρακείμενος δηλώνει ότι κάτι έγινε στο παρελθόν και τώρα έχει τελειώσει.

Τι δηλώνει ο Υπερσυντέλικος;

Πριν μερικές μέρες είχα

ντυθεί κλόουν.

Ο Υπερσυντέλικος δηλώνει ότι κάτι είχε γίνει στο παρελθόν πριν γίνει κάτι άλλο.

Τι δηλώνει ο Συντελεσμένος Μέλλοντας;

Αύριο θα έχω τελειώσει το διάβασμα

πριν αρχίσει η αγαπημένη μου

εκπομπή.

Ο Συντελεσμένος Μέλλοντας δηλώνει ότι κάτι θα έχει τελειώσει στο μέλλον πριν αρχίσει κάτι άλλο.

Β. ΧΡΟΝΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ

Θυμάσαι τι είναι τα επιρρήματα;

Είναι λεξούλες που δεν κλίνονται και πάνε παρέα με το ρήμα. Δηλώνουν το πότε γίνεται κάτι (τώρα, αύριο, ύστερα…), το πώς (καλά, άσχημα …), το πόσο είναι κάτι (πολύ, λίγο…) κτλ.

Εμείς θα ασχοληθούμε με

αυτά που δηλώνουν το πότε έγινε κάτι

(χρόνο).

Θα τα πούμε αργότερα. Θα σε δω μεθαύριο. Έφτασε νωρίς.Πρέπει να φύγω απόψε. Φέτος θα κερδίσουμε το πρωτάθλημα.

Για να βρίσκεις τα επιρρήματα, θα

ρωτάς πότε έγινε κάτι;

Έπειτα γυρίσαμε στο σπίτι. Πότε γυρίσαμε στο σπίτι; έπειτα

Γ. Ουσιαστικά που χρησιμοποιούνται σαν

επιρρήματα και δηλώνουν το χρόνο

Τα ουσιαστικά που χρησιμεύουν σαν

επιρρήματα τα βρίσκουμε σε πτώση αιτιατική ή

γενική. Δες τα παραδείγματα.

Θα γυρίσω το βράδυ. (αιτιατική) Θα τα ξαναπούμε του χρόνου. (γενική)

Δ. Χρονικές ΠροτάσειςΟι Χρονικές προτάσεις είναι

Δευτερεύουσες ή εξαρτημένες προτάσεις που δηλώνουν το χρόνο. Ξέρεις

τι σημαίνει δευτερεύουσες ή εξαρτημένες; Δευτερεύουσες ή εξαρτημένες είναι οι προτάσεις που δεν είναι μόνες τους αλλά συμπληρώνουν άλλες προτάσεις. (Δεν πήγα, γιατί δεν είχα χρόνο.) Κύριες ή ανεξάρτητες είναι προτάσεις που δεν εξαρτώνται από άλλες γιατί έχουν ολοκληρωμένο νόημα. (Έφτασε νωρίς.)

Δ. Χρονικές ΠροτάσειςΜίκυ, πώς

καταλαβαίνουμε ότι έχουμε

Χρονική πρόταση;

Είναι απλό. Προσέχουμε τη

λεξούλα που της εισάγει: αν είναι

χρονικός σύνδεσμος (όταν, σαν, ενώ, αφού,

καθώς, πριν, προτού, ώσπου,

ωσότου…) ή φράσεις με

χρονική σημασία (όσο που να, εκεί που, έως ότου,

κάθε φορά που…).

Βρες τις Χρονικές Προτάσεις.

Όταν ήμουν μικρός, μου άρεσαν τα αεροπλάνα. Κάθε φορά που έβλεπα

ένα να πετάει, φανταζόμουν ότι ήμουν εγώ ο πιλότος, ώσπου αποφάσισα να γραφτώ

στη σχολή των πιλότων.

33ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΚατοικίαΚατοικία

Το σπίτι του ΚαβάφηΤο σπίτι του Καβάφη

Το επίθετοΤο επίθετοΤι δηλώνει; Τι δηλώνει;

Το επίθετο πάει παρέα με ένα ουσιαστικό και δείχνει ένα χαρακτηριστικό του:

π.χ. όμορφη γυναίκα

Ποια χαρακτηριστικά δείχνει το Ποια χαρακτηριστικά δείχνει το επίθετο; επίθετο;

το υλικό το ξύλινο τραπέζι

το μέγεθος το μικρό δωμάτιο

το σχήμα το στρογγυλό κεφάλι

το χρώμα η κόκκινη μπλούζα

το χρόνο η αυριανή συνάντηση

Και στο συντακτικό τι ρόλο έχουν τα Και στο συντακτικό τι ρόλο έχουν τα επίθετα;επίθετα;

Μπορούν να είναι επιθετικοί προσδιορισμοί όταν βρίσκονται πριν από το ουσιαστικό.

Π.χ. Μου χάρισε ένα Μου χάρισε ένα μάλλινο μάλλινο σκούφο.σκούφο.

Και στο συντακτικό τι ρόλο έχουν τα Και στο συντακτικό τι ρόλο έχουν τα επίθετα;επίθετα;

Μπορούν να είναι Κατηγορούμενα, όταν ανάμεσα σε αυτά και το ουσιαστικό υπάρχει ένα συνδετικό ρήμα: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι…

Π.χ. Το δωμάτιο Το δωμάτιο είναιείναι φωτεινό.φωτεινό.

Κατηγορούμενο

Να φτιάξεις επίθετα από τις Να φτιάξεις επίθετα από τις φράσεις που θα σου πει η Νταίζη.φράσεις που θα σου πει η Νταίζη.

• τσάντα από δέρμα= δερμάτινη τσάντα

• βάζο από γυαλί=…• καπέλο από ψάθα=…

• πουκάμισο από βαμβάκι=…• κρεβάτι από ξύλο=…

Τοπικοί προσδιορισμοίΤοπικοί προσδιορισμοίΠοιοι είναι;Ποιοι είναι;

Θα σας πω μόλις εξουδετερώσω τα

ποντίκια που γυρίζουν εδώ γύρω….

Λοιπόν, οι τοπικοί προσδιορισμοί μας

δείχνουν το πού γίνεται κάτι και είναι

επιρρήματα που δείχνουν τον τόπο ή

φράσεις με προθέσεις.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα τοπικών

επιρρημάτων: Πέταξε ψηλά. Εκεί είναι το βιβλίο σου. Μένω απέναντι. Κοίτα κάτω!

Ας δούμε μερικά παραδείγματα φράσεων με

προθέσεις: Γύρισε από το χωριό. Στρίψτε προς τα δεξιά. Μπήκαν σε άλλο δωμάτιο. Προχώρησε ως το τέρμα του δρόμου.

44ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΚατοικίαΚατοικία

Μικρές αγγελίεςΜικρές αγγελίες

Τα αριθμητικάΤα αριθμητικά

Τα αριθμητικά μπορεί να είναι επίθετα και ουσιαστικά και δείχνουν την ποσότητα/

τον αριθμό πραγμάτων, ζώων ή προσώπων.

Ένα κουτί σπανάκι την ημέρα, το γιατρό τον κάνει

πέρα.

Α. Τα αριθμητικά επίθεταΑ. Τα αριθμητικά επίθετα

Υπάρχουν τα απόλυτα αριθμητικά, όπως ένας,

μία, ένα, τρεις, τρία, τέσσερις, τέσσερα, πέντε…

Τι δείχνουν τα απόλυτα αριθμητικά;Τι δείχνουν τα απόλυτα αριθμητικά;

Τα απόλυτα αριθμητικά δείχνουν τον αριθμό προσώπων, ζώων, πραγμάτων.

Έφαγα οχτώ χάμπουργκερ.

Ας κλίνουμε το ένας, μία/μια, ένα.Ας κλίνουμε το ένας, μία/μια, ένα.ΑρσενικόΑρσενικό ΘηλυκόΘηλυκό ΟυδέτεροΟυδέτερο

έναςένας μία/ μιαμία/ μια έναένα

ενόςενός μιαςμιας ενόςενός

έναν έναν μία/μιαμία/μια ένα ένα

Ας κλίνουμε το τρεις, τρεις, τρία.Ας κλίνουμε το τρεις, τρεις, τρία.ΑρσενικόΑρσενικό ΘηλυκόΘηλυκό ΟυδέτεροΟυδέτερο

τρειςτρεις τρειςτρεις τρίατρία

τριώντριών τριώντριών τριώντριών

τρεις τρεις τρεις τρεις τρία τρία

Ας κλίνουμε το τέσσερις, τέσσερις, Ας κλίνουμε το τέσσερις, τέσσερις, τέσσερα.τέσσερα.

ΑρσενικόΑρσενικό ΘηλυκόΘηλυκό ΟυδέτεροΟυδέτερο

τέσσεριςτέσσερις τέσσεριςτέσσερις τέσσερατέσσερα

τεσσάρωντεσσάρων τεσσάρωντεσσάρων τεσσάρωντεσσάρων

τέσσερις τέσσερις τέσσεριςτέσσερις τέσσερατέσσερα

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ!ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ!Τα απόλυτα αριθμητικά από το 13-19 Τα απόλυτα αριθμητικά από το 13-19 γράφονται γράφονται με μία λέξη:με μία λέξη: δεκατρία, δεκατρία, δεκατέσσερα…δεκατέσσερα…

Τα απόλυτα αριθμητικά από το 21 Τα απόλυτα αριθμητικά από το 21 και μετά γράφονται με και μετά γράφονται με δυο λέξειςδυο λέξεις: : είκοσι ένα, τριάντα δύο, εκατόν είκοσι ένα, τριάντα δύο, εκατόν εξήντα…εξήντα…

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ!ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ!Τα αριθμητικά εΤα αριθμητικά εννννέα/ εέα/ εννννιά, ιά, εεννννιακόσια και ειακόσια και εννννιακοσιοστός ιακοσιοστός γράφονται με γράφονται με δύο ν.δύο ν.

Τα αριθμητικά ενενήντα, Τα αριθμητικά ενενήντα, ενενηκοστός, ένατος γράφονται ενενηκοστός, ένατος γράφονται με με ένα νένα ν..

Σύνθετες λέξεις με αριθμητικάΣύνθετες λέξεις με αριθμητικά

Δες το παράδειγμα!

ένας, μία/μια, ένα μονό-

Π.χ. Η λέξη και είναι μονοσύλλαβη.

Δες και τα υπόλοιπα!

δύο δισ-/δι-

Π.χ. Η λέξη εγώ είναι δισύλλαβη.

τρεις, τρία τρι-/τρισ-

Π.χ. Η λέξη τρίμηνο είναι τρισύλλαβη.

τέσσερις, τέσσερα τετρα-

Π.χ. Το τετράδιό μου είναι τετρασέλιδο.

πέντε πεντά-

Π.χ. Σχεδίασε ένα πεντάγωνο σχήμα.

ΠΡΟΣΟΧΗ!ΠΡΟΣΟΧΗ!

Όταν ενώνουμε λεξούλες από το αριθμητικό πέντε ως το ενενήντα εννέα, βάζουμε

ανάμεσα το –α-. έξι εξά-

Π.χ. Στο δεύτερο εξάμηνο θα τα πάω καλύτερα.

Ας θυμηθούμε και κάτι άλλο.Ας θυμηθούμε και κάτι άλλο.

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στο δισ- και το

δυσ-;

δισ> δύο= δύο φορές, διπλό= διθέσιος

δυσ- = δύσκολος

Τι δείχνουν τα τακτικά αριθμητικά;Τι δείχνουν τα τακτικά αριθμητικά;

Τα τακτικά αριθμητικά δείχνουν σε ποια σειρά

βρίσκεται κάποιος ή κάτι.

Ήρθα πρώτος στην πάλη.

Πώς κλίνονται τα τακτικά Πώς κλίνονται τα τακτικά αριθμητικά;αριθμητικά;

Όπως και τα επίθετα. Έχουν καταλήξεις ος-η-

Π.χ. δεύτερος- δεύτερη- δεύτερο

Προσπάθησε να το κλίνεις στο τετράδιό σου.

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ!ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ!Τα τακτικά αριθμητικά από το 13 και Τα τακτικά αριθμητικά από το 13 και μετά γράφονται μετά γράφονται με δυο λέξεις:με δυο λέξεις: δέκατος τρίτος, δέκατος δέκατος τρίτος, δέκατος πέμπτος …πέμπτος …

Τι δείχνουν τα αναλογικά Τι δείχνουν τα αναλογικά αριθμητικά;αριθμητικά;

Τα αναλογικά αριθμητικά δείχνουν πόσες φορές κάτι είναι μεγαλύτερο από κάτι

άλλο.

Π.χ. Παίρνει Π.χ. Παίρνει τριπλάσιο τριπλάσιο μισθό από εμένα.μισθό από εμένα.

Τι δείχνουν τα αναλογικά Τι δείχνουν τα αναλογικά αριθμητικά;αριθμητικά;

Είναι διπλάσιος στο μέγεθος από εμένα, αλλά από εμένα, αλλά θα τον νικήσω χάρη στην θα τον νικήσω χάρη στην πενταπλάσιαπενταπλάσια δύναμή μου δύναμή μου

χάρη στο σπανάκι.χάρη στο σπανάκι.

Πώς κλίνονται τα αναλογικά Πώς κλίνονται τα αναλογικά αριθμητικά;αριθμητικά;

Όπως και τα επίθετα. Έχουν καταλήξεις ος-α-ο.

Π.χ. διπλάσιος- διπλάσια- διπλάσιο

Τι δείχνουν τα πολλαπλασιαστικά Τι δείχνουν τα πολλαπλασιαστικά αριθμητικά;αριθμητικά;

Χα, χα! Μου αφήσανε το πιο εύκολο! Τα πολλαπλασιαστικά αριθμητικά δείχνουν από πόσα

μέρη αποτελείται κάτι.

Π.χ. Παίρνει Π.χ. Παίρνει τριπλή τριπλή δόση δόση από το φάρμακο αυτό.από το φάρμακο αυτό.

Πώς κλίνονται τα Πώς κλίνονται τα πολλαπλασιαστικά αριθμητικά;πολλαπλασιαστικά αριθμητικά;

Όπως και τα επίθετα. Έχουν καταλήξεις ος-η-ο.

Π.χ. διπλός- διπλή- διπλό

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑτρεισήμισι ώρεςτρεισήμισι ώρες δυόμισι χρόνιαδυόμισι χρόνια

ΑΛΛΑ: ΑΛΛΑ: ενάμισι κιλόενάμισι κιλό ενάμισης μήναςενάμισης μήνας

Ποπο! Πώς να τα θυμάσαι όλα αυτά;

Γράψε τα στο τετράδιό σου πολλές

φορές!

Β. Τα αριθμητικά ουσιαστικάΒ. Τα αριθμητικά ουσιαστικά

Τα αριθμητικά ουσιαστικά Τα αριθμητικά ουσιαστικά λέγονται περιληπτικά. λέγονται περιληπτικά. Δείχνουν ένα σύνολο Δείχνουν ένα σύνολο

προσώπων, πραγμάτων προσώπων, πραγμάτων και ζώων. Έχουν τις και ζώων. Έχουν τις

καταλήξεις: καταλήξεις: -άδα-άδα (δωδεκάδα) και (δωδεκάδα) και –αριά–αριά

(πενηνταριά).(πενηνταριά).

Β. Τα αριθμητικά ουσιαστικάΒ. Τα αριθμητικά ουσιαστικά

Δες τα παραδείγματα:Δες τα παραδείγματα:

o Οι μαθητές Οι μαθητές παρατάχθηκαν σε παρατάχθηκαν σε δυάδες.δυάδες.

o Αγόρασα Αγόρασα καμιάκαμιά δεκαριά δεκαριά πιάτα.πιάτα.

Ας δούμε τον πίνακα των αριθμητικών Ας δούμε τον πίνακα των αριθμητικών για να τα θυμόμαστε καλύτερα.για να τα θυμόμαστε καλύτερα.

ΕΠΙΘΕΤΑΕΠΙΘΕΤΑ ΟυσιαστικάΟυσιαστικά

ΑπόλυταΑπόλυτα ΤακτικάΤακτικά ΠολλαπλασιΠολλαπλασια-στικάα-στικά

ΑναλογικΑναλογικάά

ΠεριληπτικΠεριληπτικάά

ένας, ένας, μία, έναμία, ένα

πρώτος-η-οπρώτος-η-ο απλός-ή-όαπλός-ή-ό -------------- μονάδαμονάδα

δύοδύο δεύτερος-δεύτερος-η-οη-ο

διπλός-ή-όδιπλός-ή-ό διπλάσιοςδιπλάσιος-α-ο-α-ο δυάδαδυάδα

τρεις-τρεις-τρίατρία

τρίτος-τρίτος-η-οη-ο

τριπλόςτριπλός-ή-ό-ή-ό

τριπλάσιοςτριπλάσιος-α-ο-α-ο τριάδατριάδα

Ελλειπτικές προτάσειςΕλλειπτικές προτάσεις

Έτοιμος; Είναι ώρα να

φύγουμε!

Εσύ είσαι έτοιμος;

Ελλειπτικές προτάσειςΕλλειπτικές προτάσεις

Καλή μου όρεξη!

Να έχω καλή όρεξη!

Ποιες λέμε λοιπόν Ελλειπτικές Ποιες λέμε λοιπόν Ελλειπτικές προτάσεις;προτάσεις;

Ελλειπτικές λέμε τις προτάσεις από τις οποίες λείπει κάτι βασικό, όπως το

ρήμα ή το υποκείμενο.

Καλό ταξίδι!= Εσύ να έχεις καλό ταξίδι!

Τι λείπει από τις παρακάτω Τι λείπει από τις παρακάτω Ελλειπτικές προτάσεις;Ελλειπτικές προτάσεις;

Ώρα για ύπνο! Καλή χρονιά!

Ψηλά τα χέρια! Καληνύχτα.

5η ΕΝΟΤΗΤΑΚατοικία

Κύριε, μας ενοχλείτε…

Θηλυκά ουσιαστικά σε -η

Ο παπά-Στρουμφ μας έβαλε να μάθουμε ορισμένα ουσιαστικά. Όταν τα κλίνω, μου θυμίζουν

λίγο τα αρχαία. Η λέξη, της λέξης/ της λέξεως, τη λέξη, λέξη, οι λέξεις των λέξεων,

τις λέξεις, λέξεις!

Θηλυκά ουσιαστικά σε -η

Εγώ προτιμώ τη δύναμη…Η δύναμη, της δύναμης/ της

δυνάμεως, τη δύναμη, δύναμη, οι δυνάμεις, των δυνάμεων, τις δυνάμεις,

δυνάμεις…

Ας δούμε τι έγραψε ο Ξεφτέρης στο διαγώνισμα της Γλώσσας…

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

η γνώση

της γνώσης/ της γνώσεως

τη γνώση

---γνώση

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

οι γνώσεις

των γνώσεων

τις γνώσεις

---γνώσεις

ΜΠΡΑΒΟ!!!!

η απόφαση

της απόφασης/ της αποφάσεως

την απόφαση

---απόφαση

οι αποφάσεις

των αποφάσεων

τις αποφάσεις

---αποφάσεις

ΜΠΡΑΒΟ!!!!

ΠΡΟΣΟΧΗ: η τάξη της τάξης/ τάξεως οι τάξεις των τάξεων

Τι σε δυσκόλεψε, Ξεφτέρη;

Αν και είμαι πολύ έξυπνος, η γενική του

ενικού και πληθυντικού αριθμού σε αυτά τα

ουσιαστικά θέλει προσοχή!

Θηλυκά ουσιαστικά σε -ος

Ο παπά-Στρουμφ μας έβαλε να μάθουμε και αυτά τα

ουσιαστικά. Όταν τα κλίνω, μου θυμίζουν και αυτά λίγο τα

αρχαία. Η οδός, της οδού, την οδό, οδό,

οι οδοί, των οδών, τις οδούς, οδοί.

Χα, χα! Σιγά το δύσκολο! Δες κι εμένα.

Η λεωφόρος, της λεωφόρου, τη λεωφόρο, λεωφόρο, οι

λεωφόροι, των λεωφόρων, τις λεωφόρους, λεωφόροι.

Σιγά, ρε παιδιά. Πώς κάνετε έτσι; Εγώ θα γράψω ένα πιο

δύσκολο.Η είσοδος, της εισόδου, την

είσοδο, είσοδο, οι είσοδοι, των εισόδων, τις εισόδους, είσοδοι.

η ψήφος

της ψήφου

την ψήφο

---ψήφο

οι ψήφοι

των ψήφων

τις ψήφους

---ψήφοι

ΜΠΡΑΒΟ!!!!

η έφοδος

της εφόδου

την έφοδο

---έφοδο

οι έφοδοι

των εφόδων

τις εφόδους

---έφοδοι

ΜΠΡΑΒΟ!!!!

Τώρα να κλίνεις κι εσύ τα ουσιαστικά που θα σου πει η Στρουμφίτα.

η υπόθεση

η πράξη,

η διάλεκτος,

η χερσόνησος

66ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΔιατροφήΔιατροφή

Συνταγές μαγειρικήςΣυνταγές μαγειρικής

Οι εγκλίσεις του ρήματοςΟι εγκλίσεις του ρήματοςΤι δείχνουν;Τι δείχνουν;

Οι εγκλίσεις μας δείχνουν το πώς νιώθει εκείνος που μιλάει. Οι εγκλίσεις είναι τρεις: η Οριστική, η Υποτακτική και η Προστακτική.

Τι δείχνει η Οριστική;Τι δείχνει η Οριστική;

Η Οριστική μας δείχνει κάτι το βέβαιο, το το βέβαιο, το πραγματικό…πραγματικό…

Εγώ φοράω το καπέλο μου.

Τι δείχνει η Υποτακτική;Τι δείχνει η Υποτακτική;

Η Υποτακτική μας δείχνει κάτι που περιμένουμε ή που περιμένουμε ή θέλουμε να γίνει…θέλουμε να γίνει…Συνήθως συνοδεύεται Συνήθως συνοδεύεται από τις λεξούλες: από τις λεξούλες: να, να, ας, για να, όταν, πριν, ας, για να, όταν, πριν, αν, άμα και το μην.αν, άμα και το μην.

Μακάρι να ήταν εδώ και η Νταίζη!

Τι δείχνει η Προστακτική;Τι δείχνει η Προστακτική;Η Προστακτική μας δείχνει ότι προστάζουμε κάποιον, τον παρακαλάμε ή κάνουμε μια ευχή.

- Φύγε από εδώ! προσταγή-Δώσε μου το βιβλίο, σε παρακαλώ. παράκληση- Βοήθησέ τον, Θεέ μου. ευχή

Ας θυμηθούμε την Οριστική της Ας θυμηθούμε την Οριστική της Ενεργητικής Φωνής.Ενεργητικής Φωνής.

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

Εγώ γράφωΕγώ γράφωΕσύ γράφειςΕσύ γράφειςΑυτός γράφειΑυτός γράφειΕμείς γράφουμεΕμείς γράφουμεΕσείς γράφετεΕσείς γράφετεΑυτοί γράφουνΑυτοί γράφουν

ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ

Εγώ Εγώ έέγραφαγραφαΕσύ Εσύ έέγραφεςγραφεςΑυτός Αυτός έέγραφεγραφεΕμείς γράφαμεΕμείς γράφαμεΕσείς γράφατεΕσείς γράφατεΑυτοί Αυτοί έέγραφανγραφαν

ΑΟΡΙΣΤΟΣΑΟΡΙΣΤΟΣ

Εγώ Εγώ έέγραψαγραψαΕσύ Εσύ έέγραψεςγραψεςΑυτός Αυτός έέγραψεγραψεΕμείς γράψαμεΕμείς γράψαμεΕσείς γράψατεΕσείς γράψατεΑυτοί Αυτοί έέγραψανγραψαν

ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Εγώ θα γράφωΕγώ θα γράφωΕσύ θα γράφειςΕσύ θα γράφειςΑυτός θα γράφειΑυτός θα γράφειΕμείς θα γράφουμεΕμείς θα γράφουμεΕσείς θα γράφετεΕσείς θα γράφετεΑυτοί θα γράφουνΑυτοί θα γράφουν

ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Εγώ θα γράψωΕγώ θα γράψωΕσύ θα γράψειςΕσύ θα γράψειςΑυτός θα γράψειΑυτός θα γράψειΕμείς θα γράψουμεΕμείς θα γράψουμεΕσείς θα γράψετεΕσείς θα γράψετεΑυτοί θα γράψουνΑυτοί θα γράψουν

ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Εγώ θα έχω γράψειΕγώ θα έχω γράψειΕσύ θα έχεις γράψειΕσύ θα έχεις γράψειΑυτός θα έχει γράψειΑυτός θα έχει γράψειΕμείς θα έχουμε γράψειΕμείς θα έχουμε γράψειΕσείς θα έχετε γράψειΕσείς θα έχετε γράψειΑυτοί θα έχουν γράψειΑυτοί θα έχουν γράψει

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ

Εγώ έχω γράψειΕγώ έχω γράψειΕσύ έχεις γράψειΕσύ έχεις γράψειΑυτός έχει γράψειΑυτός έχει γράψειΕμείς έχουμε γράψειΕμείς έχουμε γράψειΕσείς έχετε γράψειΕσείς έχετε γράψειΑυτοί έχουν γράψειΑυτοί έχουν γράψει

ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ

Εγώ είχα γράψειΕγώ είχα γράψειΕσύ είχες γράψειΕσύ είχες γράψειΑυτός είχε γράψειΑυτός είχε γράψειΕμείς είχαμε γράψειΕμείς είχαμε γράψειΕσείς είχατε γράψειΕσείς είχατε γράψειΑυτοί είχαν γράψειΑυτοί είχαν γράψει

Ας θυμηθούμε την Οριστική της Ας θυμηθούμε την Οριστική της Παθητικής Φωνής.Παθητικής Φωνής.

Εγώ γράφομαιΕγώ γράφομαιΕσύ γράφεσαιΕσύ γράφεσαιΑυτός γράφεταιΑυτός γράφεταιΕμείς γραφόμαστεΕμείς γραφόμαστεΕσείς γράφεστεΕσείς γράφεστεΑυτοί γράφονταιΑυτοί γράφονται

ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ

Εγώ γραφόμουνΕγώ γραφόμουνΕσύ γραφόσουνΕσύ γραφόσουνΑυτός γραφότανΑυτός γραφότανΕμείς γραφόμαστεΕμείς γραφόμαστεΕσείς γραφόσαστεΕσείς γραφόσαστεΑυτοί γράφοντανΑυτοί γράφονταν

Εγώ γράφτηκαΕγώ γράφτηκαΕσύ γράφτηκεςΕσύ γράφτηκεςΑυτός γράφτηκεΑυτός γράφτηκεΕμείς γραφτήκαμεΕμείς γραφτήκαμεΕσείς γραφτήκατεΕσείς γραφτήκατεΑυτοί γράφτηκανΑυτοί γράφτηκαν

ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Εγώ θα γράφομαιΕγώ θα γράφομαιΕσύ θα γράφεσαιΕσύ θα γράφεσαιΑυτός θα γράφεταιΑυτός θα γράφεταιΕμείς θα γραφόμαστεΕμείς θα γραφόμαστεΕσείς θα γράφεστεΕσείς θα γράφεστεΑυτοί θα γράφονταιΑυτοί θα γράφονται

ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Εγώ θα γραφτώΕγώ θα γραφτώΕσύ θα γραφτείςΕσύ θα γραφτείςΑυτός θα γραφτείΑυτός θα γραφτείΕμείς θα γραφτούμεΕμείς θα γραφτούμεΕσείς θα γραφτείτεΕσείς θα γραφτείτεΑυτοί θα γραφτούνΑυτοί θα γραφτούν

ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Εγώ θα έχω γραφτείΕγώ θα έχω γραφτείΕσύ θα έχεις γραφτείΕσύ θα έχεις γραφτείΑυτός θα έχει γραφτείΑυτός θα έχει γραφτείΕμείς θα έχουμε γραφτείΕμείς θα έχουμε γραφτείΕσείς θα έχετε γραφτείΕσείς θα έχετε γραφτείΑυτοί θα έχουν γραφτείΑυτοί θα έχουν γραφτεί

Εγώ έχω γραφτείΕγώ έχω γραφτείΕσύ έχεις γραφτείΕσύ έχεις γραφτείΑυτός έχει γραφτείΑυτός έχει γραφτείΕμείς έχουμε γραφτείΕμείς έχουμε γραφτείΕσείς έχετε γραφτείΕσείς έχετε γραφτείΑυτοί έχουν γραφτείΑυτοί έχουν γραφτεί

ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ

Εγώ είχα γραφτείΕγώ είχα γραφτείΕσύ είχες γραφτείΕσύ είχες γραφτείΑυτός είχε γραφτείΑυτός είχε γραφτείΕμείς είχαμε γραφτείΕμείς είχαμε γραφτείΕσείς είχατε γραφτείΕσείς είχατε γραφτείΑυτοί είχαν γραφτείΑυτοί είχαν γραφτεί

Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο με το ρήμα Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο με το ρήμα κόβω.κόβω.

Να το γράψεις στο τετράδιό

σου!

Ας θυμηθούμε την Υποτακτική της Ας θυμηθούμε την Υποτακτική της Ενεργητικής Φωνής.Ενεργητικής Φωνής.

Εγώ να γράφωΕγώ να γράφωΕσύ να γράφειςΕσύ να γράφειςΑυτός να γράφειΑυτός να γράφειΕμείς να γράφουμεΕμείς να γράφουμεΕσείς να γράφετεΕσείς να γράφετεΑυτοί να γράφουνΑυτοί να γράφουν

Υποτακτική έχουν ο Ενεστώτας, ο

Αόριστος και ο Παρακείμενος.

Εγώ να γράψωΕγώ να γράψωΕσύ να γράψειςΕσύ να γράψειςΑυτός να γράψειΑυτός να γράψειΕμείς να γράψουμεΕμείς να γράψουμεΕσείς να γράψετεΕσείς να γράψετεΑυτοί να γράψουνΑυτοί να γράψουν

Εγώ να έχω γράψειΕγώ να έχω γράψειΕσύ να έχεις γράψειΕσύ να έχεις γράψειΑυτός να έχει γράψειΑυτός να έχει γράψειΕμείς να έχουμε γράψειΕμείς να έχουμε γράψειΕσείς να έχετε γράψειΕσείς να έχετε γράψειΑυτοί να έχουν γράψειΑυτοί να έχουν γράψει

Ας θυμηθούμε την Υποτακτική της Ας θυμηθούμε την Υποτακτική της Παθητικής Φωνής.Παθητικής Φωνής.

Εγώ να γράφομαιΕγώ να γράφομαιΕσύ να γράφεσαιΕσύ να γράφεσαιΑυτός να γράφεταιΑυτός να γράφεταιΕμείς να γραφόμαστεΕμείς να γραφόμαστεΕσείς να γράφεστεΕσείς να γράφεστεΑυτοί να γράφονταιΑυτοί να γράφονται

Υποτακτική έχουν ο Ενεστώτας, ο

Αόριστος και ο Παρακείμενος.

Εγώ να γραφτώΕγώ να γραφτώΕσύ να γραφτείςΕσύ να γραφτείςΑυτός να γραφτείΑυτός να γραφτείΕμείς να γραφτούμεΕμείς να γραφτούμεΕσείς να γραφτείτεΕσείς να γραφτείτεΑυτοί να γραφτούνΑυτοί να γραφτούν

Εγώ να έχω γραφτείΕγώ να έχω γραφτείΕσύ να έχεις γραφτείΕσύ να έχεις γραφτείΑυτός να έχει γραφτείΑυτός να έχει γραφτείΕμείς να έχουμε γραφτείΕμείς να έχουμε γραφτείΕσείς να έχετε γραφτείΕσείς να έχετε γραφτείΑυτοί να έχουν γραφτείΑυτοί να έχουν γραφτεί

σου!

Ας θυμηθούμε την Προστακτική της Ας θυμηθούμε την Προστακτική της Ενεργητικής Φωνής.Ενεργητικής Φωνής.

----------Εσύ γράφεΕσύ γράφε--------------------Εσείς γράφετεΕσείς γράφετε----------

Προστακτική έχουν ο Ενεστώτας και ο

Αόριστος στο β΄ ενικό και πληθυντικό πρόσωπο.

--------Εσύ γράψεΕσύ γράψε----------------Εσείς γράψτεΕσείς γράψτε--------

Ας θυμηθούμε την Προστακτική της Ας θυμηθούμε την Προστακτική της Παθητικής Φωνής.Παθητικής Φωνής.

----------Εσύ γράφουΕσύ γράφου--------------------Εσείς γράφεστεΕσείς γράφεστε----------

Αόριστος στο β΄ ενικό και πληθυντικό πρόσωπο.

--------Εσύ γράψουΕσύ γράψου----------------Εσείς γραφτείτεΕσείς γραφτείτε--------

σου!

Συνταγές μαγειρικής Συνταγές μαγειρικής (συνέχεια)(συνέχεια)

Ας θυμηθούμε την Οριστική Ας θυμηθούμε την Οριστική της Ενεργητικής Φωνής.της Ενεργητικής Φωνής.

• ΕΝΕΣΤΩΤΑΣΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

Εγώ ξυπνώΕγώ ξυπνώΕσύ ξυπνάςΕσύ ξυπνάςΑυτός ξυπνάΑυτός ξυπνάΕμείς ξυπνούμεΕμείς ξυπνούμεΕσείς ξυπνάτεΕσείς ξυπνάτεΑυτοί ξυπνούνΑυτοί ξυπνούν

• ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ

Εγώ ξυπνούσαΕγώ ξυπνούσαΕσύ ξυπνούσεςΕσύ ξυπνούσεςΑυτός ξυπνούσεΑυτός ξυπνούσεΕμείς ξυπνούσαμεΕμείς ξυπνούσαμεΕσείς ξυπνούσατεΕσείς ξυπνούσατεΑυτοί ξυπνούσανΑυτοί ξυπνούσαν

• ΑΟΡΙΣΤΟΣΑΟΡΙΣΤΟΣ

Εγώ ξύπνησαΕγώ ξύπνησαΕσύ ξύπνησεςΕσύ ξύπνησεςΑυτός ξύπνησεΑυτός ξύπνησεΕμείς ξυπνήσαμεΕμείς ξυπνήσαμεΕσείς ξυπνήσατεΕσείς ξυπνήσατεΑυτοί ξύπνησανΑυτοί ξύπνησαν

• ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Εγώ θα ξυπνώΕγώ θα ξυπνώΕσύ θα ξυπνάςΕσύ θα ξυπνάςΑυτός θα ξυπνάΑυτός θα ξυπνάΕμείς θα ξυπνούμεΕμείς θα ξυπνούμεΕσείς θα ξυπνάτεΕσείς θα ξυπνάτεΑυτοί θα ξυπνούνΑυτοί θα ξυπνούν

• ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Εγώ θα ξυπνήσωΕγώ θα ξυπνήσωΕσύ θα ξυπνήσειςΕσύ θα ξυπνήσειςΑυτός θα ξυπνήσειΑυτός θα ξυπνήσειΕμείς θα ξυπνήσουμεΕμείς θα ξυπνήσουμεΕσείς θα ξυπνήσετεΕσείς θα ξυπνήσετεΑυτοί θα ξυπνήσουνΑυτοί θα ξυπνήσουν

• ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣΜΕΛΛΟΝΤΑΣΜΕΛΛΟΝΤΑΣΕγώ θα έχω ξυπνήσειΕγώ θα έχω ξυπνήσειΕσύ θα έχεις ξυπνήσειΕσύ θα έχεις ξυπνήσειΑυτός θα έχει ξυπνήσειΑυτός θα έχει ξυπνήσειΕμείς θα έχουμε ξυπνήσειΕμείς θα έχουμε ξυπνήσειΕσείς θα έχετε ξυπνήσειΕσείς θα έχετε ξυπνήσειΑυτοί θα έχουν ξυπνήσειΑυτοί θα έχουν ξυπνήσει

• ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΕγώ έχω ξυπνήσειΕγώ έχω ξυπνήσειΕσύ έχεις ξυπνήσειΕσύ έχεις ξυπνήσειΑυτός έχει ξυπνήσειΑυτός έχει ξυπνήσειΕμείς έχουμε ξυπνήσειΕμείς έχουμε ξυπνήσειΕσείς έχετε ξυπνήσειΕσείς έχετε ξυπνήσειΑυτοί έχουν ξυπνήσειΑυτοί έχουν ξυπνήσει

• ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣΕγώ είχα ξυπνήσειΕγώ είχα ξυπνήσειΕσύ είχες ξυπνήσειΕσύ είχες ξυπνήσειΑυτός είχε ξυπνήσειΑυτός είχε ξυπνήσειΕμείς είχαμε ξυπνήσειΕμείς είχαμε ξυπνήσειΕσείς είχατε ξυπνήσειΕσείς είχατε ξυπνήσειΑυτοί είχαν ξυπνήσειΑυτοί είχαν ξυπνήσει

Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο με το Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο με το ρήμα ρήμα τιμώ.τιμώ.

Να το γράψεις

στο τετράδιό

σου!

Ας θυμηθούμε την Οριστική Ας θυμηθούμε την Οριστική της Παθητικής Φωνής.της Παθητικής Φωνής.

Εγώ νικιέμαιΕγώ νικιέμαιΕσύ νικιέσαιΕσύ νικιέσαιΑυτός νικιέταιΑυτός νικιέταιΕμείς νικιόμαστεΕμείς νικιόμαστεΕσείς νικιέστεΕσείς νικιέστεΑυτοί νικιούνταιΑυτοί νικιούνται

• ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ

Εγώ νικιόμουνΕγώ νικιόμουνΕσύ νικιόσουνΕσύ νικιόσουνΑυτός νικιότανΑυτός νικιότανΕμείς νικιόμαστεΕμείς νικιόμαστεΕσείς νικιόσαστεΕσείς νικιόσαστεΑυτοί νικιούντανΑυτοί νικιούνταν

Εγώ νικήθηκαΕγώ νικήθηκαΕσύ νικήθηκεςΕσύ νικήθηκεςΑυτός νικήθηκεΑυτός νικήθηκεΕμείς νικηθήκαμεΕμείς νικηθήκαμεΕσείς νικηθήκατεΕσείς νικηθήκατεΑυτοί νικήθηκανΑυτοί νικήθηκαν

• ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Εγώ θα νικιέμαιΕγώ θα νικιέμαιΕσύ θα νικιέσαιΕσύ θα νικιέσαιΑυτός θα νικιέταιΑυτός θα νικιέταιΕμείς θα νικιόμαστεΕμείς θα νικιόμαστεΕσείς θα νικιέστεΕσείς θα νικιέστεΑυτοί θα νικιούνταιΑυτοί θα νικιούνται

• ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Εγώ θα νικηθώΕγώ θα νικηθώΕσύ θα νικηθείςΕσύ θα νικηθείςΑυτός θα νικηθείΑυτός θα νικηθείΕμείς θα νικηθούμεΕμείς θα νικηθούμεΕσείς θα νικηθείτεΕσείς θα νικηθείτεΑυτοί θα νικηθούνΑυτοί θα νικηθούν

• ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

Εγώ θα έχω νικηθείΕγώ θα έχω νικηθείΕσύ θα έχεις νικηθείΕσύ θα έχεις νικηθείΑυτός θα έχει νικηθείΑυτός θα έχει νικηθείΕμείς θα έχουμε Εμείς θα έχουμε

νικηθείνικηθείΕσείς θα έχετε νικηθείΕσείς θα έχετε νικηθείΑυτοί θα έχουν νικηθείΑυτοί θα έχουν νικηθεί

• ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΕγώ έχω νικηθείΕγώ έχω νικηθείΕσύ έχεις νικηθείΕσύ έχεις νικηθείΑυτός έχει νικηθείΑυτός έχει νικηθείΕμείς έχουμε νικηθείΕμείς έχουμε νικηθείΕσείς έχετε νικηθείΕσείς έχετε νικηθείΑυτοί έχουν νικηθείΑυτοί έχουν νικηθεί

• ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣΕγώ είχα νικηθείΕγώ είχα νικηθείΕσύ είχες νικηθείΕσύ είχες νικηθείΑυτός είχε νικηθείΑυτός είχε νικηθείΕμείς είχαμε νικηθείΕμείς είχαμε νικηθείΕσείς είχατε νικηθείΕσείς είχατε νικηθείΑυτοί είχαν νικηθείΑυτοί είχαν νικηθεί

Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο με το Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο με το ρήμα ρήμα στενοχωριέμαι.στενοχωριέμαι.

σου!

Ας θυμηθούμε την Υποτακτική Ας θυμηθούμε την Υποτακτική της Ενεργητικής Φωνής.της Ενεργητικής Φωνής.

Εγώ να ξυπνώΕγώ να ξυπνώΕσύ να ξυπνάςΕσύ να ξυπνάςΑυτός να ξυπνάΑυτός να ξυπνάΕμείς να ξυπνούμεΕμείς να ξυπνούμεΕσείς να ξυπνάτεΕσείς να ξυπνάτεΑυτοί να ξυπνούνΑυτοί να ξυπνούν

Υποτακτική έχουν ο Ενεστώτας, ο Αόριστος

και ο Παρακείμενος.

Εγώ να ξυπνήσωΕγώ να ξυπνήσωΕσύ να ξυπνήσειςΕσύ να ξυπνήσειςΑυτός να ξυπνήσειΑυτός να ξυπνήσειΕμείς να ξυπνήσουμεΕμείς να ξυπνήσουμεΕσείς να ξυπνήσετεΕσείς να ξυπνήσετεΑυτοί να ξυπνήσουνΑυτοί να ξυπνήσουν

• ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ

Εγώ να έχω ξυπνήσειΕγώ να έχω ξυπνήσειΕσύ να έχεις ξυπνήσειΕσύ να έχεις ξυπνήσειΑυτός να έχει ξυπνήσειΑυτός να έχει ξυπνήσειΕμείς να έχουμε Εμείς να έχουμε

ξυπνήσειξυπνήσειΕσείς να έχετε ξυπνήσειΕσείς να έχετε ξυπνήσειΑυτοί να έχουν ξυπνήσειΑυτοί να έχουν ξυπνήσει

σου!

Ας θυμηθούμε την Υποτακτική Ας θυμηθούμε την Υποτακτική της Παθητικής Φωνής.της Παθητικής Φωνής.

Εγώ να νικιέμαιΕγώ να νικιέμαιΕσύ να νικιέσαιΕσύ να νικιέσαιΑυτός να νικιέταιΑυτός να νικιέταιΕμείς να νικιόμαστεΕμείς να νικιόμαστεΕσείς να νικιέστεΕσείς να νικιέστεΑυτοί να νικιούνταιΑυτοί να νικιούνται

Εγώ να νικηθώΕγώ να νικηθώΕσύ να νικηθείςΕσύ να νικηθείςΑυτός να νικηθείΑυτός να νικηθείΕμείς να νικηθούμεΕμείς να νικηθούμεΕσείς να νικηθείτεΕσείς να νικηθείτεΑυτοί να νικηθούνΑυτοί να νικηθούν

• ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ

Εγώ να έχω νικηθείΕγώ να έχω νικηθείΕσύ να έχεις νικηθείΕσύ να έχεις νικηθείΑυτός να έχει νικηθείΑυτός να έχει νικηθείΕμείς να έχουμε νικηθείΕμείς να έχουμε νικηθείΕσείς να έχετε νικηθείΕσείς να έχετε νικηθείΑυτοί να έχουν νικηθείΑυτοί να έχουν νικηθεί

Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο με το Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο με το ρήμα ρήμα στενοχωριέμαι.στενοχωριέμαι.

σου!

Ας θυμηθούμε την Ας θυμηθούμε την Προστακτική της Ενεργητικής Προστακτική της Ενεργητικής Φωνής.Φωνής.

------Εσύ ξύπναΕσύ ξύπνα------------Εσείς ξυπνάτεΕσείς ξυπνάτε------

Αόριστος.

Ας θυμηθούμε την Ας θυμηθούμε την Προστακτική της Ενεργητικής Προστακτική της Ενεργητικής Φωνής.Φωνής.

------Εσύ ξύπνησεΕσύ ξύπνησε------------Εσείς ξυπνήστεΕσείς ξυπνήστε------

Αόριστος.

σου!

Ας θυμηθούμε την Ας θυμηθούμε την Προστακτική της Παθητικής Προστακτική της Παθητικής Φωνής.Φωνής.

------Εσύ νικήσουΕσύ νικήσου------Εσείς νικηθείτεΕσείς νικηθείτε------

Προστακτική έχει μόνο ο Αόριστος στην Παθητική

φωνή.

Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο με το Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο με το ρήμα ρήμα αναρωτιέμαι.αναρωτιέμαι.

σου!

Ας δούμε και τα ρήματα όπως το Ας δούμε και τα ρήματα όπως το λαλώ. Ξεκινάμε με την λαλώ. Ξεκινάμε με την Ενεργητική φωνή και την Ενεργητική φωνή και την Οριστική.Οριστική. • ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

Εγώ αδικώΕγώ αδικώΕσύ αδικείςΕσύ αδικείςΑυτός αδικείΑυτός αδικείΕμείς αδικούμεΕμείς αδικούμεΕσείς αδικείτεΕσείς αδικείτεΑυτοί αδικούνΑυτοί αδικούν

Οι υπόλοιποι χρόνοι

κλίνονται όπως και με το ξυπνώ…

Ας δούμε και τα ρήματα όπως το Ας δούμε και τα ρήματα όπως το λαλώ. Ας δούμε και την λαλώ. Ας δούμε και την Υποτακτική της Ενεργητική Υποτακτική της Ενεργητική Φωνής.Φωνής.

• ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Εγώ να αδικώΕγώ να αδικώΕσύ να αδικείςΕσύ να αδικείςΑυτός να αδικείΑυτός να αδικείΕμείς να αδικούμεΕμείς να αδικούμεΕσείς να αδικείτεΕσείς να αδικείτεΑυτοί να αδικούνΑυτοί να αδικούν

Ας δούμε και τα ρήματα όπως το Ας δούμε και τα ρήματα όπως το λαλώ. Ας δούμε και την λαλώ. Ας δούμε και την Υποτακτική της Ενεργητική Υποτακτική της Ενεργητική Φωνής.Φωνής.

• ΑΟΡΙΣΤΟΣΑΟΡΙΣΤΟΣΕγώ να αδικήσωΕγώ να αδικήσωΕσύ να αδικήσειςΕσύ να αδικήσειςΑυτός να αδικήσειΑυτός να αδικήσειΕμείς να αδικήσουμεΕμείς να αδικήσουμεΕσείς να αδικήσετεΕσείς να αδικήσετεΑυτοί να αδικήσουνΑυτοί να αδικήσουν

Ας δούμε και τα ρήματα όπως το Ας δούμε και τα ρήματα όπως το λαλώ. Ας δούμε και την λαλώ. Ας δούμε και την Υποτακτική της Ενεργητική Υποτακτική της Ενεργητική Φωνής.Φωνής. • ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ

Εγώ να έχω αδικήσειΕγώ να έχω αδικήσειΕσύ να έχεις αδικήσειΕσύ να έχεις αδικήσειΑυτός να έχει αδικήσειΑυτός να έχει αδικήσειΕμείς να έχουμε Εμείς να έχουμε

αδικήσειαδικήσειΕσείς να έχετε Εσείς να έχετε

αδικήσειαδικήσειΑυτοί να έχουν Αυτοί να έχουν

αδικήσειαδικήσει

Ας δούμε και τα ρήματα όπως το Ας δούμε και τα ρήματα όπως το λαλώ. Ας δούμε και Την λαλώ. Ας δούμε και Την Υποτακτική της Ενεργητική Υποτακτική της Ενεργητική Φωνής.Φωνής.

• ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Εγώ να αδικώΕγώ να αδικώΕσύ να αδικείςΕσύ να αδικείςΑυτός να αδικείΑυτός να αδικείΕμείς να αδικούμεΕμείς να αδικούμεΕσείς να αδικείτεΕσείς να αδικείτεΑυτοί να αδικούνΑυτοί να αδικούν

Ας δούμε και τα ρήματα όπως το Ας δούμε και τα ρήματα όπως το λαλώ. Ας δούμε και την λαλώ. Ας δούμε και την Προστακτική της Ενεργητική Προστακτική της Ενεργητική Φωνής.Φωνής.

• ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ------Εσύ αδίκειΕσύ αδίκει------------Εσείς αδικείτεΕσείς αδικείτε------

Ας δούμε και τα ρήματα όπως το Ας δούμε και τα ρήματα όπως το λαλώ. Ας δούμε και την λαλώ. Ας δούμε και την Προστακτική της Ενεργητική Προστακτική της Ενεργητική Φωνής.Φωνής.

• ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ------Εσύ αδίκησεΕσύ αδίκησε------------Εσείς αδικήστε Εσείς αδικήστε ------

Κάνε το ίδιο με το ρήμα

ωφελώ.

Ας δούμε και τα ρήματα όπως το Ας δούμε και τα ρήματα όπως το λαλώ. Συνεχίζουμε με την λαλώ. Συνεχίζουμε με την Παθητική φωνή και την Παθητική φωνή και την Οριστική.Οριστική. • ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

Εγώ αδικούμαιΕγώ αδικούμαιΕσύ αδικείσαιΕσύ αδικείσαιΑυτός αδικείταιΑυτός αδικείταιΕμείς αδικούμαστεΕμείς αδικούμαστεΕσείς αδικείστεΕσείς αδικείστεΑυτοί αδικούνταιΑυτοί αδικούνται

Ας δούμε και τα ρήματα όπως το Ας δούμε και τα ρήματα όπως το λαλώ. Συνεχίζουμε με την λαλώ. Συνεχίζουμε με την Παθητική φωνή και την Παθητική φωνή και την Υποτακτική.Υποτακτική.

• ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Εγώ να αδικούμαιΕγώ να αδικούμαιΕσύ να αδικείσαιΕσύ να αδικείσαιΑυτός να αδικείταιΑυτός να αδικείταιΕμείς να Εμείς να

αδικούμαστεαδικούμαστεΕσείς να αδικείστεΕσείς να αδικείστεΑυτοί να αδικούνταιΑυτοί να αδικούνται

• ΑΟΡΙΣΤΟΣΑΟΡΙΣΤΟΣΕγώ να αδικηθώΕγώ να αδικηθώΕσύ να αδικηθείςΕσύ να αδικηθείςΑυτός να αδικηθείΑυτός να αδικηθείΕμείς να αδικηθούμεΕμείς να αδικηθούμεΕσείς να αδικηθείτεΕσείς να αδικηθείτεΑυτοί να αδικηθούνΑυτοί να αδικηθούν

• ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣΕγώ να έχω αδικηθείΕγώ να έχω αδικηθείΕσύ να έχεις αδικηθείΕσύ να έχεις αδικηθείΑυτός να έχει αδικηθείΑυτός να έχει αδικηθείΕμείς να έχουμε αδικηθείΕμείς να έχουμε αδικηθείΕσείς να έχετε αδικηθείΕσείς να έχετε αδικηθείΑυτοί να έχουν αδικηθείΑυτοί να έχουν αδικηθεί

Ας δούμε και τα ρήματα όπως το Ας δούμε και τα ρήματα όπως το λαλώ. Συνεχίζουμε με την λαλώ. Συνεχίζουμε με την Παθητική φωνή και την Παθητική φωνή και την Προστακτική.Προστακτική.

• ΑΟΡΙΣΤΟΣΑΟΡΙΣΤΟΣ------Εσύ αδικήσουΕσύ αδικήσου------------Εσείς αδικηθείτεΕσείς αδικηθείτε------

Κάνε το ίδιο με το ρήμα ωφελούμαι.

Συνταγές μαγειρικής Συνταγές μαγειρικής (2(2ηη συνέχεια) συνέχεια)

ΔΕΥΤΕΡΕΟΥΣΕΣ ΔΕΥΤΕΡΕΟΥΣΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Είμαι τόσο όμορφη, ώστε

όλοι με θαυμάζουν!

Ποια έγκλιση αναγνωρίζεις;

ΔΕΥΤΕΡΕΟΥΣΕΣ ΔΕΥΤΕΡΕΟΥΣΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Διαβάζω τόσο πολύ, ώστε να

έχω πολλές γνώσεις.

Τι δείχνουν λοιπόν οι Τι δείχνουν λοιπόν οι Αποτελεσματικές προτάσεις;Αποτελεσματικές προτάσεις;

Οι Αποτελεσματικές προτάσεις μας

δείχνουν το αποτέλεσμα μιας

πράξης.

Πώς θα αναγνωρίζουμε τις Πώς θα αναγνωρίζουμε τις Αποτελεσματικές προτάσεις;Αποτελεσματικές προτάσεις;

Οι Αποτελεσματικές προτάσεις έχουν

στην αρχή τους τα: ώστε, που

(=ώστε), ώστε να, που να, με

αποτέλεσμα να…

Ποιες εγκλίσεις βρίσκουμε στις Ποιες εγκλίσεις βρίσκουμε στις Αποτελεσματικές προτάσεις;Αποτελεσματικές προτάσεις;

Οι Αποτελεσματικές προτάσεις έχουν Οριστική με τα

ώστε, που (=ώστε).

Ποιες εγκλίσεις βρίσκουμε στις Ποιες εγκλίσεις βρίσκουμε στις Αποτελεσματικές προτάσεις;Αποτελεσματικές προτάσεις;

Οι Αποτελεσματικές προτάσεις έχουν Υποτακτική με τα

ώστε να, που να(=ώστε να), με αποτέλεσμα να.

Μην ξεχνάς και κάτι άλλο.Μην ξεχνάς και κάτι άλλο.

Πριν από μια Αποτελεσματική πρόταση μπορεί να υπάρχουν

οι λεξούλες: τέτοιος-α-ο, τόσο,

έτσι.

Ήταν τόσο καλός, που τον αγαπούσαν όλοι.

Στη διαφήμιση … όλα Στη διαφήμιση … όλα είναι δυνατά!είναι δυνατά!

Τα σημεία στίξηςΤα σημεία στίξης

Γιατί χρησιμοποιούμε σημεία στίξης στο γραπτό

λόγο;

Χρησιμοποιούμε αυτά τα μικρά σημάδια, γιατί μας βοηθούν να εκφράσουμε τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας έτσι ώστε να τις καταλαβαίνουμε καλύτερα.

Το θαυμαστικό (!)Το θαυμαστικό (!)

Στεριά! Στεριά! Βλέπω στεριά στο

βάθος του ορίζοντα! Τι χαρά!

Το θαυμαστικό το χρησιμοποιούμε για να δείξουμε συναισθήματα, όπως χαρά, έκπληξη, θαυμασμό, φόβο.

Καπετάνιε! Ελάτε να δείτε!

Το θαυμαστικό το χρησιμοποιούμε για να φωνάξουμε κάποιον. (Κώστα!)

Οχ! Αμάν! Τα ποντίκια μου φάγανε

όλο το φαγητό!

Το θαυμαστικό το χρησιμοποιούμε μετά από επιφωνήματα, όπως οχ!, πο πο! αχ!.

Φύγετε από εδώ αμέσως!

Το θαυμαστικό το χρησιμοποιούμε μετά από την Προστακτική.

Το ερωτηματικό (!)Το ερωτηματικό (!)

Πού κρύβονται τα άλλα Στρουμφάκια;

Το ερωτηματικό το χρησιμοποιούμε για να ρωτήσουμε για κάτι.

Το ερωτηματικό (;)Το ερωτηματικό (;)

Ποιο είναι το πιο όμορφο και έξυπνο Στρουμφάκι στον

κόσμο;

Το ερωτηματικό το χρησιμοποιούμε για να ρωτήσουμε για κάτι, ενώ ξέρουμε ήδη την απάντηση.

Τα αποσιωπητικά (…)Τα αποσιωπητικά (…)

Τι ωραία που είναι εδώ…

Τα αποσιωπητικά τα χρησιμοποιούμε όταν δεν τελειώνουμε τη φράση μας από συγκίνηση, χαρά, ντροπή…

Τα αποσιωπητικά (…)Τα αποσιωπητικά (…)

Αν και τους είπα να μην πουν ψέματα στον

Παπαστρούμφ, αυτοί…

Τα αποσιωπητικά τα χρησιμοποιούμε όταν δε θέλουμε να πούμε κάτι φανερά, αλλά το υπονοούμε.

Δες τα παρακάτω παραδείγματα.Δες τα παρακάτω παραδείγματα.Ποιο σημείο στίξης ταιριάζει Ποιο σημείο στίξης ταιριάζει (θαυμαστικό, ερωτηματικό, (θαυμαστικό, ερωτηματικό,

αποσιωπητικά);αποσιωπητικά);► Τι υπέροχο τραγούδιΤι υπέροχο τραγούδι

► Γιατί δεν έρχεσαι μαζί μαςΓιατί δεν έρχεσαι μαζί μας

► Μην το ξανακάνεις αυτό, γιατίΜην το ξανακάνεις αυτό, γιατί

► Ποιο έργο θα δούμεΠοιο έργο θα δούμε

► Τι όμορφη μέραΤι όμορφη μέρα

Παραθετικά επιθέτωνΠαραθετικά επιθέτωνΤι δείχνουν;Τι δείχνουν;

Ο Γκούφυ είναι ψηλός.Ο Γκούφυ είναι πιο ψηλός/ ψηλότερος από το Μίκυ.Ο Γκούφυ είναι ψηλότατος/ πολύ ψηλός.Ο Γκούφυ είναι ο πιο ψηλός/ ο ψηλότερος από τους φίλους του.

Τα παραθετικά δείχνουν τα διάφορα είδη και χαρακτηριστικά του επιθέτου.

Παραθετικά επιθέτωνΠαραθετικά επιθέτωνΠοιοι είναι οι βαθμοί τους;Ποιοι είναι οι βαθμοί τους;

Ο Γκούφυ είναι ψηλός.= ΘΕΤΙΚΟΣΟ Γκούφυ είναι πιο ψηλός/ ψηλότερος από το Μίκυ.= ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣΟ Γκούφυ είναι ψηλότατος/ πολύ ψηλός.Ο Γκούφυ είναι ο πιο ψηλός/ ο ψηλότερος από τους φίλους του.= ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ

Παραθετικά επιθέτωνΠαραθετικά επιθέτωνΣυγκριτικός ΒαθμόςΣυγκριτικός Βαθμός

Εγώ είμαι ομορφότερη/ πιο όμορφη από την Νταίζη.

Ο Συγκριτικός βαθμός σχηματίζεται με την κατάληξη –ότερος-ότερη-ότερο (ομορφότερη) ή το πιο + θετικό βαθμό (πιο όμορφη).

Η Νταίζη είναι παχύτερη/ πιο παχιά παό εμένα.

Ο Συγκριτικός βαθμός σχηματίζεται με την κατάληξη –ύτερος-ύτερη-ύτερο (παχύτερη) ή το πιο + θετικό βαθμό (πιο παχιά).

Εγώ είμαι υγιέστερη/ πιο υγιής από τους άλλους, γιατί γυμνάζομαι.Ο Συγκριτικός βαθμός σχηματίζεται με την κατάληξη –έστερος-έστερη-έστερο (υγιέστερη) ή το πιο + θετικό βαθμό (πιο υγιής).

Παραθετικά επιθέτωνΠαραθετικά επιθέτωνΥπερθετικός ΒαθμόςΥπερθετικός Βαθμός

Εγώ είμαι ομορφότατη/ πολύ όμορφη.

Ο Συγκριτικός βαθμός σχηματίζεται με την κατάληξη –ότατος-ότατη-ότατο (ομορφότατη) ή με πολύ + θετικό βαθμό (πολύ όμορφη). Σε αυτήν την περίπτωση δε συγκρίνουμε με άλλα ουσιαστικά.

Η Νταίζη είναι παχύτατη / πολύ παχιά.

Ο Συγκριτικός βαθμός σχηματίζεται με την κατάληξη –ύτατος-ύτατη-ύτατο (παχύτατη) ή με πολύ + θετικό βαθμό (πολύ παχιά). Σε αυτήν την περίπτωση δε συγκρίνουμε με άλλα ουσιαστικά.

Εγώ είμαι υγιέστατη/ πολύ υγιής.

Ο Συγκριτικός βαθμός σχηματίζεται με την κατάληξη –έστατος-έστατη-έστατο (υγιέστατη) ή με πολύ + θετικό βαθμό (πολύ υγιής). Σε αυτήν την περίπτωση δε συγκρίνουμε με άλλα ουσιαστικά.

Εγώ είμαι η δυνατότερη/ η πιο δυνατή από όλους στο ποδόσφαιρο.Ο Συγκριτικός βαθμός σχηματίζεται με την με το άρθρο (ο, η, το) + συγκριτικό βαθμό (η δυνατότερη) ή με το άρθρο (ο, η, το) + πιο + θετικό βαθμό (η πιο δυνατή)Σε αυτήν την περίπτωση συγκρίνουμε με άλλα ουσιαστικά.

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ

ΒΑΘΜΟΣΒΑΘΜΟΣΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣΒΑΘΜΟΣ

ωραίοςωραίοςβαθύςβαθύςσυνεπήςσυνεπής

ωραιότεροωραιότεροβαθύτεροςβαθύτεροςσυνεπέστεροςσυνεπέστερος

ωραιότατοςωραιότατοςβαθύτατοςβαθύτατοςσυνεπέστατοςσυνεπέστατος

ωραίοςωραίοςβαθύςβαθύςσυνεπήςσυνεπής

πιοπιο ωραίος ωραίοςπιοπιο βαθύς βαθύςπιοπιο συνεπής συνεπής

πολύπολύ ωραίος ωραίοςπολύπολύ βαθύς βαθύςπολύπολύ συνεπής συνεπής

οο ωραιότερος ωραιότεροςοο βαθύτερος βαθύτεροςοο συνεπέστερος συνεπέστεροςο πιοο πιο ωραίος ωραίοςο πιοο πιο βαθύς βαθύς ο πιοο πιο συνεπής συνεπής

Να σχηματίσεις τα παραθετικά Να σχηματίσεις τα παραθετικά των επιθέτων που θα σου πει ο των επιθέτων που θα σου πει ο

Μίκυ.Μίκυ.τίμιος, τίμια, τίμιο

ταχύς, ταχεία, ταχύ

σαφής, σαφής, σαφές

ΑΝΩΜΑΛΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΑΝΩΜΑΛΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝΕΠΙΘΕΤΩΝ

ΘΕΤΙΚΟΣ ΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣΒΑΘΜΟΣ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣΒΑΘΜΟΣ

ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣΒΑΘΜΟΣ

καλόςκαλός καλύτεροςκαλύτερος άριστοςάριστοςκακόςκακός χειρότεροςχειρότερος ------πολύςπολύς περισσότεροςπερισσότερος ------λίγοςλίγος λιγότεροςλιγότερος ελάχιστοςελάχιστοςμεγάλοςμεγάλος μεγαλύτεροςμεγαλύτερος μέγιστοςμέγιστοςμικρόςμικρός μικρότεροςμικρότερος ελάχιστοςελάχιστος

Τα επιρρήματαΤα επιρρήματα

Πέρασα πολύ ωραία στο πάρτι του

Ντόναλντ.Το πάρτι άρχισε στις 7 ακριβώς. Νομίζω όμως ότι έφαγα λίγο βαριά.

Οι λεξούλες ωραία, ακριβώς, βαριά λέγονται επιρρήματα: αυτά πάνε παρέα με το ρήμα και δεν κλίνονται.

Πώς σχηματίζονται τα Πώς σχηματίζονται τα επιρρήματα;επιρρήματα;

Είναι εύκολο: δες τον παρακάτω πίνακα!

ΕΠΙΘΕΤΟΕΠΙΘΕΤΟ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΥΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΥ ΕΠΙΡΡΗΜΕΠΙΡΡΗΜ

ο ψηλο ψηλόςός τα ψηλτα ψηλάά ψηλψηλάά

ο βαρο βαρύςύς τα τα βαρβαριάιά

βαρβαριάιά

ο ο επιεικεπιεικήςής

επιεικεπιεικώώςς

Πώς σχηματίζονται τα Πώς σχηματίζονται τα επιρρήματα;επιρρήματα;

ΠΡΟΣΟΧΗ! Τα επιρρήματα που προέρχονται από

επίθετα σε –ης (αληθής) παίρνουν κατάληξη –ως.

Φτιάξε επιρρήματα από τα παρακάτω επίθετα: υγιής=πολυτελής=επαρκής=

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ

Αυτή τη φορά κερδίσαμε ευκολότερα από την

προηγούμενη.

Αυτή τη φορά κερδίσαμε

ευκολότατα.

Πώς σχηματίζονται τα Πώς σχηματίζονται τα παραθετικά επιρρημάτων;παραθετικά επιρρημάτων;

Δες τον πίνακα! Δεν είναι δύσκολο!

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣ

ψηλψηλάά ψηλψηλότεραότερα πιοπιο ψηλά ψηλά ψηλψηλότατόταταα

πολύπολύ ψηλά ψηλά

βαρβαριάιά βαρβαρύτεραύτερα πιοπιο βαριάβαριά

βαρβαρύταταύτατα πολύπολύ βαριάβαριά

επιεικεπιεικώςώς επιεικεπιεικέστεραέστερα πιοπιο επιεικώςεπιεικώς

επιεικεπιεικέσταέστατατα

πολύπολύ επιεικώςεπιεικώς

Φτιάξε τα παραθετικά των παρακάτω επιρρημάτων:

βαθιά, καθαρά, ακριβώς.

ΑΝΩΜΑΛΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΑΝΩΜΑΛΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣΒΑΘΜΟΣ

ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣΒΑΘΜΟΣ

καλάκαλά καλύτερακαλύτερα άρισταάριστακακά/ κακώςκακά/ κακώς χειρότεραχειρότερα ------πολύςπολύς περισσότεροπερισσότερο (πάρα πολύ)(πάρα πολύ)λίγολίγο λιγότερολιγότερο (πολύ λίγο)(πολύ λίγο)άνωάνω ανώτεραανώτερα ανώταταανώτατακάτωκάτω κατώτερακατώτερα κατώτατακατώτατα

ΕΚΦΡΑΣΕΙΣΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

Άλλη όρεξη δεν είχα, να ασχολούμαι μαζί σου!

Δεν είχα τη διάθεση να ασχοληθώ μαζί σου.

ΕΚΦΡΑΣΕΙΣΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

Σιγά ! Μου έκοψες τη

χολή!

Με τρόμαξες πολύ.

Ποιες λέμε λοιπόν εκφράσεις;Ποιες λέμε λοιπόν εκφράσεις;

Είναι λέξεις ή φράσεις με μεταφορική

σημασία: δηλαδή εννοούμε κάτι άλλο από αυτό

που λέμε!

ΣΥΜΦΡΑΣΕΙΣΣΥΜΦΡΑΣΕΙΣ

Πόσο μου αρέσει το παγωτό

σοκολάτα!

ΣΥΜΦΡΑΣΕΙΣΣΥΜΦΡΑΣΕΙΣ

Όταν αγοράζουμε

κάτι, πρέπει να κοιτάμε πάντα

την ημερομηνία λήξης του προϊόντος.

Ποιες λέμε λοιπόν Ποιες λέμε λοιπόν συμφράσεις;συμφράσεις;

Είναι συνήθως δυο λέξεις που πάνε μαζί και δείχνουν κάτι

πολύ συγκεκριμένο!

(π.χ. ψωμί σικάλεως, χυμός

πορτοκάλι)

Ποιες από τις παρακάτω είναι Ποιες από τις παρακάτω είναι εκφράσεις και ποιες εκφράσεις και ποιες

συμφράσεις;συμφράσεις;► Στρίψε εδώ Στρίψε εδώ να κόψουμε δρόμονα κόψουμε δρόμο..► Η αποτυχία Η αποτυχία του έκοψε τα φτερά.του έκοψε τα φτερά.► Η ληστεία έγινεΗ ληστεία έγινε μέρα μεσημέρι. μέρα μεσημέρι.►Ο κος Γιάννης έχειΟ κος Γιάννης έχει αλυσίδα αλυσίδα

καταστημάτων.καταστημάτων.►Αγόρασε μιαΑγόρασε μια τούρτα γενεθλίων. τούρτα γενεθλίων.► Μόλις άκουσε τα ψέματά τουΜόλις άκουσε τα ψέματά του, έγινε , έγινε

πύραυλος.πύραυλος.

88ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΔιατροφήΔιατροφήΗ χελώνα και ο Η χελώνα και ο

ΡεβυθάκηςΡεβυθάκης

ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Αν προπονούμαι πολύ, θα γίνω

καλύτερος.

ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Άμα ήμουν νεότερη, θα πήγαινα ένα

μακρινό ταξίδι.

Ποιες είναι οι Υποθετικές Ποιες είναι οι Υποθετικές προτάσεις;προτάσεις;

Οι Υποθετικές προτάσεις έχουν στην αρχή τους:

εάν, αν, άμα, σαν, στην περίπτωση που,

έτσι και.

Τι δείχνουν οι Υποθετικές Τι δείχνουν οι Υποθετικές προτάσεις;προτάσεις;

Οι Υποθετικές προτάσεις δείχνουν την

προϋπόθεση για να γίνει κάτι (δηλαδή: τι πρέπει να γίνει πρώτα,

για να συμβεί κάτι άλλο).

Μια Υποθετική πρόταση μαζί με μια Μια Υποθετική πρόταση μαζί με μια κύρια φτιάχνουν έναν υποθετικό λόγο.κύρια φτιάχνουν έναν υποθετικό λόγο.

Αν έρθεις νωρίς, θα πάμε σινεμά.

ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

Ποια είναι η Υπόθεση και ποια η Ποια είναι η Υπόθεση και ποια η Απόδοση στις παρακάτω προτάσεις;Απόδοση στις παρακάτω προτάσεις;

• Αν τρώω λιγότερο, θα αδυνατίσω.

• Αν διαβάζω περισσότερο, θα γράψω καλά στις εξετάσεις.

• Αν βρέχει, δε θα πάμε εκδρομή.

• Θα σε βοηθήσω αν θέλεις.Τι παρατηρείς;

Τι δείχνουν οι υποθετικοί λόγοι;.Τι δείχνουν οι υποθετικοί λόγοι;.Αν έρθεις νωρίς, θα πάμε σινεμά.

ΥΠΟΘΕΣΗΟριστική

ΑΠΟΔΟΣΗΌλες οι εγκλίσεις

ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ=Κάτι το πραγματικό

Τι δείχνουν οι υποθετικοί λόγοι;.Τι δείχνουν οι υποθετικοί λόγοι;.Αν ερχόσουν/ είχες έρθει νωρίς, θα πηγαίναμε/ θα είχαμε πάει σινεμά.

Παρατατικού ή Υπερσυντελίκου

ΑΠΟΔΟΣΗΘα + Οριστική Παρατατικού ή Υπερσυντελίκου

ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ=Κάτι το αντίθετο του

πραγματικού

Τι δείχνουν οι υποθετικοί λόγοι;.Τι δείχνουν οι υποθετικοί λόγοι;.Αν έρθεις νωρίς, θα πάμε/ πήγαινε

σινεμά.

ΥΠΟΘΕΣΗΥποτακτική Αορίστου

ΑΠΟΔΟΣΗΟριστική Μέλλοντα ή Προστακτική

ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ=Κάτι που περιμένουμε να

συμβεί

Τι δείχνουν οι υποθετικοί λόγοι;.Τι δείχνουν οι υποθετικοί λόγοι;.Αν έρθεις νωρίς, πηγαίνουμε

σινεμά.

ΥΠΟΘΕΣΗΥποτακτική Αορίστου

ΑΠΟΔΟΣΗΟριστική Ενεστώτα

ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ=Κάτι που γίνεται

συνέχεια στο μέλλον

Τι δείχνουν οι υποθετικοί λόγοι;.Τι δείχνουν οι υποθετικοί λόγοι;.Αν ερχόσουν νωρίς, πηγαίναμε

σινεμά.

Παρατατικού

ΑΠΟΔΟΣΗΟριστική Παρατατικού

ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ=Κάτι που γινόταν

συνέχεια στο παρελθόν

Τι δείχνουν οι παρακάτω Τι δείχνουν οι παρακάτω υποθετικοί λόγοι;υποθετικοί λόγοι;

• Αν λες αλήθεια, θα πλουτίσουμε.

• Αν ερχόσουν νωρίς, θα τρώγαμε ζεστό το φαγητό.

• Αν είχε μαζί του λεφτά, μας κερνούσε όλους.

• Αν εργάζεσαι πολύ, κάνεις πολλά λεφτά.

Το οριστικό άρθρο (ο, η, το)Το οριστικό άρθρο (ο, η, το)

Να πλένετε καλά τα χέρια σας.

Το οριστικό άρθρο (ο, η, το)Το οριστικό άρθρο (ο, η, το)

Ο Κώστας διαβάζει βράδυ τα μαθήματά του.

Τι δείχνει λοιπόν το Τι δείχνει λοιπόν το οριστικό άρθρο (ο, η, το);οριστικό άρθρο (ο, η, το);

Το οριστικό άρθρο το βάζουμε όταν μιλάμε για κάτι ή κάποιον που τον

ξέρουμε.

Π.χ. Η Μαρία και η Ελένη είναι φίλες.

Το αόριστο άρθρο (ένας, μια ένα)Το αόριστο άρθρο (ένας, μια ένα)

Στο τσίρκο είδα έναν ακροβάτη.

Το αόριστο άρθρο (ένας, μια ένα)Το αόριστο άρθρο (ένας, μια ένα)

Στο δάσος είδαμε μια αρκούδα να αρπάζει ένα ψαράκι.

Τι δείχνει λοιπόν το αόριστο Τι δείχνει λοιπόν το αόριστο άρθρο (ένας, μια, ένα);άρθρο (ένας, μια, ένα);

Το αόριστο άρθρο το βάζουμε όταν μιλάμε για κάτι ή κάποιον που δεν

τον ξέρουμε.

Π.χ. Μια κοπέλα στο σχολείο με χαιρέτησε.

Πώς κλίνεται το αόριστο Πώς κλίνεται το αόριστο άρθρο;άρθρο;

ΑΡΣΕΝΙΚΟ ΘΗΛΥΚΟ ΟΥΔΕΤΕΡΟ

ένας μια ένα

ενός μιας ενός

έναν μια ένα

--- --- ---

Να πεις ποια είναι οριστικά Να πεις ποια είναι οριστικά και ποια αόριστα άρθρα.και ποια αόριστα άρθρα.

• Πήγε μια βόλτα με ένα φίλο του.• Αγόρασε το ποδήλατο που πάντα

ονειρευόταν.• Ένας σκύλος γάβγιζε όλο το βράδυ.• Ο αδελφός της είναι γιατρός.• Βάλε το βάζο εκεί.• Πρέπει να πας σε ένα γιατρό.

Πότε Πότε δενδεν βάζουμε άρθρο; βάζουμε άρθρο; Πότε έχουμε δηλαδή άναρθρα Πότε έχουμε δηλαδή άναρθρα

ουσιαστικά;ουσιαστικά;

Ο θείος μου είναι κουρέας.

Η μαμά μου είναι κομμώτρια.

Τι ρόλο έχουν οι λέξεις με κόκκινο;= είναι κατηγορούμενα

Άρα, δε βάζουμε άρθρο μπροστά από το Κατηγορούμενο.

Ο αδελφός μου είναι γιατρός.

Επίσης, δε βάζουμε άρθρο, όταν μιλάμε

γενικά.

Βάλε καπέλο!Αλλά:Βάλε το καπέλο σου!

Τα διαλυτικά (¨)Τα διαλυτικά (¨)Για να σας δω

τώρα! Θυμάστε τι είναι και τι κάνουν

τα διαλυτικά;

Τα διαλυτικά είναι δυο τελίτσες (ορθογραφικά σημεία) που μπαίνουν πάνω από το ι ή το υ, όταν πριν από αυτά υπάρχουν τα α, ε, ο, υ, για να τα διαβάζουμε χωριστά.

Τα διαλυτικά (¨)Τα διαλυτικά (¨)Δες τις παρακάτω λέξεις και διάβασέ

τις δυνατά.

χαϊδεύω ευνοϊκός μυϊκός θεϊκός καταπραϋντικός

Πότε δεν βάζουμε διαλυτικά Πότε δεν βάζουμε διαλυτικά (¨);(¨);

Όταν το ι και το υ είναι μαζί με φωνήεντα με

τα οποία δεν φτιάχνουν δίψηφα φωνήεντα.

Μωυσής, γήινος, πρωί

Τα ωυ, ηι, ωι δεν είναι δίψηφα φωνήεντα, άρα δεν χρειάζονται διαλυτικά.

Όταν πριν από τα ι και υ υπάρχει δίψηφο

φωνήεν, δεν βάζουμε διαλυτικά.

επιπλοποιία, μπαμπουίνος

Τα οι και ου είναι δίψηφα φωνήεντα, άρα δεν χρειάζονται διαλυτικά.

Όταν πριν από τα ι υπάρχει φωνήεν που

τονίζεται, δεν βάζουμε διαλυτικά.

νεράιδα, άυπνος

Τα ά παίρνουν τόνο, άρα δεν χρειάζονται διαλυτικά.

Βάλε διαλυτικά εκεί που Βάλε διαλυτικά εκεί που πρέπει.πρέπει.

• αιτός• ευρωπαικός• σαίτα• χάιδεμα• προιόντα• πρωινός

9η ΕΝΟΤΗΤΑΗ ζωή σε άλλους τόπους

Σπίτι μας είναι η γη

Αιτιολογικές προτάσεις

Όλοι με αγαπούν, γιατί είμαι ένα

όμορφο και καλό μωράκι.

Αιτιολογικές προτάσεις

Είμαι χαρούμενος, γιατί θα φάω ένα

νόστιμο και μεγάλο παγωτό.

Τι δείχνουν λοιπόν οι Αιτιολογικές προτάσεις;

Οι Αιτιολογικές προτάσεις δείχνουν το λόγο (το γιατίτο γιατί) για

τον οποίο γίνεται κάτι.

Πώς καταλαβαίνουμε τις Αιτιολογικές προτάσεις;

Οι Αιτιολογικές προτάσεις έχουν στην

αρχή τους τα: γιατί, επειδή, διότι,

αφού, καθώς, εφόσον, μια και/που.

Να θυμάσαι και κάτι άλλο!

Οι Αιτιολογικές προτάσεις χωρίζονται

συνήθως με κόμμα από την πρόταση

που προσδιορίζουν.

Βρες τις Αιτιολογικές προτάσεις.o Βιαζόταν να φύγει, γιατί είχε αργήσει στη

δουλειά του.o Θα μείνω, αφού με χρειάζεσαι.o Μια και τελείωσα νωρίς, σκέφτηκα να

έρθω να σας βρω.o Έχω εκνευριστεί, γιατί κανείς δε με

καταλαβαίνει.

10η ΕΝΟΤΗΤΑΗ ζωή σε άλλους τόπους

Αιολική γη

Τοπικοί προσδιορισμοί

Πού είναι το σπίτι

σου;

Εκεί. Πάνω στο δέντρο.

Τοπικοί προσδιορισμοί

Θα πάμε προς τη στεριά.

Προς τα πού θα πάμε,

δελφινάκι;

Τι δείχνουν οι τοπικοί προσδιορισμοί;

Οι τοπικοί προσδιορισμοί μας δείχνουν το πού γίνεται κάτι, δηλαδή τον τόπο.

Ποιοι είναι οι τοπικοί προσδιορισμοί;

Οι τοπικοί προσδιορισμοί

είναι επιρρήματα, όπως πάνω, κάτω, πάνω, κάτω,

εκεί, εδώ, μέσα, εκεί, εδώ, μέσα, έξω, μπροστά, έξω, μπροστά, πίσω, ψηλά, πίσω, ψηλά,

χαμηλά…χαμηλά…

είναι φράσεις με προθέσεις, όπως από κοντά, μέχρι από κοντά, μέχρι

το σπίτι, στο το σπίτι, στο χωριό, ως το χωριό, ως το

σχολείο…σχολείο…

είναι συνδυασμός των προθέσεων

από και σε με ένα επίρρημα: μέσα σε, πάνω από…

Να βρεις τους τοπικούς προσδιορισμούς στα παρακάτω παραδείγματα!

Μένω μόνιμα στην Αθήνα. Το αεροπλάνο πέρασε πάνω από

την πόλη. Πήγαινε προς τα δεξιά. Κατάγεται από την Τρίπολη. Έφτασε ως το σπίτι της με τα

πόδια. Έτρεχε γύρω γύρω.

Πότε βάζουμε –τε στο τέλος του ρήματος;

Έχετε και την άσκηση

2 στα Μαθηματικά;

Οχ! Δε θυμάμαι αν μας την

έβαλε και αυτή η δασκάλα μας.

Πότε βάζουμε –τε στο τέλος του ρήματος;

Τι ώρα θα έρθετε με

τον Ντόναλντ;

Δεν ξέρω ακόμα. Ίσως γύρω στις 8.

Πότε βάζουμε λοιπόν –τε στο τέλος του ρήματος;

Βάζουμε –τε–τε , όταν το Υποκείμενο του ρήματος

είναι το εσείς και το ρήμα εσείς και το ρήμα είναι στην Ενεργητική είναι στην Ενεργητική

Φωνή.Φωνή.

Πότε γιορτάζετε το Πάσχα;

-ΠΟΙΟΙ; εσείς

Πότε βάζουμε –ται στο τέλος του ρήματος;

Μπα! Εύκολη είναι. Εγώ την έλυσα

ήδη. Αυτή η

άσκηση δε λύνεται με

τίποτα!

Πότε βάζουμε –ται στο τέλος του ρήματος;

Λέγεται πως είμαι πολύ καλός παίκτης του μπέιζμπολ.

Πότε βάζουμε λοιπόν –ται στο τέλος του ρήματος;

Βάζουμε –ται–ται , όταν το ρήμα είναι στην ρήμα είναι στην Παθητική Φωνή.Παθητική Φωνή.

Πότε γιορτάζεται το Πάσχα;

-ΠΟΙΟ; το Πάσχα

Βρες τα λάθη που έχει κάνει ο Ντόναλντ στις καταλήξεις των ρημάτων!

Πιστεύεται αυτά που σας λέει; Ζητείτε υπάλληλος. Το ημερολόγιο γράφετε από ένα

πρόσωπο. Διαβάσαται τα μαθήματά σας;

Μου φαίνεται ότι πρέπει να διαβάσω περισσότερο

τη γραμματική!

1111ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ

Ολική καταστροφή στις Ολική καταστροφή στις καλλιέργειεςκαλλιέργειες

Ονοματικές και Ρηματικές Ονοματικές και Ρηματικές φράσειςφράσεις

Η απόλαυση

του χορού!

Απολαμβάνω το χορό. Απλώς όχι Απλώς όχι μαζί σου!μαζί σου!

Το σκούπισμα

του δωματίου!

Σκουπίζω το

δωμάτιο!

Εμένα μου αρέσουν οι Ονοματικές φράσεις!

Εμένα μου

αρέσουν οι

Ρηματικές

φράσεις!Το χτύπημα Το χτύπημα του του κεφαλιού!κεφαλιού!

Χτυπάω το Χτυπάω το κεφάλι!κεφάλι!

Ποια η διαφορά;Ποια η διαφορά;

Ονοματικές φράσειςΟνοματικές φράσειςΟι

Ονοματικές φράσεις

έχουν ουσιαστικ

Η απόκρουση Η απόκρουση της μπάλας!της μπάλας!

Ρηματικές φράσειςΡηματικές φράσειςΟι

Ρηματικές φράσεις έχουν ρήμα!

ΑποκρούωΑποκρούω την μπάλα!την μπάλα!

Μπορούμε να παίξουμε με τις Μπορούμε να παίξουμε με τις φράσεις αυτές. φράσεις αυτές.

Μπορούμε τις Ονοματικές φράσεις

να τις κάνουμε ρηματικές και το

ανάποδο!

το σβήσιμο της φωτιάς=το σβήσιμο της φωτιάς= σβήνω τη φωτιάσβήνω τη φωτιά

ανάποδο!

χτυπάω το τύμπανο=χτυπάω το τύμπανο= το χτύπημα του τυμπάνουτο χτύπημα του τυμπάνου

Τώρα είναι η σειρά σου. Κάνε από Τώρα είναι η σειρά σου. Κάνε από ονοματικές σε ρηματικές τις ονοματικές σε ρηματικές τις

φράσεις που θα σου πει ο φράσεις που θα σου πει ο Ντόναλντ!Ντόναλντ!

καταστροφή της σοδειάς=

δημιουργία νέων θέσεων εργασίας=

ανακάλυψη ενός αρχαίου τάφου=

Τώρα είναι η σειρά σου. Κάνε από Τώρα είναι η σειρά σου. Κάνε από ρηματικές σε ονοματικές τις ρηματικές σε ονοματικές τις

φράσεις που θα σου πει η Νταίζη!φράσεις που θα σου πει η Νταίζη!Διοργανώνω μια

εκδρομή=

Προστατεύω τα δάση=

Απογοητεύω τους οπαδούς=

Επίθετα σε Επίθετα σε –ης, -ης, -ες–ης, -ης, -ες

Η Άννα είναι συνεπής μαθήτρια. Φέρνει πάντα τις εργασίες της στην ώρα της και κάνει τους δασκάλους της ευτυχείς.

Επίθετα σε Επίθετα σε –ης, -ης, -ες–ης, -ης, -ες

Ο Τάκης είναι ένα επιμελές παιδί.

Πώς κλίνονται λοιπόν τα Πώς κλίνονται λοιπόν τα επίθετα σε επίθετα σε –ης–ης; Ας δούμε ; Ας δούμε

πρώτα το αρσενικό.πρώτα το αρσενικό.ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ο συνεπο συνεπήςής

του συνεπτου συνεπούςούς

το συνεπτο συνεπήή

---συνεπ---συνεπή(ς)ή(ς)

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

οι συνεποι συνεπείςείς

των συνεπτων συνεπώνών

τους συνεπτους συνεπείςείς

---συνεπ---συνεπείςείς

Πώς κλίνονται λοιπόν τα Πώς κλίνονται λοιπόν τα επίθετα σε επίθετα σε –ης–ης; Ας δούμε τώρα ; Ας δούμε τώρα

το θηλυκό.το θηλυκό.ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

η συνεπη συνεπήςής

της συνεπτης συνεπούςούς

τη συνεπτη συνεπήή

---συνεπ---συνεπήςής

οι συνεποι συνεπείςείς

τις συνεπτις συνεπείςείς

---συνεπ---συνεπείςείς

Το θηλυκό κλίνεται ακριβώς όπως και

το αρσενικό.

Πώς κλίνονται λοιπόν τα Πώς κλίνονται λοιπόν τα επίθετα σε επίθετα σε –ης–ης; Ας δούμε και ; Ας δούμε και

το ουδέτερο.το ουδέτερο.ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

το συνεπτο συνεπέςές

του συνεπτου συνεπούςούς

το συνεπτο συνεπέςές

---συνεπ---συνεπέςές

τα συνεπτα συνεπήή

---συνεπ---συνεπήή

Το θηλυκό κλίνεται ακριβώς όπως και

το αρσενικό.

Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο.Τώρα κάνε κι εσύ το ίδιο.

Κλίνε τα επίθετα: ο ο επιεικής, ο πολυμελής επιεικής, ο πολυμελής και ο ακριβήςκαι ο ακριβής σε όλα τα

γένη.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Τα επίθετα όπως ο θεμελιώδης, έχουν γενική πληθυντικού: των θεμελιωδών.

ΜΕΤΟΧΕΣΜΕΤΟΧΕΣ

Ας θυμηθούμε πρώτα τι είναι οι Ας θυμηθούμε πρώτα τι είναι οι μετοχές. Είναι ονοματικοί τύποι, μετοχές. Είναι ονοματικοί τύποι,

λειτουργούν δηλαδή σαν ονόματα, λειτουργούν δηλαδή σαν ονόματα, αλλά ταυτόχρονα έχουν και αλλά ταυτόχρονα έχουν και

χαρακτηριστικά του ρήματος:χαρακτηριστικά του ρήματος:

Ως ρήμα έχει διάθεση, χρόνους, και παίρνει Υποκείμενο και Αντικείμενο.Π.χ. Προχωρώντας γρήγορα ο Γιάννης έφτασε πρώτος.

Ως όνομα έχει γένος, αριθμό και πτώση. Π.χ. Το θλιμμένο βλέμμα του με συγκίνησε.

Υπάρχουν οι μετοχές της Υπάρχουν οι μετοχές της Ενεργητικής Φωνής και οι μετοχές Ενεργητικής Φωνής και οι μετοχές

της Παθητικής Φωνής.της Παθητικής Φωνής.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣΠ.χ. Προχωρώντας γρήγορα ο Γιάννης έφτασε πρώτος.

ΠΑΘΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ Π.χ. Το θλιμμένο βλέμμα του με συγκίνησε.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Οι ενεργητικές μετοχές ΠΡΟΣΟΧΗ! Οι ενεργητικές μετοχές ΔΕΝ ΔΕΝ κλίνονται!κλίνονται!

ΠΑΘΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣΠΑΘΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣΟι παθητικές μετοχές Οι παθητικές μετοχές χρησιμοποιούνται χρησιμοποιούνται ως ως

επιθετικοί προσδιορισμοί, επιθετικοί προσδιορισμοί, δηλαδή μας δείχνουν ένα δηλαδή μας δείχνουν ένα

χαρακτηριστικό του χαρακτηριστικό του ουσιαστικού!ουσιαστικού!

Οι εργαζόμενεςΟι εργαζόμενες μητέρες έχουν ελάχιστο μητέρες έχουν ελάχιστο ελεύθερο χρόνο.ελεύθερο χρόνο.

Κατηγορούμενα μαζί με το Κατηγορούμενα μαζί με το συνδετικό ρήμα συνδετικό ρήμα είμαιείμαι και και

μας δείχνουν ένα μας δείχνουν ένα χαρακτηριστικό του χαρακτηριστικό του

ουσιαστικού!ουσιαστικού!

Το σπίτι Το σπίτι ήτανήταν γκρεμισμένο.γκρεμισμένο.

Υποκείμενα ή Αντικείμενα, Υποκείμενα ή Αντικείμενα, δηλαδή παίζουν το ρόλο δηλαδή παίζουν το ρόλο

ενός ουσιαστικού!ενός ουσιαστικού!

- Ο πεινασμένος- Ο πεινασμένος καρβέλια καρβέλια ονειρεύεται. ονειρεύεται. ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ

-Ο νόμος αυτός προστατεύει Ο νόμος αυτός προστατεύει τους εργαζομένους. τους εργαζομένους. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Πώς σχηματίζονται οι Πώς σχηματίζονται οι Παθητικές μετοχές;Παθητικές μετοχές;

Δώσε προσοχή στον Δώσε προσοχή στον παρακάτω πίνακα και παρακάτω πίνακα και

σχημάτισε και εσύ μετοχές σχημάτισε και εσύ μετοχές της Παθητικής Φωνής!της Παθητικής Φωνής!

ΡΗΜΑΤΑΡΗΜΑΤΑ

τενττεντώνωώνω

θυμώνωθυμώνω

μαθμαθαίνωαίνωζεστζεσταίνωαίνωπεθαίνωπεθαίνω

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΜΕΤΟΧΗΠΑΘΗΤΙΚΗ ΜΕΤΟΧΗ

τενττεντωμένοςωμένος

……..

μαθμαθημένοςημένοςζεστζεσταμένοςαμένος……

μαζμαζεύωεύω

φυτεύωφυτεύω

ποτίζωποτίζωδακρύζωδακρύζωδανείζωδανείζωαθροίζωαθροίζω

μαζμαζεμένοςεμένος

……..

ποτιποτισμένοςσμένοςδακρδακρυσμένοςυσμένοςδανδανεισμένοςεισμένοςαθραθροισμένοςοισμένος

ντντύνωύνωμολμολύνωύνωφτύνωφτύνω

νικνικώώτραγουδτραγουδώώκρεμκρεμώώαδικαδικώώ

ντντυμένοςυμένοςμολμολυσμένοςυσμένος……..

νικνικημένοςημένοςτραγουδτραγουδισμένοςισμένοςκρεμκρεμασμένοςασμένος……

κρύκρύβωβωβάβάφωφωκαλύκαλύπτωπτω

σκάβωσκάβωγράφωγράφωκόβωκόβω

κρυκρυμμένοςμμένοςβαβαμμένοςμμένοςκαλυκαλυμμένοςμμένος

………………

Πώς σχηματίζονται οι Παθητικές Πώς σχηματίζονται οι Παθητικές μετοχές; Δες και μερικές που μετοχές; Δες και μερικές που προέρχονται από ανώμαλα προέρχονται από ανώμαλα

ρήματα.ρήματα.ΡΗΜΑΤΑΡΗΜΑΤΑ

βλέπωβλέπωλέωλέωγίνομαιγίνομαι

κάνωκάνωπίνω πίνω τρώωτρώω

ιδωμένοςιδωμένοςειπωμένοςειπωμένοςγινωμένοςγινωμένος

καμωμένοςκαμωμένοςπιωμένοςπιωμένοςφαγωμένοςφαγωμένος

12η ΕΝΟΤΗΤΑΗ ζωή έξω από την πόληΤριάντα εννιά καφενεία και ένα κουρείο

ΚυριολεξίαΕγώ πλένομαι κάθε βράδυ για να είμαι

καθαρός!καθαρός!

Τι σημαίνει εδώ το επίθετο καθαρός;

ΜεταφοράΌταν παίζω

μπάσκετ, θέλω το μυαλό μου να είναι

καθαρό!καθαρό!

Τι σημαίνει εδώ το επίθετο

καθαρό;

Τι σημαίνει λοιπόν η Κυριολεξία;

Κυριολεξία χρησιμοποιούμε όταν αυτό που λέμε αυτό

εννοούμε.

Π.χ. Κόβω το ψωμί Π.χ. Κόβω το ψωμί σε φέτες.σε φέτες.

Τι σημαίνει λοιπόν η Μεταφορά;

Μεταφορά χρησιμοποιούμε όταν με αυτό που λέμε

εννοούμε κάτι άλλο.

Π.χ. Κόβει το μυαλό Π.χ. Κόβει το μυαλό του. (= είναι έξυπνος)του. (= είναι έξυπνος)

Ποιες από τις παρακάτω φράσεις είναι κυριολεξίες και ποιες μεταφορές; Το φαγητό είναι καυτό. Το φως της ψυχής του θα τον

οδηγεί. Το χαρτόνι είναι σκληρό. Μου άσκησε σκληρή κριτική. Το στόμα του στάζει μέλι. Πήραν τα μυαλά του αέρα. Ήπια το γάλα μου.

Απλές προτάσεις

Το αρκουδάκι μου είναι

γλυκό.

Από ποιους όρους (υποκείμενο, ρήμα, υποκείμενο, ρήμα, αντικείμενο, κατηγορούμενο, επίθετα, αντικείμενο, κατηγορούμενο, επίθετα, επιρρήματαεπιρρήματα) αποτελείται η παραπάνω πρόταση;

Απλές προτάσεις

Εγώ αγόρασα

μπαλόνια.

Ποια λέμε λοιπόν Απλή πρόταση;

Απλή λέμε την πρόταση που έχει μόνο τους βασικούς όρους:

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ και ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑ. Θυμάσαι το ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑ;

Το Κατηγόρημα αποτελείται από Το Κατηγόρημα αποτελείται από το ρήμα και το Αντικείμενο ή το το ρήμα και το Αντικείμενο ή το Κατηγορούμενο.Κατηγορούμενο.

Π.χΠ.χ. Εγώ. Εγώ κάνω σκοινάκικάνω σκοινάκι..

ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑ

Ποια λέμε λοιπόν Απλή πρόταση;

Βρες το Υποκείμενο και το Κατηγόρημα στις παρακάτω

προτάσεις. Για το Υποκείμενο τι ρωτάμε;

Τα μαγαζιά είναι ανοικτά.Τα μαγαζιά είναι ανοικτά. Το παιδί αρρώστησε.Το παιδί αρρώστησε. Ο Τάκης κλώτσησε την μπάλα.Ο Τάκης κλώτσησε την μπάλα.

Επαυξημένες προτάσεις

Εγώ αγόρασα δυο

μπαλόνια χθες το πρωί.

Επαυξημένες προτάσεις

Το πάνινο αρκουδάκι μου είναι

πολύ γλυκό.

Ποια λέμε λοιπόν Επαυξημένη πρόταση;

Επαυξημένη λέμε την πρόταση που εκτός τους βασικούς όρους (ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ και

ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑ) έχει και άλλους προσδιορισμούς (επίθετα, που πάνε παρέα με ουσιαστικά και επιρρήματα

που δείχνουν το πότε, το πώς, το πού…)

Π.χ. Εγώ Π.χ. Εγώ κάνω σκοινάκι κάνω σκοινάκι κάθε κάθε μέραμέρα..

Π.χ. Π.χ. Εγώ κάνω Εγώ κάνω πολύπολύ σκοινάκι σκοινάκι κάθε μέρα.κάθε μέρα.

Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι απλές και ποιες επαυξημένες; Η αυλή μας είναι μεγάλη. Η αυλή του σχολείου έχει πολύ

πράσινο. Ο Γιάννης σπουδάζει γιατρός. Το έργο τελείωσε χθες με τη

βοήθεια όλων. Το νερό είναι κρύο. Η θάλασσα έχει αχινούς.

1313ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΗ ζωή έξω από Η ζωή έξω από

την πόλητην πόληΚαλοκαίρι με δρεπάνι, Καλοκαίρι με δρεπάνι,

τσουγκράνα και αμίλητο τσουγκράνα και αμίλητο νερόνερό

Ο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣΟ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

Ο Σνούπυ και οι φίλοι του παίζουνπαίζουν κυνηγητό.-Πότε παίζουν κυνηγητό;-Τώρα…

-Πότε πηγαίνει ο Φράνκλιν στη βιβλιοθήκη;-Κάθε μέρα…

Κάθε μέρα πηγαίνωπηγαίνω στη βιβλιοθήκη.

-Τι είναι βέβαιο;-Το ότι ο καλός ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται…

Ο καλός ο καπετάνιος στη

φουρτούνα φαίνεται.φαίνεται.

-Τι θα κάνουμε την Κυριακή;-Φεύγουμε (=θα φύγουμε) για ταξίδι οπωσδήποτε…

Την Κυριακή φεύγουμεφεύγουμε για

ταξίδι..

Άρα, πότε χρησιμοποιούμε Άρα, πότε χρησιμοποιούμε Ενεστώτα;Ενεστώτα;

• Όταν κάτι γίνεται τώρα…. Η μαμά μαγειρεύει.• Όταν κάτι γίνεται κάθε μέρα (κατ’

επανάληψη)…Κάθε μέρα πάω στο σχολείο.• Όταν κάτι ισχύει γενικά (για όλους και σε

όλες τις περιπτώσεις)Το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι.• Όταν κάτι θα γίνει στο μέλλον, αλλά

σίγουρα/ οπωσδήποτεΑύριο φεύγουμε για Τρίπολη.

Ας κλίνουμε ένα ρήμα στον Ας κλίνουμε ένα ρήμα στον ΕνεστώταΕνεστώτα

Εγώ λύνω

Εσύ λύνεις

Αυτός λύνει

Εμείς λύνουμε

Εσείς λύνετε

Αυτοί λύνουν

Ας κλίνουμε ακόμα ένα Ας κλίνουμε ακόμα ένα ρήμα στον Ενεστώταρήμα στον Ενεστώτα

Εγώ αγαπώ

Εσύ αγαπάς

Αυτός αγαπά/ αγαπάει

Εμείς αγαπάμε/ αγαπούμε

Εσείς αγαπάτε

Αυτοί αγαπούν

Ο ΑΟΡΙΣΤΟΣΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣ

Ο Σνούπυ και οι φίλοι του έπαιξαν χθεςέπαιξαν χθες κυνηγητό.-Πότε έπαιξαν κυνηγητό;-Χθες…

Ο ΑΟΡΙΣΤΟΣΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣΚαι έζησαν έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα...

-Πότε έζησαν καλά;-Στο παρελθόν, αλλά για αρκετό διάστημα…

Ο ΑΟΡΙΣΤΟΣΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣ

-Πότε θα φτάσει;-Σε λίγο…

Προχώρα κι

έφτασαέφτασα!

Άρα, πότε χρησιμοποιούμε Άρα, πότε χρησιμοποιούμε Αόριστο;Αόριστο;

• Όταν κάτι έγινε χθες, για μια στιγμή…. Ο Κώστας γύρισε νωρίς.• Όταν κάτι έγινε χθες, αλλά κράτησε

περισσότερο από μια στιγμή…Έζησαν για πολλά χρόνια σε αυτό το σπίτι.• Όταν κάτι είναι βέβαιο ότι θα γίνει…Ένα λεπτό κάνω και τέλειωσα.

Ας θυμηθούμε τι πρέπει να Ας θυμηθούμε τι πρέπει να προσέχουμε στον Αόριστο!προσέχουμε στον Αόριστο!

αγαπώ αγάπησα

δροσίζω δρόσισα

δακρύζω δάκρυσα

κλείνω έκλεισα

αθροίζω άθροισα

Και… μεθώ μεθώ μέθμέθυυσασα

κρίνω έκρινα

βαραίνω βάρυνα

πλένω έπλυνα

μένω έμεινα

στέλνω έστειλα

βάζω έβαλα

γέρνω έγειρα

αναβάλλω ανέβαλα

Ας θυμηθούμε και τα Ας θυμηθούμε και τα ανώμαλα ρήματα!ανώμαλα ρήματα!

ανεβαίνω ανέβηκα

βγαίνω βγήκα

βλέπω είδα

έρχομαι ήρθα

λέω είπα

παίρνω πήρα

πηγαίνω πήγα

πίνω ήπια

φεύγω έφυγα

14η ΕΝΟΤΗΤΑΣΥΣΚΕΥΕΣΟδηγίες χρήσης

καφετιέρας

Η Υποτακτική

ΝαΝα κάνετε έναν κύκλο για ναγια να παίξετε όλοι

μαζί! Ας ξεκινήσουμε!

Τι δείχνει η Υποτακτική;

Η Υποτακτική μας Η Υποτακτική μας δείχνει αυτό που δείχνει αυτό που

θέλουμε ή θέλουμε ή περιμένουμε να γίνειπεριμένουμε να γίνει!!

Δες τα παρακάτω παραδείγματα:

Θέλω να πάμε εκδρομή!

Ας μη βρέξει άλλο σήμερα!

Μακάρι να είχε καλύτερο καιρό.

Αν βρέξει, έχω την ομπρέλα μου!

Τι φανερώνει η Υποτακτική Τι φανερώνει η Υποτακτική στα παραπάνω παραδείγματα;στα παραπάνω παραδείγματα;

Η Υποτακτική πάει παρέα με μικρές λεξούλες, όπως:

ας, να, όταν, για να, ας, να, όταν, για να, αν, πριν, άμα και το αν, πριν, άμα και το

μην.μην.

ΜηνΜην πας από εκεί! πας από εκεί!

Υποτακτική έχει ο Ενεστώτας (να

δένω), ο Αόριστος (να δέσω) και ο

Παρακείμενος (να έχω δέσει).

Σε ποιους χρόνους βρίσκουμε την Υποτακτική;

Προσπάθησε να σχηματίσεις την Υποτακτική στον Ενεστώτα, τον Αόριστο και τον Παρακείμενο των παρακάτω ρημάτων. ΡΗΜΑ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ

ΕΝΕΣΤΩΤΑΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗΑΟΡΙΣΤΟΥ

ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ

φεύγω να… να… να…

ακούω να… να… να…

κρύβω να… να… να…

Η Προστακτική

Κάνετε έναν κύκλο! Παίξτε όλοι μαζί!

Ξεκινήστε!

Τι δείχνει η Προστακτική;

Η Προστακτική μας Η Προστακτική μας δείχνει δείχνει μια διαταγή, μια διαταγή, μια ευχή ή επιθυμία!μια ευχή ή επιθυμία!

Φύγε από εδώ αμέσως!

Μη μου φας το παπούτσι!

Τρέξε στο σπίτι!

Τι φανερώνει η Προστακτική Τι φανερώνει η Προστακτική στα παραπάνω παραδείγματα;στα παραπάνω παραδείγματα;

Προστακτική έχει ο Ενεστώτας (δένε), ο Αόριστος (δέσε)

και σπάνια ο Παρακείμενος (έχε δεμένο).

Σε ποιους χρόνους βρίσκουμε την Προστακτική;

Η Προστακτική έχει μόνο το

δεύτερο ενικό (δένε) και το

δεύτερο πληθυντικό

πρόσωπο (δένετε).

Σε ποια πρόσωπα βρίσκουμε την Προστακτική;

Προσπάθησε να σχηματίσεις την Προστακτική στον Ενεστώτα, τον Αόριστο και τον Παρακείμενο των παρακάτω ρημάτων. ΡΗΜΑ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

ΕΝΕΣΤΩΤΑΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗΑΟΡΙΣΤΟΥ

ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ

φεύγω

ακούω

κρύβω

Υπάρχουν μερικά ρήματα που μας ταλαιπωρούν, γιατί είναι ανώμαλα στην προστακτική Αορίστου! Δες τον παρακάτω πίνακα.κατεβαίνω κατέβα/κατεβείτε βγαίνω βγες/βγείτεμπαίνω μπες/μπείτεβρίσκω βρες/βρείτεΒλέπω δες/δείτελέω πες/πείτεπίνω πιες/πιείτετρώω φάε/φάτεέρχομαι έλα/ελάτεπαίρνω πάρε/πάρτε

1515ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣυσκευέςΣυσκευές

Πάμε μια βόλτα στον Γουέμπι;Πάμε μια βόλτα στον Γουέμπι;

Οι Βουλητικές προτάσειςΟι Βουλητικές προτάσεις

ΘέλωΘέλω να φύγεις να φύγεις από τη μύτη μουαπό τη μύτη μου, , γιατί με ενοχλείς.γιατί με ενοχλείς.

ΜπορώΜπορώ να να φουσκώσω πολλά φουσκώσω πολλά μπαλόνια σαν κι μπαλόνια σαν κι

αυτό.αυτό.

ΕπιθυμώΕπιθυμώ να να πιάσω πολλά πιάσω πολλά

ψαράκια.ψαράκια.

Τι δείχνουν λοιπόν οι Βουλητικές Τι δείχνουν λοιπόν οι Βουλητικές προτάσεις;προτάσεις;

Οι Βουλητικές προτάσεις δείχνουν μια

επιθυμία μας ή τι επιθυμία μας ή τι μπορούμε ή τι πρέπει μπορούμε ή τι πρέπει

να κάνουμε.να κάνουμε.

Οι Βουλητικές προτάσεις δεν πάνε Οι Βουλητικές προτάσεις δεν πάνε μόνες τους.μόνες τους.

Οι Βουλητικές συνοδεύουν ρήματα που σημαίνουν

θέλω, επιθυμώ, θέλω, επιθυμώ, προτρέπω, μπορώ, προτρέπω, μπορώ,

προτιμώ, εμποδίζω…προτιμώ, εμποδίζω…

Ποια λεξούλα έχουν στην αρχή Ποια λεξούλα έχουν στην αρχή τους οι Βουλητικές προτάσεις; τους οι Βουλητικές προτάσεις;

Οι Βουλητικές έχουν στην

αρχή τους το να.

Π.χ. Προτιμώ Π.χ. Προτιμώ νανα πάω πάω εκδρομή στο βουνόεκδρομή στο βουνό..

Ως τι χρησιμεύουν οι Βουλητικές Ως τι χρησιμεύουν οι Βουλητικές προτάσεις;προτάσεις;

Οι Βουλητικές χρησιμεύουν ως Αντικείμενα, ως Αντικείμενα, Υποκείμενα ή Υποκείμενα ή Επεξήγηση.Επεξήγηση.

Όπως δηλαδή κι ένα όνομα.

Θέλω να σπουδάσω Αρχαιολογία.= ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Είναι σωστό να προσέχεις στο μάθημα.= ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ Ένα επιθυμούσα, να έρθω πρώτος.= ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ

Οι Τελικές προτάσειςΟι Τελικές προτάσεις

Θέλω να φύγεις από Θέλω να φύγεις από τη μύτη μουτη μύτη μου, για να μη , για να μη

με ενοχλείς.με ενοχλείς.

Οι Τελικές προτάσειςΟι Τελικές προτάσεις

Τρέχω γρήγοραΤρέχω γρήγορα, , για να προλάβω το για να προλάβω το

Γουίνι.Γουίνι.

Τι δείχνουν λοιπόν οι Τελικές Τι δείχνουν λοιπόν οι Τελικές προτάσεις;προτάσεις;

Οι Τελικές προτάσεις δείχνουν το σκοπό το σκοπό

για τον οποίο γίνεται για τον οποίο γίνεται κάτικάτι..

Ποια λεξούλα έχουν στην αρχή Ποια λεξούλα έχουν στην αρχή τους οι Τελικές προτάσεις; τους οι Τελικές προτάσεις;

Οι Τελικές προτάσεις έχουν στην αρχή τους το ν

να (=για να), για να.

Π.χ. Δουλεύω πολύ, για να μαζέψω λεφτά.

Και πώς θα ξεχωρίζω τις Βουλητικές από τις

Τελικές προτάσεις, όταν και οι δύο έχουν στην

αρχή τους το να;

Είναι απλό! Όταν το να μπορεί να αντικατασταθεί

με το για να, τότε η πρόταση είναι Τελική.

Δες το παράδειγμα!Δες το παράδειγμα!

• Πάρε το φακό να βλέπεις καλύτερα.= Πάρε το φακό, για να βλέπεις καλύτερα.

• Η Ελένη πήγε να δει τη φίλη της.= Η Ελένη πήγε για να δει τη φίλη της.

1616ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΑτυχήματαΑτυχήματα

Με λένε ΣόνιαΜε λένε Σόνια

Το ΡήμαΤο Ρήμα

Αν και ψαρεύω συχνά, δε μου

αρέσει να βρέχω τα πόδια μου στο

νερό!

Τι είναι οι λεξούλες με μπλε χρώμα;

Τι μας δείχνει το Ρήμα;Τι μας δείχνει το Ρήμα;

Εγώ ξέρω! Το ρήμα μας Εγώ ξέρω! Το ρήμα μας δείχνει ότι κάποιος κάνει κάτι δείχνει ότι κάποιος κάνει κάτι

ή παθαίνει κάτι ή έχει ένα ή παθαίνει κάτι ή έχει ένα χαρακτηριστικό ή βρίσκεται χαρακτηριστικό ή βρίσκεται

σε μια κατάσταση.σε μια κατάσταση.

Τι μας δείχνει το Ρήμα;Τι μας δείχνει το Ρήμα; Ο Γκούφυ ψαρεύει. Ο Γκούφυ ψαρεύει. κάνει κάτι κάνει κάτι

Ο Γκούφυ πληγώθηκε. Ο Γκούφυ πληγώθηκε. παθαίνει κάτι παθαίνει κάτι

Ο Γκούφυ είναι ψαράς. Ο Γκούφυ είναι ψαράς. έχει ένα χαρακτηριστικό έχει ένα χαρακτηριστικό

Ο Γκούφυ κοιμάται. Ο Γκούφυ κοιμάται. βρίσκεται σε μια κατάσταση βρίσκεται σε μια κατάσταση

Κάθε πρόταση έχει ένα ρήμα.Κάθε πρόταση έχει ένα ρήμα.

Άρα, για να βρούμε Άρα, για να βρούμε πόσες προτάσεις έχουμε, πόσες προτάσεις έχουμε,

μετράμε τα ρήματα.μετράμε τα ρήματα.

Πόσες προτάσεις έχουμε στα Πόσες προτάσεις έχουμε στα παρακάτω παραδείγματα;παρακάτω παραδείγματα;

Το παιδί έτρεξε να κρυφτεί, γιατί φοβήθηκε.Το παιδί έτρεξε να κρυφτεί, γιατί φοβήθηκε.

Ήθελε να σπουδάσει μουσική, αλλά οι γονείς του Ήθελε να σπουδάσει μουσική, αλλά οι γονείς του δεν τον άφησαν.δεν τον άφησαν.

Βιαζόταν να προλάβει το τρένο.Βιαζόταν να προλάβει το τρένο.

Ήρθε νωρίς στο σπίτι, αλλά ήταν πολύ κουρασμένος Ήρθε νωρίς στο σπίτι, αλλά ήταν πολύ κουρασμένος και έτσι κοιμήθηκε αμέσως.και έτσι κοιμήθηκε αμέσως.

Μεταβατικά ρήματαΜεταβατικά ρήματα

Ο Γκούφυ παίζει μπέιζμπολΟ Γκούφυ παίζει μπέιζμπολ.

ΡΗΜΑΡΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Ποια είναι τα μεταβατικά ρήματα;Ποια είναι τα μεταβατικά ρήματα;

Μμμ! Για να δούμε. Τα μεταβατικά ρήματα

παίρνουν Αντικείμενο, παίρνουν Αντικείμενο, όπου περνάει η ενέργειά όπου περνάει η ενέργειά

τους.τους.

Εγώ λύνω μια άσκηση.

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Μονόπτωτα ρήματαΜονόπτωτα ρήματα

Ο Γκούφυ χτυπάει την μπάλα.

Ένα ΑντικείμενοΈνα Αντικείμενο

Ποια λέμε μονόπτωτα ρήματα;Ποια λέμε μονόπτωτα ρήματα;

Είναι μεταβατικά Είναι μεταβατικά ρήματα που παίρνουν ρήματα που παίρνουν

ΕΝΑ ΕΝΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ.ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ.

Δίπτωτα ρήματαΔίπτωτα ρήματα

Ο Μίκυ αγόρασε της Μίνυ ένα καλάθι μήλα..

Δύο ΑντικείμεναΔύο Αντικείμενα

Έμμεσο Άμεσο

Δίπτωτα ρήματαΔίπτωτα ρήματα

Τι είναι αυτό το άμεσο και το

έμμεσο Αντικείμενο;

Όταν έχουμε 2 Αντικείμενα, τότε το ένα είναι το άμεσο (η ενέργεια του Υποκειμένου πάει άμεσα σε αυτό) και το άλλο το έμμεσο (η ενέργεια του Υποκειμένου πάει έμμεσα σε αυτό).

Σε ποιες πτώσεις συναντάμε τα Σε ποιες πτώσεις συναντάμε τα Αντικείμενα των δίπτωτων ρημάτων;Αντικείμενα των δίπτωτων ρημάτων;

Σε Αιτιατική και Γενική: Σε Αιτιατική και Γενική: ΜουΜου έδειξε έδειξε τους βαθμούςτους βαθμούς του. του.

ΕΜΜΕΣΟΕΜΜΕΣΟΑΜΕΣΟΑΜΕΣΟ

Όταν έχουμε 2 Αντικείμενα, τότε αυτό που είναι σε Γενική είναι το έμμεσο και αυτό που είναι σε Αιτιατική είναι το άμεσο.

Σε ποιες πτώσεις συναντάμε τα Σε ποιες πτώσεις συναντάμε τα Αντικείμενα των δίπτωτων ρημάτων;Αντικείμενα των δίπτωτων ρημάτων;

Σε Αιτιατική και Αιτιατική: Σε Αιτιατική και Αιτιατική: ΜεΜε ρώτησε ρώτησε κάτικάτι..

ΑΜΕΣΟΑΜΕΣΟΕΜΜΕΣΟΕΜΜΕΣΟ

Όταν έχουμε 2 Αντικείμενα σε Αιτιατική, τότε αυτό που δείχνει το πράγμα είναι το έμμεσο και αυτό που δείχνει το πρόσωπο είναι το άμεσο.

Αμετάβατα ΡήματαΑμετάβατα Ρήματα

Τα απογεύματα συνήθως

ξεκουράζομαι!

Ποια είναι τα αμετάβατα Ρήματα;Ποια είναι τα αμετάβατα Ρήματα;

Τα αμετάβατα ρήματα είναι αυτά που δε

χρειάζονται Αντικείμενο (δείχνουν

μια κατάσταση).

Ας ανακεφαλαιώσουμε!Ας ανακεφαλαιώσουμε!

ΡΗΜΑ= δείχνει ενέργεια, χαρακτηριστικό, κατάστασηΡΗΜΑ= δείχνει ενέργεια, χαρακτηριστικό, κατάσταση

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ ΑΜΕΤΑΒΑΤΑ ΡΗΜΑΤΑ

ΔΕΝ παίρνουν ΑντικείμενοΜονόπτωτα Μονόπτωτα ρήματα= 1 ρήματα= 1 ΑντικείμενοΑντικείμενο

Δίπτωτα ρήματαΔίπτωτα ρήματα = = 2 Αντικείμενα2 Αντικείμενα

ΓΕΝΙΚΗ (έμμεσο) +ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ (άμεσο)

ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ (έμμεσο= πράγμα) +ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ (άμεσο= πρόσωπο)

Το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΤο ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ

Ο ΜίκυΟ Μίκυ σφυρίζει. σφυρίζει.

Ποιος; ο Μίκυ

Τι δείχνει το Υποκείμενο;Τι δείχνει το Υποκείμενο;

Το Υποκείμενο δείχνει ποιος κάνει

ή παθαίνει κάτι.

Σε ποια πτώση βρίσκεται το Σε ποια πτώση βρίσκεται το Υποκείμενο;Υποκείμενο;

Το Υποκείμενο βρίσκεται σε

πτώση Ονομαστική.

Ο Γκούφυ είναι φίλος μου.

Ποιες μορφές έχει το Υποκείμενο;Ποιες μορφές έχει το Υποκείμενο; Το παιδίΤο παιδί έτρεξε να κρυφτεί. έτρεξε να κρυφτεί. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ

ΑυτόςΑυτός ήθελε να σπουδάσει μουσική. ήθελε να σπουδάσει μουσική. ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ Οι κακοίΟι κακοί τιμωρούνται. τιμωρούνται. ΕΠΙΘΕΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ

Οι εργαζόμενοιΟι εργαζόμενοι κουράζονται πολύ. κουράζονται πολύ. ΜΕΤΟΧΗ ΜΕΤΟΧΗ

Το ότι απέτυχεΤο ότι απέτυχε δεν εξηγείται. δεν εξηγείται. ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΕ ΑΡΘΡΟ ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΕ ΑΡΘΡΟ Το «κάτω» είναι επίρρημα. Το «κάτω» είναι επίρρημα. ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ ΟΡΟΣ ΜΕ ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ ΟΡΟΣ ΜΕ

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΜΠΡΟΣΤΑΤΟ ΑΡΘΡΟ ΜΠΡΟΣΤΑ

Πότε δεν γράφουμε το Υποκείμενο;Πότε δεν γράφουμε το Υποκείμενο;

Όταν εννοείται εύκολα ή Όταν εννοείται εύκολα ή είναι η αντωνυμία είναι η αντωνυμία

εγώ/εσύ/αυτός.εγώ/εσύ/αυτός.

Π.χ. Είμαι βασιλιάς.Π.χ. Είμαι βασιλιάς.Ποιος;= ΕγώΠοιος;= Εγώ

Το ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΤο ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Ο ΜίκυΟ Μίκυ κλωτσάει κλωτσάει την μπάλα.την μπάλα.

Τι; την μπάλα

Τι δείχνει το Αντικείμενο;Τι δείχνει το Αντικείμενο;

Το Αντικείμενο δείχνει πού πάει η

ενέργεια του Υποκειμένου.

Σε ποια πτώση βρίσκεται το Σε ποια πτώση βρίσκεται το Αντικείμενο;Αντικείμενο;

Το Αντικείμενο βρίσκεται σε πτώση Αιτιατική ή Γενική.

Μου είπε την αλήθεια.

Ποιες μορφές έχει το Αντικείμενο;Ποιες μορφές έχει το Αντικείμενο; Το παιδί κλώτσησε Το παιδί κλώτσησε την μπάλατην μπάλα. . ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ

Ο Τάσος Ο Τάσος τηντην βοήθησε. βοήθησε. ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ

Να φοβάσαι Να φοβάσαι τους πονηρούςτους πονηρούς. . ΕΠΙΘΕΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ

Να βοηθάς Να βοηθάς τους δυστυχισμένους.τους δυστυχισμένους. ΜΕΤΟΧΗ ΜΕΤΟΧΗ

Δε θέλει Δε θέλει να έρθει μαζί σαςνα έρθει μαζί σας. . ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Το Υποκείμενο και το Αντικείμενο δεν

χωρίζονται ΠΟΤΕ με κόμμα από το ρήμα.

-Ο Γιώργος ξύπνησε νωρίς.

-Ο Γιώργος, ξύπνησε νωρίς.

Το ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΤο ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ

Ο ΜίκυΟ Μίκυ είναι είναι καταπληκτικός.καταπληκτικός.

Τι ιδιότητα έχει ο Μίκυ καταπληκτικός

Τι δείχνει το Κατηγορούμενο;Τι δείχνει το Κατηγορούμενο;

Το Κατηγορούμενο δείχνει μια ιδιότητα

του Υποκειμένου.

Με ποια ρήματα έχουμε Με ποια ρήματα έχουμε Κατηγορούμενο;Κατηγορούμενο;

Το Κατηγορούμενο συνοδεύεται από ρήματα,

όπως το είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, εμφανίζομαι, γεννιέμαι, διορίζομαι, εκλέγομαι, θεωρούμαι,

ονομάζομαι...

Σε ποια πτώση βρίσκεται το Σε ποια πτώση βρίσκεται το Κατηγορούμενο;Κατηγορούμενο;

Το Κατηγορούμενο βρίσκεται στην ίδια

πτώση, γένος, αριθμό με το Υποκείμενο (συνήθως

στην Ονομαστική).

Ο Γιάννης είναι γιατρός.

Ποιες μορφές έχει το Ποιες μορφές έχει το Κατηγορούμενο;Κατηγορούμενο;

Η Άννα είναι Η Άννα είναι δασκάλα.δασκάλα. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ

Αυτό δεν είναι Αυτό δεν είναι κάτικάτι. . ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ

Η συντροφιά του είναι Η συντροφιά του είναι ευχάριστηευχάριστη. . ΕΠΙΘΕΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ

Βρέθηκαν Βρέθηκαν δεμένοιδεμένοι. . ΜΕΤΟΧΗ ΜΕΤΟΧΗ

Είναι Είναι να τον λυπάται κανείςνα τον λυπάται κανείς. . ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Αυτός είναι Αυτός είναι τέταρτοςτέταρτος. . ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ

Το σπίτι ήταν Το σπίτι ήταν άνω κάτωάνω κάτω. . ΕΠΙΡΡΗΜΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑ

Ο τοίχος είναι Ο τοίχος είναι από μάρμαροαπό μάρμαρο. . ΕΜΠΡΟΘΕΤΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΜΠΡΟΘΕΤΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ

ΟΥΤΕ το Κατηγορούμενο

χωρίζεται με κόμμα από το ρήμα.

-Ο Γιώργος είναι αεροπόρος.

-Ο Γιώργος, είναι αεροπόρος.

1717ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΑτυχήματαΑτυχήματαΔρόμο παίρνω…Δρόμο παίρνω…

δρόμο αφήνωδρόμο αφήνω!!

ΟΙ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣΟΙ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Τι να της πω

τώρα!Θα σου φτιάξω

το λάστιχο αμέσως!

Τι είναι οι αντωνυμίες;Τι είναι οι αντωνυμίες;

Το λέει και το όνομά τους: χρησιμοποιούνται αντί για ένα όνομα (ουσιαστικό, επίθετο).

Π.χ. Ο Χρήστος έφτασε νωρίς.= Αυτός έφτασε νωρίς.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Εγώ θα σας πάω μια ωραία βόλτα με τη βάρκα μου.

Εσύ είσαι καλός

καπετάνιος.

Ποιες είναι οι Ποιες είναι οι προσωπικές αντωνυμίες;προσωπικές αντωνυμίες;

Είναι αυτές που δείχνουν τα τρία

πρόσωπα: εγώ, εσύ, αυτός.

Ας κλίνουμε την προσωπική Ας κλίνουμε την προσωπική αντωνυμία στο α΄ πρόσωπο.αντωνυμία στο α΄ πρόσωπο.

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

εγώεγώ

εμένα/ μουεμένα/ μου

……

εμείςεμείς

εμάς/μαςεμάς/μας

……

Ας κλίνουμε την προσωπική Ας κλίνουμε την προσωπική αντωνυμία στο β΄ πρόσωπο.αντωνυμία στο β΄ πρόσωπο.

εσύεσύ

εσένα/ σουεσένα/ σου

εσύεσύ

εσείςεσείς

εσάς/σαςεσάς/σας

εσείςεσείς

Ας κλίνουμε την προσωπική Ας κλίνουμε την προσωπική αντωνυμία στο γ΄ πρόσωπο.αντωνυμία στο γ΄ πρόσωπο.

αυτός-αυτή-αυτόαυτός-αυτή-αυτό

αυτού/του- αυτής/της-αυτού/τουαυτού/του- αυτής/της-αυτού/του

αυτόν/τον-αυτήν/την-αυτό/τοαυτόν/τον-αυτήν/την-αυτό/το

……

αυτοί/τοι-αυτές/τες-αυτά/τααυτοί/τοι-αυτές/τες-αυτά/τα

αυτών/τουςαυτών/τους

αυτούς/τους-αυτές/τις/τες-αυτά/τααυτούς/τους-αυτές/τις/τες-αυτά/τα

……

Να θυμάσαι!Να θυμάσαι!

Ο αδύναμος τύπος τις μπαίνει πριν από το ρήμα, ενώ ο

τύπος τες μετά από το ρήμα:

Π.χΠ.χ. Τις. Τις είδα χθες. είδα χθες.Φώναξέ Φώναξέ τεςτες..

Ο τύπος αυτόν κρατάει πάντα το -ν-.

Π.χΠ.χ. Αυτόν θέλω.. Αυτόν θέλω.ΤονΤον είδα χθες. είδα χθες.

ΚΤΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣΚΤΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Το καπέλο μου είναι εξαιρετικό. Ευτυχώς, που φόρεσα τη δική

μου στολή.

Ποιες είναι οι κτητικές Ποιες είναι οι κτητικές αντωνυμίες;αντωνυμίες;

Είναι αυτές που δείχνουν σε ποιον ανήκει κάτι. Έχουν 2

μορφές: -μου, σου, του, της, του, μου, σου, του, της, του, μας, σας, τους, όπως και μας, σας, τους, όπως και

και η προσωπική και η προσωπική αντωνυμία (οι αδύναμοι αντωνυμία (οι αδύναμοι

τύποι της).τύποι της).- δικός μου/σου/του, δική δικός μου/σου/του, δική

μου/σου/του, δικό μου/σου/του, δικό μου/σου/τουμου/σου/του.

Ας κλίνουμε την κτητική Ας κλίνουμε την κτητική αντωνυμία.αντωνυμία.

δικός/δική/δικό μουδικός/δική/δικό μου

δικός/δική/δικό σουδικός/δική/δικό σου

δικός/δική/δικό του/τηςδικός/δική/δικό του/της

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΑΡΙΘΜΟΣ

δικός/ δική/ δική μαςδικός/ δική/ δική μας

δικός/δική/δικό σαςδικός/δική/δικό σας

δικός/δική/δικό τουςδικός/δική/δικό τουςΤο δικός/δική/δικό κλίνεται όπως το καλός/καλή/καλό.

ΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Αυτό το καπέλο είναι εξαιρετικό.

Τέτοια στολή μου αξίζει.

Ποιες είναι οι δεικτικές Ποιες είναι οι δεικτικές αντωνυμίες;αντωνυμίες;

Είναι αυτές που δείχνουν κάποιον ή κάτι.

Π.χ. Π.χ. ΕκείνοςΕκείνος είναι φίλος είναι φίλος μου.μου.

ΑυτήΑυτή είναι η Μίνυ είναι η Μίνυ.

Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι δεικτικές αντωνυμίες και τι δεικτικές αντωνυμίες και τι δείχνουν:δείχνουν:

αυτός-αυτή-αυτόαυτός-αυτή-αυτό= δείχνει κάτι που είναι = δείχνει κάτι που είναι κοντά μαςκοντά μας

εκείνος-εκείνη-εκείνοεκείνος-εκείνη-εκείνο= δείχνει κάτι που = δείχνει κάτι που είναι μακριά μαςείναι μακριά μας

τέτοιος-τέτοια-τέτοιοτέτοιος-τέτοια-τέτοιο= δείχνει αν κάτι = δείχνει αν κάτι είναι καλό/ έχει ποιότηταείναι καλό/ έχει ποιότητα

τόσος-τόση-τόσοτόσος-τόση-τόσο= δείχνει την ποσότητα= δείχνει την ποσότηταΚαι όλες αυτές οι αντωνυμίες κλίνονται όπως το επίθετο ο

καλός- η καλή-το καλό.

ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι ο

βροχερός καιρός είναι αυτός ο

οποίος με εμπνέει περισσότερο!

Ποιες είναι οι αναφορικές Ποιες είναι οι αναφορικές αντωνυμίες;αντωνυμίες;

Είναι αυτές δείχνουν ότι μια ολόκληρη πρόταση αναφέρεται

σε μια άλλη λέξη.

Π.χ. Π.χ. Το δώροΤο δώρο πουπου της πήρα για τη της πήρα για τη γιορτή τηςγιορτή της ήταν όμορφο. ήταν όμορφο.

Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι αναφορικές αντωνυμίες:αναφορικές αντωνυμίες:

το που= δεν κλίνεται και ισοδυναμεί με το το που= δεν κλίνεται και ισοδυναμεί με το ο ο οποίος: οποίος: Εκείνος που (ο οποίος) μιλάει είναι ο Εκείνος που (ο οποίος) μιλάει είναι ο αδελφός μου.αδελφός μου.

ο οποίος-η οποία-το οποίοο οποίος-η οποία-το οποίο= αντί για το που= αντί για το που όποιος-όποια-όποιοόποιος-όποια-όποιο= = Πάρε όποια απόφαση Πάρε όποια απόφαση

θέλειςθέλεις ό,τιό,τι= δεν κλίνεται και ισοδυναμεί με το = δεν κλίνεται και ισοδυναμεί με το

οτιδήποτε: οτιδήποτε: Ό,τι (=οτιδήποτε) και αν πω, Ό,τι (=οτιδήποτε) και αν πω, νευριάζει.νευριάζει.

όσος-όση-όσοόσος-όση-όσο= = Όσοι προσπαθούν τα Όσοι προσπαθούν τα καταφέρνουν στο τέλος. καταφέρνουν στο τέλος. Τα ο οποίος, όποιος, όσος

κλίνονται όπως το επίθετο ο καλός- η καλή-το καλό.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Τι θέλετε να σας διαβάσω απόψε; Ποια ιστορία σας αρέσει πιο πολύ;

Ποιες είναι οι Ποιες είναι οι ερωτηματικές ερωτηματικές αντωνυμίες;αντωνυμίες;

Με αυτές κάνουμε μια ερώτηση.

Π.χ. Π.χ. ΠόσαΠόσα αυγά θέλετε; αυγά θέλετε;ΤιΤι ώρα είναι; ώρα είναι;

ΠοιαΠοια τραγούδια σας αρέσουν; τραγούδια σας αρέσουν;

Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι ερωτηματικές αντωνυμίες:ερωτηματικές αντωνυμίες:

το τι;το τι;= δεν κλίνεται: = δεν κλίνεται: ΤιΤι θα αγοράσεις; θα αγοράσεις;

ποιος-ποια- ποιο;ποιος-ποια- ποιο;= = Ποιοι Ποιοι είναι μαζί σας;είναι μαζί σας;

πόσος-πόση-πόσοπόσος-πόση-πόσο= = ΠόσοιΠόσοι είναι οι είναι οι φίλοι σου;φίλοι σου;

Τα ποιος και το πόσος κλίνονται όπως το επίθετο ο καλός- η καλή-το καλό.

Δεν μπερδεύουμε το ποιο με το πιο.

Π.χ. Ποιο έργο είδατε;

Είναι πιο έξυπνη από εμένα.

Δεν μπερδεύουμε το ποια με το πια.

Π.χ. Ποια μπλούζα σου αρέσει;

Δε με αγαπάει πια.

ΑΟΡΙΣΤΕΣΑΟΡΙΣΤΕΣΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια

βασίλισσα και ένας βασιλιάς σε κάποιο

μακρινό τόπο.

Ποιες είναι οι αόριστες Ποιες είναι οι αόριστες αντωνυμίες;αντωνυμίες;

Είναι αυτές που δείχνουν ότι μιλάμε αόριστα για κάποιο

ζώο, πρόσωπο ή πράγμα (δεν το ξέρουμε καλά).

Π.χ. Π.χ. ΚάποιοςΚάποιος κύριος σε ζήτησε. κύριος σε ζήτησε.ΜερικοίΜερικοί άνθρωποι δεν ξέρουν τι άνθρωποι δεν ξέρουν τι

θέλουν.θέλουν.

Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι αόριστες αντωνυμίες:αόριστες αντωνυμίες:

ένας-μία- ένα= ένας-μία- ένα= έχει μόνο ενικό αριθμόέχει μόνο ενικό αριθμό κανένας-καμία-κανένα= κανένας-καμία-κανένα= έχει μόνο ενικό αριθμόέχει μόνο ενικό αριθμό καθένας-καθεμιά-καθένα= καθένας-καθεμιά-καθένα= έχει μόνο ενικό αριθμόέχει μόνο ενικό αριθμό κάποιος-κάποια-κάποιο= κάποιος-κάποια-κάποιο= κλίνεται όπως το κλίνεται όπως το

πλούσιοςπλούσιος κάμποσος-κάμποση- κάμποσο= κάμποσος-κάμποση- κάμποσο= κλίνεται όπως το κλίνεται όπως το

όμορφοςόμορφος μερικοί-μερικές-μερικά= μερικοί-μερικές-μερικά= κλίνεται μόνο στον κλίνεται μόνο στον

πληθυντικό όπως το καλοί-καλές-καλάπληθυντικό όπως το καλοί-καλές-καλά άλλος-άλλη-άλλο= άλλος-άλλη-άλλο= κλίνεται όπως το μαύροςκλίνεται όπως το μαύρος κάθε, κάτι, τίποτεκάθε, κάτι, τίποτε= = δεν κλίνονταιδεν κλίνονται

18η ΕΝΟΤΗΤΑΑτυχήματα

Οικιακές… παγίδες για παιδιά

Ρήματα που θυμίζουν την αρχαία κλίση (λόγια)

Αυτό που μου συνέβησυνέβη χθες είναι αδιανόητο. Κάποιος μου πέταξε μια σαΐτα στο δρόμο. Τότε η καρδιά μου κατελήφθη κατελήφθη

από πανικό…

Χθες έγινε μια ληστεία και ένας ύποπτος

συνελήφθησυνελήφθη. Μετά προσήχθηπροσήχθη στο

αστυνομικό τμήμα της περιοχής.

Η Μαρία Η Μαρία αναδείχθηκεαναδείχθηκε ως η καλύτερη ως η καλύτερη χορεύτρια της χορεύτρια της χρονιάς.χρονιάς.

Ποια ρήματα έχουν λόγιο σχηματισμό κυρίως στον Παθητικό Αόριστο;

όσα έχουν ως β΄ συνθετικό το ρήμα βαίνωβαίνω= επεμβαίνω επενέβη

το αναδεικνύομαι στον παθητικό αόριστο γίνεται: αναδείχθηκα

όσα έχουν ως β΄ συνθετικό το ρήμα λαμβάνομαι = λαμβάνομαι = συλλαμβάνομαι συλλαμβάνομαι συνελήφθη - συνελήφθησαν

όσα έχουν ως β΄ συνθετικό το ρήμα άγομαι = άγομαι = εισάγομαι εισάγομαι εισήχθη-εισήχθησαν

Ποια ρήματα έχουν λόγιο σχηματισμό κυρίως στον Παθητικό Αόριστο;

υφίσταμαι= Υπέστη μεγάλο σοκ.

αφίεμαι= Αφέθηκε ελεύθερος.

στέλνομαι= Το μήνυμα εστάλη.

συντρίβομαι= Το αεροπλάνο συνετρίβη.

ΤΟΠΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

Πού είναι το Τζίνι;Είναι μέσα. Αν και

ξεκινήσαμε μαζί από το παλάτι, έφτασε πρώτο.

ΤΟΠΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

Προς τα πού πάμε;Πάμε μέχρι το

παλάτι, που είναι εκεί κάτω. Πρώτα

όμως θα περάσουμε μέσα από την πόλη.

Τι δείχνουν οι τοπικοί προσδιορισμοί;

Δείχνουν το πού πού γίνεται κάτι.

Εγώ κάθομαι πάνω σε ένα σύννεφο.

Οι τοπικοί προσδιορισμοί είναι:

• Επιρρήματα που δείχνουν τόπο: εδώ, εκεί, χαμηλά, ψηλά,

απέναντι, ανάμεσα…• φράσεις με προθέσεις: από, ίσαμε, μέχρι, προς,

σε, ως…

ΧΡΟΝΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

Πότε θα φτάσουμε

στο παλάτι;Σε λίγο. Πρώτα θα κάνουμε μια στάση

για να ξεκουραστούν για

λίγο τα άλογα.

Τι δείχνουν οι χρονικοί προσδιορισμοί;

Δείχνουν το πότε πότε γίνεται κάτι.

Εγώ τώρα κάθομαι πάνω σε ένα

σύννεφο.

Ποιοι είναι οι χρονικοί προσδιορισμοί;

Οι χρονικοί προσδιορισμοί είναι:

• Επιρρήματα που δείχνουν χρόνο: ύστερα,

μετά, πρώτα, τώρα, αμέσως, σπάνια, ποτέ…

Π.χ. Πέρσι πέρασα Π.χ. Πέρσι πέρασα θαυμάσια στις διακοπές θαυμάσια στις διακοπές

μου.μου.

•Φράσεις με προθέσεις που δείχνουν χρόνο:

από καιρό/νωρίς, για πάντα, ίσαμε αύριο, κατά το βραδάκι, μετά το μεσημέρι, μέχρι αύριο,

προς το παρόν, σε λίγο, ως αύριο.

Π.χ. Ως αύριο θα το έχω μάθει Π.χ. Ως αύριο θα το έχω μάθει απέξω.απέξω.

•Χρονικές προτάσεις:Αυτές αρχίζουν με:

όταν, ενώ, καθώς, αφού, πριν, μόλις, ώσπου, όποτε… όσο που να, εκεί που, μέχρι

να, κάθε φορά που…Π.χ. Π.χ. Ώσπου να έρθει ο Ώσπου να έρθει ο

Αλαντίν,Αλαντίν, θα έχω τελειώσει το θα έχω τελειώσει το διάβασμα.διάβασμα.

Με μία ή με δύο λέξεις;

Με μία λέξηΜε μία λέξη δεκατρία, δεκατρία,

δεκατέσσεραδεκατέσσερα καθένας, καθένας,

οπωσδήποτε, οπωσδήποτε, οτιδήποτεοτιδήποτε

απαρχής, επιπλέον, απαρχής, επιπλέον, κατευθείαν, κατευθείαν, προπάντων, υπόψη, προπάντων, υπόψη, εξαρχής…εξαρχής…

Με δύο λέξειςΜε δύο λέξεις σου το δίνω= σ’ το σου το δίνω= σ’ το

δίνωδίνω καλώς όρισες, καλώς όρισες, τέλος πάντων, τέλος πάντων, μετά χαράς,μετά χαράς, Εν γένειΕν γένει Εν μέρειΕν μέρει Εν λόγωΕν λόγω Επί λέξειΕπί λέξει

19η ΕΝΟΤΗΤΑΣυγγενικές σχέσειςΏρες με τη μητέρα μου

Η Γενική πτώσηΗ Γενική πτώση

Θα σου λύσω όλες τις ασκήσεις, αν μου υποσχεθείς ότι θα μου κάνεις μια χάρη.

Τι είναι οι γενικές σου, μου, σου, μου, μουμου στα ρήματα λύσω, λύσω, υποσχεθείς και κάνειςυποσχεθείς και κάνεις αντίστοιχα;

Α. Η Γενική πτώση ως έμμεσο Α. Η Γενική πτώση ως έμμεσο Αντικείμενο ρήματοςΑντικείμενο ρήματος

Θα Θα μουμου δώσεις δώσεις ένα σοκολατάκιένα σοκολατάκι;;

Έμμεσο αντικείμενο Άμεσο αντικείμενο

Άρα, η γενική πτώση συμπληρώνει ένα ρήμα ως έμμεσο Αντικείμενο. Να βρεις τα άμεσα και τα έμμεσα αντικείμενα! Θα σου πει ψέματα. Θα μου πάρεις ένα αλογάκι; Του έδειξα τη συλλογή μου. Μας εξήγησε την άσκηση.

Η Γενική πτώσηΗ Γενική πτώση

Η μουσική του μαγαζιούτου μαγαζιού είναι καταπληκτική!

Ποια λέξη συνοδεύει η Ποια λέξη συνοδεύει η γενική πτώση;γενική πτώση;

Β. Η Γενική πτώση ως συμπλήρωμα Β. Η Γενική πτώση ως συμπλήρωμα ενός ουσιαστικού. ενός ουσιαστικού.

Τα σοκολατάκια Τα σοκολατάκια του Μίκυτου Μίκυ είναι είναι νόστιμα!νόστιμα!

συμπλήρωμα ουσιαστικού= συμπλήρωμα ουσιαστικού= προσδιορισμόςπροσδιορισμός

Όταν η γενική πτώση συνοδεύει ουσιαστικό, μπορεί να δηλώνει: Αυτόν που έχει κάτι.

Η γούνα Η γούνα της Νταίζητης Νταίζη είναι πολύ είναι πολύ ζεστή.ζεστή.

Ποιανής η γούνα;Ποιανής η γούνα;

Όταν η γενική πτώση συνοδεύει ουσιαστικό, μπορεί να δηλώνει: Ένα χαρακτηριστικό του ουσιαστικού.

Ο Κώστας είναι άνθρωπος Ο Κώστας είναι άνθρωπος της της τελευταίας στιγμής.τελευταίας στιγμής.

Τι είδους άνθρωπος Τι είδους άνθρωπος είναι ο Κώστας;είναι ο Κώστας;

Όταν η γενική πτώση συνοδεύει ουσιαστικό, μπορεί να δηλώνει: Το περιεχόμενο.

Τη σούπα κοτόπουλο θα τη Τη σούπα κοτόπουλο θα τη σερβίρουμε σε βαθιά πιάτα σερβίρουμε σε βαθιά πιάτα της της σούπας.σούπας.

Σε τι είδους πιάτα θα Σε τι είδους πιάτα θα σερβίρουμε τη σούπα;σερβίρουμε τη σούπα;

Όταν η γενική πτώση συνοδεύει ουσιαστικό, μπορεί να δηλώνει: Το σύνολο που διαιρείται.

Πέντε παιδιά Πέντε παιδιά της τάξηςτης τάξης πήραν πήραν μέρος στο παιχνίδι.μέρος στο παιχνίδι.

Από ποιο σύνολο πέντε Από ποιο σύνολο πέντε παιδιά έπαιξαν το παιδιά έπαιξαν το

παιχνίδι;παιχνίδι;

Όταν η γενική πτώση συνοδεύει ουσιαστικό, μπορεί να δηλώνει: Τον τόπο.

Στη μάχη Στη μάχη του Μαραθώνατου Μαραθώνα η θεά η θεά Αθηνά βοήθησε τους Έλληνες Αθηνά βοήθησε τους Έλληνες να νικήσουν.να νικήσουν.

Πού έγινε η μάχη;Πού έγινε η μάχη;

Όταν η γενική πτώση συνοδεύει ουσιαστικό, μπορεί να δηλώνει: Το χρόνο.

Οι μέρες Οι μέρες του καλοκαιριούτου καλοκαιριού είναι είναι οι πιο διασκεδαστικές.οι πιο διασκεδαστικές.

Πότε είναι πιο Πότε είναι πιο διασκεδαστικές οι μέρες;διασκεδαστικές οι μέρες;

Όταν η γενική πτώση συνοδεύει ουσιαστικό, μπορεί να δηλώνει: Την αιτία.

Τη στενοχώρησε η πίκρα Τη στενοχώρησε η πίκρα της της αδικίας.αδικίας.

Γιατί στενοχωρήθηκε;Γιατί στενοχωρήθηκε;

Όταν η γενική πτώση συνοδεύει ουσιαστικό, μπορεί να δηλώνει: Το σκοπό.

Μοίρασα τις προσκλήσεις Μοίρασα τις προσκλήσεις του του πάρτι.πάρτι.

Για ποιο σκοπό είναι οι Για ποιο σκοπό είναι οι προσκλήσεις;προσκλήσεις;

Όταν η γενική πτώση συνοδεύει ουσιαστικό, μπορεί να δηλώνει: Το Υποκείμενο.

Η χαρά Η χαρά του παιδιούτου παιδιού ήταν μεγάλη. ήταν μεγάλη.

Το παιδίΤο παιδί χαίρεται. χαίρεται.

Ποιος; = το παιδί= ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ

Όταν η γενική πτώση συνοδεύει ουσιαστικό, μπορεί να δηλώνει: Το Υποκείμενο.

Το πέταγμα Το πέταγμα του χαρταετούτου χαρταετού είναι είναι διασκεδαστικό.διασκεδαστικό.

Πετάω Πετάω το χαρταετότο χαρταετό..

Τι;= το χαρταετό= ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

20η ΕΝΟΤΗΤΑΣυγγενικές σχέσεις

Πρέπει να φανώ γενναίος

Πώς συνδέονται οι προτάσεις μεταξύ τους;

Σήμερα πήγα για ψώνια, ήπια καφέ με την Νταίζη, αγόρασα ένα ακριβό βραχιόλι.

Όταν οι προτασούλες μπαίνουν στη σειρά η μία δίπλα στην άλλη και χωρίζονται μόνο με ένα κόμμα, τότε λέμε ότι έχουμε το ασύνδετο σχήμα!

Σήμερα πήγα για ψώνια και ήπια καφέ με την Νταίζη, αλλά

έφυγα νωρίς.

Όταν όμοιες προτασούλες μπαίνουν στη σειρά η μία δίπλα στην άλλη και χωρίζονται μόνο με συνδέσμους, όπως το και, ή, είτε, αλλά, όμως, άρα, επομένως τότε λέμε ότι έχουμε παρατακτική σύνδεση!

ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗΠώς γίνεται;

Μου αρέσει το σινεμά και βλέπω

πολλές ταινίες.

Η Παρατακτική σύνδεση γίνεται με παρατακτικούς συνδέσμους. Πρώτα, θα γνωρίσουμε τους συμπλεκτικούς: και, ούτε, μήτε

Παίζω ποδόσφαιρο, αλλά το βόλλεϋ μου αρέσει περισσότερο.

Η Παρατακτική σύνδεση γίνεται με αντιθετικούς συνδέσμους: αλλά, όμως, ωστόσο, όχι μόνο…αλλά και, παρά.

Η Παρατακτική σύνδεση γίνεται με διαζευκτικούς συνδέσμους: ή, είτε.

Να παίξω στον υπολογιστή ή

να πάω μια βόλτα;

Η Παρατακτική σύνδεση γίνεται με συμπερασματικούς συνδέσμους: λοιπόν, άρα, επομένως.

Ξέρω καλό πατινάζ, άρα μπορώ να πάρω

μέρος στο διαγωνισμό.

Ας δούμε τώρα όλους τους Παρατακτικούς συνδέσμους. Συμπλεκτικοί: και, ούτε, μήτε

Αντιθετικοί: αλλά, ωστόσο, όμως, παρά, όχι μόνο…αλλά και.

Διαζευτικοί: ή, είτε

Συμπερασματικοί: άρα, επομένως, λοιπόν

Θέλω να πάω για ψώνια, γιατί

χρειάζομαι ένα καινούριο φόρεμα.

Όταν ανόμοιες προτασούλες υποτάσσονται η μία στην άλλη και χωρίζονται με υποτακτικούς συνδέσμους, όπως το να, ότι, για να, γιατί… τότε λέμε ότι έχουμε υποτακτική σύνδεση!

Στην Υποτακτική σύνδεση έχουμε 2 είδη προτάσεων.

ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ= ισοδυναμούν ισοδυναμούν με ένα όνομα και χρησιμοποιούνται με ένα όνομα και χρησιμοποιούνται ως Υποκείμενο, ως Υποκείμενο, Αντικείμενο,Κατηγορούμενο….Αντικείμενο,Κατηγορούμενο….

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ= ισοδυναμούν με ένα ισοδυναμούν με ένα επίρρημα και επίρρημα και χρησιμοποιούνται ως χρησιμοποιούνται ως επιρρηματικοί επιρρηματικοί προσδιορισμοί που προσδιορισμοί που δηλώνουν χρόνο, σκοπό, δηλώνουν χρόνο, σκοπό, αιτία…αιτία…

Α. ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ.

Θέλω να γυρίσω νωρίς στο να γυρίσω νωρίς στο σπίτισπίτι. Μπορώ να κάνω πιο να κάνω πιο γρήγορα,γρήγορα, γιατί η Μίνυ θέλει

να συναντηθούμε στην να συναντηθούμε στην πόλη.πόλη.

Πρώτα έχουμε τις Δευτερεύουσες Βουλητικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το να.

Ο Γκούφυ μου είπε ότι θα ότι θα φτάσει πιο γρήγοραφτάσει πιο γρήγορα. Γι’ αυτό . Γι’ αυτό

μου είπε μου είπε ότι θέλει να πάμε να πάμε πρώτα για φαί.πρώτα για φαί.

Επίσης, έχουμε τις Δευτερεύουσες Ειδικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το ότι.

Φοβάμαι μήπως κάτι δεν μήπως κάτι δεν πάει καλά.πάει καλά.

Επίσης, έχουμε τις Δευτερεύουσες Ενδοιαστικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το μήπως, μη.

Όταν ήμουν μικρός, οι γονείς μου με ρώτησαν τι τι

ήθελαήθελα να γίνω. Κι εγώ είπα «γιατρός».

Επίσης, έχουμε τις Δευτερεύουσες Πλάγιες Ερωτηματικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το τι, ποιος, πόσος, πόσο....

Το επάγγελμα του γιατρού είναι αυτό που ήθελαπου ήθελα πάντα

να κάνω.

Επίσης, έχουμε τις Δευτερεύουσες Αναφορικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το που, οποίος.

Ας δούμε ποιες είναι οι Δευτερεύουσες Ονοματικές προτάσεις. Ειδικές= ότι: Μου είπε ότι θα έρθει.Μου είπε ότι θα έρθει. Βουλητικές= να: Θέλω να σπουδάσω Θέλω να σπουδάσω

γιατρός.γιατρός. Ενδοιαστικές (ενδοιασμός= φόβος, δισταγμός)=

μήπως, μη: Φοβάται μήπως αποτύχει.Φοβάται μήπως αποτύχει. Πλάγιες ερωτηματικές= τι , ποιος, πόσος,

πόσο…: Με ρώτησε τι ήθελα.Με ρώτησε τι ήθελα. ΑναφορικέςΑναφορικές= που, οποίος, όποιος…: = που, οποίος, όποιος…:

Όποιος θέλει ας έρθει μαζί.Όποιος θέλει ας έρθει μαζί.

Β. ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ.

Το πρωί πετάχτηκα από το κρεβάτι, γιατί με ξύπνησε το γιατί με ξύπνησε το

ξυπνητήρι απότομα.ξυπνητήρι απότομα.

Πρώτα έχουμε τις Δευτερεύουσες Αιτιολογικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το γιατί, επειδή, διότι.

Ήθελα να πάω σε ένα εξωτικό νησί, για να για να

ξεκουραστώ.ξεκουραστώ.

Επίσης, έχουμε τις Δευτερεύουσες Τελικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το να, για να.

Πρόσεχε όμως! Μην μπερδεύεις το να των

Βουλητικών με το να των Τελικών προτάσεων.

Για να το βρίσκεις, θα αντικαθιστάς το να με το για να. Αν γίνεται η αλλαγή, τότε είναι τελική πρόταση.

Είχα τέτοια φόρα, ώστε δε ώστε δε σταματούσα με τίποτα!σταματούσα με τίποτα!

Επίσης, έχουμε τις Δευτερεύουσες Αποτελεσματικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το ώστε, που (=ώστε).

Αν κλωτσήσω δυνατά την μπάλα, θα βάλω γκολ!

Επίσης, έχουμε τις Δευτερεύουσες Υποθετικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το αν, εάν.

Αν και στην αρχή φοβόμουν, τελικά κατέβηκα την πλαγιά!

Επίσης, έχουμε τις Δευτερεύουσες Εναντιωματικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το αν και, και ας.

Όταν φτάσω στο σπίτι, θα διαβάσω όλα αυτά τα βιβλία!

Επίσης, έχουμε τις Δευτερεύουσες Χρονικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το όταν, αφού, πριν, μόλις...

Πρέπει να καθαρίσουμε την κουζίνα, όπως κι να ’χει.

Επίσης, έχουμε τις Δευτερεύουσες Αναφορικές προτάσεις που στην αρχή τους έχουν το όπου, όπως, όσο.

Ας δούμε ποιες είναι οι Δευτερεύουσες Επιρρηματικές προτάσεις. Αιτιολογικές= γιατί, επειδή, διότι: Δεν ήρθα, γιατί Δεν ήρθα, γιατί

ήμουν άρρωστος.ήμουν άρρωστος. Τελικές= να, για να: ‘Έτρεχε για να προλάβει.‘Έτρεχε για να προλάβει. Αποτελεσματικές= ώστε: Περπάτησα τόσο πολύ, Περπάτησα τόσο πολύ,

ώστε κουράστηκα.ώστε κουράστηκα. Υποθετικές= αν, εάν: Αν κουραστώ, θα φύγω.Αν κουραστώ, θα φύγω. ΕναντιωματικέςΕναντιωματικές= αν και, και ας: = αν και, και ας: Αν και δεν είχα Αν και δεν είχα

διάθεση, πήγα.διάθεση, πήγα. Χρονικές= Χρονικές= όταν, αφού, μόλις, πρινόταν, αφού, μόλις, πριν: : Μόλις φτάσεις, Μόλις φτάσεις,

τηλεφώνησέ μου.τηλεφώνησέ μου. Αναφορικές= όπου, όπως, όσο: Αναφορικές= όπου, όπως, όσο: Φώναζε όσο θες.Φώναζε όσο θες.

2121ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣυγγενικές σχέσειςΣυγγενικές σχέσεις

Μια οικογένεια Μια οικογένεια ανάμεσα στις άλλεςανάμεσα στις άλλες

Αντιθετική σύνδεσηΑντιθετική σύνδεσηΑνυπομονώ να έρθουν τα Ανυπομονώ να έρθουν τα Χριστούγεννα! Χριστούγεννα! Ωστόσο,Ωστόσο,

έχουμε ακόμα καιρό. Εγώ, έχουμε ακόμα καιρό. Εγώ, όμωςόμως, θα στείλω από τώρα , θα στείλω από τώρα το γράμμα μου στον Άγιο το γράμμα μου στον Άγιο

Βασίλη.Βασίλη.

Αντιθετική σύνδεσηΑντιθετική σύνδεσηΑν καιΑν και ξέρω ξέρω ότι εσύ ότι εσύ

δάγκωσες το δάγκωσες το σοκολατένιο σπιτάκι, δε σοκολατένιο σπιτάκι, δε

θα σου θυμώσω, γιατί θα σου θυμώσω, γιατί έχουμε Χριστούγεννα.έχουμε Χριστούγεννα.

Τι είδους προτάσεις ενώνονται Τι είδους προτάσεις ενώνονται με την Αντιθετική σύνδεση;με την Αντιθετική σύνδεση;

1. Όμοιες προτάσειςΌμοιες προτάσεις ενώνονται με τους συνδέσμους: αλλά, αλλά, όμως, μα, ωστόσο, όμως, μα, ωστόσο,

παρά, μόνο, όχι μόνο…παρά, μόνο, όχι μόνο…αλλά και, εξάλλου..αλλά και, εξάλλου..

Θέλω πολύ να ανοίξω το Θέλω πολύ να ανοίξω το δώρο μου, δώρο μου, αλλάαλλά θα θα περιμένω λίγο.περιμένω λίγο.

Όταν συνδέονται όμοιες προτάσεις με Όταν συνδέονται όμοιες προτάσεις με αντιθετικούς συνδέσμους, τότε η αντιθετικούς συνδέσμους, τότε η

σύνδεση είναι σύνδεση είναι Παρατακτική.Παρατακτική. Θύμωσε πολύ, Θύμωσε πολύ, όμωςόμως δε μου κρατά δε μου κρατά

κακία.= και οι 2 προτάσεις είναι κακία.= και οι 2 προτάσεις είναι ΚύριεςΚύριες

Όχι μόνοΌχι μόνο αργεί, αργεί, αλλάαλλά κάνει κάνει καικαι παράπονα.= και οι 2 προτάσεις είναι παράπονα.= και οι 2 προτάσεις είναι ΚύριεςΚύριες

Τι είδους προτάσεις ενώνονται Τι είδους προτάσεις ενώνονται με την Αντιθετική σύνδεση;με την Αντιθετική σύνδεση;

2. Ανόμοιες προτάσειςΑνόμοιες προτάσεις ενώνονται με τους συνδέσμους: αν και, αν και, ενώ, μολονότι, μόλο ενώ, μολονότι, μόλο που, και αν, ακόμη κι που, και αν, ακόμη κι

αν…αν…

Αν καιΑν και θέλω πολύ να θέλω πολύ να ανοίξω το δώρο μου, θα ανοίξω το δώρο μου, θα περιμένω λίγο.περιμένω λίγο.

Όταν συνδέονται ανόμοιες προτάσεις με Όταν συνδέονται ανόμοιες προτάσεις με αντιθετικούς συνδέσμους, τότε η αντιθετικούς συνδέσμους, τότε η

σύνδεση είναι σύνδεση είναι Υποτακτική.Υποτακτική. ΜολονότιΜολονότι θύμωσε πολύ, δε μου κρατάει κακία. θύμωσε πολύ, δε μου κρατάει κακία.

Αν καιΑν και έχει λεφτά, δεν ξοδεύει έχει λεφτά, δεν ξοδεύει πολλά.πολλά.

ΔΕΥΤΕΡΕΟΥΣΑ ΕΝΑΝΤΙΩΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΔΕΥΤΕΡΕΟΥΣΑ ΕΝΑΝΤΙΩΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ

Οι προτάσεις που εισάγονται με τους συνδέσμους αν και,

μολονότι, ενώ… λέγονται Δευτερεύουσες

Εναντιωματικές προτάσεις.

22η ΕΝΟΤΗΤΑΤρόποι ζωής και επαγγέλματα

Συνέντευξη με τον ΑντώνηΣυνέντευξη με τον Αντώνη

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

Πού πάμε,

μπαμπά;

Πάμε να Πάμε να παίξουμε παίξουμε

τέννις.τέννις.

Ευθύ λόγο έχουμε Ευθύ λόγο έχουμε όταν ακούμε τα όταν ακούμε τα λόγια κάποιου λόγια κάποιου όπως τα είπε.όπως τα είπε.

Στον Ευθύ Στον Ευθύ λόγο βάζουμε λόγο βάζουμε

παύλες.παύλες.

-Τι κάνεις;Τι κάνεις;

- Καλά είμαι. Καλά είμαι.

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

Η γυναίκα μου Η γυναίκα μου μού μού είπεείπε να τα να τα ψήσω για μισή ψήσω για μισή

ώρα.ώρα.

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

Πλάγιο λόγο έχουμε Πλάγιο λόγο έχουμε όταν μεταφέρουμε όταν μεταφέρουμε τα λόγια κάποιου τα λόγια κάποιου σε κάποιον άλλο.σε κάποιον άλλο.

Τι χρειαζόμαστε στον Πλάγιο λόγο;

Βάζουμε ρήματα, όπως: ρωτώ, ρωτώ, απαντώ, γνωρίζω, απορώ, απαντώ, γνωρίζω, απορώ,

νομίζω…νομίζω… αλλαγή προσώπου:αλλαγή προσώπου: από α΄ από α΄

πρόσωπο πρόσωπο γ΄ πρόσωπο γ΄ πρόσωπο

Πού θα πας;Πού θα πας;

Τον ρώτησα πού Τον ρώτησα πού θα πάει.θα πάει.

Όταν έχουμε Οριστική έγκλιση=

βάζουμεβάζουμε ότι στον ότι στον Πλάγιο Λόγο.Πλάγιο Λόγο.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ:

Θα έρθω νωρίς.Θα έρθω νωρίς.

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Μου ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Μου είπε είπε ότιότι θα έρθει νωρίς. θα έρθει νωρίς.

Βάλε τις προτάσεις στον Πλάγιο Λόγο.

• Έχω πολύ διάβασμα.Μου είπε……..• Πηγαίνω διακοπές στην Πάρο.Μου είπε….• Θα φύγω αύριο.Μου είπε…

Όταν έχουμε Υποτακτική έγκλιση=

βάζουμεβάζουμε να στον να στον Πλάγιο Λόγο.Πλάγιο Λόγο.

Να φύγεις από εδώ.Να φύγεις από εδώ.

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Μου ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Μου είπε είπε να να φύγω από εκεί.φύγω από εκεί.

• Να πάρεις μαζί την ταυτότητά σου.Μου είπε……..• Να στρίψεις αριστερά.Μου είπε….• Να προσέχεις.Μου είπε…

Όταν έχουμε Προστακτική έγκλιση= βάζουμεβάζουμε να στον Πλάγιο να στον Πλάγιο

Λόγο.Λόγο.

Τρέξε γρήγορα!Τρέξε γρήγορα!

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Μου ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Μου είπε είπε να να τρέξω γρήγορα.τρέξω γρήγορα.

• Μίλα πιο αργά!Μου είπε……..• Βγείτε έξω!Μου είπε….• Πέστε κάτω!Μου είπε…

Άλλες αλλαγές στον Πλάγιο Λόγο:

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

α΄και β΄ πρόσωπο γ΄ πρόσωπο

εδώ εκεί

τώρα τότε

αύριο Την επόμενη μέρα

2323ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΤρόποι ζωής και Τρόποι ζωής και

επαγγέλματαεπαγγέλματαΕπιστήμη με άρωμα Επιστήμη με άρωμα

γυναίκαςγυναίκας

Επίθετα σε Επίθετα σε –ων, -ουσα, -ον–ων, -ουσα, -ον

Τρεις μαθητές Τρεις μαθητές ήταν ήταν απόντεςαπόντες και δυο και δυο μαθήτριες μαθήτριες απούσεςαπούσες..

Η κρυψώνα που Η κρυψώνα που βρήκες, βρήκες,

Μαϊμουδάκι, είναι Μαϊμουδάκι, είναι ενδιαφέρουσαενδιαφέρουσα!!

Μερικά επίθετα Μερικά επίθετα προέρχονται από προέρχονται από

μετοχές των αρχαίων μετοχές των αρχαίων ελληνικών! Για ελληνικών! Για παράδειγμα: παράδειγμα: ο πρωτεύων, ο πρωτεύων,

η πρωτεύουσα, η πρωτεύουσα, το πρωτεύον (= ο πιο το πρωτεύον (= ο πιο

σημαντικός)σημαντικός)

Ας δούμε πώς κλίνονται αυτά τα Ας δούμε πώς κλίνονται αυτά τα επίθετα!επίθετα!

ο πρωτεύο πρωτεύωνων

του πρωτεύτου πρωτεύοντοςοντος

τον πρωτεύτον πρωτεύονταοντα

------

οι πρωτεύοι πρωτεύοντεςοντες

των πρωτευτων πρωτευόντωνόντων

τους πρωτεύτους πρωτεύοντεςοντες

------

η πρωτεύη πρωτεύουσαουσα

της πρωτεύτης πρωτεύουσαςουσας

την πρωτεύτην πρωτεύουσαουσα

------

οι πρωτεύοι πρωτεύουσεςουσες

των πρωτευτων πρωτευουσώνουσών

τις πρωτεύτις πρωτεύουσεςουσες

------

το πρωτεύτο πρωτεύονον

του πρωτεύτου πρωτεύοντοςοντος

το πρωτεύτο πρωτεύονον

------

τα πρωτεύτα πρωτεύονταοντα

των πρωτευτων πρωτευόντωνόντων

τα πρωτεύτα πρωτεύονταοντα

------

Τώρα είναι η σειρά σου!Τώρα είναι η σειρά σου!

Να κλίνεις κι Να κλίνεις κι εσύ το εσύ το

επίθετο: επίθετο: ο υπάρχων, η ο υπάρχων, η

υπάρχουσα, το υπάρχουσα, το υπάρχον.υπάρχον.

Επίθετα σε Επίθετα σε –ύς, -εία, -ύ–ύς, -εία, -ύ

Οι Οι ποδοσφαιριστές ποδοσφαιριστές της ομάδας μας της ομάδας μας είναι είναι ταχείς.ταχείς.

Επίθετα σε Επίθετα σε –ύς, -εία, -ύ–ύς, -εία, -ύ

Είναι πολύ Είναι πολύ θρασείαθρασεία να μου ζητάει μια να μου ζητάει μια

τέτοια χάρη!τέτοια χάρη!

Επίθετα σε Επίθετα σε -ύς, -εία, -ύ-ύς, -εία, -ύ

Μερικά επίθετα Μερικά επίθετα κλίνονται όπως στα κλίνονται όπως στα αρχαία ελληνικα! Για αρχαία ελληνικα! Για

παράδειγμα: παράδειγμα: ο θρασύς, η θρασεία, ο θρασύς, η θρασεία,

το θρασύ.το θρασύ.

ο θρασο θρασύςύς

του θραστου θρασέοςέος/ θρασ/ θρασύύ

τον θραστον θρασύύ

--- θρασ--- θρασύςύς

οι θρασοι θρασείςείς

των θραστων θρασέωνέων

τους θραστους θρασείςείς

--- θρασ--- θρασείςείς

η θραση θρασείαεία

της θραστης θρασείαςείας

την θραστην θρασείαεία

--- θρασ--- θρασείαεία

οι θρασοι θρασείεςείες

των θραστων θρασειώνειών

τις θραστις θρασείεςείες

--- θρασ--- θρασείεςείες

το θραστο θρασύύ

του θραστου θρασέοςέος/ θρασ/ θρασύύ

το θραστο θρασύύ

--- θρασ--- θρασύύ

τα θραστα θρασέαέα

των θραστων θρασέωνέων

τα θραστα θρασέαέα

--- θρασ--- θρασέαέα

Να κλίνεις κι Να κλίνεις κι εσύ το εσύ το

επίθετο: επίθετο: ο οξύς, η ο οξύς, η

οξεία, το οξύ.οξεία, το οξύ.

2424ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΚινηματογράφος- ΘέατροΚινηματογράφος- Θέατρο

Γράμμα στον Τσάρλι Τσάπλιν Γράμμα στον Τσάρλι Τσάπλιν

Το επίθετο Το επίθετο ο πολύς, η πολλή, το πολύο πολύς, η πολλή, το πολύ

Δεν μπορώ να σε βοηθήσω τώρα. Έχω

πολλήπολλή δουλειά.

Ο πολύς πολύς ύπνος με βοηθάει να είμαι ξεκούραστος.

Ωχ! Νομίζω ότι έφτιαξα πολύπολύ

φίλτρο!

Ας δούμε πώς κλίνεται το επίθετο Ας δούμε πώς κλίνεται το επίθετο ο πολύς.ο πολύς.

ο ποο πολλύςύς--------τον ποτον πολλύύ--------

οι ποοι πολλλλοίοίτων ποτων πολλλλώνώντους ποτους πολλλλούςούς---πο---πολλλλοίοί

Στον Πληθυντικό Στον Πληθυντικό αριθμό έχουμε 2 λλ!αριθμό έχουμε 2 λλ!

Ας δούμε πώς κλίνεται το επίθετο Ας δούμε πώς κλίνεται το επίθετο η πολλή.η πολλή.

η ποη πολλλλήήτης ποτης πολλλλήςήςτην ποτην πολλλλήή---πο---πολλλλήή

οι ποοι πολλλλέςέςτων ποτων πολλλλώνώντις ποτις πολλλλέςές---πο---πολλλλέςές

Το θηλυκό παίρνει Το θηλυκό παίρνει παντού 2 λλ!παντού 2 λλ!

Ας δούμε πώς κλίνεται το επίθετο Ας δούμε πώς κλίνεται το επίθετο το πολύ.το πολύ.

το ποτο πολλύύ--------το ποτο πολλύύ--------

τα ποτα πολλλλάάτων ποτων πολλλλώνώντα ποτα πολλλλάά---πο---πολλλλάά

Στον Πληθυντικό Στον Πληθυντικό αριθμό έχουμε 2 λλ!αριθμό έχουμε 2 λλ!

Βάλε ένα ή δυο λ!Βάλε ένα ή δυο λ!

Πο….ή βροχήΠο….ή βροχήΠο….ών παιδιώνΠο….ών παιδιώνΠο…..ύ νερόΠο…..ύ νερόΠο…ύ πονοκέφαλοΠο…ύ πονοκέφαλοΠο…..ούς ανθρώπουςΠο…..ούς ανθρώπουςΠο…..ά μαγαζιάΠο…..ά μαγαζιά

Το επίρρημα Το επίρρημα πολύπολύ

Είμαι πολύπολύ δυνατός. Θα πετάξω το ακόντιο

πολύπολύ μακριά!

Το επίρρημα πολύ Το επίρρημα πολύ γράφεται με ένα λ.γράφεται με ένα λ. Μπαίνει πριν από επίθετο (π.χ. δυνατός) ή άλλο επίρρημα (π.χ. μακριά).

ΠΡΟΣΟΧΗ!ΠΡΟΣΟΧΗ!Είμαι πολύπολύ καλήκαλή με το

μωρό!ΑΛΛΑ:

Περιμένω πολλήπολλή ώρα!

Πριν από επίθετο Πριν από επίθετο βάζουμε βάζουμε πολύπολύ. Πριν από . Πριν από θηλυκό ουσιαστικό θηλυκό ουσιαστικό βάζουμε βάζουμε πολλήπολλή: :

π.χ. πολλή κούραση.π.χ. πολλή κούραση.

Επίθετα σε Επίθετα σε –ης, –ης, -ες–ης, –ης, -ες

Το μωρό είναι Το μωρό είναι θορυβώδες.θορυβώδες.

Επίθετα σε Επίθετα σε –ης, –ης, -ες–ης, –ης, -ες

Είμαι υγιής και ευτυχής!

Ας κλίνουμε ένα επίθετο σε –ης.Ας κλίνουμε ένα επίθετο σε –ης.ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ο ευγενο ευγενήςής

του ευγεντου ευγενούςούς

τον ευγεντον ευγενήή

------

οι ευγενοι ευγενείςείς

των ευγεντων ευγενώνών

τους ευγεντους ευγενείςείς

……

η ευγενη ευγενήςής

της ευγεντης ευγενούςούς

την ευγεντην ευγενήή

------

οι ευγενοι ευγενείςείς

τις ευγεντις ευγενείςείς

……

Το αρσενικό και το θηλυκό

κλίνονται το ίδιο.

το ευγενέτο ευγενέςς

του ευγεντου ευγενούςούς

το ευγεντο ευγενέςές

------

τα ευγεντα ευγενήή

……

Να κλίνεις το επίθετο:

ο ακριβής, η ο ακριβής, η ακριβής, το ακριβής, το

ακριβές.ακριβές.

Από τα επίθετα σε –ης–ης σχηματίζονται

επιρρήματα σε ––ωςως..

Π.χ. συνεχής= συνεχώςσυνεχής= συνεχώςευτυχής=ευτυχώςευτυχής=ευτυχώς

ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙΕΠΙΘΕΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

Ο λαμπερόςΟ λαμπερός και και φωτεινός φωτεινός ήλιος μου αρέσει πολύ. ήλιος μου αρέσει πολύ.

Τις ηλιόλουστεςΤις ηλιόλουστες μέρες του μέρες του χειμώνα βγαίνω έξω.χειμώνα βγαίνω έξω.

Τι μέρη του λόγου είναι οι Τι μέρη του λόγου είναι οι λέξεις με κίτρινο χρώμα;λέξεις με κίτρινο χρώμα;

Πες μου τώρα τι ξέρεις για τα

επίθετα, αλλιώς θα σε μαγειρέψω στην

κατσαρόλα!

Μη! Σε παρακαλώ. Θα σου πω αμέσως! Τα επίθετα

πάνε παρέα με τα ουσιαστικά και τότε λέγονται

επιθετικοί προσδιορισμοί.

Π.χΠ.χ. ο κακός Δρακουμέλ. ο κακός Δρακουμέλ

Σε ευχαριστώ για το κοπλιμέντο. Και τι

δείχνουν οι επιθετικοί

προσδιορισμοί;

Μας δείχνουν ένα χαρακτηριστικό του

ουσιαστικού.

Π.χ. η πονηρή ΨιψινέλΠ.χ. η πονηρή Ψιψινέλ

Τι γίνεται, όμως, όταν λείπει το ουσιαστικό;

Τότε το επίθετο παίρνει τη θέση του και γίνεται αυτό

ουσιαστικό, αλλά πάντα με το άρθρο μπροστά.

Π.χ. Οι πλούσιοι Π.χ. Οι πλούσιοι

(άνθρωποι)(άνθρωποι)

Και όταν έχουμε ανάμεσα στο επίθετο και το

ουσιαστικό το ρήμα είναι;είναι;

Τότε το επίθετο είναι Κατηγορούμενο.

Π.χ. ο Παπαστρούμφ είναιείναι έξυπνος.

Επιθετικοί προσδιορισμοί μπορεί να είναι και οι

επιθετικές μετοχές (άρθρο+ παθητική μετοχή=

ο πεινασμένος).

Ας δούμε μερικά παραδείγματα:

το θλιμμένο πρόσωπο το γκρεμισμένο σπίτι

Παθητική μετοχή + ουσιαστικό

Επιθετικός προσδιορισμός

Όταν, όμως, ανάμεσα στη μετοχή και το ουσιαστικό υπάρχει το είναι, τότε η

μετοχή είναι Κατηγορούμενο.

Το σπίτι είναι γκρεμισμένο.

Κατηγορούμενο

Και η επιθετική μετοχή μπορεί να γίνει ουσιατικό, όταν λείπει το ουσιαστικό.

Οι εργαζόμενοι (άνθρωποι(άνθρωποι)

ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΥΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΥ

α-ε-ρο-πλά-νοα-ε-ρο-πλά-νο

Το φωνήεν μπορεί να είναι μια Το φωνήεν μπορεί να είναι μια συλλαβή, ενώ το σύμφωνο συλλαβή, ενώ το σύμφωνο πάει μαζί με το επόμενο πάει μαζί με το επόμενο φωνήεν.φωνήεν.

α-γνόςα-γνός Δυο σύμφωνα πάνε με το Δυο σύμφωνα πάνε με το

επόμενο φωνήεν, αν από αυτά επόμενο φωνήεν, αν από αυτά αρχίζει ελληνική λέξη. Αλλιώς, αρχίζει ελληνική λέξη. Αλλιώς, χωρίζονται στα δυο.χωρίζονται στα δυο.

ά-γαλ-μα (από λμ δεν αρχίζει ά-γαλ-μα (από λμ δεν αρχίζει ελληνική λέξη)ελληνική λέξη)

ό-σφρη-σηό-σφρη-ση Τρία σύμφωνα πάνε με το επόμενο Τρία σύμφωνα πάνε με το επόμενο

φωνήεν, αν από αυτά ή τα δυο πρώτα φωνήεν, αν από αυτά ή τα δυο πρώτα αρχίζει ελληνική λέξη. Αλλιώς, το ένα αρχίζει ελληνική λέξη. Αλλιώς, το ένα πάει με το προηγούμενο φωνήεν και πάει με το προηγούμενο φωνήεν και τα άλλα δύο με το επόμενο.τα άλλα δύο με το επόμενο.

άν-θρω-πος (από νθρ ή νθ δεν άν-θρω-πος (από νθρ ή νθ δεν αρχίζει ελληνική λέξη)αρχίζει ελληνική λέξη)

μέ-λισ-σαμέ-λισ-σα Δυο όμοια σύμφωνα Δυο όμοια σύμφωνα

χωρίζονται.χωρίζονται.

αί-θου-σααί-θου-σααη-δό-νιαη-δό-νιπαύ-σηπαύ-ση

Τα δίψηφα φωνήεντα (αι, ου, ει, οι, υι), οι Τα δίψηφα φωνήεντα (αι, ου, ει, οι, υι), οι δίφθογγοι (αϊ, αη, οϊ, οη) και τα αυ και ευ δίφθογγοι (αϊ, αη, οϊ, οη) και τα αυ και ευ ΔΕΝΔΕΝ χωρίζονται. χωρίζονται.

α-μπέ-λια-μπέ-λια-γκά-θια-γκά-θιπα-λια-τζήςπα-λια-τζής

Τα δίψηφα σύμφωνα (μπ, ντ, γκ, τσ, Τα δίψηφα σύμφωνα (μπ, ντ, γκ, τσ, τζ), τζ), ΔΕΝΔΕΝ χωρίζονται. χωρίζονται.

2525ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΚινηματογράφος- Κινηματογράφος-

θέατροθέατροΜια σχολική παράσταση στο Μια σχολική παράσταση στο

δάσοςδάσος

Τι δείχνουν οι χρονικοί Τι δείχνουν οι χρονικοί προσδιορισμοί;προσδιορισμοί;

Δείχνουν το πότε πότε γίνεται κάτι.

Εγώ τώρα κάθομαι πάνω σε ένα

σύννεφο.

Ποιοι είναι οι χρονικοί Ποιοι είναι οι χρονικοί προσδιορισμοί;προσδιορισμοί;

• Επιρρήματα που δείχνουν χρόνο: ύστερα,

μετά, πρώτα, τώρα, αμέσως, σπάνια, ποτέ…

Π.χ. Πέρσι πέρασα Π.χ. Πέρσι πέρασα θαυμάσια στις διακοπές θαυμάσια στις διακοπές

μου.μου.

•Φράσεις με προθέσεις που δείχνουν χρόνο:

από καιρό/νωρίς, για πάντα, ίσαμε αύριο, κατά το βραδάκι, μετά το μεσημέρι, μέχρι αύριο,

προς το παρόν, σε λίγο, ως αύριο.

Π.χ. Ως αύριο θα το έχω μάθει Π.χ. Ως αύριο θα το έχω μάθει απέξω.απέξω.

•Χρονικές προτάσεις:Αυτές αρχίζουν με:

όταν, ενώ, καθώς, αφού, πριν, μόλις, ώσπου, όποτε… όσο που να, εκεί που, μέχρι

να, κάθε φορά που…Π.χ. Π.χ. Ώσπου να έρθει ο Ώσπου να έρθει ο

Αλαντίν,Αλαντίν, θα έχω τελειώσει το θα έχω τελειώσει το διάβασμα.διάβασμα.

ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΗΠΑΡΟΜΟΙΩΣΗ

Θα τρέξω σαν τον άνεμο, για να

προλάβω να φάω το μέλι μου!

Ποπο! Πεινάω όπως ο λύκος. Έφερες

φαγητό;

Εγώ μοιάζω με τη μαμά μου! Αν και ο

μπαμπάς μου λέει ότι είμαι όμοιος με τον

παππού μου.

Πότε λοιπόν έχουμε Πότε λοιπόν έχουμε παρομοίωση;παρομοίωση;

Παρομοίωση έχουμε Παρομοίωση έχουμε όταν συγκρίνουμε ένα όταν συγκρίνουμε ένα πρόσωπο, πράγμα, ζώο πρόσωπο, πράγμα, ζώο

με κάτι άλλο. με κάτι άλλο. Στην παρομοίωση Στην παρομοίωση

χρησιμοποιούμε τα: χρησιμοποιούμε τα: σαν, όπως, μοιάζει με, σαν, όπως, μοιάζει με,

όμοιος μεόμοιος με.

ΠΡΟΣΟΧΗ!ΠΡΟΣΟΧΗ!► Έτρεμε σαν το ψάριΈτρεμε σαν το ψάρι. = παρομοίωση. = παρομοίωση

►ΑΛΛΑ:ΑΛΛΑ:Σαν (=όταν) ήρθε, τρόμαξαΣαν (=όταν) ήρθε, τρόμαξα.= .= το σαν βρίσκεται στην αρχή μιας το σαν βρίσκεται στην αρχή μιας

Χρονικής πρότασης.Χρονικής πρότασης.

ΚυριολεξίαΚυριολεξίαΕγώ πλένομαι κάθε βράδυ για να είμαι

καθαρός!καθαρός!

Τι σημαίνει εδώ το επίθετο καθαρός;

ΜεταφοράΜεταφοράΌταν παίζω

μπάσκετ, θέλω το μυαλό μου να είναι

καθαρό!καθαρό!

Τι σημαίνει εδώ το επίθετο

καθαρό;

Τι σημαίνει λοιπόν η Τι σημαίνει λοιπόν η Κυριολεξία;Κυριολεξία;

Κυριολεξία χρησιμοποιούμε όταν αυτό που λέμε αυτό

εννοούμε.

Π.χ. Κόβω το ψωμί Π.χ. Κόβω το ψωμί σε φέτες.σε φέτες.

Τι σημαίνει λοιπόν η Τι σημαίνει λοιπόν η Μεταφορά;Μεταφορά;

Μεταφορά χρησιμοποιούμε όταν με αυτό που λέμε

εννοούμε κάτι άλλο.

Π.χ. Κόβει το μυαλό Π.χ. Κόβει το μυαλό του. (= είναι έξυπνος)του. (= είναι έξυπνος)

Ποιες από τις παρακάτω Ποιες από τις παρακάτω φράσεις είναι κυριολεξίες φράσεις είναι κυριολεξίες

και ποιες μεταφορές;και ποιες μεταφορές;►Το φαγητό είναι καυτό.Το φαγητό είναι καυτό.►Το φως της ψυχής του θα τον Το φως της ψυχής του θα τον

οδηγεί.οδηγεί.►Το χαρτόνι είναι σκληρό.Το χαρτόνι είναι σκληρό.►Μου άσκησε σκληρή κριτική.Μου άσκησε σκληρή κριτική.►Το στόμα του στάζει μέλι.Το στόμα του στάζει μέλι.►Πήραν τα μυαλά του αέρα.Πήραν τα μυαλά του αέρα.►Ήπια το γάλα μου.Ήπια το γάλα μου.

2626ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΜουσείαΜουσεία

Το άγαλμα που Το άγαλμα που κρύωνεκρύωνε

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ

Ο Μόγλης Ο Μόγλης τραβάειτραβάει την ουρά την ουρά

του του φιδιούφιδιού..

Ο Μόγλης Ο Μόγλης κάνει κάτι σε κάνει κάτι σε κάποιον κάποιον άλλον, άλλον, ενεργεί.ενεργεί.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ

Ο χιμπατζής Ο χιμπατζής χαϊδεύειχαϊδεύει το το κεφάλι του κεφάλι του

ΜόγληΜόγλη..

Ο χιμπατζής Ο χιμπατζής κάνει κάτι σε κάνει κάτι σε κάποιον κάποιον άλλον, άλλον, ενεργεί.ενεργεί.

Άρα, πότε έχουμε Άρα, πότε έχουμε Ενεργητική Σύνταξη;Ενεργητική Σύνταξη;

Όταν κάποιος Όταν κάποιος ενεργεί, κάνει ενεργεί, κάνει

κάτι.κάτι. Ο Μόγλης Ο Μόγλης

αγκαλιάζει την αγκαλιάζει την αρκούδα.αρκούδα.

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ

Η ουρά του Η ουρά του φιδιού φιδιού

τραβιέται τραβιέται από το από το ΜόγληΜόγλη..

Η ουρά του Η ουρά του φιδιού φιδιού παθαίνει κάτι παθαίνει κάτι από κάποιον από κάποιον άλλον.άλλον.

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ

Ο Μόγλης και Ο Μόγλης και η πριγκίπισσα η πριγκίπισσα σώζονται από σώζονται από την αρκούδατην αρκούδα..

Ο Μόγλης και Ο Μόγλης και η πριγκίπισσα η πριγκίπισσα παθαίνουν παθαίνουν κάτι από κάτι από κάποιον κάποιον άλλον.άλλον.

Άρα, πότε έχουμε Άρα, πότε έχουμε Παθητική Σύνταξη;Παθητική Σύνταξη;

Όταν κάποιος Όταν κάποιος παθαίνει κάτι παθαίνει κάτι από κάποιον από κάποιον

άλλον.άλλον.Ο Μόγλης Ο Μόγλης

μεταφέρεται από μεταφέρεται από την τίγρη.την τίγρη.

Πώς αλλάζουμε την Πώς αλλάζουμε την Ενεργητική σύνταξη σε Ενεργητική σύνταξη σε

Παθητική;Παθητική;

Είναι απλό. Δες το

σχεδιάγραμμα.

Οι ξυλοκόποι κόβουν τα δέντρα.

Τα δέντρα κόβονται από τους ξυλοκόπους.

Ας δούμε ποιες

αλλαγές κάναμε.

Οι ξυλοκόποι κόβουν τα δέντρα.ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Τα δέντρα κόβονται από τους ξυλοκόπους.ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ

Το ποιητικό αίτιο αποτελείται από την πρόθεση από + την

αιτιατική του ονόματος . Δείχνει

αυτόν από τον οποίο παθαίνει κάτι το

Υποκείμενο.

Πώς αλλάζουμε την Πώς αλλάζουμε την Παθητική σύνταξη σε Παθητική σύνταξη σε

Ενεργητική;Ενεργητική;

Είναι απλό. Δες το

σχεδιάγραμμα.

Τα δέντρα κόβονται από τους ξυλοκόπους.

Οι ξυλοκόποι κόβουν τα δέντρα..

αλλαγές κάναμε.Οι ξυλοκόποι κόβουν τα

δέντρα.ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Τα δέντρα κόβονται από τους ξυλοκόπους.ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΙΤΙΟ

Τώρα είναι η σειρά σου. Τώρα είναι η σειρά σου. Κάνε την Ενεργητική Κάνε την Ενεργητική σύνταξη σε Παθητική.σύνταξη σε Παθητική.

• Ο καπνός σκέπασε τον ουρανό.Ο καπνός σκέπασε τον ουρανό.

• Η αστυνομία φυλάσσει το Η αστυνομία φυλάσσει το χώρο.χώρο.

Τώρα είναι η σειρά σου. Τώρα είναι η σειρά σου. Κάνε την Παθητική Κάνε την Παθητική

σύνταξη σε Ενεργητική.σύνταξη σε Ενεργητική.• Οι μαθητές διδάσκονται από το Οι μαθητές διδάσκονται από το

δάσκαλο..δάσκαλο..

• Η είδηση μεταδόθηκε από την Η είδηση μεταδόθηκε από την τηλεόραση.τηλεόραση.

Ρήματα που θυμίζουν την Ρήματα που θυμίζουν την αρχαία κλίση (λόγια)αρχαία κλίση (λόγια)

Αυτό που μου συνέβησυνέβη χθες είναι αδιανόητο. Κάποιος μου πέταξε μια σαΐτα στο δρόμο. Τότε η καρδιά μου κατελήφθη κατελήφθη

από πανικό…

Χθες έγινε μια ληστεία και ένας ύποπτος

συνελήφθησυνελήφθη. Μετά προσήχθηπροσήχθη στο

αστυνομικό τμήμα της περιοχής.

Η Μαρία Η Μαρία αναδείχθηκεαναδείχθηκε ως η καλύτερη ως η καλύτερη χορεύτρια της χορεύτρια της χρονιάς.χρονιάς.

Ποια ρήματα έχουν λόγιο Ποια ρήματα έχουν λόγιο σχηματισμό κυρίως στον σχηματισμό κυρίως στον

Παθητικό Αόριστο;Παθητικό Αόριστο;• όσα έχουν ως όσα έχουν ως ββ΄ συνθετικό το ρήμα ΄ συνθετικό το ρήμα

βαίνωβαίνω= = επεμβαίνω επεμβαίνω επενέβη επενέβη• το αναδεικνύομαι το αναδεικνύομαι στον παθητικό στον παθητικό

αόριστο γίνεταιαόριστο γίνεται: αναδείχθηκα: αναδείχθηκα• όσα έχουν ως όσα έχουν ως ββ΄ συνθετικό το ρήμα ΄ συνθετικό το ρήμα

λαμβάνομαι = λαμβάνομαι = συλλαμβάνομαι συλλαμβάνομαι συνελήφθη - συνελήφθησανσυνελήφθη - συνελήφθησαν

• όσα έχουν ως όσα έχουν ως ββ΄ συνθετικό το ρήμα ΄ συνθετικό το ρήμα άγομαι = άγομαι = εισάγομαι εισάγομαι εισήχθη- εισήχθη-εισήχθησανεισήχθησαν

Ποια ρήματα έχουν λόγιο Ποια ρήματα έχουν λόγιο σχηματισμό κυρίως στον σχηματισμό κυρίως στον

Παθητικό Αόριστο;Παθητικό Αόριστο;• υφίσταμαι= υφίσταμαι= ΥπέστηΥπέστη μεγάλο σοκ. μεγάλο σοκ.

• αφίεμαι=αφίεμαι= ΑφέθηκεΑφέθηκε ελεύθερος. ελεύθερος.

• στέλνομαι= στέλνομαι= Το μήνυμα Το μήνυμα εστάληεστάλη..

• συντρίβομαι= συντρίβομαι= Το αεροπλάνο Το αεροπλάνο συνετρίβησυνετρίβη..

27η ΕΝΟΤΗΤΑΜουσεία

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Μεταβατικά ρήματα

Ο Γκούφυ παίζει μπέιζμπολΟ Γκούφυ παίζει μπέιζμπολ.

ΡΗΜΑΡΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Ποια είναι τα μεταβατικά ρήματα;

Μμμ! Για να δούμε. Τα μεταβατικά ρήματα

παίρνουν Αντικείμενο, παίρνουν Αντικείμενο, όπου περνάει η ενέργειά όπου περνάει η ενέργειά

τους.τους.

Εγώ λύνω μια άσκηση.

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Μονόπτωτα ρήματα

Ο Γκούφυ χτυπάει την μπάλα.

Ένα ΑντικείμενοΈνα Αντικείμενο

Ποια λέμε μονόπτωτα ρήματα;

Είναι μεταβατικά Είναι μεταβατικά ρήματα που παίρνουν ρήματα που παίρνουν

ΕΝΑ ΕΝΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ.ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ.

Δίπτωτα ρήματα

Δίπτωτα ρήματαΟ Μίκυ αγόρασε της Μίνυ ένα καλάθι μήλα..

Τι είναι αυτό το άμεσο και το

έμμεσο Αντικείμενο;

Όταν έχουμε 2 Αντικείμενα, τότε το ένα είναι το άμεσο (η ενέργεια του Υποκειμένου πάει άμεσα σε αυτό) και το άλλο το έμμεσο (η ενέργεια του Υποκειμένου πάει έμμεσα σε αυτό).

Σε ποιες πτώσεις συναντάμε τα Αντικείμενα των δίπτωτων ρημάτων;

Σε Αιτιατική και Γενική: Μου έδειξε τους βαθμούς του.

ΕΜΜΕΣΟΕΜΜΕΣΟΑΜΕΣΟΑΜΕΣΟ

Όταν έχουμε 2 Αντικείμενα, τότε αυτό που είναι σε Γενική είναι το έμμεσο και αυτό που είναι σε Αιτιατική είναι το άμεσο.

Σε ποιες πτώσεις συναντάμε τα Αντικείμενα των δίπτωτων ρημάτων;

Σε Αιτιατική και Αιτιατική: Με ρώτησε κάτι.

ΑΜΕΣΟΑΜΕΣΟΕΜΜΕΣΟΕΜΜΕΣΟ

Όταν έχουμε 2 Αντικείμενα σε Αιτιατική, τότε αυτό που δείχνει το πράγμα είναι το έμμεσο και αυτό που δείχνει το πρόσωπο είναι το άμεσο.

Αμετάβατα Ρήματα

Τα απογεύματα συνήθως

ξεκουράζομαι!

Ποια είναι τα αμετάβατα Ρήματα;

Τα αμετάβατα ρήματα είναι αυτά που δε

χρειάζονται Αντικείμενο (δείχνουν

μια κατάσταση).

Ας ανακεφαλαιώσουμε!ΡΗΜΑ= δείχνει ενέργεια, χαρακτηριστικό, κατάστασηΡΗΜΑ= δείχνει ενέργεια, χαρακτηριστικό, κατάσταση

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ ΑΜΕΤΑΒΑΤΑ ΡΗΜΑΤΑ

ΔΕΝ παίρνουν ΑντικείμενοΜονόπτωτα Μονόπτωτα ρήματα= 1 ρήματα= 1 ΑντικείμενοΑντικείμενο

Δίπτωτα ρήματαΔίπτωτα ρήματα = = 2 Αντικείμενα2 Αντικείμενα

ΓΕΝΙΚΗ (έμμεσο) +ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ (άμεσο)

ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ (έμμεσο= πράγμα) +ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ (άμεσο= πρόσωπο)

Το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ

Ο ΜίκυΟ Μίκυ σφυρίζει. σφυρίζει.

Ποιος; ο Μίκυ

Τι δείχνει το Υποκείμενο;

Το Υποκείμενο δείχνει ποιος κάνει

ή παθαίνει κάτι.

Σε ποια πτώση βρίσκεται το Υποκείμενο;

Το Υποκείμενο βρίσκεται σε

πτώση Ονομαστική.

Ο Γκούφυ είναι φίλος μου.

Ποιες μορφές έχει το Υποκείμενο; Το παιδί έτρεξε να κρυφτεί. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ

Αυτός ήθελε να σπουδάσει μουσική. ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ Οι κακοί τιμωρούνται. ΕΠΙΘΕΤΟ

Οι εργαζόμενοι κουράζονται πολύ. ΜΕΤΟΧΗ

Το ότι απέτυχε δεν εξηγείται. ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΕ ΑΡΘΡΟ Το «κάτω» είναι επίρρημα. ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ ΟΡΟΣ ΜΕ ΤΟ

ΑΡΘΡΟ ΜΠΡΟΣΤΑ

Πότε δεν γράφουμε το Υποκείμενο;

Όταν εννοείται εύκολα ή Όταν εννοείται εύκολα ή είναι η αντωνυμία είναι η αντωνυμία

εγώ/εσύ/αυτός.εγώ/εσύ/αυτός.

Π.χ. Είμαι βασιλιάς.Π.χ. Είμαι βασιλιάς.Ποιος;= ΕγώΠοιος;= Εγώ

Το ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Ο ΜίκυΟ Μίκυ κλωτσάει κλωτσάει την μπάλα.την μπάλα.

Τι; την μπάλα

Τι δείχνει το Αντικείμενο;

Το Αντικείμενο δείχνει πού πάει η

ενέργεια του Υποκειμένου.

Σε ποια πτώση βρίσκεται το Αντικείμενο;

Το Αντικείμενο βρίσκεται σε πτώση Αιτιατική ή Γενική.

Μου είπε την αλήθεια.

Ποιες μορφές έχει το Αντικείμενο; Το παιδί κλώτσησε την μπάλα. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ

Ο Τάσος την βοήθησε. ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ

Να φοβάσαι τους πονηρούς. ΕΠΙΘΕΤΟ

Να βοηθάς τους δυστυχισμένους. ΜΕΤΟΧΗ

Δε θέλει να έρθει μαζί σας. ΠΡΟΤΑΣΗ

ΠΡΟΣΟΧΗ!

Το Υποκείμενο και το Αντικείμενο δεν

χωρίζονται ΠΟΤΕ με κόμμα από το ρήμα.

-Ο Γιώργος ξύπνησε νωρίς.

-Ο Γιώργος, ξύπνησε νωρίς.

Το ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ

Ο ΜίκυΟ Μίκυ είναι είναι καταπληκτικός.καταπληκτικός.

Τι ιδιότητα έχει ο Μίκυ καταπληκτικός

Τι δείχνει το Κατηγορούμενο;

Το Κατηγορούμενο δείχνει μια ιδιότητα

του Υποκειμένου.

Με ποια ρήματα έχουμε Κατηγορούμενο;

Το Κατηγορούμενο συνοδεύεται από ρήματα,

όπως το είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, εμφανίζομαι, γεννιέμαι, διορίζομαι, εκλέγομαι, θεωρούμαι,

ονομάζομαι...

Σε ποια πτώση βρίσκεται το Κατηγορούμενο;

Το Κατηγορούμενο βρίσκεται στην ίδια

πτώση, γένος, αριθμό με το Υποκείμενο (συνήθως

στην Ονομαστική).

Ο Γιάννης είναι γιατρός.

Ποιες μορφές έχει το Κατηγορούμενο; Η Άννα είναι δασκάλα. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ

Αυτό δεν είναι κάτι. ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ

Η συντροφιά του είναι ευχάριστη. ΕΠΙΘΕΤΟ

Βρέθηκαν δεμένοι. ΜΕΤΟΧΗ

Είναι να τον λυπάται κανείς. ΠΡΟΤΑΣΗ

Αυτός είναι τέταρτος. ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ

Το σπίτι ήταν άνω κάτω. ΕΠΙΡΡΗΜΑ

Ο τοίχος είναι από μάρμαρο. ΕΜΠΡΟΘΕΤΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ

ΠΡΟΣΟΧΗ!

ΟΥΤΕ το Κατηγορούμενο

χωρίζεται με κόμμα από το ρήμα.

-Ο Γιώργος είναι αεροπόρος.

-Ο Γιώργος, είναι αεροπόρος.

28η ΕΝΟΤΗΤΑ Πόλεμος και ειρήνηΣκέψεις ενός παιδιού για τον πόλεμο

Απρόσωπα ρήματαΑπρόσωπα ρήματα

Τώρα που θα σας διαβάσω την εργασία μου, πρέπει να με ακούσετε πολύ προσεκτικά.

Απρόσωπα ρήματαΑπρόσωπα ρήματα

Ακούγεται ότι θα πάμε εκδρομή αύριο.

Ποια λέμε λοιπόν απρόσωπα ρήματα;

o Απρόσωπα είναι τα ρήματα που βρίσκονται σε γ΄ ενικό πρόσωπο.σε γ΄ ενικό πρόσωπο.

o Απρόσωπα είναι τα ρήματα που έχουν έχουν Υποκείμενο μια ολόκληρη πρότασηΥποκείμενο μια ολόκληρη πρόταση!

Δες μερικά απρόσωπα ρήματα. Συμφέρει να αποταμιεύουμε χρήματα.

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ

Δες μερικά απρόσωπα ρήματα. Ενδέχεται να βρέξει.

Δες μερικά απρόσωπα ρήματα. Λέγεται ότι θα έρθει νωρίτερα.

Δες μερικά απρόσωπα ρήματα. Φαίνεται ότι είπε ψέματα.

Δες μερικά απρόσωπα ρήματα. Μπορεί να είναι αλήθεια.

Απρόσωπες εκφράσεις

Είναι ωραίοΕίναι ωραίο να είσαι παιδί!

Ποιες λέμε λοιπόν απρόσωπες εκφράσεις;

o Απρόσωπες είναι οι εκφράσεις που δημιουργούνται από το ρήμα είναι+ ένα

επίθετο ή ουσιαστικό.

o Οι απρόσωπες εκφράσεις έχουν έχουν Υποκείμενο μια ολόκληρη πρότασηΥποκείμενο μια ολόκληρη πρόταση!

Δες μερικές απρόσωπες εκφράσεις. Είναι αναγκαίο να συναντηθούμε.

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟείναι+ επίθετο

Δες μερικές απρόσωπες εκφράσεις. Είναι άδικο να μου μιλάς έτσι.

Δες μερικές απρόσωπες εκφράσεις. Είναι ανάγκη να τον δω αμέσως.

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟείναι+ ουσιαστικό

ΠΡΟΣΟΧΗ! Ένα ρήμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως

προσωπικό ή ως απρόσωπο.

Απαγορεύεται το κάπνισμα.= προσωπικό

Απαγορεύεται να καπνίζετε.= απρόσωπο

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ= ολόκληρη πρόταση

Πώς θα ξεχωρίζω το προσωπικό από το απρόσωπο ρήμα;

Θα σου πω ένα κόλπο! Όταν το ρήμα έχει

Υποκείμενο μια ολόκληρη πρόταση, τότε είναι

ΑΠΡΟΣΩΠΟ.

ΔΕΥΤΕΡΕΟΥΣΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Είμαι τόσο όμορφη, ώστε

όλοι με θαυμάζουν!

ΔΕΥΤΕΡΕΟΥΣΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Διαβάζω τόσο πολύ, ώστε να

έχω πολλές γνώσεις.

Τι δείχνουν λοιπόν οι Αποτελεσματικές προτάσεις;

Οι Αποτελεσματικές προτάσεις μας

δείχνουν το αποτέλεσμα μιας

πράξης.

Πώς θα αναγνωρίζουμε τις Αποτελεσματικές προτάσεις;

Οι Αποτελεσματικές προτάσεις έχουν

στην αρχή τους τα: ώστε, που

(=ώστε), ώστε να, που να, με

αποτέλεσμα να…

Ποιες εγκλίσεις βρίσκουμε στις Αποτελεσματικές προτάσεις;

Οι Αποτελεσματικές προτάσεις έχουν Οριστική με τα

ώστε, που (=ώστε).

Ποιες εγκλίσεις βρίσκουμε στις Αποτελεσματικές προτάσεις;

Οι Αποτελεσματικές προτάσεις έχουν Υποτακτική με τα

ώστε να, που να(=ώστε να), με αποτέλεσμα να.

Μην ξεχνάς και κάτι άλλο.Πριν από μια Αποτελεσματική πρόταση μπορεί να υπάρχουν

οι λεξούλες: τέτοιος-α-ο, τόσο,

έτσι.

Ήταν τόσο καλός, που τον αγαπούσαν όλοι.

Ας θυμηθούμε τώρα τους κανόνες τονισμού! παίρνουν τόνο οι μονοσύλλαβες λέξεις μετά

από έκθλιψη (=χάνεται το φωνήεν όταν ακολουθεί φωνήεν)

λίγ’ απ’ όλα

ή αποκοπή (= χάνεται το φωνήεν όταν ακολουθεί σύμφωνο)

κόψ’το

Ας θυμηθούμε τώρα τους κανόνες τονισμού! παίρνουν τόνο οι μονοσύλλαβες λέξεις που

πάνε παρέα με τα ρήματα: μπω, βγω, βρω,’ρθω.

Θά μπω, νά βγω, θά ’ρθω

Ας θυμηθούμε τώρα τους κανόνες τονισμού! πρόσεχε πού μπαίνει ο τόνος στις παρακάτω

λέξεις: νεράιδα κορόιδο αίθουσα ναύτης εύλογος

Ας θυμηθούμε τώρα τους κανόνες τονισμού! Οι μονοσύλλαβες λέξεις ή Οι μονοσύλλαβες λέξεις ή

μονοσύλλαβες μονοσύλλαβες Προστακτικές ΔΕΝ Προστακτικές ΔΕΝ

παίρνουν τόνο!παίρνουν τόνο!

μια, για, γεια, πια, ποιος, γιος, νιος, γη…βρες μου το, πες μου το…

Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις! παίρνουν τόνο το ή Δεν ξέρω τι να φορέσω: το πράσινο ή το

κόκκινο φόρεμα.

παίρνουν τόνο τα ερωτηματικά πού;, πώς;Πού πήγε;Πώς είσαι;

Πού να στα λέω!Πού και πού!

Αραιά και πού!Πώς βαριέμαι!

Περιμένω πώς και πώς!

Ας θυμηθούμε τώρα τους κανόνες τονισμού! Οι αδύνατοι τύποι της Οι αδύνατοι τύποι της

προσωπικής αντωνυμίας προσωπικής αντωνυμίας ΔΕΝ παίρνουν τόνο!ΔΕΝ παίρνουν τόνο!

μου, σου, του, μας, σας, τους…

Ας θυμηθούμε τώρα τους κανόνες τονισμού! ΠΡΟΣΕΧΕ όμως!ΠΡΟΣΕΧΕ όμως!

Το παράθυρό μου!

Η δασκάλα μάς (σε εμάς) έδωσε τα τεστ.

Ας θυμηθούμε τώρα τους κανόνες τονισμού! Οι λέξεις με ΚΕΦΑΛΑΙΑ Οι λέξεις με ΚΕΦΑΛΑΙΑ

γράμματα ΔΕΝ γράμματα ΔΕΝ τονίζονται!τονίζονται!

ΕΛΛΗΝΑΣ, ΓΑΛΛΙΑ…

Ας θυμηθούμε πώς λέγονται οι λέξεις ανάλογα με τη θέση του τόνου!

παιδί νομίζω αυτοκίνητο

Ο τόνος στην τελευταία

συλλαβή= οξύτονηΟ τόνος στη μεσαία συλλαβή=

παροξύτονη

Ο τόνος στην τρίτη από το τέλος συλλαβή= προπαροξύτονη

Σύνθετες λέξεις με αρχαίες προθέσειςεκ+ λέξη από σύμφωνο= εκ εκ+ λέξη από σύμφωνο= εκ εκεκσυγχρονίζωσυγχρονίζω

εκ+ λέξη από φωνήεν= εξ εκ+ λέξη από φωνήεν= εξ εξεξακοντίζωακοντίζω

Έχω κάτι να σας εξομολογηθώ.

Σύνθετες λέξεις με αρχαίες προθέσειςεν+ λέξη από π, β, φ, μ= εμεν+ λέξη από π, β, φ, μ= εμ εμεμπνέω, πνέω, εμεμφυτεύω, φυτεύω, εμεμμένωμένω

εν+ λέξη από ν, μ, λ, ρ= το εν+ λέξη από ν, μ, λ, ρ= το ν ν αφομοιώνεται από αφομοιώνεται από αυτά αυτά εν + νόμος= έννομος, εν + νόμος= έννομος,

εν+ λείπω= έλλειψηεν+ λείπω= έλλειψη

Έχουμε έλλειψη καλών υλικών για το

μαγείρεμα.

Σύνθετες λέξεις με αρχαίες προθέσειςΔιά, επί, υπό+ λέξη από φωνήεν= χάνουν το Διά, επί, υπό+ λέξη από φωνήεν= χάνουν το τελικό τους φωνήεν τελικό τους φωνήεν διά+ εγείρω= διά+ εγείρω= διδιεγείρωεγείρω

Επί + άξια= Επί + άξια= επεπάξια, υπό+ ανάπτυξη= άξια, υπό+ ανάπτυξη= υπυπανάπτυξηανάπτυξη

Κερδίσαμε επάξια το διαγωνισμό χορού.

Σύνθετες λέξεις με αρχαίες προθέσειςσυν+ λέξη από κ, γ, χ= συγ συν+ λέξη από κ, γ, χ= συγ συν+ κινώ= συν+ κινώ= συγσυγκινώκινώ

συν+ λέξη από π, β, φ, μ= συμ συν+ λέξη από π, β, φ, μ= συμ συν+ φορά= συν+ φορά= συμσυμφοράφορά

συν+ λέξη από λ= συλ συν+ λέξη από λ= συλ συν + λαμβάνω= συν + λαμβάνω= συλσυλλαμβάνωλαμβάνω

συν+ λέξη από σ= συσ συν+ λέξη από σ= συσ συν+ σωρεύω= συν+ σωρεύω= συσσυσσωρεύωσωρεύω

συν+ λέξη από ρ= συρ συν+ λέξη από ρ= συρ συν+ ραφή= συν+ ραφή= συρσυρραφήραφή

συν+ λέξη από ξ, ζ, στ, σπ, σφ= συ συν+ λέξη από ξ, ζ, στ, σπ, σφ= συ συν+ ζυγός= σ συν+ ζυγός= σύύζυγοςζυγος

Η σύζυγός μου είναι μουσικός.

2929ηη ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΠόλεμος και ΕιρήνηΠόλεμος και Ειρήνη

Όαση ειρήνηςΌαση ειρήνης

Απλές προτάσειςΑπλές προτάσεις

Το αρκουδάκι μου είναι

γλυκό.

Απλές προτάσειςΑπλές προτάσεις

Εγώ αγόρασα

μπαλόνια.

Ποια λέμε λοιπόν Ποια λέμε λοιπόν Απλή πρόταση;Απλή πρόταση;

Απλή λέμε την πρόταση που έχει μόνο τους βασικούς όρους:

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ και ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑ. Θυμάσαι το ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑ;

Το Κατηγόρημα αποτελείται από Το Κατηγόρημα αποτελείται από το ρήμα και το Αντικείμενο ή το το ρήμα και το Αντικείμενο ή το Κατηγορούμενο.Κατηγορούμενο.

Π.χΠ.χ. Εγώ. Εγώ κάνω σκοινάκικάνω σκοινάκι..

ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑ

Ποια λέμε λοιπόν Ποια λέμε λοιπόν Απλή πρόταση;Απλή πρόταση;

Βρες το Υποκείμενο και το Κατηγόρημα στις παρακάτω

προτάσεις. Για το Υποκείμενο τι ρωτάμε;

Τα μαγαζιά είναι ανοικτά.Τα μαγαζιά είναι ανοικτά. Το παιδί αρρώστησε.Το παιδί αρρώστησε. Ο Τάκης κλώτσησε την μπάλα.Ο Τάκης κλώτσησε την μπάλα.

Επαυξημένες προτάσειςΕπαυξημένες προτάσεις

Εγώ αγόρασα δυο

μπαλόνια χθες το πρωί.

Επαυξημένες προτάσειςΕπαυξημένες προτάσεις

Το πάνινο αρκουδάκι μου είναι

πολύ γλυκό.

Ποια λέμε λοιπόν Ποια λέμε λοιπόν Επαυξημένη πρόταση;Επαυξημένη πρόταση;

Επαυξημένη λέμε την πρόταση που εκτός τους βασικούς όρους (ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ και

ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑ) έχει και άλλους προσδιορισμούς (επίθετα, που πάνε παρέα με ουσιαστικά και επιρρήματα

που δείχνουν το πότε, το πώς, το πού…)

Π.χ. Εγώ Π.χ. Εγώ κάνω σκοινάκι κάνω σκοινάκι κάθε κάθε μέραμέρα..

Π.χ. Π.χ. Εγώ κάνω Εγώ κάνω πολύπολύ σκοινάκι σκοινάκι κάθε μέρα.κάθε μέρα.

Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι απλές και ποιες επαυξημένες;είναι απλές και ποιες επαυξημένες;

Η αυλή μας είναι μεγάλη.Η αυλή μας είναι μεγάλη. Η αυλή του σχολείου έχει πολύ Η αυλή του σχολείου έχει πολύ

πράσινο.πράσινο. Ο Γιάννης σπουδάζει γιατρός.Ο Γιάννης σπουδάζει γιατρός. Το έργο τελείωσε χθες με τη Το έργο τελείωσε χθες με τη

βοήθεια όλων.βοήθεια όλων. Το νερό είναι κρύο.Το νερό είναι κρύο. Η θάλασσα έχει αχινούς.Η θάλασσα έχει αχινούς.

Ονοματικές και Ρηματικές φράσειςΟνοματικές και Ρηματικές φράσεις

Η απόλαυση

του χορού!

Απολαμβάνω το χορό. Απλώς όχι Απλώς όχι μαζί σου!μαζί σου!

Το σκούπισμα

του δωματίου!

Σκουπίζω το

δωμάτιο!

Εμένα μου αρέσουν οι Ονοματικές φράσεις!

Εμένα μου

αρέσουν οι

Ρηματικές

φράσεις!Το χτύπημα Το χτύπημα του του κεφαλιού!κεφαλιού!

Χτυπάω το Χτυπάω το κεφάλι!κεφάλι!

Ποια η διαφορά;Ποια η διαφορά;

Ονοματικές φράσειςΟνοματικές φράσεις

Οι Ονοματικές φράσεις

έχουν ουσιαστικ

Η απόκρουση Η απόκρουση της μπάλας!της μπάλας!

Ρηματικές φράσειςΡηματικές φράσεις

Οι Ρηματικές φράσεις έχουν ρήμα!

ΑποκρούωΑποκρούω την μπάλα!την μπάλα!

Μπορούμε να παίξουμε Μπορούμε να παίξουμε με τις φράσεις αυτές. με τις φράσεις αυτές.

ανάποδο!

το σβήσιμο της φωτιάς=το σβήσιμο της φωτιάς= σβήνω τη φωτιάσβήνω τη φωτιά

ανάποδο!

χτυπάω το τύμπανο=χτυπάω το τύμπανο= το χτύπημα του τυμπάνουτο χτύπημα του τυμπάνου

Τώρα είναι η σειρά σου. Κάνε από Τώρα είναι η σειρά σου. Κάνε από ονοματικές σε ρηματικές τις φράσεις ονοματικές σε ρηματικές τις φράσεις

που θα σου πει ο Ντόναλντ!που θα σου πει ο Ντόναλντ!

καταστροφή της σοδειάς=

δημιουργία νέων θέσεων εργασίας=

ανακάλυψη ενός αρχαίου τάφου=

Τώρα είναι η σειρά σου. Κάνε από Τώρα είναι η σειρά σου. Κάνε από ρηματικές σε ονοματικές τις φράσεις ρηματικές σε ονοματικές τις φράσεις

που θα σου πει η Νταίζη!που θα σου πει η Νταίζη!

Διοργανώνω μια εκδρομή=

Προστατεύω τα δάση=

Απογοητεύω τους οπαδούς=

Σύνθετα ρήματα με εσωτερική Σύνθετα ρήματα με εσωτερική αύξηση (έ)αύξηση (έ)

ΚατΚατέέβαλαβαλα μεγάλη προσπάθεια για να ξεφύγω από τους

αδελφούς Ντάλτον!

Σύνθετα ρήματα με εσωτερική Σύνθετα ρήματα με εσωτερική αύξηση (έ)αύξηση (έ)

Ο Σερίφης μου Ο Σερίφης μου ανανέέθεσεθεσε να πιάσω να πιάσω τους ληστές της τους ληστές της

τράπεζας.τράπεζας.

Ποια ρήματα παίρνουν εσωτερική Ποια ρήματα παίρνουν εσωτερική αύξηση (έ);αύξηση (έ);

Τα ρήματα που πάνε παρέα συνήθως με μια πρόθεση (ανά,

διά, κατά, υπό, κατά, παρά, υπέρ).

αναβάλλω= ανέβαλλα καταβάλλω= κατέβαλλα αποσύρω= απέσυρα

Σε ποιους χρόνους τα ρήματα αυτά Σε ποιους χρόνους τα ρήματα αυτά παίρνουν εσωτερική αύξηση (έ);παίρνουν εσωτερική αύξηση (έ);

Μα, φυσικά στον Παρατατικό και τον

Αόριστο.

αναβάλλω= ανέβαλλα, ανέβαλα καταβάλλω= κατέβαλλα, κατέβαλα

Σε ποια πρόσωπα τα ρήματα αυτά Σε ποια πρόσωπα τα ρήματα αυτά παίρνουν εσωτερική αύξηση (έ);παίρνουν εσωτερική αύξηση (έ);

Στο πρώτο, δεύτερο και τρίτο ενικό και

στο τρίτο πληθυντικό πρόσωπο.

αναβάλλω= ανέβαλλα, ανέβαλλες, ανέβαλλε, ανέβαλλαν

Μα πού πήγαν αυτοί οι Ντάλτον; Τέλοσπάντων! Θα σου λέω ρήματα κι εσύ θα φτιάχνεις

τον Παρατατικό στο σωστό πρόσωπο, όπως στο

παράδειγμα: υπογράφει= υπέγραφευπογράφει= υπέγραφε

αποσύρουν=αποσύρουν=

υπερβάλλει=υπερβάλλει=

διακόπτεις=διακόπτεις=

Τώρα θα σου λέω ρήματα κι εσύ θα φτιάχνεις τον Αόριστο στο

σωστό πρόσωπο, όπως στο παράδειγμα:

υπογράφει= υπέγραψευπογράφει= υπέγραψε

αποσύρουν=αποσύρουν=

υπερβάλλει=υπερβάλλει=

διακόπτεις=διακόπτεις=

ΓΛΩΣΣΑ ΣΤ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Education

Transcript of ΓΛΩΣΣΑ ΣΤ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤ' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ: Α' ΕΝΟΤΗΤΑ- ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

εκδρομη της στ ταξης του 2ου δημοτικου σχολειου. 2 pptx

ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΣΤ' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΓΛΩΣΣΑ Β΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Α΄ΤΕΥΧΟΣ

ΓΛΩΣΣΑ ΣΤ΄

ΓΛΩΣΣΑ Ε' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ- ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ τ.1

Γ' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΓΛΩΣΣΑ

ΓΛΩΣΣΑ Β΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β΄ΤΕΥΧΟΣ

ΓΛΩΣΣΑ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ - plaisio-cdn.gr · ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Γράμματα Λέξεις Ιστορίες ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΕΥΧΟΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤ ΤΑΞΗΣ 2ΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΑΡΥΣΤΟΥ ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥvrilissia-arts-sports.gr/images/Athlorama 15-16.pdf · Α΄Β΄Γ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ 17:30-18:30 Δ΄Ε΄ΣΤ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ 17:30-18:30 Δ΄Ε΄ΣΤ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΜΟΥΣΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ Α-ΣΤ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΓΛΩΣΣΑ Α΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Β΄ΤΕΥΧΟΣ

ΓΛΩΣΣΑ Γ' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ - Τα Απιθανα Μολυβια 2

ΓΛΩΣΣΑ Ε' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ - ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ τ.2

ΓΛΩΣΣΑ Δ' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ -ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΝ.1-5

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤ ΤΑΞΗΣ 2ΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΑΡΥΣΤΟΥ ΤΕΥΧΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ

ΓΛΩΣΣΑ ΣΤ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ - e-xidas.gr · Ενότητα 1 Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα Π ώς θα μελετούμε κάθε ενότητα

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤ ΤΑΞΗΣ 2ΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΑΡΥΣΤΟΥ ΤΕΥΧΟΣ ΜΑΡΤΙΟΥ