สหสมพนธระหวางกลองเสยงกบกายภาพของเสยง

ในการอานวรรณคดรอยกรองของไทย

Laryngeal and Acoustic Correlates in Thai Poetic Readingรศ.ดร. อภลกษณ ธรรมทวธกล

ภาควชาภาษาศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลย เกษตรศาสตรfhumalt@ku.ac.th

ในการอานวรรณคดรอยกรองของไทย

โคลง ฉนท กาพย กลอน และราย• เราสามารถอาน:

- แบบธรรมดา- ทำานองเสนาะแบบธรรมดา-ทำานองเสนาะแบบเนนอารมณ

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ในการอานทำานองเสนาะแบบเนน อารมณ ผอานสอดแทรก

อารมณ ความรสกในบทรอยกรอง โดยการใชเสยงสงตำ/า อานเรวชา

หรอดงเบา แตกตางไปตามเนอหาและจงหวะของบทรอยกรอง

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

เชนเดยวกนกบการรอง เพลงไทย ผอานทำานอง

เสนาะ “ใชลกคอ” ซ/งยงไมเปนท/ชดเจนวาในทางสรระ

ของการออกเสยงหรอเปลงเสยงมลกษณะอยางไร

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

งานวจยนมงศกษาลกษณะ ทางสรระ การทำางานของ

กลองเสยง ในการอานวรรณคดรอยกรองทงสาม

แบบ และเปรยบเทยบกบกายภาพของเสยงท/วดได

ดวยเคร/องวเคราะหเสยง เพ/อหาขอสรปอธบาย “การ

ใชลกคอ” อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ผวจยศกษาลกษณะทางสรระของการออกเสยงและเปลงเสยงโดยการ

บนทกวดทศน การทำางานของกลองเสยงผานกลองวดทศนสองกลอง

เสยง (videolaryngoscope) ขณะท/ผ อานสาธตการอานรอยกรอง โคลง

ฉนท กาพย กลอน และราย โดย การอานแบบธรรมดา อานทำานอง

เสนาะแบบธรรมดา และอานทำานองเสนาะแบบเนนอารมณ อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

กลองวดทศนสองกลองเสยงเปนเคร/องมอแพทย

ท/มทอใยแกวตดกลอง ขนาดเลก ใชสอดผานลง

ไปในชองจมกของผอานเพ/อดการเคล/อนไหวของ

กลองเสยง อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

กลองวดทศนสองกลองเสยง(Laryngoscope)

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ในการศกษากายภาพของเสยง ผวจยบนทกเทปการอานรอย

กรองประเภทตาง ๆ โดยการ อานแบบธรรมดา อานทำานอง

เสนาะแบบธรรมดา และแบบ เนนอารมณ แลวนำาเทปไป

วเคราะหเสยงโดยเคร/อง วเคราะหเสยง Kay

Elemetrics CSL4300 อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

คณลกษณะทางกายภาพของ เสยงท/ศกษา ไดแก

• ลกษณะและความดงของคล/นเสยง• ความถ/มลฐานซ/งบอกระดบเสยงสงตำ/า• ความถ/ฟอรแมนท ซ/งบอกคณภาพ

ของเสยงสระและพยญชนะ

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ผลการศกษาท/สำาคญ• ดานสรระของกลองเสยง

-กลองเสยงในขณะออกเสยงพยางคเนนในการอานทำานองเสนาะทงสอง

แบบ มลกษณะถกยกขน (raised larynx) และกลามเนอ aryepiglottic folds ซ/งยดอยท/โคนลนปดกลองเสยงรดเขาหากนปดแนนในแนวนอน

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ผลการศกษาท/สำาคญ• ดานสรระของกลองเสยง

- ลนปดกลองเสยง (epiglottis) เคล/อนลงปดกลองเสยงในการออกเสยงพยางคเนนของการอานทำานองเสนาะ

ทงสองแบบ แตลนปดกลองเสยงเปดปกตในการอานแบบธรรมดา

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ผลการศกษาท/สำาคญ• ดานกายภาพของเสยง

-ระดบเสยงในการอานทำานอง เสนาะทงสองแบบ สงหรอตำ/ากวา

การอานแบบธรรมดา ขนอยกบลกษณะและเนอหาของบทรอยกรองและอารมณท/สอดแทรก

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ผลการศกษาท/สำาคญ• ดานกายภาพของเสยง

- ในการอานทำานองเสนาะทงสองแบบ คล/นเสยงมลกษณะพเศษในพยางคเนนแตกตางจากรปลกษณคล/นเสยงของพยางคเนนในการอานแบบธรรมดาหรอในการพดปกต

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ภาพท/1 คล/นเสยงและความดงของคำาวา “สรวงสวรรค” ในการอานรอยกรองแบบธรรมดา

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ภาพท/2 คล/นเสยงและความดงของคำาวา “สรวงสวรรค” ในการอานทำานองเสนาะแบบธรรมดา

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ภาพท/3 คล/นเสยงและความดงของคำาวา “สรวงสวรรค” ในการอานทำานองเสนาะแบบเนนอารมณ

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

วดทศนแสดงการเคล/อนไหวของกลองเสยง

Videolaryngoscopy

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ภาพท/4 ลกษณะกลองเสยงในการอานรอยกรองแบบธรรมดา

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ภาพท/5 ลกษณะกลองเสยงในพยางคเนนของการอานทำานองเสนาะ ทงสองแบบแสดงการรดปดแนนเขาหากนในแนวนอนของ

aryepiglottic folds อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

ภาพท/ 6 ลนปดกลองเสยงเคล/อนลงปดกลองเสยงในพยางคเนนของ

การอานทำานองเสนาะทงสองแบบ อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

อภปราย• ความดงของเสยงในพยางคเนนท/ม

ลกษณะพเศษคอคอย ๆ ดงขน(crescendo) ในการอานทำานองเสนาะทงสองแบบคงจะเกดจากการควบคม

กระแสลมจากปอด (ลมหายใจออก) ทำาใหความดนใตกลองเสยงคอย ๆ สง

ขน ซ/งมผลทำาใหเกดเปนเสยงท/ดงขน เร/อย ๆ

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

อภปราย• ลกษณะการทำางานของกลองเสยงใน

พยางคเนนของการอานทำานองเสนาะ ทงสองแบบ คลายกบลกษณะของ

กลองเสยงในการออกเสยงพยญชนะ ท/ผนงคอ (pharyngeal consonant) หรอ

พยญชนะท/ลนปดกลองเสยง (epiglottal consonant)

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

อภปราย

• เสยงพยญชนะท/ผนงคอน พบใน ภาษาแถบตะวนออกกลาง เชน

ภาษาอารบค ฮบร และภาษาตาง ๆในตระกลทเบต- พมา (Tibeto-Burman)

และการออกเสยงในลกษณะน พบ ในการรองเพลงพนเมอง ใน หลาย

ประเทศ อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

อภปราย• ลกษณะสำาคญทางสรระของการออก

เสยงท/กลาวมานคอ มการยกระดบกลองเสยง(raised larynx)ใหสงขนในชอง

คอ ควบคไปกบการเคล/อนโคนลนไปท/ ผนงคอดานหลง (retracted tongue root)

และการเคล/อนลดลงมาปดกลองเสยงของลนปดกลองเสยง

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

อภปราย

• การยกระดบกลองเสยงใหสงขนและการเคล/อนลงปดกลองเสยงของลนปดกลองเสยงเปนผลจาก

การรดปดแนนเขาหากนของaryepiglottic folds ตามแนวนอนของ

กลองเสยง (medial compression) อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

สรปผลจากการศกษาการอานวรรณคด

รอยกรองของไทยพบวา ในการอาน แบบธรรมดา ลกษณะการออกเสยง

และกายภาพของเสยงไมแตกตาง จากการพดปกต แตในการอาน

ทำานองเสนาะทงสองแบบ มการควบคมเสยงโดยการควบคมกระแส

ลมจากปอด และควบคม aryepiglottic folds ทำาใหเสยงมลกษณะบบดงขนและกลองเสยงเคล/อนสงขนในชอง

คอ อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

สรป

• และลนปดกลองเสยงเคล/อนลงปด กลองเสยงพรอม ๆ กนกบการเคล/อน

โคนลนไปดานหลงคอ ซ/งเกดเปนระยะ ๆ ตามจงหวะและเนอหาของบทรอย

กรอง อนเปนลกษณะเดนของ “การใชลกคอ” ตามท/นยมเรยกกน

อภลกษณ ธรรมทวธกล2546

สหสมพนธระหวางกลองเสยงกบกายภาพของเสยงในการอานวรรณคดรอยกรองของไทย

Laryngeal and Acoustic Correlates in Thai Poetic Reading

รศ.ดร. อภลกษณ ธรรมทวธกลภาควชาภาษาศาสตร

คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลย เกษตรศาสตรfhumalt@ku.ac.th

สหสมพนธระหวางกลองเสยงกบกายภาพของเสยงในการอานวรรณคดรอยกรองของไทย

Laryngeal and Acoustic Correlates in Thai Poetic Reading

รศ.ดร. อภลกษณ ธรรมทวธกลภาควชาภาษาศาสตร

คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลย เกษตรศาสตรfhumalt@ku.ac.th