بسمه تعاليبسمه تعالي

طراحی مدلی برای مدیریت ریسک طراحی مدلی برای مدیریت ریسک گذاریگذاری‌‌سرمایهسرمایه

در بورس اوراق بهادار تهران با در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مفهوماستفاده از مفهوم

ارزش در معرض ریسکارزش در معرض ریسک

استاد راهنما : دکتر استاد راهنما : دکتر فدائی نژادفدائی نژاد‌‌محمد اسماعیلمحمد اسماعیل

استاد مشاور : دکتر بهروز دریاستاد مشاور : دکتر بهروز دری

‌‌دانشجو : محمد اقبال نیادانشجو : محمد اقبال نیا

ه-دف و علت ه-دف و علت بی)ان موض)وع،بی)ان موض)وع، انتخاب موضوعانتخاب موضوع

کسب بازده به عنوان هدف سرمایه گذاری کسب بازده به عنوان هدف سرمایه گذاری کسب بازده مستلزم تحمل ریسک کسب بازده مستلزم تحمل ریسک لزوم برنام-ه ری-زی ، پیش بی-نی و م-دیریت ریسک لزوم برنام-ه ری-زی ، پیش بی-نی و م-دیریت ریسک و معی-ار انح-راف قبی-ل از ریس-ک رایج و معیاره-ای معی-ار انح-راف قبی-ل از ریس-ک رایج معیاره-ای

ش-اخ-ص ریس-ک سیس-تمات-یک بت-ا،- بازت-ا-ب ر-یس-ک ت-اریخی ش-اخ-ص ریس-ک سیس-تمات-یک بت-ا،- بازت-ا-ب ر-یس-ک ت-اریخی دارایی هادارایی ها

لح-اظ و ریس-ک مع-رض در ارزش جل-و ب-ه رو لح-اظ نگ-اه و ریس-ک مع-رض در ارزش جل-و ب-ه رو نگ-اه کردن آخرین ترکیب پرتفوی کردن آخرین ترکیب پرتفوی

ب-ازار ب-ا متناس-ب ریس-ک م-دیریت م-دل ب-ازار طراحی ب-ا متناس-ب ریس-ک م-دیریت م-دل طراحی سرمایه کشورسرمایه کشور

تعریف ریسک منابع ریسک انواع ریسک اندازه گیری ریسک

دامنه تغییرات •متوسط قدر مطلق انحرافات •متوسط مجذور انحرافات )واریانس(•انحراف معیار•شبه واریانس•شبه انحراف معیار•

‌‌ادبیات موضوعیادبیات موضوعی

مدیریت ریسکن-امطلوب • پیام-دهای براب-ر در مح-افظت

ناشی از تحمل ریسک فوای-د • ب-ه دس-تیابی از ی-افتن اطمین-ان

پذیرش ریسک تص--میمات • اتخ--اذ و ریس--ک شناس--ایی

هوشیارانه پیش بی-نی تغی-یرات ریس-ک در ط-ول زم-ان •

از - انتظ-ار م-ورد زی-ان ح-داکثر ک-ه آم-اری معی-ار یک ن-گه-داری ی-ک -دارایی- ی-ا پرتف-وی را در- دوره زم-انی -معین و -ب-ا اح-تم-ال مش-خ-ص )س-طح- اطمین-ان- معل-وم-( م-حاس-به و

به صورت کمی گزارش می کند.

مث-ال( ارزش در مع-رض ریس-ک روزان-ه در س-طح اطمین-ان میلیون ریال یعنی :10% معادل 99

متوس-ط زی-ان ناش-ی از ک-اهش ارزش ب-ازار دارایی، تنه-ا در از ر-وز بیش-تر -از 100ی-ک روزک-اری- میلی-ون -ری-ال 10 خواهد بود.

ریسک بازار = ارزش در معرض ریسک

ارزش در معرض ریسکارزش در معرض ریسک

بیان آماری ارزش در معرض ریسکبیان آماری ارزش در معرض ریسک

: تغيير ارزش بازار پرتفوي: تغيير ارزش بازار پرتفوي : بردار تغيير در متغيرهاي مورد نظر: بردار تغيير در متغيرهاي مورد نظر

: افق زماني مورد نظر: افق زماني مورد نظر

: سطح اطمينان: سطح اطمينان

1, VaRxtpP

pxt

1

دالی)ل اس)تفاده از ارزش در مع)رض دالی)ل اس)تفاده از ارزش در مع)رض

ریسک در مدیریت پرتفویریسک در مدیریت پرتفوی- لحاظ کردن ارزش بازار دارایی ها1زم-انی 2 اف-ق ب-رای ب-ازار متغیره-ای بی-نی پیش -

کوتاهتر و در نتیجه پیش بینی دقیق تر ریسک - نگاه رو به جلو3از 4 متش-کل ه-ای پرتف-وی م-ورد در ک-اربرد قاب-ل -

سهام، اوراق قرضه ، کاال و ابزارهای مشتقه - تمرکز بر روی دنباله های توزیع5- ارایه چارچوبی برای تحلیل ریسک 6- قابل فهم تر و مانوس تر بری مدیران عالی 7

مح)دودیت ه)ای تحلی)ل ارزش در مع)رض مح)دودیت ه)ای تحلی)ل ارزش در مع)رض

ریسکریسک

نادی-ده 1 و ریس-ک ری-الی مب-الغ ب-ه ص-رف توج-ه -گرفتن تبادل ریسک و بازده

VaR- نبود روش منحصر بفرد برای محاسبه 2

به صدک انتخاب شدهVaR- وابستگی 3

روش ه-ای محاس-به ارزش در روش ه-ای محاس-به ارزش در معرض ریسکمعرض ریسک

- روش پارامتریک )واریانس – کوواریانس( 1

: ارزش در معرض ريسک‌‌‌‌‌‌‌

: ارزش بازار دارايي

: سطح اطمينان: سطح اطمينان

: طول دوره زماني محاسبه بازده: طول دوره زماني محاسبه بازده

- روش شبیه سازی تاریخی- روش شبیه سازی تاریخی22

- روش شبیه سازی مونت کارلو- روش شبیه سازی مونت کارلو33

TZMVaR ..

VaR

MT

آزمون استرس و آزمون بازخورآزمون استرس و آزمون بازخور

تحت - ب-دره عملک-رد ب-رآورد : اس-ترس آزم-ون در طی الع-اده ف-وق و ت-ا 10تغی-یرات ش-دید 20

سال گذشته

VaRآزم-ون ب-ازخور: س-نجش عملک-رد برآورده-ای -در گذشته

ریسک متریک ریسک متریک

مجموعه ای از روش های سنجش ریسک بازار- 1

محاسبه محاسبه برایبرایمجموعه ای از داده های مورد نیاز مجموعه ای از داده های مورد نیاز - - 22نوسانات و همبستگی نوسانات و همبستگی

سیستم های نرم افزاری توسعه یافته توسط شرکت سیستم های نرم افزاری توسعه یافته توسط شرکت - - 33مورگانمورگان‌‌پیپی‌‌جیجی

مدل ه-ای پیش بی-نی نوس-انات مدل ه-ای پیش بی-نی نوس-انات بازدهبازده

( مدل گشت تصادفی1( مدل میانگین تاریخی2 ( مدل میانگین متحرک3 ( میانگین متحرک موزون4 ( مدل هموارسازی نمایی5 ( مدل میانگین متحرک موزون نمایی6 ( مدل رگرسیون7 ARCH( مدل 8

GARCH( مدل 9 GJR-GARCH( مدل 10EGARCH( مدل 11

روش شناسی تحقیق روش شناسی تحقیق

شاخص ب-ازده نق-دی و قیمت ب-ورس اوراق به-ادار -زم-ان-ی فا-ص-له در ب-ه -ص-ورت -روز-ان-ه ته-ران

30/6/1384 تا 7/1/1378روش ارزش در معرض ریسک پارامتریک-متدلوژی ریسک متریک-

%99%،5/97%،95سطوح اطمینان -می-انگین - روش و س-اده متح-رک می-انگین روش

موزون متحرک نمایی

VZVaR

محاس-به و پیش بی-نی نوس-انات محاس-به و پیش بی-نی نوس-انات بازده بازده

با وزن مساوی :

با وزن نمایی :

نوسانات )انحراف معیار بازده(

میانگین بازده میانگین بازده تعداد مشاهدات بازده

ضریب هموارسازی ضریب هموارسازیtt نرخ بازده در زمان نرخ بازده در زمان t عدد شاخص بورس در زمان

T

ttt rr

T 1

21

T

tt

tt rr

1

211

11

tt

t

tt LnILnI

I

ILnr

t

T

tr

r

tI

221 1 ttt r

تعیین ضریب هموارسازی و تأثیر آن بر تعیین ضریب هموارسازی و تأثیر آن بر روی مدلروی مدل

T

tttv r

TRMSE

1

221

21

1

Tبینی شده بازده‌تعداد واریانس ها )نوسانات( پیش‌‌‌

اعتبار سنجی مدلاعتبار سنجی مدل

دو دوبیانگر آماره توزیع کای

T

VT

22

1)1(

1

2

نتایج نتایج از ه-ر دو روش می-انگین متح-رک ب-ا اس-تفاده مدل ط-راحی ش-ده

%- قاب-ل اتک-ا 95س-اد-ه و -می-انگین -متح-رک نم-ا-یی در- س-طح اطم-ین-ان % ( مناس-ب نمی 99% و-5/97ب-وده و -در س-ط-وح -اطمین-ان ب-ا-التر )

باشد. ض-ریب نم-ایی، متح-رک م-وزون می-انگین روش از اس-تفاده در

ه-موارس-ازی ب-هین-ه، ب-ر-ای پ-یش بی-نی ه-ا-ی ی-ک- روز-ه است.

روز آخر 69تع-داد روزه-ای م-وثر در انج-ام پیش بی-نی ه-ا ب-ه ح-دود محدود می شود.

پس از لح-اظ ک-ردن ش-اخص ”ج-ذر می-انگین مج-ذور خط-ا“، روشبی-نی می-انگی-ن م-وزون- متح-رک ن-م-ایی -ب-ه عن-وان -م-دل ن-ه-ایی -پیش

ریسک س-رمایه -گذا-ری در ب-ورس تهران- معرفی- می گر-دد. روش می-انگین متح-رک س-اده، ب-ه عن-وان ی-ک م-دل تکمیلی ب-رای اف-ق

های زمانی طوالنی

9047/0

9047/0log

001/0log

پیشنهاداتپیشنهادات : پیشنهادات حاصل از تحقیق

ش-ود س-ازمان ب-ورس اوراق به-ادار ته-ران ب-ه عن-وان مت-ولی ‌- پیش-نهاد می1رس-انی ب-ازار س-رمایه کش-ور، زمین-ه ه-ای الزم گ-ذاری و اطالع ام-ر قانون

ب-رای توس-عه مفه-وم ارزش در مع-رض ریس-ک و م-دیریت ریس-ک را .فراهم آورد

ب-ه هنگ-ام تص-میم‌ش-ود س-رمایه پیش-نهاد می - 2 انتخ-اب ‌گذاران و گیری گذاری، همچ-نین ب-ه منظ-ور تع-یین نح-وه ‌فرص-ت ه-ای س-رمایه

ه-ا ب-ر اس-اس ت-رکیب س-هام ه-ای مختل-ف، ب-ه مق-ادیر کمی ریس-ک داراییبی-نی ش-ده در ق-الب ارزش در مع-رض ریس-ک مق-ادیر محاس-به و پیش

توجه نمایند و تصمیمات خود را بر این مبنا بهینه نمایند.

- ب-ا توج-ه ب-ه م-اهیت اوراق به-ادار قاب-ل معامل-ه در ب-ازار ب-ورس ته-ران، 3م-وزون می-انگین و روش پارامتری-ک ریس-ک مع-رض در ارزش م-دل

بی-نی و م-دیریت ریس-ک در این ب-ازار پیش-نهاد متح-رک نم-ایی ب-رای پیش گردد. می

پیشنهادات برای تحقیقات آتیپیشنهادات برای تحقیقات آتی

گذاری در بورس ریسک سرمایه‌بینی‌طراحی مدل پیش-‌1اوراق بهادار تهران، با استفاده از سایر روش های

محاسبه از قبیل شبیه سازی تاریخی و شبیه سازی مونت کارلو.

گذاری ‌بینی ریسک سرمایه‌های برای پیش - طراحی مدل2در یک صنعت یا شرکت خاص.

های برای پیش بینی، بهینه سازی و - طراحی مدل3مدیریت ریسک پرتفوی.

های ‌- مقایسه مدل ریسک متریک محاسبه با سایر مدل4، GARCHبینی نوسانات بازده از قبیل مدل های ‌پیش

مدل های رگرسیونی و ....- استفاده از مفهوم ارزش در معرض ریسک برای 5

های ‌ها و بدهی ها در صندوق‌مدیریت داراییبازنشستگی.

استفاده از مفهوم ارزش در معرض ریسک برای تعیین حد - 6کفایت سرمایه در بانک های تجاری.

- استفاده از مفهوم ارزش در معرض ریسک برای اعتبار 7 سنجی شرکت ها.

- بکارگیری در بودجه بندی ریسک و تعیین نحوه تخصیص - بکارگیری در بودجه بندی ریسک و تعیین نحوه تخصیص 88ها.ها.‌‌داراییدارایی

- بکارگیری به منظور معرفی معیارهای جدید مقایسه و - بکارگیری به منظور معرفی معیارهای جدید مقایسه و 99گذاری.گذاری.‌‌ارزیابی عملکرد شرکت ها و صندوق های سرمایهارزیابی عملکرد شرکت ها و صندوق های سرمایه

- انجام آزمون استرس بر روی بورس اوراق بهادار تهران در - انجام آزمون استرس بر روی بورس اوراق بهادار تهران در 1010 سپتامبر، جنگ سپتامبر، جنگ 1111مقاطع حساس و بحرانی از قبیل حادثه مقاطع حساس و بحرانی از قبیل حادثه

عراق، جنگ افغانستان، انتخابات ریاست جمهوری، تصویب عراق، جنگ افغانستان، انتخابات ریاست جمهوری، تصویب قطعنامه آژانس انرژی اتمی و سایر رویدادهای مهم.قطعنامه آژانس انرژی اتمی و سایر رویدادهای مهم.

نوسانات نوسانات ‌‌بینی بینی ‌‌-تعیین ضریب هموارسازی بهینه برای پیش-تعیین ضریب هموارسازی بهینه برای پیش1111( در ( در EWMAEWMAبازده در روش میانگین موزون متحرک نمایی )بازده در روش میانگین موزون متحرک نمایی )

های زمانی چند روزه )هفتگی، ماهیانه و ...(.های زمانی چند روزه )هفتگی، ماهیانه و ...(.‌‌افقافق

پایان پایان