Η μακροοικονομική αιρεσιμότητα και η Πολιτική Συνοχής στο πλαίσιο της Ε’ προγραμματικής περιόδου:

Μοχλός ανάπτυξης ή επιπλέον διελκυστίνδα

στο δρόμο προς τη «σύγκλιση»;

Κατερίνα ΧατζηπέτρουΕπίβλεψη: Αντιγόνη Μακρυγιάννη

ΚΒ’ Εκπαιδευτική Σειρά Ε.Σ.Δ.Δ.Α.

Αντί προλόγουΕισαγωγή μακροοικονομικής αιρεσιμότητας στην Πολιτική

Συνοχής 2014-2020

• Λίγα λόγια για την Πολιτική Συνοχής

• Δημοσιονομική κρίση και νέα οικονομική διακυβέρνηση

• Το ΠΔΠ 2014-2020: διαπραγματεύσεις και τελικό πλαίσιο

• Η νέα προγραμματική περίοδος και η Πολιτική Συνοχής

• Έννοια της αιρεσιμότητας και εφαρμογή της ως σήμερα

• Αιρεσιμότητες στην Πολιτική Συνοχής 2014-2020

• Κριτική της μακροοικονομικής αιρεσιμότητας και τελικό συμπέρασμα

Πολιτική Συνοχής

Αποστολή

Σκοποί χρηματοδότησ

ης

• Βασική επενδυτική στρατηγική της ΕΕ

• Στρατηγική «Ευρώπη 2020»

• Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη• Αυξανόμενη βαρύτητα

από το 1988

• Ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της ΕΕ

• Μείωση των αναπτυξιακών ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών

• Μείωση της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτικών περιοχών

% χρηματοδότησης για την Πολιτική Συνοχής ως προς το σύνολο προϋπολογισμoύ ανά π.π.

1989-1993 1994-1999 2000-2006 2007-20130%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Η κριτική επί της Πολιτικής Συνοχής

Αποδοτικότητα; Αποτελεσματικότητα;

Ακριβή φιλανθρωπία;

Αναπτυξιακά οφέλη

Οργανωσιακή κουλτούρα

στρατηγικού σχεδιασμού και αξιολόγησης, εταιρικότητα,

προσθετικότητα

Η δημοσιονομική κρίση και η νέα οικονομική

διακυβέρνηση

Δημοσιονομική κρίση

Νέα Οικονομική Διακυβέρνηση• Ευρωπαϊκό Εξάμηνο• Μεταρρύθμιση ΣΣΑ

Συνθήκες στην ΕΕ

Ανάκαμψη ευρωπαϊκής οικονομίας 2013

Απομάκρυνση από τους στόχους «Ευρώπης 2020», αύξηση ανισοτήτων

Ενίσχυση της κοινωνικής διάστασης της ΟΝΕ

ΠΔΠ 2014-2020

•Γενικά ετήσια ανώτατα όρια δαπανών

•Ανώτατα όρια δαπανών για κάθε heading

•5 έτη και άνω

Χρηματοδοτικό πλάνο της

ΕΕ

•Προγραμματισμός

•Δημοσιονομική πειθαρχία

•Ένταξη των ετήσιων π/υ

Σκοπός

•Κανονισμός

•Διαπραγματεύσεις: Συμβούλιο, Επιτροπή, Κοινοβούλιο

Πώς;

ΠΔΠ 2014-2020

Μειωμένο ΠΔΠ960 τρισ. € / 1% του

ΑΕΕΜειώνεται για πρώτη

φορά

Διαπραγματεύσεις

Έντονες και χρονοβόρεςΦίλοι Συνοχής vs

υποστηρικτές λιτότητας

Πρωτόγνωρες συνθήκες

Αυξημένες ανάγκες για απασχόληση και

ανάπτυξηΕΕ των 28

Πολιτική και διαπραγματευτική

ισχύς

Κατανομή του ΠΔΠ 2014-2020

13%

34%39%

2%6%

6%0% 1α

1β

2

3

4

5

6

Ανταγωνιστικότητα για ανάπτυξη &

απασχόληση

Οικονομική, κοινωνική, εδαφική συνοχή

Βιώσιμη ανάπτυξη: φυσικοί πόροι

Ασφάλεια και ιθαγένεια

Η Ευρώπη στον κόσμο

Διοίκηση

Αντισταθμίσεις

Η Πολιτική Συνοχής στη νέα π.π. 2014-2020

• 352 δισ. € (τρεχ.τιμές)• - 8,4% σε σχέση με 2007-2014• Μικρότερο % (34%) σε ένα ήδη μειωμένο ΠΔΠ

Χρηματοδοτικό πλαίσιο

• Συντονισμός ΕΔΕΤ: κοινές διατάξεις, 11 θεματικοί στόχοι, ΚΣΠ

• ΣΕΣ, θεματική συγκέντρωση προγραμμάτων • Μεγαλύτερη εστίαση στο αποτέλεσμα

Αρχιτεκτονική

• 3 κατηγορίες, μεγαλύτερη κάλυψη περιφερειών• Μείωση συγκέντρωσης πόρων στις λιγότερο

ανεπτυγμένες περιφέρειες• Περίοδος αναφοράς 2007-09, ρήτρα αναθεώρησης

2016

Επιλεξιμότητα

• Εισαγωγή αιρεσιμοτήτων• Πολυταμειακές παρεμβάσεις• Απλοποίηση γραφειοκρατίας και διευκόλυνση χρήσης

επενδύσεων

Σημαντικά στοιχεία

Η αιρεσιμότητα ως σήμερα

Δανειοδότηση κρατών με ανάγκη οικονομικής ενίσχυσης

Εξωτερικό εμπόριοΑναπτυξιακή βοήθεια

ΔιεύρυνσηΣυντονισμός οικονομικής

διακυβέρνησης Προγράμματα προσαρμογής

Ταμείο Συνοχής

Είδη αιρεσιμότητας

Εκ των προτέρων/Εκ των υστέρων

Αρνητική / θετική

IF …. THEN ….

Οι αιρεσιμότητες στην Πολιτική Συνοχής 2014-2020

Κανονισμός για τις κοινές διατάξεις των ΕΔΕΤ

Πλαίσιο επίδοση

ς

Μακρο

αιρεσιμότητα

Εκ των προτέρ

ων αιρεσιμότητες

Στόχος

Αποτελεσματικότητα και

αποδοτικότητα των επενδύσεων

Συνδρομή στη νέα οικονομική

διακυβέρνηση

Σύνδεση Πολιτικής

Συνοχής με νέα οικονομική

διακυβέρνηση

Οι εκ των προτέρων αιρεσιμότητες

Εξασφάλιση αποδοτικότητας

επενδύσεων• Κατάλληλο κανονιστικό πλαίσιο

• Αποτελεσματικές πολιτικές με σαφείς στόχους

• Επαρκή διοικητική και θεσμική ικανότητα

ΣΕΣ

• Εφαρμοστέες θεματικές και γενικές εκ των προτέρων αιρεσιμότητες

• Εκπλήρωση ή προγραμματισμός

• Συμμόρφωση έως τέλος 2016

Αναστολή πληρωμών

• Κατά την έγκριση προγράμματος

• Μη συμμόρφωση έως τέλος 2016

Το πλαίσιο επίδοσης

Θετική αιρεσιμότητα εν είδει κινήτρου

Το αποθεματικό επίδοσης κατανέμεται σε προτεραιότητες

Διατίθεται σε προτεραιότητες που επιτυγχάνουν τα ορόσημά τους (αξιολόγηση 2019)

Αν όχι, ανακατανέμεται προς τις επιτυχημένες προτεραιότητες

Αναστολή ενδιάμεσων πληρωμών / δημοσιονομικές διορθώσεις σε συγκεκριμένες περιπτώσεις

Η μακροοικονομική αιρεσιμότητα

Κατηγορίες εφαρμογής

Προαιρετική

Υποχρεωτική

Πλαίσιο μέτρων που σχετίζονται

με τη χρηστή οικονομική διαχείριση

Στενότερη σύνδεση με τους μηχανισμούς της νέας οικονομικής διακυβέρνησης

Σκέλος προαιρετικής εφαρμογής

Αίτημα Επιτροπής για

τροποποίηση του ΣΕΣ

Πρόταση τροποποίησης ΣΕΣ από Κ.Μ.

Παρατηρήσεις από Επιτροπή

Πρόταση τροποποίησης ΣΕΣ από Κ.Μ.

Όχι πρόταση Επιτροπής για

αναστολή πληρωμών

Πρόταση Επιτροπής για

αναστολή πληρωμώνΌχι

παρατηρήσεις από Επιτροπή

Όχι πρόταση Επιτροπης για

αναστολή πληρωμών

Όχι υποβολή πρότασης

τροποποίησης ΣΕΣ από Κ.Μ.

Παρατηρήσεις από Επιτροπή

Πρόταση Επιτροπής για

αναστολή πληρωμών

Αναλογικότητα και αποτελεσματικότητα, ίση μεταχείριση, αξιολόγηση αντίκτυπου στην

οικονομία

Απόφαση Συμβουλίου

Άρση

1) Στήριξη εφαρμογής συστάσεων του Συμβουλίου2) Max αντίκτυπου σε Κ.Μ. που λαμβάνουν οικονομική

ενίσχυση

Σκέλος υποχρεωτικής εφαρμογής

Όταν υπάρχει ήδη απόφαση για:• Υπερβολικό έλλειμμα • Μακροοικονομικές ανισορροπίες • Μη συμμόρφωση με πρόγραμμα προσαρμογής /με μέτρα

δημοσιονομικής πειθαρχίας και συντονισμού οικονομικής πολιτικής

Πρόταση Επιτροπής για αναστολή αναλήψεων υποχρεώσεων ή πληρωμών• Προτεραιότητα στην αναστολή ανάληψης υποχρεώσεων• Αναλογικότητα και αποτελεσματικότητα, ίση μεταχείριση,

αξιολόγηση αντίκτυπου στην οικονομία, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, συνέπειες σε σημαντικά προγράμματα, φάση κύκλου προγράμματος

Πρόταση για αναστολή αναλήψεων υποχρεώσεων = εγκριθείσα, εκτός αν το Συμβούλιο την απορρίψειΕΝΩ

Πρόταση για αναστολή πληρωμών απαιτεί έγκριση του Συμβουλίου

Άρση

Δυνατότητες για Κ.Μ. που λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση

Για κράτη μέλη με προσωρινές δημοσιονομικές δυσκολίες που λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση

Αύξηση ποσών ενδιάμεσων και τελικών πληρωμών

κατά 10%

Μεταφορά πόρων τεχνικής συνδρομής

Κριτική της μακροοικονομικής

αιρεσιμότητας

Μεγαλύτερο εύρος επιβολής

κυρώσεων

Πιο πρώιμο στάδιο διαδικασιών οικονομικής εποπτείας

Όχι άμεσος αντίκτυπος στο

έλλειμμα

Λιγότερη έκθεση στο πολιτικό

στοιχείο

Δυνατότητα αύξησης

πληρωμών σε κράτη που λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση

Υπέρ

Κριτική της μακροοικονομικής

αιρεσιμότητας

Πνεύμα και στόχοι της Πολιτικής Συνοχής

Προσθήκη στην «εργαλειοθήκη» των μέτρων και

κυρώσεων

Διπλή κύρωση

Αμφισβήτηση μεθόδων

δημοσιονομικής εξυγίανσης

Υποκειμενικότητα και πολιτική

χροιά

Ίση μεταχείριση και εκτίμηση αντίκτυπου

Ενδεχόμενη επιδείνωση

δημοσιονομικών προβλημάτων

Άνιση εφαρμογή της Πολιτικής

Συνοχής

Υπονόμευση αρχής

εταιρικότητας

Θύματα οι περιφέρειες

Μέτρα χωρίς προσαρμογή

στις συνθήκες του Κ.Μ.

Αμφισβήτηση αξιοπιστίας της χρηματοδότηση

ς

Κατά

Συμπέρασμα

…για τους σκοπούς

της Πολιτικής Συνοχής και την πορεία

σύγκλισης των

κρατών μελών

…θα προκαλέσει περαιτέρω πόλωση και

ευρωσκεπτικισμό και θα πλήξει τα θεμέλια μιας

γνήσιας κοινής οικονομικής πολιτικής

…ενισχύοντας άνισα μια «παντοδύναμη» οικονομική πολιτική

… θα πλήξει

την επίτευξη

των στόχων

της «Ευρώπης

«2020» αλλά και

την αποστολή

της ΕΕΗ μακροοικονομική

αιρεσιμότητα αποτελεί

επιζήμια επιλογή

Στην ενωσιακή διελκυστίνδα που πυροδότησε η μακροοικονομική

αιρεσιμότητα…

…η Πολιτική Συνοχής δεν αναδείχθηκε νικήτρια.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩγια την προσοχή σας