ძველი მსოფლიოს ისტორიოგრაფია

ნინო ნადირაძე ახალციხის პირველი საჯარო სკოლა2013 წელი

ისტორიოგრაფია ბერძნული სიტყვაა

გულისხმობს ყველაფერს იმას, რაც ისტორიის შესახებ იწერება.

იstoriografia Seiswavlis ara istoriis ganviTarebis process,

aramed istoriuli

azris ganviTarebas.

istoriuli nawarmoebiyovelTvis im mizniT iqmneboda, romSTamomavlobisTvis warsuli Seenaxa.

istoriografia ikvlevssxvadasxva drois istorikosTa

gansxvavebul damokidebulebas istoriisadmi,

erTi da imave istoriuli faqtis an istoriuli pirisadmi.

pirveli primitiuli istoriebis Seqmna adamianma paleoliTis periodSi daiwyo.

es iyo zepirad Semonaxuli ambebi, romlebSic pirvelyofili tomebis wevrTa sxvadasxva Tavgadasavali iyo moTxrobili. რomelime gamorCeuli monadiris an meomris saxeli legendis saxiT Taobebs gadaecemoda.

pirvelyofili adamiani,zepirsityvierebis saxiT, Taobidan Taobas gadascemda cxovrebiseul gamocdilebas.

adamianma damwerlobis SeqmnasTan erTad istoriuli movlenebis Cawera daiwyo. pirveli aseTi matianeebi (istoriebi) Zvelma შumerebma da egviptelebma Seqmnes, Zvelma berZnebმა da romaelebma ki ganaviTares

შუმერები

`amarsuenas mefobis wlebi

gamefda Zv. w. 2064 1-li: weli, roca RvTaebrivi

amarsuena gamefda. me-2: weli, roca mefem,

RvTaebrivma amarsuenam, urbilumi dalaSqra.

me-6: weli, roca RvTaebrivma amarsuenam SaSrumi dalaSqra.

me-7: weli, roca xuxnuri iqna dalaSqruli.

Sesuenas mefobis wlebi gamefda Zv. w. 2055 1-li: weli, roca RvTaebrivi

Sesuena gamefda. me-3: weli, roca simanumi iqna

dalaSqruli. me-4: weli, roca uris mefem,

RvTaebrivma Sesuenam dasavleTis kedeli aaSena.

me-7: weli, roca zabSalis qveyana iqna dalaSqruli.

me-9: weli, roca uris mefem, RvTaebrivma Sesuenam, qalaq umis mfarveli

Rvთaebis Saras taZari aaSena~.

ეგვიპტე

`faraoni snofru (dasawyisi dakargulia, amitom araa cnobili, misi gamefebis romeli wlidan iwyeba Txroba) X + 1 weli. qvemo egviptis xelmwifis ori Svilis dabadeba. X + 2 weli. 100 wyrTis sigrZis dua-taui (gemis nairsaxeoba) gemis ageba merxisagan (jiSi daudgenelia) da 60 TeqvsmetniCbiani samefo gemis ageba. zangebis qveynis darbeva. 7000 tyve qalisa da kacis Camoyvana, agreTve 200,000 msxvilfexa da wvrilfexa saqonlis. CrdiloeTisa da samxreTis kedlis aSeneba, saxelad `snefrus saxlebi~. . . dan kedris xiT datvirTuli 40 gemis Camoyvana. X + 3 weli. 35 Senobis aSeneba. asi wyrTa sigrZis dua-taui gemis ageba kedris xisagan, meore asi wyrTa sigrZis xis ageba merxisagan. X + 4 weli: `aRzevebulia snefrus gvirgvini samxreTis WiSkarze~ (da) `aRzevebulia snefrus gvirgvini

ძველი ბერძენი ისტორიკოსები

Zv. w. I aTasw dasawyisidan ax. w. I aTaswleulis

I naxevris berZnul-romauli civilizacia.

ჰეროდოტე

evropuli istoriografiisfuZemdeblad da pirveldid istorikosad Zveli welTaRricxvisV saukuneSi moRvawe herodoteamiCneuli, romelsac ekuTvis naSromi`istoria~. mas Zveli berZnebi `istoriismamas~ uwodebdnen. am saxeliTvixseniebT herodotes dResac.

`herodote halikarnaselis istoriis es gadmocema miznad isaxavs imas, rom droTa ganmavlobaSi ar iqnes daviwyebuli adamianTa saqebari saqmianoba, arc is didi da saocari saqmeebi unda darCes ganudidebeli, romlebic aRasrules rogorc elinebma, ise barbarosebma. ar unda iqnes daviwyebuli yvela sxva da gansakuTrebiT ki is mizezi, ris gamoc ebrZodnen elinebi da barbarosebi erTmaneTs.~

TUKIDIDE

თუკიდიდე

ძ w. 460-396

ekuTvnis naSromi `peloponesis omis istoria~.berZnuli

` ar CavTvale SesaZleblad omis dros momxdari ambebi imis mixedviT amewera, rac sxvisgan Sevityve da arc ise, rogorc me meCveneboda. Aramed aRvwere is, ris Tanadamxduric me TviTon viyavi, xolo sxvisagan gagonili, ramdenadac SesaZlebeli iyo, TiToeuli ambavi zedmiwevniT gamovikvlie. Zieba metad Zneli iyo, vinaidan momxdari ambebis Tanamxilvelni erTnairad ar gadmoscemdnen am ambebs, aramed TiToeuli ise gadmoscemda, Tu vin ra azrisa iyo meomari mxareebis Sesaxeb an ise, rogorc daamaxsovrda.~

POLIBIOSI,

III-II saukunis moRvawe romelic pirveli msoflio istoriis avtoria. igi istorias `cxovrebis

maswavlebels~uwodebda. misi `msoflio istoria~ 40

wignisagan Sedgeboda. amJamad

Cvenamde srulad mxolod 5 wignia moRweuli

პოლიბიოსი

`mimdinare movlenebis ubralo aRwera sainteresoa, magram igi ar aris Wkuis saswavlebeli. istoriis Seswavla mxolod maSinaa nayofieri, rodesac monaTxrobSi gadmocemulia gamomwvevi mizezebic

ლუკიანე სამოსატელი

ax. w. IIsaukuneSi moRvaweobda. misi Txzulebaa `rogor unda davweroT istoria~.

რომაელი ისტორიკოსები

romSi klasikuri istoriuliTxzulebebis Seqmnamde adgendnenyovelwliur qronikebs, romelsac`analebs~ (laT. annus _ weliwadi)uwodebdnen. am CanawerebSi moTxrobiliiyo romis politikuri cxovrebisZiriTadi movlenebi.

ციცერონი

`istoria aris drois mowme, WeSmaritebis lampari, cxovrebis cocxalimexsiereba, cxovrebis damrigebeli~.

სვეტონიუსი

imperator neronis Sesaxeb `yvela misi saqcieli, romelic qebas imsaxurebda, erTad

Sevkribe, raTa gamomeyo misi cudi Tvisebebisa da danaSaulobebisagan, romelTa Sesaxebac SemdgomSi visaubreb~.

გმადლობთ ყურადღებისათვის