E U S K A L D UNA K H I S TOR I A U RREANE U S K A L D UNA K H I S TOR I A U RREANLO S VA S CO S EN LA PREH I STOR IALO S VA S CO S EN LA PREH I STOR IA

Oarsoaldeageroa ereiten creando futuro

Erre

nter

ia Le

zo O

iartzu

n Pa

saia

HendaiaBiarritz

Bordeaux

Hondarribia

N-1

A-8

DonostiaSan Sebastián LEZO

OIARTZUN

ERRENTERIA

PASAIAOARSOALDEA

Irun

OARSOALDEAOARSOALDEA

www.oarsoaldea-turismo.net

Aitzetako Txabala: Dolmen cerrado,de la Epoca Neolítico-Bronce.Berrozpin I, II y III: Dólmenescorrespondientes al Neolítico-Bronce.Monolito de Txoritokieta: Bloquede arenisca triásica de la Edad deHierro.Acceso: Coger la carretera GI-3671dirección Astigarraga; una vez en laermita del barrio Zamalbide tomar lacarretera hacia el Fuerte de SanMarcos. Ascendiendo por esta pista,a 1.6km de la ermita se llega a uncruce donde hay varias señales.Seguir la señal del monte deTxoritokieta a mano izquierda. A unos300m de este cruce se llega al árearecreativa de Aitzetako Txabala, dondeestán los dólmenes de Berrozpin I,II, III y el dolmen de Aitzetako Txabala,ubicado junto a un antiguo calero. Aescasos metros se sitúa el monolitode Txoritokieta. Tiempo aprox.10min.Parte de este recorrido discurre porla ruta PR-GI 1005 de Errenteria aAiako Harria .AIT

ZETAKO T

XABAL

AAIT

ZETAKO T

XABAL

A

e r r e n t e r i a

Oarsoaldea es una bella comarca llena de contrastes, situada en un marco natural privilegiado.

que a continuación se describen discurren a través de los parajes naturalesLas 6 rutasde los municipios de Errenteria y Oiartzun.

o i a r t z u n

Kauso I, Kauso II, Munerre,Oieleku sur/nor te, Arr i-txurieta, Arritxurieta gaña:Monumentos funerarios (cróm-lechs) de la Edad de Hierro.Gainzabal: Dolmen correspon-diente al Neolitíco-Bronce. Acceso: Desde el barrio de Karrikadirección Artikutza. Seguir lacarretera GI-3631, dejando atrásla campa de Sorondo, ascendiendounos 4km. Al lado derecho delcamino está indicado el acceso deKauso I y Kauso II.Siguiendo la carretera haciaArtikutza, a 900m, en la primeraentrada a la izquierda hay un parkingcon las indicaciones que conducena Munerre, Oieleku Sur, OielekuNorte, Basate y más adelante loscrómlechs de Arritxurietako Gaña,Arritxurieta y al dolmen de Gain-zabal. Tiempo aprox. 1h 30m. Partede este recorrido discurre por laruta PR-GI 1006 Corazón de AiakoHarria.

OIELEKU

Bianditz

Aitzetako Txabala

SORONDO

Aitzetako Txabala: Trikuharri itxia,Neolito-Brontze garaikoa.Berrozpin I, II eta III: Neolito-Brontze aroko trikuharriak.Txoritokietako monolitoa: BurdinAroko triasikoko hareharrizko blokea.Sarbide: GI-3671 errepidea hartukodugu Astigarragarantz; Zamalbideauzoko ermitara iritsitakoan, SanMarko Gotorlekura doan errepideahartuko dugu. Pista honetatik goraeginez, ermitatik 1.6 kilometrorahainbat seinale dituen bideguru-tzearekin topatuko gara. Txoritokietamendiko seinalea jarraitu ezkerrerahartuta. Bidegurutzetik 300 batmetrora Aitzetako Txabala atseden-lekura iritsiko gara. Bertan ikusikoditugu Berrozpin I, II, III trikuharriaketa kare-labe zahar baten ondoandagoen Aitzetako Txabala trikuharria.Handik metro gutxira, berriz, Txori-tokietako monolitoa dago. Denbora:10 min. inguru. Ibilbide honen zati batErrenteriatik Aiako Harrira PR-GI 1005ibilbidetik igarotzen da.

Egiar: 7 harrespilez osatutakomultzoa, Burdin Arokoa.Urkullu: Burdin Aroko 4 harrespilenmultzoa.Sarbide: Gurutze auzotik AiakoHarria-Irun norabidea hartuko dugu(Parke Naturalaren norabideajarraitu). Bidegurutzetik 2,2kilometrora, errepidearen eskuinera,Egiarera heltzeko sarbidea ikusikodugu. Denbora: 10min inguru.GI-3454 errepidea jarraitu eta 2kmaurrerago, 4. kilometrora iristekometro gutxira, Urkullu Txiki Egiaraheltzeko sarbidea ikusiko dugueskuinean. Bi hesi pasa behar dira.PR-GI 1011 Oiartzundik AiakoHarrira Ibilbidea, Egiar harrespiletikigarotzen da. Denbora: 10min inguru.

E R R E N T E R I A

Ingurune natural paregabean, kontrastez beteriko eskualde ederra dugu Oarsoaldea.

Errenteriako eta Oiartzungo udalerrietako6 ibilbideakbazter naturaletatik igarotzen dira.

EGIAR-URKULLU TXIKI

EGIA

O I A R T Z U N

Kauso I, Kauso II, Munerre,Oieleku hegoa/iparra, Arri-txurieta, Arritxurieta gaña:Burdin Aroko hileta monumentuak(harrespilak).Gainzabal: Neolito-Brontze Arokotrikuharria.Sarbide: Karrika auzotik abiatukogara Artikutzarantz. GI-3631errepidea jarraitu eta Sorondo zelaiaatzera utziz, 4 bat kilometro igokogara. Bidearen eskuinean Kauso I-era eta Kauso II-ra iristeko sarbideakadierazten dira.Artikutzara doan errepidea jarraituz,900 metroetara, ezkerrean dagoenlehen sarreran, aparkaleku bat dago.Bertan, Munerre, Oieleku Hegoa,Oieleku Iparra eta Basatera doazenbideak adierazten dira eta aurreragoArritxurietako Gaña eta Arritxurietakoharrespiletara eta Gainzabalgotrikuharrira doazenak. Denbora: 1h30m inguru.Ibilbide honen zati bat PR-GI 1005Aiako Harria bihotza ibilbidetikigarotzen da.

OIELEKU

Arritxulangaña: 10 harrespileketa 2 tumuluk osatutako taldemegalitikoa. Burdin Arokoak dira.Errenga: Burdin Aroko 8 harres-pilek talde megalitikoa osatzen dute.Sarbide: GI-3631 errepidea hartueta Bianditzeko gaina igaro ondoren,711 metroko altueran, 14,8kilometroan ezkerrean aurkitzen dai b i l b i d e h o n e n h a s i e r a .Arritxulangaña harrespilera heltzeko,GR-121 (gorriazuria) ibilbideajarraitzea komeni da, eta hemendikErrengara, PR-NA 11 ibilbidearenseinaleak. Denbora: 45min inguru.

BIANDITZ

Elorritako Gaina: Harrespiltumularra.Sarbide: Karrika auzotik abiatukogara Artikutzarantz, bidegurutzetik5 kilometrora. Autoa Sorondokozelaian utzi eta mendi-lepoko bideahartu behar dugu. Bide honetanhesi batzuk igaro beharko dituguElorritako Ga ina r a i r i s t e ko .Denbora: 15min inguru.Sorondoko zelaitik eskuineko bideahartuz gero, Ozentzioko ermitarairitsiko gara.Elorritako Gainatik igarotzen da PR-GI 1004 Elorretako Kaskoa bidezidorzirkularra.

Oieleku

Bianditz

LangagorriCuevas de Aizpitarte

Jarraian deskribatuko ditugunSORONDO

SorondoElorritako Gaña: Crómlechtumular.Acceso: Desde el barrio de Karrikadirección Artikutza, a 5km desdeel cruce. Dejando el vehículo en lacampa de Sorondo tomar la sendadel collado. En este camino sedeberán salvar algunas vallas parallegar a Elorritako Gaña. Tiempoaprox. 15min. Desde la campa deSorondo, cogiendo el camino amano derecha se llega a la Ermitade Ozentzio. El sendero circularPR-GI 1004 Casco de Elorreta, pasapor Elorritako Gaña.

Egiar: Conjunto de 7 crómlechsde la Edad de Hierro.Urkullu: Conjunto de 4 crómlechsde la Edad de Hierro.Acceso: Desde el barrio deGurutze, dirección Aiako Harria-Irun (seguir la señalización delParque Natural). Desde este crucea 2.2km, a mano derecha de lacarretera está el acceso a Egiar.Tiempo aprox. 10min.Siguiendo por la carretera GI-3454y 2km más adelante, a escasosmetros del kilómetro 4, seencuentra a mano derecha elacceso a Urkullu Txiki Egia. Sedeben salvar dos vallas. Tiempoaprox. 10min.La ruta PR-GI 1011 Desde Oiartzuna Aiako Harria, pasa por el crómlechde Egiar.

EGIAR-URKULLU TXIKI

EGIARUTAS

de la comarca de Oarsoaldeaeskualdeko monumentu megalitikoetan barrena

IBILBIDEAKOarsoaldea

Langagorri: Burdin Aroko monolitoa,gurutz bat grabatua dauka.Aizpitarteko haitzuloak: Oarsoaldeaeskua ldeko g i za a z t a rna r i kantzinakoenak aurkitu ziren bertan,duela 24.000 urtekoak.Sarbide: GI-3671 errepidea hartukodugu Astigarragarantz Zamalbideauzora iritsi arte. AstigarragakoBentetako bidegurutzera iristean,Perurena tabernaren ezkerretik doanerrepidea hartuko dugu eta 2kilometrotara, eskuineko bideajarraituz, zelai batean, Langa-gorriko Zista ikusiko dugu. Zuzenjarraituz, Listorreta atsedenlekua igaroondoren, Barrengoloia atsedenlekurairitsiko gara. Eskuineko bidea hartuzgero, markesina batekin egingo dugutopo. Ber ta t ik , A izp i ta r tekohaitzuloetara igotzen den ezkerrekobidea hartu behar dugu. Denbora: 10min. Inguru. Ibilbide honen zati batArbasoen aztarnak SL-GI 1003bidezidor zirkularretik igarotzen da.

LANGAGORRI-AIZpITARTE HAIT

ZULOAK

Egiar-Urkullu Txiki Egia

Langagorri: Monolito de la Edaddel Hierro, con una cruz grabada.Cuevas de Aizpitarte: Aquí sedescubrieron las más antiguashuellas humanas de la Comarca deOarsoaldea, de hace 24.000 años.Acceso: Coger la carretera GI-3671,dirección Astigarraga hasta el barrioZamalbide. Al llegar al cruce deventas de Astigarraga, tomar lacarretera que pasa por el lado izquierodel bar Perurena y a 2km a manoderecha, junto a una pradera, está lacista de Langagorri. Siguiendo todorecto, pasando el área recreativa deListorreta se llega al área recreativade Barrengoloia. Siguiendo el caminoa mano derecha hasta llegar a unamarquesina. Desde ésta hay quetomar la senda a mano izquierda queasciende hasta las Cuevas deAizpitarte. Tiempo aprox.10min. Partede este recorrido discurre por la rutacircular SL-GI 1003 Las huellas delpasado.

LANGAGORRI-CU

EVAS DE AIZpITARTE

Egiar-Urkullu Txiki Egia

Arri txulangaña: Conjuntomegalítico de 10 crómlechs y 2túmulos de la Edad de Hierro.Errenga: Conjunto megalítico de8 crómlechs, datados en la Edadde Hierro.Acceso: Coger la carretera GI-3631, tras pasar el alto de Bianditza 711m de altura, en el kilómetro14,8 a mano izquierda se encuentrael acceso a esta ruta. Para llegar alcrómlech de Arritxulangaña seaconseja seguir la ruta GR-121(roja-blanca), y desde éste aErrenga las señales de la ruta PR-NA 11.Tiempo aprox. 45min.

BIANDITZ

Aitzetako Txabala LangagorriAizpitarteko haitzuloak

Sorondo

Oieleku

Oarsoaldea Eskualdeko Turismo BulegoaOficina Comarcal de Turismo de Oarsoaldea

Aialde, 220180 Oiartzun

GipuzkoaTel.: 943 494 521 - Fax: 943 494 614

turismo@oarsoaldea.net

Pasaiako Turismo BulegoaOficina de Turismo de Pasaia

Victor Hugo EtxeaDonibane, 63

20110 Pasai DonibaneGipuzkoa

Tel.: 943 341 556 Fax: 943 341 777turismo.pasaia@oarsoaldea.net

www.victorhugopasaia.net

Errenteriako Turismo BulegoaOficina de Turismo de Errenteria

Udal LiburutegiaMadalen, 27

20100 ErrenteriaGipuzkoa

Tel: 943 449 638 - Fax: 943 449 648turismo@errenteria.net

km

Aia

ko H

arria

P

P

P

P

P

P

PP

P

P

P

P

P

P

m4

SanMarko279m

Urdaburu601m

Kutarro

Berrozpin I

Txoritokieta Belabaratz

Aldura542m

Zaria625m

Txurrumurru827m

Irumugarrieta808m

Erroilbide839m

Arritxulo

Listorreta

Bianditz708m

Aizpitarte

Malbazar

Pagotzarte

Egiar

UrkulluTxikiEgia

Elurretxe

Arritxurieta

Arritxurietakogaña

Basate

Oielekuiparra / norte

Oielekuhegoa / sur

Otraitz

Ozentzioermita

Munerre

Kauso IKauso II

Errenga

Arritxulangaña

Aritxulegi

Uzpuru

Gainzabal

Txoritokieta312m

GI-3671

N-1N-1

GI-3672

GI-2134

GI-2134

GI-2132

GI-2132

Elizalde

GI-3420

GI-3420

Arditurri

GI-3631

GI-3631

GI-3454

GI-3454

GI-3420

GI-4631

GI-3671

Parke NaturalaAiako Harria

Parque Natural

Irun

Irun

PasaiaLezo

Zamalbide

Astigarraga

Donostia(Landarbaso)

Hernani

Donostia(Oberan)

GoizuetaArtikutza

Altzibar

Irun

Ergoien

Karrika

Iturriotz

Gurutze

Sorondo

Lesaka

Oiartzun

Donostia

Errenteria

A-8

A-8

Oiartzun

m1

m2

P

Barrengoloia

7,97 km

13,6 km14,8 km

3,89 km

5,84 km

5,84 km

12,5 km

3,66 km

2,60 km

6,02 km

8,56 km

m6m

7

m8

m5

P

Langagorri

PR-GI 1005

AitzetakoTxabala

SL-GI 1003

PR-GI 1004

PR-GI 1006

GR 121

GR 121

PR-GI 1011

Fanderiako ErrotaMolino FanderíaSan Marko GotorlekuaFuerte San Marcos

5

4

3

2

1

m3

Elorritakogaña

P

Victor Hugo EtxeaCasa Victor Hugo

6

PlanetarioaPlanetario

7

Mater AtunontziaAtunero Mater

8

Herri Musikaren TxokoaCentro de la Música PopularLuberrri Ikasgune GeologikoaLuberri - Centro de Interpretación GeológicaArditurri Meatze GuneaCoto Minero Arditurri

AtsedenlekuaÁrea Recreativa

AterpetxeaAlbergue

TontorraPico

EspeleologiaEspeleología

HarrespilaCromlech

TrikuHarriDolmen

MenhiraMenhir

ZistaCista

HaitzuloaCueva

Turismo BulegoaOficina de Turismo

AparkalekuaParking

Alde Zahar HistorikoaCasco Histórico

AutobusaAutobús

TrenaTren

TopoaTopo

PIKTOGRAMEN INTERPRETAZIOAINTERPRETACIÓN DE LOS PICTOGRAMAS

MuseoaMuseo

IBILBIDEAK (Ibibide-mota)RUTAS (tipo de camino)

Monumentu Megalitikoen IBILBIDEAKRUTAS Monumentos Megalíticos

Aitzetako TxabalaAitzetako Txabala

Egiar-Urkullu Txiki EgiaEgiar-Urkullu Txiki Egia

OielekuOieleku

BESTE IBILBIDE INTERESGARRI BATZUKOTRAS RUTAS DE INTERÉS

Ibilbide LuzeaGran Recorrido

Arditurriko BidegorriaBidegorri de Arditurri

Ibilbide LaburrakPequeños Recorridos

Mendiko PistaPista de Montaña

ErrepideaCarretera

IbaiaRío

Udalerri MugaLímite Municipal

Oinez Egiteko BideakSenderos a Pie

Santiago BideaCamino de Santiago

Langagorri - Aizpitarteko HaitzuloakLangagorri - Cuevas Aizpitarte

SorondoSorondo

BianditzBianditz

PR-GI 1004 PR-GI 1005

PR-GI 1006 PR-GI 1011

SL-GI 1003 Herri ibilbideakSenderos Locales

GR 121